Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Musa İsmayıl oğlu Rüstəmov (8 may 1930, Ordubad – 28 noyabr 2022, Bakı) — Azərbaycan alimi, texnika üzrə elmlər doktoru, professor, akademik, AMEA-nın Akademik Y. H. Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun "Neft və qazın kimyası və texnologiyası" şöbəsinin müdiri, 1980-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 1989-cu ildə isə həqiqi üzvü.
| Musa Rüstəmov | |
|---|---|
| Musa İsmayıl oğlu Rüstəmov | |
 | |
| Doğum tarixi | 8 may 1930 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 noyabr 2022 (92 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elm sahəsi | kimya |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | akademik |
| İş yeri | AMEA-nın Akademik Y.H.Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutu |
| Təhsili | Azərbaycan Sənaye İnstitutu (indiki Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası) |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |   |
Ümumi məlumatlar
Musa İsmayıl oğlu Rüstəmov 1930-cu il mayın 8-də Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad şəhərində qulluqçu ailəsində anadan olmuşdur. M. İ. Rüstəmov 1937-ci ildə Ordubad 1 saylı orta məktəbinə daxil olmuş və 1947-ci ildə həmin məktəbi medalla bitirmişdir. Həmin ildə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun kimya-texnologiya fakültəsinə daxil olmuşdur.. Hələ o, tələbə olarkən institutun Tələbə Elmi Cəmiyyətində öz elmi fəaliyyətinə başlamışdır. Professor S. M. Voloxun rəhbərliyi altında elmdə ilk addımları öz müsbət nəticəsini verdi. N. A. Baklanov metodu ilə boruvari sobaların hesabat tənliyinə düzəlişlər edildi ki, bu da hesablamaların dəqiqliyini artırdı.
M. İ. Rüstəmov 1952-ci ildə institutu kimyaçı-texnoloq ixtisası üzrə qurtardıqdan sonra V. V. Küybışev adına AzETNEİ-yə işə qəbul olundu. Qeyd etmək lazımdır ki, V. V. Küybışev adına AzETNEİ-i 1959-cu ildən Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Y. H. Məmmədəliyev adına Neft-Kimyası Prosesləri İnstitutu kimi fəaliyyətini davam etdirdi.
1953–1959-cu illərdə M. İ. Rüstəmov əvvəlcə böyük mühəndis, sonra kiçik elmi işçi işlədi. 1959-cu ildə o, laboratoriya rəhbərinin müavini vəzifəsinə irəli çəkilmişdir.
M. İ. Rüstəmov 1961-ci ildə institutun Elmi Şurasında "Xırda dispers materialların yarımaxın xətti tətbiq olunmaqla kontakt katalitik heterogen proseslərin aparılması üçün yeni yüksək səmərəli sistemlərin işlənib hazırlanması" adlı mövzusunda namizədlik dissertasiya işini müvəffəqiyyətlə müdafiə etdi. Bu dövrdə M. İ. Rüstəmovun apardığı elmi-tədqiqat işlərinin əsas hissəsi 1966-cı ildə nəşr olunmuş "Katalitik krekinqin müasir vəziyyəti və katalitik krekinq prosesinin intensivləşmə yolları" adlı monoqrafiyada toplanmışdır.
M. İ. Rüstəmovun təşkilatçılıq qabiliyyəti erkən üzə çıxmışdır. 1967-ci ildən o, "Katalitik krekinq və piroliz" laboratoriyasına rəhbərlik edir, 1968-ci ildən isə institut direktorunun elmi işlər üzrə müavini vəzifəsinə irəli çəkilir.
AMEA Akad. Y. H. Məmmədəliyev adına Neft-Kimya Prosesləri İnstitutunun direktoru vəzifəsində 1987–2012-ci ilə kimi çalışıb. Hal-hazırda "Neft və qazın kimyası və texnologiyası" şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışır.
Elmi tədqiqatları
M. İ. Rüstəmovun elmi tədqiqatlarının istiqaməti heterogen-katalitik proseslərinin texnologiyasını, neft emalı və neft kimya prosesləri üçün katalizatorların yaradılmasını, neft emalı məhsullarının keyfiyyətlərinin yüksəldilməsini əhatə edir. O, heterogen-katalitik prosesləri aparmaq üçün lift reaktorlarının hidrodinamikasını, kiçik ölçülü mikrosiferik katalizatorların, qaynar lay və lift reaktorlar sistemində kimyəvi proseslərin effektivliyini nəzəri cəhətdən tətqiq etmiş, mikrosferik katalizatorların axıcılıq indeksinin proseslərin effektivliyinə təsirini öyrənmişdir. Akademik M. Rüstəmov yüksək effektivliyi Q. 43–107 katalitik krekinq kompleksinin müəlliflərindən biridir. Bu proses Bolqaristan, Rusiya, Ukrayna, Latviya, və Azərbaycan neft emalı zavodlarında istismar olunur. Onun tədqiqatlarının bir qismi neft emalı məhsullarının keyfiyyətini yüksəltmək məqsədi ilə hidrokrekinq, hidroizomerləşmə, destruktiv izomerləşmə, seolit katalizatorları iştirakinda oksigenli əlavələrin alınması proseslərinin yaradılmasına həsr edilmişdir. Nəticədə tərkibində qurquşun olmayan, ekoloji cəhətdən təmiz -, avtomobil benzinlərinin alınma texnologiyası təklif etmişdir. M. Rüstəmov Azərbaycanda hidrogen energetikası sahəsində tədqiqatların əsasını qoymuşdur. Onun tərəfindən Azərbaycanda neft emalı qaz emalı və neft kimya sənayesinin inkişaf konsepsiyası yaradılmış və onun əsasında neft emalı zavodlarının 2010 ilə kimi koimpleks modernizasiyasının tərkib hissəsi və sxemi hazırlanmışdır. M. Rüstəmov bir çox Beynəlxalq və Respublikada fəaliyyət göstərən elmi şuraların və assosiasiyaların üzvi olmuşdur, Beynəlxalq konfranslarda, Simpoziymlarda Azərbaycanı təmsil etmişdir.
Akademik M. İ. Rüstəmov kataliz sahəsindəki görkəmli əsərləri ilə elmi zənginləşdirən alimdir. Onun əsas elmi tədqiqat işlərinin nəticələri 700-dən yuxarı elmi əsərdə, 60 patentdə, 130-dan artıq müəlliflik şəhadətnaməsində, 4 monoqrafiyada və 6 kitabda, 36 publitistik məqalədə öz əksini tapmışdır v’ onlardan 157-si xaricdə çıxmışdır.
Professor 7 elmlər doktoru, 45 elmlər namizədi hazırlamış və akademik M. İ. Rüstəmov məktəbi yaratmışdır.
Musa Rüstəmov 28 noyabr 2022-ci ildə 93 yaşında vəfat edib.
Elmi-təşkilatı fəaliyyəti
- 1980–1991-ci illərdə Hidrogen energetikası üzrə Beynəlxalq assosiasiyanın,
- SSRİ EA Prezidiumu yanında Hidrogen energetikası bürosunun,
- SSRİ EA "Neft Kimyası" və "Kataliz" koordinasiya şuralarının,
- SSRİ Nazirlər Şurasının Elm və Texnika Komitəsi nəzdində "Kataliz və onun səeayedə tətbiqi" şurasının üzvü sosialist ölkələri Akademiyalarının Neft kimyası problemi üzrə katalitik krekinq və destruktiv izomerizasiya mövzusunun koordinatoru olmuşdur.
- Azərbaycan Respublikası Rəyasət Heyəti yanında "Neft emalı və neft kimyası" Elmi şurasının sədri,
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkətinin Prezidenti yanında yaradılmış Neft Emalı üzrə Elmi-Texniki Şuranın sədri,
- Azərbaycan EA NKPİ-nin nəzdində doktorluq dissertasiyalarının müdafiəsi üzrə İxtisaslaşmış Şuranın sədri və sonralar üzvü,
- Rusiya EA "Neft kimyası" Elmi-texniki Şurasının üzvü,
- SSRİ EA "Neft kimyası" Elmi Şurasının üzvü,
- SSRİ Nazirlər Soveti yanında kimya-meşə kompleksi üzrə Elmi-texniki Şuranın üzvü,
- SSRİ EA "Günəş enerjisinin yeni istifadə yollarının axtarışı" Şurasının üzvü,
- SSRİ EA Rəyasət Heyəti yanında hidrogen energetikası üzrə Komissiya Bürosunun üzvü,
- SSRİ Nazirlər Soveti yanında Elm və Texnika Komitəsinin "Kataliz və onun sənayedə tətbiqi;
- Elmi Şurasının üzvü, sosialist ölkələrinin EA-larının çoxsahəli əməkdaşlıq proqramı daxilində "Neft kimyası" probleminin "Katalitik krekinq və destruktiv izomerləşmə" mövzusunun rəhbəri və koordinatoru,
- Azərbaycan EA hidrogen energetikası üzrə Şuranın sədri olmuşdur.
Təltif və mükafatlar
- 1977 – Azərbaycan elm və təhsilinin inkişafında xidmətlərinə görə Y. H. Məmmədəliyev adına medal;
- 1979 – "Azərbaycanın əməkdar elm xadimi"
- 1982 – "Xırda dispersli alümosilikat katalizatorunun birbaşa və yarım birbaşa axınlı yüksək səmərəli reaktorlar tətbiq etməklə neft xammalının ikipilləli katalitik krekinqi prosesinin tətqiqi, işlənib hazırlanması və tətbiqi adlı işə görə Az. SSR-nin Dövlət Mükafatı ilə təltif olunmuşdur;
- 1982-ci ildə Azərbaycan Respublikası Dövlət Mükafatı Laureatı,
- 1997 — Azərbaycanda elm və təhsilin inkişafında xidmətlərinə görə Y. H. Məmmədəliyev adına medalla mükafatlandırılmışdır;
- 2002 – İslam Ölkələri İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının Sammitində "Elm və texnologiya" mükafatına layiq görülmüşdür;
- 2002-ci ildə İstanbulda İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının "Elm və Texnoloji sahəsində mükafatı",
- 2004 – Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeni;
- 2015 – Katalitik krekinq prosesi üçün mütərəqqi sənaye sistemlərinin yaradılması istiqamətində əldə etdiyi nailiyyətlərinə görə AMEA-nın akademik Y. H. Məmmədəliyev adına mükafatı;
- 2015 – Azərbaycan elminin inkişafında xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü.
- 2019 — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilib.
Əsas elmi əsərlərin adları
- Определение критической скорости образования кипящего слоя теплоносителя. ХТТМ — 1959. — № 8. — С. 65–67
- Индекс текучести слоя мелкодисперсных материалов и его влияние на показатели процесса, проводимого в "кипящем" слое. АХЖ. — 1962. — № 6. — С. 53–61
- Современное состояние и пути интенсификации процесса каталитического крекинга, монография, Азернешр, Баку, 1966.
- О перспективах создания атомно-нефтеперерабатывающих комплексов. // Вопросы атомной науки и технологии, серия атомноводородная энергетика и технология. 1981, вып.2 (9).
- Фотоиндуцированное выделение водорода из воды под действием видимого света в присутствии катализаторов. Химия и жизнь. — 1981. — № 9. — С. 7–8
- Уголь будущих веков. Химия и жизнь.-1981. — № 12. — С. 8–12
- "Почему именно водород?". Химия и жизнь. 1981, № 12, С. 16–19
- Термодесорбция водорода с нанесенных никелевых катализаторов. Изв. АН СССР. Серия химическая.- 1981. — № 7.-С. 1468–1474
- В поисках идеального топлива. Наука в СССР. 1982. — № 5
- Фотосенсибилизированное оксидом вольфрама WО3 образование Н2 из водно-спиртовых растворов под действием видимого света. Журнал физической химии. – 1982. — № 7. – С. 315–319
- Исследование корреляционной зависимости между активностью, селективностью и спектром кислотности катализатора крекинга в процессе его дезактивации коксовыми отложениями. Годишник на Софийский Университет. "Климент Охриджи". хим. фак. 1985.-Т. 79 — С. 44–52.- Библиогр.: 12 назв.
- Photocatalytic Hydrogeneration from water-organic Solutions Using Polytumgstates. Lit, Y. International Journal of Hydrogen Energy. 1988. vol. 13. № 08.-p. 533–538
- Фотокаталитическая активация низших алканов в водных растворах полиоксокомпонентов вольфрама. // ДАН СССР, 1988, т 303, № 3.
- Низкотемпературный процесс совместного превращения метанола с бензинами термического и каталитического крекинга. Материалы 6 нефтехимического Симпозиума Социалистических стран. Киев. 1990
- Some peculiarities in regeneration of zeolietcontaining cracking catalysts by carbon dioxide. // React. Kinet. Catal. Lett. Vol. 48, N1, 1992.
- Концепция Развития Нефтеперерабатывающей, Газоперерабатывающей и Нефтехимической промышленностей Азербайджана. // Процессы нефтепереработики и нефтехимии, N1, 2000.
- Каталитические процессы получения высококачественных моторных топлив. Монография (I и II том), Баку "ЭЛМ" 2006.
- Новая технология получения цеолитсодержащих катализаторов каталитического крекинга с регулируемой пористой структурой. Процессы нефтехимии и нефтепереработки, 2006, № 3, С. 22–29.
- Диметиловый эфирновое экологически чистое топливо. АНХ, № 8 стр,76–81
- Экологические проблемы Земли и альтернативные источники энергии Баку, 2008
İstinadlar
- http://www.nkpi.az/?page=addread&id=492[ölü keçid]
- "Arxivlənmiş surət". 2019-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-15.
- . 2013-07-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-09-28.
- "Akademik Musa Rüstəmov vəfat edib". 2023-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-29.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-15.
- "Arxivlənmiş surət". 2019-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-15.
Mənbə
- http://www.elm.az/az/acmembers/rustamovmsil.htm 2008-03-11 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Аzərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
- AMEA İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Musa Ismayil oglu Rustemov 8 may 1930 Ordubad 28 noyabr 2022 Baki Azerbaycan alimi texnika uzre elmler doktoru professor akademik AMEA nin Akademik Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutunun Neft ve qazin kimyasi ve texnologiyasi sobesinin mudiri 1980 ci ilde AMEA nin muxbir uzvu 1989 cu ilde ise heqiqi uzvu Musa RustemovMusa Ismayil oglu RustemovDogum tarixi 8 may 1930 1930 05 08 Dogum yeri Ordubad AzerbaycanVefat tarixi 28 noyabr 2022 2022 11 28 92 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm sahesi kimyaElmi derecesiElmi adi akademikIs yeri AMEA nin Akademik Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri InstitutuTehsili Azerbaycan Senaye Institutu indiki Azerbaycan Dovlet Neft Akademiyasi Uzvluyu Azerbaycan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari 1982 2004Umumi melumatlarMusa Ismayil oglu Rustemov 1930 cu il mayin 8 de Naxcivan Muxtar Respublikasinin Ordubad seherinde qulluqcu ailesinde anadan olmusdur M I Rustemov 1937 ci ilde Ordubad 1 sayli orta mektebine daxil olmus ve 1947 ci ilde hemin mektebi medalla bitirmisdir Hemin ilde Azerbaycan Senaye Institutunun kimya texnologiya fakultesine daxil olmusdur Hele o telebe olarken institutun Telebe Elmi Cemiyyetinde oz elmi fealiyyetine baslamisdir Professor S M Voloxun rehberliyi altinda elmde ilk addimlari oz musbet neticesini verdi N A Baklanov metodu ile boruvari sobalarin hesabat tenliyine duzelisler edildi ki bu da hesablamalarin deqiqliyini artirdi M I Rustemov 1952 ci ilde institutu kimyaci texnoloq ixtisasi uzre qurtardiqdan sonra V V Kuybisev adina AzETNEI ye ise qebul olundu Qeyd etmek lazimdir ki V V Kuybisev adina AzETNEI i 1959 cu ilden Azerbaycan Elmler Akademiyasinin Y H Memmedeliyev adina Neft Kimyasi Prosesleri Institutu kimi fealiyyetini davam etdirdi 1953 1959 cu illerde M I Rustemov evvelce boyuk muhendis sonra kicik elmi isci isledi 1959 cu ilde o laboratoriya rehberinin muavini vezifesine ireli cekilmisdir M I Rustemov 1961 ci ilde institutun Elmi Surasinda Xirda dispers materiallarin yarimaxin xetti tetbiq olunmaqla kontakt katalitik heterogen proseslerin aparilmasi ucun yeni yuksek semereli sistemlerin islenib hazirlanmasi adli movzusunda namizedlik dissertasiya isini muveffeqiyyetle mudafie etdi Bu dovrde M I Rustemovun apardigi elmi tedqiqat islerinin esas hissesi 1966 ci ilde nesr olunmus Katalitik krekinqin muasir veziyyeti ve katalitik krekinq prosesinin intensivlesme yollari adli monoqrafiyada toplanmisdir M I Rustemovun teskilatciliq qabiliyyeti erken uze cixmisdir 1967 ci ilden o Katalitik krekinq ve piroliz laboratoriyasina rehberlik edir 1968 ci ilden ise institut direktorunun elmi isler uzre muavini vezifesine ireli cekilir AMEA Akad Y H Memmedeliyev adina Neft Kimya Prosesleri Institutunun direktoru vezifesinde 1987 2012 ci ile kimi calisib Hal hazirda Neft ve qazin kimyasi ve texnologiyasi sobesinin mudiri vezifesinde calisir Elmi tedqiqatlariM I Rustemovun elmi tedqiqatlarinin istiqameti heterogen katalitik proseslerinin texnologiyasini neft emali ve neft kimya prosesleri ucun katalizatorlarin yaradilmasini neft emali mehsullarinin keyfiyyetlerinin yukseldilmesini ehate edir O heterogen katalitik prosesleri aparmaq ucun lift reaktorlarinin hidrodinamikasini kicik olculu mikrosiferik katalizatorlarin qaynar lay ve lift reaktorlar sisteminde kimyevi proseslerin effektivliyini nezeri cehetden tetqiq etmis mikrosferik katalizatorlarin axiciliq indeksinin proseslerin effektivliyine tesirini oyrenmisdir Akademik M Rustemov yuksek effektivliyi Q 43 107 katalitik krekinq kompleksinin muelliflerinden biridir Bu proses Bolqaristan Rusiya Ukrayna Latviya ve Azerbaycan neft emali zavodlarinda istismar olunur Onun tedqiqatlarinin bir qismi neft emali mehsullarinin keyfiyyetini yukseltmek meqsedi ile hidrokrekinq hidroizomerlesme destruktiv izomerlesme seolit katalizatorlari istirakinda oksigenli elavelerin alinmasi proseslerinin yaradilmasina hesr edilmisdir Neticede terkibinde qurqusun olmayan ekoloji cehetden temiz avtomobil benzinlerinin alinma texnologiyasi teklif etmisdir M Rustemov Azerbaycanda hidrogen energetikasi sahesinde tedqiqatlarin esasini qoymusdur Onun terefinden Azerbaycanda neft emali qaz emali ve neft kimya senayesinin inkisaf konsepsiyasi yaradilmis ve onun esasinda neft emali zavodlarinin 2010 ile kimi koimpleks modernizasiyasinin terkib hissesi ve sxemi hazirlanmisdir M Rustemov bir cox Beynelxalq ve Respublikada fealiyyet gosteren elmi suralarin ve assosiasiyalarin uzvi olmusdur Beynelxalq konfranslarda Simpoziymlarda Azerbaycani temsil etmisdir Akademik M I Rustemov kataliz sahesindeki gorkemli eserleri ile elmi zenginlesdiren alimdir Onun esas elmi tedqiqat islerinin neticeleri 700 den yuxari elmi eserde 60 patentde 130 dan artiq muelliflik sehadetnamesinde 4 monoqrafiyada ve 6 kitabda 36 publitistik meqalede oz eksini tapmisdir v onlardan 157 si xaricde cixmisdir Professor 7 elmler doktoru 45 elmler namizedi hazirlamis ve akademik M I Rustemov mektebi yaratmisdir Musa Rustemov 28 noyabr 2022 ci ilde 93 yasinda vefat edib Elmi teskilati fealiyyeti1980 1991 ci illerde Hidrogen energetikasi uzre Beynelxalq assosiasiyanin SSRI EA Prezidiumu yaninda Hidrogen energetikasi burosunun SSRI EA Neft Kimyasi ve Kataliz koordinasiya suralarinin SSRI Nazirler Surasinin Elm ve Texnika Komitesi nezdinde Kataliz ve onun seeayede tetbiqi surasinin uzvu sosialist olkeleri Akademiyalarinin Neft kimyasi problemi uzre katalitik krekinq ve destruktiv izomerizasiya movzusunun koordinatoru olmusdur Azerbaycan Respublikasi Reyaset Heyeti yaninda Neft emali ve neft kimyasi Elmi surasinin sedri Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Neft Sirketinin Prezidenti yaninda yaradilmis Neft Emali uzre Elmi Texniki Suranin sedri Azerbaycan EA NKPI nin nezdinde doktorluq dissertasiyalarinin mudafiesi uzre Ixtisaslasmis Suranin sedri ve sonralar uzvu Rusiya EA Neft kimyasi Elmi texniki Surasinin uzvu SSRI EA Neft kimyasi Elmi Surasinin uzvu SSRI Nazirler Soveti yaninda kimya mese kompleksi uzre Elmi texniki Suranin uzvu SSRI EA Gunes enerjisinin yeni istifade yollarinin axtarisi Surasinin uzvu SSRI EA Reyaset Heyeti yaninda hidrogen energetikasi uzre Komissiya Burosunun uzvu SSRI Nazirler Soveti yaninda Elm ve Texnika Komitesinin Kataliz ve onun senayede tetbiqi Elmi Surasinin uzvu sosialist olkelerinin EA larinin coxsaheli emekdasliq proqrami daxilinde Neft kimyasi probleminin Katalitik krekinq ve destruktiv izomerlesme movzusunun rehberi ve koordinatoru Azerbaycan EA hidrogen energetikasi uzre Suranin sedri olmusdur Teltif ve mukafatlar1977 Azerbaycan elm ve tehsilinin inkisafinda xidmetlerine gore Y H Memmedeliyev adina medal 1979 Azerbaycanin emekdar elm xadimi 1982 Xirda dispersli alumosilikat katalizatorunun birbasa ve yarim birbasa axinli yuksek semereli reaktorlar tetbiq etmekle neft xammalinin ikipilleli katalitik krekinqi prosesinin tetqiqi islenib hazirlanmasi ve tetbiqi adli ise gore Az SSR nin Dovlet Mukafati ile teltif olunmusdur 1982 ci ilde Azerbaycan Respublikasi Dovlet Mukafati Laureati 1997 Azerbaycanda elm ve tehsilin inkisafinda xidmetlerine gore Y H Memmedeliyev adina medalla mukafatlandirilmisdir 2002 Islam Olkeleri Iqtisadi Emekdasliq Teskilatinin Sammitinde Elm ve texnologiya mukafatina layiq gorulmusdur 2002 ci ilde Istanbulda Iqtisadi Emekdasliq Teskilatinin Elm ve Texnoloji sahesinde mukafati 2004 Azerbaycan Respublikasinin Sohret ordeni 2015 Katalitik krekinq prosesi ucun mutereqqi senaye sistemlerinin yaradilmasi istiqametinde elde etdiyi nailiyyetlerine gore AMEA nin akademik Y H Memmedeliyev adina mukafati 2015 Azerbaycan elminin inkisafinda xidmetlerine gore Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin serencami ile Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudcusu 2019 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami ile Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin fexri diplomu ile teltif edilib Esas elmi eserlerin adlariOpredelenie kriticheskoj skorosti obrazovaniya kipyashego sloya teplonositelya HTTM 1959 8 S 65 67 Indeks tekuchesti sloya melkodispersnyh materialov i ego vliyanie na pokazateli processa provodimogo v kipyashem sloe AHZh 1962 6 S 53 61 Sovremennoe sostoyanie i puti intensifikacii processa kataliticheskogo krekinga monografiya Azerneshr Baku 1966 O perspektivah sozdaniya atomno neftepererabatyvayushih kompleksov Voprosy atomnoj nauki i tehnologii seriya atomnovodorodnaya energetika i tehnologiya 1981 vyp 2 9 Fotoinducirovannoe vydelenie vodoroda iz vody pod dejstviem vidimogo sveta v prisutstvii katalizatorov Himiya i zhizn 1981 9 S 7 8 Ugol budushih vekov Himiya i zhizn 1981 12 S 8 12 Pochemu imenno vodorod Himiya i zhizn 1981 12 S 16 19 Termodesorbciya vodoroda s nanesennyh nikelevyh katalizatorov Izv AN SSSR Seriya himicheskaya 1981 7 S 1468 1474 V poiskah idealnogo topliva Nauka v SSSR 1982 5 Fotosensibilizirovannoe oksidom volframa WO3 obrazovanie N2 iz vodno spirtovyh rastvorov pod dejstviem vidimogo sveta Zhurnal fizicheskoj himii 1982 7 S 315 319 Issledovanie korrelyacionnoj zavisimosti mezhdu aktivnostyu selektivnostyu i spektrom kislotnosti katalizatora krekinga v processe ego dezaktivacii koksovymi otlozheniyami Godishnik na Sofijskij Universitet Kliment Ohridzhi him fak 1985 T 79 S 44 52 Bibliogr 12 nazv Photocatalytic Hydrogeneration from water organic Solutions Using Polytumgstates Lit Y International Journal of Hydrogen Energy 1988 vol 13 08 p 533 538 Fotokataliticheskaya aktivaciya nizshih alkanov v vodnyh rastvorah polioksokomponentov volframa DAN SSSR 1988 t 303 3 Nizkotemperaturnyj process sovmestnogo prevrasheniya metanola s benzinami termicheskogo i kataliticheskogo krekinga Materialy 6 neftehimicheskogo Simpoziuma Socialisticheskih stran Kiev 1990 Some peculiarities in regeneration of zeolietcontaining cracking catalysts by carbon dioxide React Kinet Catal Lett Vol 48 N1 1992 Koncepciya Razvitiya Neftepererabatyvayushej Gazopererabatyvayushej i Neftehimicheskoj promyshlennostej Azerbajdzhana Processy neftepererabotiki i neftehimii N1 2000 Kataliticheskie processy polucheniya vysokokachestvennyh motornyh topliv Monografiya I i II tom Baku ELM 2006 Novaya tehnologiya polucheniya ceolitsoderzhashih katalizatorov kataliticheskogo krekinga s reguliruemoj poristoj strukturoj Processy neftehimii i neftepererabotki 2006 3 S 22 29 Dimetilovyj efirnovoe ekologicheski chistoe toplivo ANH 8 str 76 81 Ekologicheskie problemy Zemli i alternativnye istochniki energii Baku 2008Vikikitabda Musa Rustemov Biblioqrafiya movzusuna dair metn var Istinadlarhttp www nkpi az page addread amp id 492 olu kecid Arxivlenmis suret 2019 10 15 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 15 2013 07 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 09 28 Akademik Musa Rustemov vefat edib 2023 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 29 Arxivlenmis suret 2019 10 15 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 15 Arxivlenmis suret 2019 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 15 Menbehttp www elm az az acmembers rustamovmsil htm 2008 03 11 at the Wayback MachineHemcinin baxAzerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Neft Kimya Prosesleri InstitutuXarici kecidlerAzerbaycan Milli Elmler Akademiyasi AMEA Informasiya Texnologiyalari Institutu