Xaçgülükimilər (lat. Senecioneae) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin astrakimilər yarımfəsiləsinə aid bitki tribası.
Xaçgülükimilər | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Xaçgülükimilər | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Bu triba, 150-dən çox cinsi və 3000-dən çox növü əhatə edir. Senecioneae, dünyanın hər yerində, xüsusilə də mülayim və subtropik regionlarda geniş yayılmışdır.
Xüsusiyyətləri
Xaçgülükimilər tribasına aid bitkilər bir sıra ortaq xüsusiyyətlərə malikdir:
Çiçək quruluşu: Xaçgülükimilər tribasına aid bitkilərin çiçəkləri, adətən, sarı rəngdədir və başcıq (capitulum) adlanan sıx bir çiçək qrupunda toplanır. Başcıq, çox sayda kiçik çiçəkdən ibarətdir və bir çiçək kimi görünür.
Meyvə tipi: Xaçgülükimilər tribasına aid bitkilərin meyvələri, papus adlanan tüklü və ya tüksüz bir quruluşa malik olan akendir. Papuslar, meyvələrin küləklə yayılmasına kömək edir.
Kimyəvi tərkibi: Xaçgülükimilər tribasına aid bitkilər pirolizidin alkaloidləri (PA) adlı bir qrup ikincil metabolit ehtiva edir. Bu alkaloidlər, bəzi növlərdə heyvanlar və insanlar üçün zəhərli ola bilər.
Təsnifatı
Bu triba, təxminən 1000 növü əhatə edən Senecio cinsini də əhatə edir.
Əhəmiyyəti
Xaçgülükimilər tribasına aid bitkilərin təbiətdə və insan həyatında müxtəlif rollar oynayır. Bəzi növlər, bağ və parklarda bəzək bitkisi kimi istifadə olunur. Digər növlər isə ənənəvi tibbdə istifadə olunur. Bununla birlikdə, bəzi Xaçgülükimilər tribasına aid bitkilərin pirolizidin alkaloidləri ehtiva etməsi səbəbindən, bu bitkilərin istifadəsində diqqətli olmaq lazımdır.
İstinadlar
- Thorne R. F., Reveal J. L. An updated classification of the class Magnoliopsida (“Angiospermae”) (ing.). // The Botanical Review Springer Science+Business Media, 2007. Vol. 73, Iss. 2. P. 130. ISSN 0006-8101; 1874-9372 [67:AUCOTC2.0.CO;2 doi:10.1663/0006-8101(2007)73[67:AUCOTC]2.0.CO;2]
- Pelser, P.B.; Gravendeel, B.; van der Meijden, R. "Senecioneae". In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. Berlin: Springer-Verlag. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. 2007: 388–410.
- Pelser, Pieter B; Nordenstam, Bertil; Kadereit, Joachim W.; Watson, Linda E. "An ITS phylogeny of tribe Senecioneae (Asteraceae) and a new delimitation of Senecio L.". Taxon. International Association for Plant Taxonomy (IAPT). 56 (4). November 2007: 1077–14E(–1062). doi:10.2307/25065905. JSTOR 25065905.
- Pieter B. Pelser, Barbara Gravendeel and Ruud van der Meijden. "Tackling speciose genera: species composition and phylogenetic position of Senecio sect. Jacobaea (Asteraceae) based onplastid and nrDNA sequences". American Journal of Botany. 89 (6). 2002: 929–939. doi:10.3732/ajb.89.6.929. PMID 21665692.
- Funk, V.A.; Susanna, A.; Stuessy, T.F.; Bayer, R.J. Systematics, Evolution, and Biogeography of Compositae. Vienna: International Association for Plant Taxonomy. 2009. ISBN .
- Jeffrey, C. Compositae: Introduction with key to tribes. In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. Berlin: Springer-Verlag. 2007. 61–87.
- Pelser, P.B.; van der Meijden, R. "Senecio". In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. Berlin: Springer-Verlag. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. 2010: 411–438.
- Nordenstam, B. "Senecioneae and Liabeae—systematic review". In: Kadereit, J.W. & Jeffrey, C. (eds.) The Families and Genera of Vascular Plants. Berlin: Springer-Verlag. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Asterales. 2007: 205–291.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xacgulukimiler lat Senecioneae bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin astrakimiler yarimfesilesine aid bitki tribasi XacgulukimilerElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad KampanulidlerDeste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile AstrakimilerTriba XacgulukimilerBeynelxalq elmi adiSenecioneae Cass 1819Sekil axtarisiNCBI 102812EOL 6893343 Bu triba 150 den cox cinsi ve 3000 den cox novu ehate edir Senecioneae dunyanin her yerinde xususile de mulayim ve subtropik regionlarda genis yayilmisdir XususiyyetleriXacgulukimiler tribasina aid bitkiler bir sira ortaq xususiyyetlere malikdir Cicek qurulusu Xacgulukimiler tribasina aid bitkilerin cicekleri adeten sari rengdedir ve basciq capitulum adlanan six bir cicek qrupunda toplanir Basciq cox sayda kicik cicekden ibaretdir ve bir cicek kimi gorunur Meyve tipi Xacgulukimiler tribasina aid bitkilerin meyveleri papus adlanan tuklu ve ya tuksuz bir qurulusa malik olan akendir Papuslar meyvelerin kulekle yayilmasina komek edir Kimyevi terkibi Xacgulukimiler tribasina aid bitkiler pirolizidin alkaloidleri PA adli bir qrup ikincil metabolit ehtiva edir Bu alkaloidler bezi novlerde heyvanlar ve insanlar ucun zeherli ola biler TesnifatiBu triba texminen 1000 novu ehate eden Senecio cinsini de ehate edir EhemiyyetiXacgulukimiler tribasina aid bitkilerin tebietde ve insan heyatinda muxtelif rollar oynayir Bezi novler bag ve parklarda bezek bitkisi kimi istifade olunur Diger novler ise enenevi tibbde istifade olunur Bununla birlikde bezi Xacgulukimiler tribasina aid bitkilerin pirolizidin alkaloidleri ehtiva etmesi sebebinden bu bitkilerin istifadesinde diqqetli olmaq lazimdir IstinadlarThorne R F Reveal J L An updated classification of the class Magnoliopsida Angiospermae ing The Botanical ReviewSpringer Science Business Media 2007 Vol 73 Iss 2 P 130 ISSN 0006 8101 1874 9372 67 AUCOTC2 0 CO 2 doi 10 1663 0006 8101 2007 73 67 AUCOTC 2 0 CO 2 Pelser P B Gravendeel B van der Meijden R Senecioneae In Kadereit J W amp Jeffrey C eds The Families and Genera of Vascular Plants Berlin Springer Verlag VIII Flowering Plants Eudicots Asterales 2007 388 410 Pelser Pieter B Nordenstam Bertil Kadereit Joachim W Watson Linda E An ITS phylogeny of tribe Senecioneae Asteraceae and a new delimitation of Senecio L Taxon International Association for Plant Taxonomy IAPT 56 4 November 2007 1077 14E 1062 doi 10 2307 25065905 JSTOR 25065905 Pieter B Pelser Barbara Gravendeel and Ruud van der Meijden Tackling speciose genera species composition and phylogenetic position of Senecio sect Jacobaea Asteraceae based onplastid and nrDNA sequences American Journal of Botany 89 6 2002 929 939 doi 10 3732 ajb 89 6 929 PMID 21665692 Funk V A Susanna A Stuessy T F Bayer R J Systematics Evolution and Biogeography of Compositae Vienna International Association for Plant Taxonomy 2009 ISBN 978 3 9501754 3 1 Jeffrey C Compositae Introduction with key to tribes In Kadereit J W amp Jeffrey C eds The Families and Genera of Vascular Plants VIII Flowering Plants Eudicots Asterales Berlin Springer Verlag 2007 61 87 Pelser P B van der Meijden R Senecio In Kadereit J W amp Jeffrey C eds The Families and Genera of Vascular Plants Berlin Springer Verlag VIII Flowering Plants Eudicots Asterales 2010 411 438 Nordenstam B Senecioneae and Liabeae systematic review In Kadereit J W amp Jeffrey C eds The Families and Genera of Vascular Plants Berlin Springer Verlag VIII Flowering Plants Eudicots Asterales 2007 205 291 Hemcinin bax