Xəlil Paşa (türk. Halil Paşa; 1857, Konstantinopol – 1939, İstanbul) — Türkiyə rəssaml.
Xəlil Paşa | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İstanbul, Beylerbeyi |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | İstanbul, Beylərbeyi |
Vətəndaşlığı | (türk.) |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili | |
Janr | peyzaj |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Xəlil Paşa 1857-ci ildə İstanbulda Bəylərbəyində ,Rodos əsilli bir ailədə dünyaya göz açmışdır. Atası Səlim Paşa Məktəb-i Hərbiyənin əsasını qoyan hərbiçilərdən biri olmuşdur. Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûnu (bugünkü İstanbul Texnik Universiteti) bitirdi. Məzun olar-olmaz saraya dəvət edildi və liseylərdə rəsm müəllimi kimi fəaliyyətə başladı. Uzun müddət davam edən təkid və xahişlərdən sonra atası onu rəsm təhsili almaq üçün Parisə göndərdi. Səkkiz il qaldığı Parisdə məşhur rəssam Jean-Léon Gérômenin emalatxanasında çalışdı. 1889-cu ildə Paris Beynəlxalq sərgisində sərgilənən bir rəsmi ilə medal qazandı. Vətənə geri döndükdən sonra məktəblərdə rəsm müəllimi olaraq çalışdı. 1906-cı ildə Hərbiyyə məktəbinə rəsm müəllimi təyin olundu və "Paşa " adını aldı. Lakin iki il sonra Məşrutənin elanı ilə çıxarılan bir qanuna görə rütbəsi endirilidi və bundan sonra o ordudan ayrılaraq tamamən rəsmə yönəldi. Sənətə həvəsi olan tələbələrə rəsm dərsi verən Xəlil Paşanın tələbələri arasında Müfidə Kadri də var. Hansı ki, tarixədə ilk qadın rəsm müəllimi kimi tanınır. Ölkənin ilk gözəl məktəbi olan Senayi-i Nefise Məktəb-i Alisində müəllimlik edən Xəlil Paşa, 1917-1918-ci illərdə məktəbin rəhbərliyini öz üzərinə götürmüşdür.Təhsil üçün getdikləri Fransadan Birinci Dünya müharibəsi səbəbi ilə geri dönən 1914-cü ilin gənc rəssamları ilə yeni-yeni rəsmlərin yaradılması təmin etdilər.Həyatının son illərində Misirdə hidiv ailəsinin bir fərdi olan Abbas Həlim Paşanın qonağı oldu. Son illərini rəsmlər yaradaraq keçirən Xəlil Paşa "Misir sarayına rəsmi gətirən sənətkar" olaraq tanındı.
1939-cu ildə İstanbulda Bəylərbəyində dünyasını dəyişmişdir.
Uşaqları
Xəlil Paşanın üç oğlu vardır. Böyük oğlu Səlim Misir kralı Fuadın keçmiş həyat yoldaşı şahzadə Şivəkar ilə evlənmiş, Fransada ticarətlə məşğul olmuşdur.Ortancıl oğlu Həlim bəy isə gənc yaşda dünyasını dəyişmişdir. Kişik oğlu Əli isə Parisdə rəsm təhsili aldıqdan sonra rəsm müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir.
Yaradıcılığ
Xəlil Paşanın əsərləri iki hissəyə ayrılaraq təhlil oluna bilər:
Parisdəki təhsil dönəmi, klassik və realist üslubun təsirindəki əsərləri və vətənə qayıtdıqdan sonra impressionizmin təsirindəki əsərləri. Sənətçi yaradıcılığının ilk dövrünə aid olan "Əlcəkli qadın (MadamX)" portreti ilə Parisdə bürünc medal qazanmışdır. Vətənə döndükdən sonra sə boğaz sahillərini, sahilə vuran yalı, qayıq kölgələrini impressionist biçimdə rəsm etmişdir. Xəlil Paşa türk rəsmində işıq problemi ilə məşğul olan ilk sənətçidir.
Bəzi tabloları
"Sahildə Paşa və ailəsi" (1892)
"Madam X"(1899)
"Göksu dərəsiə baxış"(1902)
"Göysu dərəsi" (1903)
"Boğazdan Rumeli Hisarına baxış"(1903)
"Karvansarayda xalçaçılar"(1908)
"Baxcada qadınlar" (1917)
İstinadlar
- Xəlil Paşa, Boğaziçi universiteti Atatürk institutu, websaytı, kim kimdir
- Taha Toros, "Antik dekor" dərgisi, N_45
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xelil Pasa turk Halil Pasa 1857 Konstantinopol 1939 Istanbul Turkiye ressaml Xelil PasaDogum tarixi 1857Dogum yeri Istanbul BeylerbeyiVefat tarixi 1939Vefat yeri Istanbul BeylerbeyiVetendasligi turk Fealiyyeti ressamTehsili ITUJanr peyzaj Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiXelil Pasa 1857 ci ilde Istanbulda Beylerbeyinde Rodos esilli bir ailede dunyaya goz acmisdir Atasi Selim Pasa Mekteb i Herbiyenin esasini qoyan herbicilerden biri olmusdur Muhendishane i Berri i Humayunu bugunku Istanbul Texnik Universiteti bitirdi Mezun olar olmaz saraya devet edildi ve liseylerde resm muellimi kimi fealiyyete basladi Uzun muddet davam eden tekid ve xahislerden sonra atasi onu resm tehsili almaq ucun Parise gonderdi Sekkiz il qaldigi Parisde meshur ressam Jean Leon Geromenin emalatxanasinda calisdi 1889 cu ilde Paris Beynelxalq sergisinde sergilenen bir resmi ile medal qazandi Vetene geri dondukden sonra mekteblerde resm muellimi olaraq calisdi 1906 ci ilde Herbiyye mektebine resm muellimi teyin olundu ve Pasa adini aldi Lakin iki il sonra Mesrutenin elani ile cixarilan bir qanuna gore rutbesi endirilidi ve bundan sonra o ordudan ayrilaraq tamamen resme yoneldi Senete hevesi olan telebelere resm dersi veren Xelil Pasanin telebeleri arasinda Mufide Kadri de var Hansi ki tarixede ilk qadin resm muellimi kimi taninir Olkenin ilk gozel mektebi olan Senayi i Nefise Mekteb i Alisinde muellimlik eden Xelil Pasa 1917 1918 ci illerde mektebin rehberliyini oz uzerine goturmusdur Tehsil ucun getdikleri Fransadan Birinci Dunya muharibesi sebebi ile geri donen 1914 cu ilin genc ressamlari ile yeni yeni resmlerin yaradilmasi temin etdiler Heyatinin son illerinde Misirde hidiv ailesinin bir ferdi olan Abbas Helim Pasanin qonagi oldu Son illerini resmler yaradaraq keciren Xelil Pasa Misir sarayina resmi getiren senetkar olaraq tanindi 1939 cu ilde Istanbulda Beylerbeyinde dunyasini deyismisdir UsaqlariXelil Pasanin uc oglu vardir Boyuk oglu Selim Misir krali Fuadin kecmis heyat yoldasi sahzade Sivekar ile evlenmis Fransada ticaretle mesgul olmusdur Ortancil oglu Helim bey ise genc yasda dunyasini deyismisdir Kisik oglu Eli ise Parisde resm tehsili aldiqdan sonra resm muellimi kimi fealiyyet gostermisdir YaradiciligRessam qiz ve emalatxanasiMadam X Xelil Pasanin eserleri iki hisseye ayrilaraq tehlil oluna biler Parisdeki tehsil donemi klassik ve realist uslubun tesirindeki eserleri ve vetene qayitdiqdan sonra impressionizmin tesirindeki eserleri Senetci yaradiciliginin ilk dovrune aid olan Elcekli qadin MadamX portreti ile Parisde burunc medal qazanmisdir Vetene dondukden sonra se bogaz sahillerini sahile vuran yali qayiq kolgelerini impressionist bicimde resm etmisdir Xelil Pasa turk resminde isiq problemi ile mesgul olan ilk senetcidir Bezi tablolari Sahilde Pasa ve ailesi 1892 Madam X 1899 Goksu deresie baxis 1902 Goysu deresi 1903 Bogazdan Rumeli Hisarina baxis 1903 Karvansarayda xalcacilar 1908 Baxcada qadinlar 1917 IstinadlarXelil Pasa Bogazici universiteti Ataturk institutu websayti kim kimdir Taha Toros Antik dekor dergisi N 45