Akademik Y. H. Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının strukturuna daxil olan elmi-tədqiqat institutu.
AMEA Yusuf Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | Azərbaycan |
Tipi | elmi-tədqiqat institutu |
Yaradılıb | 1929 |
Əvvəlki adı | V.V. Kuybışev adına Neft emalı üzrə Elmi-tədqiqat İnstitutu |
Digər məlumatlar | |
Direktor | akademik Vaqif Abbasov |
İşçi sayı |
|
Sayt | nkpi.az/index.php |
Fəaliyyət istiqamətləri
Azərbaycan neftlərinin tədqiqi, onların yeni yanacaqlar və yağların alınması məqsədilə səmərəli emalının elmi əsaslarının işlənib hazırlanması, neft emalı və neft-kimyası üçün yeni texnologiyalar və katalizatorların yaradılması, kataliz, üzvi və fiziki kimya, neft-kimyəvi sintez sahəsində fundamental tədqiqatların aparılması, Azərbaycanın neft emalı və neft-kimya komplekslərinin inkişafı üzrə perspektiv kompleks sxemlərin işlənib hazırlanması.
İnstitutun struktur bölmələri:Sərbəst şöbə və laboratoriyalar, monomerlər, oliqomerlər və kataliz şöbəsi, fiziki və fiziki-kimyəvi tədqiqatlar şöbəsi, neft və qazın kimyası və texnologiyası şöbəsi, elmi-texniki informasiya şöbəsi.
Tarixi
Neft sənayesinin 1920-ci ildə milliləşdirilməsindən sonra Azərbaycanda Azərneftin tərkibində mərkəzləşdirilmiş böyük elmi-tədqiqat laboratoriyası – mərkəzi kimya laboratoriyası (MKL) yaradıldı.
MKL-nin ilk yaradıcılarından biri professor L. Q. Qurviç olmuşdurş. MKL-nin elmi və təşkilatı fəaliyyəti 1928-ci ildə Moskva şəhərində keçirilən mühüm konfranslarda yüksək qiymətləndirilmiş və 1929-cu ildə MKL-in, Şmidt adına zavodun təcrübə stansiyasının, nefthidravlik laboratoriyasının, neft geologiyası tədqiqat laboratoriyasının, enerji bürosunun birləşdirilməsi ilə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Neft İnstitutu (AETNİ) yaradılmışdır. Bu instituta 1930-cu ildə V. V. Kuybişevin adı verilmişdir. Bu institutun tərkibində böyük neft emalı şöbəsi yaradılmışdır. 1930–1945-ci illər ərzində burada neft emalı, neft çıxarma, neft kimyası üzrə əsas elmi tədqiqat işləri aparılmışdır. Bu illər ərzində termiki-krekinq qurğuları, yüksək məhsuldarlığa malik digər qurğular, yağtəmizləmə zavodları və s. məhz AETNİ elmi işləri və birbaşa təşkilatı dəstəyi ilə yaradılmışdır. AETNİ birbaşa SSRİ Xalq Neft komissarlığına (XNT) tabe idi və burada işlənib hazırlanan proseslər nəinki respublikada, həm də keçmiş Sovetlər məkanında geniş tətbiqini tapmışdır. SSRİ XNT-nin tərkibində dəyişikliklərin aparılması ilə əlaqədar olaraq, 1945-ci ildə AETNİ-nin tərkibindən sərbəst Azərbaycan Elmi-tədqiqat neft emalı institutu yaradıldı (AETNİ).
1959-cu ildə akademik Y. H. Məmmədəliyevin birbaşa səyi, elmi və təşkilatı dəstəyi ilə bir neçə institutun, o cümlədən AETNİNE, Neft institutu, kimya institutunun bir sıra laboratoriyaları əsasında Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının tərkibində Neft Kimya Prosesləri İnstitutu yaradıldı. 1962-ci ildə bu instituta akademik Y. H. Məmmədəliyevin adı verildi. Bu institutun elmi potensialı əsasında 60-cı illərdən etibarən Elmlər Akademiyasının sərbəst institutları, o cümlədən Aşqarlar kimyası, Kimya texnologiyasının nəzəri problemləri, Polimer materialları (keçmiş Xlor Üzvi Sintez). Radiasiya Problemləri İnstitutu, Azəri QazPİ (keçmiş Qazın emalı və nəql olunması üzrə Ümumittifaq Elmi-tədqiqat Layihə İnstitutu) yaradıldı.
Rəsmən institutun yaradılma tarixi 1929-cu il hesab olunur və o ildən etibarən hal-hazırkı dövrə qədər akademik Y. H. Məmmədəliyev adına AMEA Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu fəaliyyət göstərir və respublikanın neft emalı və neft kimya elminə öz töhfəsini verməkdədir.
Bu illər ərzində elmi tədqiqatların inkişafında və milli elmi kadrların yetişdirilməsində görkəmli alimlərin L. Q. Qurviçin, N. D. Zelinskinin, S. S. Namyotkinin, N. İ. Çernojukovun, Y. H. Məmmədəliyevin, V. S. Əliyevin, Ə. M. Quliyevin, M. A. Dalinin, R. H. İsmayılovun, S. C. Mehdiyevin və başqalarının böyük rolu olmuşdur.
İnstitut əsası 1929-cu ildə qoyülmuş V. V. Kuybışev adına Neft emalı üzrə Elmi-tədqiqat İnstitutunun elmi potensialı əsasında yaradılmış və 1959-cu ildə Azərbaycan MEA-nın nəzdində Neft-kimya prosesləri institutu adlandırılmışdır.
1962-ci ildə bu instituta akademik Y. H. Məmmədəliyevin adı verildi. Azərbaycan MEA-nın müstəqil Elmi-tədqiqat İnstitutları: Aşqarlar kimyası, Kimya texnologiyasının nəzəri problemləri, Polimer materialları (keçmiş Xlor Üzvi Sintez) Radiasiya Problemləri İnstitutu, Azəri QazPİ (keçmiş Qazın emalı və nəql olunması üzrə Ümumittifaq Elmi-tədqiqat Layihə İnstitutu) Neft-kimya Prosesləri İnstitutunun elmi potensialı əsasında yaradılmışdır.
Elmi tədqiqatların inkişafında və milli elmi kadrların yetişdirilməsində görkəmli alimlərin: L. Q. Qurviçin, N. D. Zelinskinin, S. S. Namyotkinin, N. İ. Çernojukovun, Y. H. Məmmədəliyevin, V. S. Əliyevin, Ə. M. Quliyevin, M. A. Dalinin, R. H. İsmayılovun, S. C. Mehdiyevin və başqalarının böyük rolu olmuşdur.
İnstitutun direktorları aşağıda adları çəkilən görkəmli neft mütəxəssisləri olmuşlar: İ. F. Qutt (1924–1933), M. A. Kapelyşnikov (1933–1936), T. A. Tahirova (1940–1942), N. A. Lutsenko (1942–1943), H. H. Aşumov (1945–1951), akademik M. F. Nağıyev (1959–1962), akademik V. S. Əliyev (1962–1988), akademik Musa İsmayıl oğlu Rüstəmov (1988–2011), 2011-ci ildən isə instituta kimya elmləri doktoru, akademik Vaqif Məhərrəm oğlu Abbasov başçılıq edir.
Fotoqalereya
- İvan Fyodoroviç Qutt (1924-1933)
- Matvey Alkumoviç Kapeluşnikov (1933-1936)
- Tahirə Əkbər qızı Tahirova (1940-1942)
- Nikolay Aleksandroviç Luçenko (1942-1943)
- Hacı Həsən oğlu Aşumov (1945-1951)
- Murtuza Fətulla oğlu Nağıyev (1959-1962)
- Vahab Səfərəli oğlu Əliyev (1962-1987)
- Musa İsmayıl oğlu Rüstəmov (1987-2012)
Xarici keçidlər
- Rəsmi saytı
- Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Akademik Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutu Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin strukturuna daxil olan elmi tedqiqat institutu AMEA Yusuf Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri InstitutuUmumi melumatlarOlke AzerbaycanTipi elmi tedqiqat institutuYaradilib 1929Evvelki adi V V Kuybisev adina Neft emali uzre Elmi tedqiqat InstitutuDiger melumatlarDirektor akademik Vaqif AbbasovIsci sayi 527 nef Sayt nkpi az index phpFealiyyet istiqametleriAzerbaycan neftlerinin tedqiqi onlarin yeni yanacaqlar ve yaglarin alinmasi meqsedile semereli emalinin elmi esaslarinin islenib hazirlanmasi neft emali ve neft kimyasi ucun yeni texnologiyalar ve katalizatorlarin yaradilmasi kataliz uzvi ve fiziki kimya neft kimyevi sintez sahesinde fundamental tedqiqatlarin aparilmasi Azerbaycanin neft emali ve neft kimya komplekslerinin inkisafi uzre perspektiv kompleks sxemlerin islenib hazirlanmasi Institutun struktur bolmeleri Serbest sobe ve laboratoriyalar monomerler oliqomerler ve kataliz sobesi fiziki ve fiziki kimyevi tedqiqatlar sobesi neft ve qazin kimyasi ve texnologiyasi sobesi elmi texniki informasiya sobesi TarixiNeft senayesinin 1920 ci ilde millilesdirilmesinden sonra Azerbaycanda Azerneftin terkibinde merkezlesdirilmis boyuk elmi tedqiqat laboratoriyasi merkezi kimya laboratoriyasi MKL yaradildi MKL nin ilk yaradicilarindan biri professor L Q Qurvic olmusdurs MKL nin elmi ve teskilati fealiyyeti 1928 ci ilde Moskva seherinde kecirilen muhum konfranslarda yuksek qiymetlendirilmis ve 1929 cu ilde MKL in Smidt adina zavodun tecrube stansiyasinin nefthidravlik laboratoriyasinin neft geologiyasi tedqiqat laboratoriyasinin enerji burosunun birlesdirilmesi ile Azerbaycan Elmi Tedqiqat Neft Institutu AETNI yaradilmisdir Bu instituta 1930 cu ilde V V Kuybisevin adi verilmisdir Bu institutun terkibinde boyuk neft emali sobesi yaradilmisdir 1930 1945 ci iller erzinde burada neft emali neft cixarma neft kimyasi uzre esas elmi tedqiqat isleri aparilmisdir Bu iller erzinde termiki krekinq qurgulari yuksek mehsuldarliga malik diger qurgular yagtemizleme zavodlari ve s mehz AETNI elmi isleri ve birbasa teskilati desteyi ile yaradilmisdir AETNI birbasa SSRI Xalq Neft komissarligina XNT tabe idi ve burada islenib hazirlanan prosesler neinki respublikada hem de kecmis Sovetler mekaninda genis tetbiqini tapmisdir SSRI XNT nin terkibinde deyisikliklerin aparilmasi ile elaqedar olaraq 1945 ci ilde AETNI nin terkibinden serbest Azerbaycan Elmi tedqiqat neft emali institutu yaradildi AETNI 1959 cu ilde akademik Y H Memmedeliyevin birbasa seyi elmi ve teskilati desteyi ile bir nece institutun o cumleden AETNINE Neft institutu kimya institutunun bir sira laboratoriyalari esasinda Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin terkibinde Neft Kimya Prosesleri Institutu yaradildi 1962 ci ilde bu instituta akademik Y H Memmedeliyevin adi verildi Bu institutun elmi potensiali esasinda 60 ci illerden etibaren Elmler Akademiyasinin serbest institutlari o cumleden Asqarlar kimyasi Kimya texnologiyasinin nezeri problemleri Polimer materiallari kecmis Xlor Uzvi Sintez Radiasiya Problemleri Institutu Azeri QazPI kecmis Qazin emali ve neql olunmasi uzre Umumittifaq Elmi tedqiqat Layihe Institutu yaradildi Resmen institutun yaradilma tarixi 1929 cu il hesab olunur ve o ilden etibaren hal hazirki dovre qeder akademik Y H Memmedeliyev adina AMEA Neft Kimya Prosesleri Institutu fealiyyet gosterir ve respublikanin neft emali ve neft kimya elmine oz tohfesini vermekdedir Bu iller erzinde elmi tedqiqatlarin inkisafinda ve milli elmi kadrlarin yetisdirilmesinde gorkemli alimlerin L Q Qurvicin N D Zelinskinin S S Namyotkinin N I Cernojukovun Y H Memmedeliyevin V S Eliyevin E M Quliyevin M A Dalinin R H Ismayilovun S C Mehdiyevin ve basqalarinin boyuk rolu olmusdur Institut esasi 1929 cu ilde qoyulmus V V Kuybisev adina Neft emali uzre Elmi tedqiqat Institutunun elmi potensiali esasinda yaradilmis ve 1959 cu ilde Azerbaycan MEA nin nezdinde Neft kimya prosesleri institutu adlandirilmisdir 1962 ci ilde bu instituta akademik Y H Memmedeliyevin adi verildi Azerbaycan MEA nin musteqil Elmi tedqiqat Institutlari Asqarlar kimyasi Kimya texnologiyasinin nezeri problemleri Polimer materiallari kecmis Xlor Uzvi Sintez Radiasiya Problemleri Institutu Azeri QazPI kecmis Qazin emali ve neql olunmasi uzre Umumittifaq Elmi tedqiqat Layihe Institutu Neft kimya Prosesleri Institutunun elmi potensiali esasinda yaradilmisdir Elmi tedqiqatlarin inkisafinda ve milli elmi kadrlarin yetisdirilmesinde gorkemli alimlerin L Q Qurvicin N D Zelinskinin S S Namyotkinin N I Cernojukovun Y H Memmedeliyevin V S Eliyevin E M Quliyevin M A Dalinin R H Ismayilovun S C Mehdiyevin ve basqalarinin boyuk rolu olmusdur Institutun direktorlari asagida adlari cekilen gorkemli neft mutexessisleri olmuslar I F Qutt 1924 1933 M A Kapelysnikov 1933 1936 T A Tahirova 1940 1942 N A Lutsenko 1942 1943 H H Asumov 1945 1951 akademik M F Nagiyev 1959 1962 akademik V S Eliyev 1962 1988 akademik Musa Ismayil oglu Rustemov 1988 2011 2011 ci ilden ise instituta kimya elmleri doktoru akademik Vaqif Meherrem oglu Abbasov basciliq edir FotoqalereyaDirektorlar Ivan Fyodorovic Qutt 1924 1933 Matvey Alkumovic Kapelusnikov 1933 1936 Tahire Ekber qizi Tahirova 1940 1942 Nikolay Aleksandrovic Lucenko 1942 1943 Haci Hesen oglu Asumov 1945 1951 Murtuza Fetulla oglu Nagiyev 1959 1962 Vahab Sefereli oglu Eliyev 1962 1987 Musa Ismayil oglu Rustemov 1987 2012 Xarici kecidlerResmi sayti Neft Kimya Prosesleri Institutu