Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Yılmaz Güney (Yılmaz Pütün; 1 aprel 1937[…], Adana – 9 sentyabr 1984[…], XIV arondisman (Paris)) — Zaza və kürd əsilli türk aktyor, rejissor, ssenarist və yazıçı. Xüsusən də qazanmış "Yol", "Sürü", "Ümidsizlər" filmlərilə məşhurdur.
Yılmaz Güney | |
---|---|
türk. Yılmaz Güney | |
Doğum tarixi | 1 aprel 1937[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 9 sentyabr 1984[…](47 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | mədə xərçəngi |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | Türkiyə (1983-cü ildə o vaxtkı prezident Kənan Evren tərəfindən Türkiyə vətəndaşlığından məhrum edilib) |
Həyat yoldaşı |
|
Fəaliyyəti | kinorejissor, aktyor, ssenarist, montajçı[d], şair, prodüser |
Fəaliyyət illəri | 1958–1983 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Filmdən əvvəl
Yılmaz Güneyin əsl adı Yılmaz Pütündür. Özünün dediyinə görə, Pütün qırılması çətin, sərt meyvə toxumu deməkdir. 1937-ci ildə torpağı olmayan bir kəndli ailəsinin iki övladından biri kimi dünyaya gəlib. Əslən sivereklidir. Adanada böyümüş və gələcək həyatında da Adananı unutmamışdır. Adana bəzi filmləri üçün mövzu olmuşdur. Bir müddət Kamal və And film şirkətlərinin Adanadakı bölgə təmsilçisi kimi işləmişdir. Universitet təhsili almaq üçün İstanbula getmiş və orada Atıf Yılmazla (rejissor) tanış olmuşdur. Bu dönəmdə həmçinin hekayələr yazırdı. Daha sonra Atıf Yılmazın dəstəyilə film sektorunda işləməyə başladı.
Filmə başlaması
Yılmaz Güney 1959-cu ildə Atıf Yılmazın rejissorluq etdiyi "Bu Vatanın Çocukları" və "Alageyik" filmlərinin həm ssenari müəllifi olmuş, həm də aktyor kimi rol oynamışdır. "Karacaoğlanın Karasevdası" filmində də rejissor assistenti olmuşdur. "Yeni Üfüqlər" və "On Üç" kimi jurnallara da hekayələr yazan Yılmaz Güney bir hekayəsində kommunizm propaqandası etdiyi səbəbilə 1961-ci ildə bir il yarım həbs cəzasına məhkum edilir. İki il sonra filmə qaldığı yerdən davam edən Yılmaz Güney o dövrlərdə daha çox macəra filmləri çəkir. Filmlərində əzilən, xor görülən bir "Anadolu övladının" başqaldırışı var. Bu dövrdə "Çirkin Kral" təxəllüsünü qazanır. Dövrün ən önəmli hadisəsi Lütfü Akadın rejissorluğu ilə çəkilən, ssenarisini özü yazdığı "Sərhədlərin qanunu" filminin çəkilməsi oldu.
Həbsxanaya düşməsi və qaçması
Yılmaz Güney 1972-ci ildə "inqilabçılara yardım etmək" səbəbilə 2 illik həbsə və sürgünə məhkum edildi. İçəridə yatdığı zaman ərzində kino və incəsənətlə bağlı fikirlərini, şeir və hekayələrini həmin vaxt çıxartdığı "Güney" jurnalında yayımlamışdır. 1974-cü ildə həbsxanadan çıxmışdır. Elə həmin il "Arkadaş" filmini çəkir. 1974-cü ildə "Endişe" filmini çəkərkən kazinoda hakim Səfa Mutlunu öldürdüyünə görə həbs edildi və 13 iyul 1976-cı ildə 19 il həbs cəzası verildi. Beş il həbsxanada qaldıqdan sonra 9 oktyabr 1981-ci ildə yatdığı İsparta yarıaçıq həbsxanasından icazəli şəkildə çıxmış və ölkəni tərk etmişdir. Yılmaz Güneyin həbsdən qaçması macərası qəribədir; həbsə düşməzdən əvvəl çəkdiyi "Şeytanın oğlu" filmində bayram üçün bir günlük icazəsilə çıxan və itib-batan adamın həyat hekayəsini anladan rejissor, bu dəfə filmi özü oynamalı olmuşdu. Bir günlük icazəilə çıxaraq Fransaya qaçmış və həyatının qalan hissəsini orada yaşamışdı. Həbsxanada kino ilə əlaqəsini davam etdirirdi. Həbsdə olarkən ssenari müəllifi olduğu "Sürü" (rej. Zeki Ökten), eləcə də Türkiyədə və bir çox ölkələrdə böyük marağa səbəb olan (rej. Şərif Gören) filmləri çəkilmişdir. Həbsxanadaykən "Güney" adlı mədəni jurnalını çıxartdı. filmini yenidən montaj etdi və Kann kinofestivalında mükafat aldı. Xaricə qaçdıqdan sonra Fransada "Divar" filmini çəkdi. Bu, onun çəkdiyi son film oldu. 1984-cü ildə mədə xərçəngindən vəfat edən Yılmaz Güney son illərini Parisdə yaşamış və ölümündən sonra Parisdəki "Père Lachaise" qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
Filmoqrafiyası
Yılmaz Güney 114 filmdə aktyorluq etmiş, 26 filmin rejissoru, 15 filmin prodüseri, 64 filmin isə ssenari müəllifi olmuşdur.
Yılmaz Güneyin rolu olan əsas filmlər
İl | Film | Rolu |
---|---|---|
1966 | Sərhədlərin qanunu | ssenarist, rejissor, aktyor, prodüser |
1967 | Çirkin Kral bağışlamaz | ssenarist, rejissor |
1968 | Seyyid Xan (Torpağın gəlini) | aktyor |
1969 | Bir Çirkin adam | ssenarist, aktyor |
1970 | Ümid | ssenarist, rejissor, aktyor, prodüser |
Kitabları
- Boynu Bükük Öldüler (1971)
- Ağıt
- Arkadaş
- Sürü
- Salpa (1975)
- Ölüm Beni Çağırıyor Gençlik Öyküleri
- Acı
- Sonsuz Bekleyiş Otuz Yılın Şiirleri
- Yol
- Sanık
- Hücrem
- Soba, Pencere Camı ve İki Ekmek İstiyoruz
- Oğluma masallar
- Zavallılar
- Sen ve ötekiler
İstinadlar
- https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/filmleriyle-efsanelesen-oyuncu-yilmaz-guney/1966462.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Yılmaz Güney // filmportal.de. 2005.
- https://www.hurriyet.com.tr/kelebek/magazin/yilmaz-guneyin-eski-esi-nebahat-cehre-kimdir-kac-yasinda-41346930.
- https://www.haberler.com/yilmaz-guney/biyografisi/.
- ölüm haqqında şəhadətnamə. S. 16.
Xarici keçidlər
Yılmaz Güneydən yoldaşı Nebahat Çehreyə sevgi məktubları 2012-08-17 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Yilmaz Guney Yilmaz Putun 1 aprel 1937 Adana 9 sentyabr 1984 XIV arondisman Paris Zaza ve kurd esilli turk aktyor rejissor ssenarist ve yazici Xususen de qazanmis Yol Suru Umidsizler filmlerile meshurdur Yilmaz Guneyturk Yilmaz GuneyDogum tarixi 1 aprel 1937 1937 04 01 Dogum yeri Adana Adana ili TurkiyeVefat tarixi 9 sentyabr 1984 1984 09 09 47 yasinda Vefat yeri XIV arondisman Paris Paris Il de Frans Fransa metropoliyasi FransaVefat sebebi mede xercengiDefn yeri Per Lasez qebiristanligiVetendasligi Turkiye 1983 cu ilde o vaxtki prezident Kenan Evren terefinden Turkiye vetendasligindan mehrum edilib Heyat yoldasi Nebahat Cehre 1967 1968 Fealiyyeti kinorejissor aktyor ssenarist montajci d sair produserFealiyyet illeri 1958 1983 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFilmden evvel Yilmaz Guneyin esl adi Yilmaz Putundur Ozunun dediyine gore Putun qirilmasi cetin sert meyve toxumu demekdir 1937 ci ilde torpagi olmayan bir kendli ailesinin iki ovladindan biri kimi dunyaya gelib Eslen sivereklidir Adanada boyumus ve gelecek heyatinda da Adanani unutmamisdir Adana bezi filmleri ucun movzu olmusdur Bir muddet Kamal ve And film sirketlerinin Adanadaki bolge temsilcisi kimi islemisdir Universitet tehsili almaq ucun Istanbula getmis ve orada Atif Yilmazla rejissor tanis olmusdur Bu donemde hemcinin hekayeler yazirdi Daha sonra Atif Yilmazin desteyile film sektorunda islemeye basladi Filme baslamasi Yilmaz Guney 1959 cu ilde Atif Yilmazin rejissorluq etdiyi Bu Vatanin Cocuklari ve Alageyik filmlerinin hem ssenari muellifi olmus hem de aktyor kimi rol oynamisdir Karacaoglanin Karasevdasi filminde de rejissor assistenti olmusdur Yeni Ufuqler ve On Uc kimi jurnallara da hekayeler yazan Yilmaz Guney bir hekayesinde kommunizm propaqandasi etdiyi sebebile 1961 ci ilde bir il yarim hebs cezasina mehkum edilir Iki il sonra filme qaldigi yerden davam eden Yilmaz Guney o dovrlerde daha cox macera filmleri cekir Filmlerinde ezilen xor gorulen bir Anadolu ovladinin basqaldirisi var Bu dovrde Cirkin Kral texellusunu qazanir Dovrun en onemli hadisesi Lutfu Akadin rejissorlugu ile cekilen ssenarisini ozu yazdigi Serhedlerin qanunu filminin cekilmesi oldu Hebsxanaya dusmesi ve qacmasi Yilmaz Guney 1972 ci ilde inqilabcilara yardim etmek sebebile 2 illik hebse ve surgune mehkum edildi Iceride yatdigi zaman erzinde kino ve incesenetle bagli fikirlerini seir ve hekayelerini hemin vaxt cixartdigi Guney jurnalinda yayimlamisdir 1974 cu ilde hebsxanadan cixmisdir Ele hemin il Arkadas filmini cekir 1974 cu ilde Endise filmini cekerken kazinoda hakim Sefa Mutlunu oldurduyune gore hebs edildi ve 13 iyul 1976 ci ilde 19 il hebs cezasi verildi Bes il hebsxanada qaldiqdan sonra 9 oktyabr 1981 ci ilde yatdigi Isparta yariaciq hebsxanasindan icazeli sekilde cixmis ve olkeni terk etmisdir Yilmaz Guneyin hebsden qacmasi macerasi qeribedir hebse dusmezden evvel cekdiyi Seytanin oglu filminde bayram ucun bir gunluk icazesile cixan ve itib batan adamin heyat hekayesini anladan rejissor bu defe filmi ozu oynamali olmusdu Bir gunluk icazeile cixaraq Fransaya qacmis ve heyatinin qalan hissesini orada yasamisdi Hebsxanada kino ile elaqesini davam etdirirdi Hebsde olarken ssenari muellifi oldugu Suru rej Zeki Okten elece de Turkiyede ve bir cox olkelerde boyuk maraga sebeb olan Yol rej Serif Goren filmleri cekilmisdir Hebsxanadayken Guney adli medeni jurnalini cixartdi Yol filmini yeniden montaj etdi ve Kann kinofestivalinda mukafat aldi Xarice qacdiqdan sonra Fransada Divar filmini cekdi Bu onun cekdiyi son film oldu 1984 cu ilde mede xercenginden vefat eden Yilmaz Guney son illerini Parisde yasamis ve olumunden sonra Parisdeki Pere Lachaise qebiristanliginda defn edilmisdir FilmoqrafiyasiYilmaz Guney 114 filmde aktyorluq etmis 26 filmin rejissoru 15 filmin produseri 64 filmin ise ssenari muellifi olmusdur Yilmaz Guneyin rolu olan esas filmler Il Film Rolu1966 Serhedlerin qanunu ssenarist rejissor aktyor produser1967 Cirkin Kral bagislamaz ssenarist rejissor1968 Seyyid Xan Torpagin gelini aktyor1969 Bir Cirkin adam ssenarist aktyor1970 Umid ssenarist rejissor aktyor produserKitablariBoynu Bukuk Olduler 1971 Agit Arkadas Suru Salpa 1975 Olum Beni Cagiriyor Genclik Oykuleri Aci Sonsuz Bekleyis Otuz Yilin Siirleri Yol Sanik Hucrem Soba Pencere Cami ve Iki Ekmek Istiyoruz Ogluma masallar Zavallilar Sen ve otekilerIstinadlarhttps www aa com tr tr kultur sanat filmleriyle efsanelesen oyuncu yilmaz guney 1966462 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Yilmaz Guney filmportal de 2005 https www hurriyet com tr kelebek magazin yilmaz guneyin eski esi nebahat cehre kimdir kac yasinda 41346930 https www haberler com yilmaz guney biyografisi olum haqqinda sehadetname S 16 Xarici kecidlerYilmaz Guneyden yoldasi Nebahat Cehreye sevgi mektublari 2012 08 17 at the Wayback Machine