Xantı dili (köhnə adı - ostyak) ( öz adı - xantı yasa ) — Ob və İrtış çayları birləşən ərazidə və Ob çayının orta və aşağı hissəində yaşayan Qərbi Sibir olan xantıların dili. Rusiyada 2002-ci il əhalinin siyahıya alınmasının nəticəsinə görə xantıların sayı 28,7 min nəfərdir.
Əsas hissəsi Xantı-Mansi ( yaşayan qərb rayonlarından başqa) və muxtar dairələrində (25,9 min nəfər), qalanları Tomsk vilayətinin şimal-qərbində yaşayır. Xantıların sayı XX əsrdə dəyişməz qalsa da, xantı dilini doma sayanları sayı xeyli azalmışdır: 1959-cu ildə 19 410 nəfər sayda onlar 77 % idi, 1970-ci ildə — 68,9 % ( 21 138 nəfər), 1989 — 60,5 %. Rus dilini birinci və ya ikinci dil kimi bilənlərin sayı artır: 70,3 % 1959-cu ildə və 89,4 % 1989-cu ildə.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Штейниц В. К. Хантыйский (остяцкий) язык// Языки и письменность народов Севера: Ч. 1. Языки и письменность самоедских и финно-угорских народов. — М.-Л.: Учпедгиз, 1937. — С. 193—228.
- Животиков П. К. Очерк грамматики хантыйского языка (средне-обской диалект)/ Под ред. Ю. Н. Русской. — Ханты-Мансийск: Окружная комиссия по разработке литературного хантыйского языка при Исполкоме Ханты-Мансийского Окрсовета Омской области, 1942. — 122 с.
- Терёшкин Н. И. О некоторых особенностях ваховского, сургутского и казымского диалектов хантыйского языка. — Л., 1958.
- Терёшкин Н. И. Очерки диалектов хантыйского языка: Ч. 1. Ваховский диалект. — М.-Л.: Наука, 1961.
- Терёшкин Н. И. Хантыйский язык. — М., 1966.
- Терёшкин Н. И. Словарь восточнохантыйских диалектов. — Л., 1981.
- Скамейко Р. Р., Сязи 3. И. Словарь хантыйско-русский и русско-хантыйский (шурышкарский диалект). — 2-е изд., дораб. — СПб.: Просвещение, 1992. — 272 с.
- Немысова Е. А., Кононова С. П., Вожакова Е. Н. Русско-хантыйский разговорник (казымский диалект). — М.: Икар, 1996. — 148 с.
- Куркина Г. Г. Вокализм хантыйского языка. — Новосибирск: Сибирский хронограф, 2000. — 296 с.
- Кононова С. П. Русско-хантыйский тематический словарь (казымский диалект). — СПб.: Просвещение, 2002. — 216 с.
- Кошкарева Н. Б., Соловар В. Н. Хăнты ясăӈн путăртԓўв. Поговорим по-хантыйски. — Новосибирск: Сибирский хронограф, 2004. — 282 с.
- Покачева Е. Р., Песикова А. С. Русско-хантыйский разговорник (сургутский диалект). — Ханты-Мансийск: Полиграфист, 2006. — 124 с.
- Каксин А. Д. Казымский диалект хантыйского языка. — Ханты-Мансийск: Полиграфист, 2007. — 134 c.
- Рандымова З. И. Хантыйско-русский словарь: Приуральский диалект. — Салехард, 2009. — 20 с.
- "Литературная энциклопедия". 2022-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-07-16.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xanti dili kohne adi ostyak oz adi xanti yasa Ob ve Irtis caylari birlesen erazide ve Ob cayinin orta ve asagi hisseinde yasayan Qerbi Sibir olan xantilarin dili Rusiyada 2002 ci il ehalinin siyahiya alinmasinin neticesine gore xantilarin sayi 28 7 min neferdir Esas hissesi Xanti Mansi yasayan qerb rayonlarindan basqa ve muxtar dairelerinde 25 9 min nefer qalanlari Tomsk vilayetinin simal qerbinde yasayir Xantilarin sayi XX esrde deyismez qalsa da xanti dilini doma sayanlari sayi xeyli azalmisdir 1959 cu ilde 19 410 nefer sayda onlar 77 idi 1970 ci ilde 68 9 21 138 nefer 1989 60 5 Rus dilini birinci ve ya ikinci dil kimi bilenlerin sayi artir 70 3 1959 cu ilde ve 89 4 1989 cu ilde Hemcinin baxKiril qrafikali elifbali diller siyahisiEdebiyyatShtejnic V K Hantyjskij ostyackij yazyk Yazyki i pismennost narodov Severa Ch 1 Yazyki i pismennost samoedskih i finno ugorskih narodov M L Uchpedgiz 1937 S 193 228 Zhivotikov P K Ocherk grammatiki hantyjskogo yazyka sredne obskoj dialekt Pod red Yu N Russkoj Hanty Mansijsk Okruzhnaya komissiya po razrabotke literaturnogo hantyjskogo yazyka pri Ispolkome Hanty Mansijskogo Okrsoveta Omskoj oblasti 1942 122 s Teryoshkin N I O nekotoryh osobennostyah vahovskogo surgutskogo i kazymskogo dialektov hantyjskogo yazyka L 1958 Teryoshkin N I Ocherki dialektov hantyjskogo yazyka Ch 1 Vahovskij dialekt M L Nauka 1961 Teryoshkin N I Hantyjskij yazyk M 1966 Teryoshkin N I Slovar vostochnohantyjskih dialektov L 1981 Skamejko R R Syazi 3 I Slovar hantyjsko russkij i russko hantyjskij shuryshkarskij dialekt 2 e izd dorab SPb Prosveshenie 1992 272 s Nemysova E A Kononova S P Vozhakova E N Russko hantyjskij razgovornik kazymskij dialekt M Ikar 1996 148 s Kurkina G G Vokalizm hantyjskogo yazyka Novosibirsk Sibirskij hronograf 2000 296 s Kononova S P Russko hantyjskij tematicheskij slovar kazymskij dialekt SPb Prosveshenie 2002 216 s Koshkareva N B Solovar V N Hănty yasăӈn putărtԓyv Pogovorim po hantyjski Novosibirsk Sibirskij hronograf 2004 282 s Pokacheva E R Pesikova A S Russko hantyjskij razgovornik surgutskij dialekt Hanty Mansijsk Poligrafist 2006 124 s Kaksin A D Kazymskij dialekt hantyjskogo yazyka Hanty Mansijsk Poligrafist 2007 134 c Randymova Z I Hantyjsko russkij slovar Priuralskij dialekt Salehard 2009 20 s Literaturnaya enciklopediya 2022 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2014 07 16