Xəzər zəfəranı (lat. Crocus caspius) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin süsənkimilər fəsiləsinin zəfəran cinsinə aid bitki növü.
Xəzər zəfəranı | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Xəzər zəfəranı | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
Arealı
Transqafqazdan İrana qədər ərazilərdə yayılmışdır.
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanaqlı yumrusu 2 sm hündürlükdə, 1 sm enində, üzəri pərdəli, tünd – qəhvəyi, lifli örtüklüdür. Daxili örtük qısa tükcüklüdür. Bitki 12-17 sm hündürlükdə; yarpaqlar çiçəklərlə birlikdə görünür. 5-7 ədəddir, bəzən çiçəklərdən hündür, çılpaq xətvari, 1,5-2 mm enində itidir. Çiçəklər ağ, əsnək narıncı, şırımısızdır. Çiçəkyanlığının kənarları uzunsov-ellipsivari, kütdür. Tozcuq erkəkcikdən uzun, sarı rəngdədir; ağızcıq sarı, dar kürəkvari, bütövdür.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə və meyvə əmələ gətirmə dövrü oktyabr ayına təsadüf edir. Kriptofit (geofit), işıqsevən, duzlaşmaya davamlıdır. Soğanaq və toxumla çoxalır. Kolluqlarda, otlu yamaclarda qruplaşmalar əmələ gətirir. Dağətəyi qurşaqlarda daşlı və qayalı yerlərdə rast gəlinir.
Yayılması
Lənkəranın dağlıq hissəsində yayılmışdır.
Sayı və tendensiyası
İtmə təhlükəsi altında olan bir neçə mövcuddur, populyasiyanın sayı sürətlə azalır .
Məhdudlaşdırıcı amillər
Antropogen amillər (otarılma, tapdalanma, əhali tərəfindən intensiv yığılması populyasiyanın sayının azalmasını sürətləndirir).
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsirlərin azaldılması məqsədilə yasaqlıqların təşkili, Populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi təklif olunur.
Sinonimləri
- Crocus boryanus var. caspius (Fisch. & C.A.Mey. ex Hohen.) Herb.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xezer zeferani lat Crocus caspius bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin susenkimiler fesilesinin zeferan cinsine aid bitki novu Xezer zeferaniElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile SusenkimilerYarimfesile Triba Cins ZeferanNov Xezer zeferaniBeynelxalq elmi adiCrocus caspius Fisch amp C A Mey 1838Sekil axtarisiNCBI 481049ArealiTransqafqazdan Irana qeder erazilerde yayilmisdir Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Soganaqli yumrusu 2 sm hundurlukde 1 sm eninde uzeri perdeli tund qehveyi lifli ortukludur Daxili ortuk qisa tukcukludur Bitki 12 17 sm hundurlukde yarpaqlar ciceklerle birlikde gorunur 5 7 ededdir bezen ciceklerden hundur cilpaq xetvari 1 5 2 mm eninde itidir Cicekler ag esnek narinci sirimisizdir Cicekyanliginin kenarlari uzunsov ellipsivari kutdur Tozcuq erkekcikden uzun sari rengdedir agizciq sari dar kurekvari butovdur Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme ve meyve emele getirme dovru oktyabr ayina tesaduf edir Kriptofit geofit isiqseven duzlasmaya davamlidir Soganaq ve toxumla coxalir Kolluqlarda otlu yamaclarda qruplasmalar emele getirir Dageteyi qursaqlarda dasli ve qayali yerlerde rast gelinir YayilmasiLenkeranin dagliq hissesinde yayilmisdir Sayi ve tendensiyasiItme tehlukesi altinda olan bir nece movcuddur populyasiyanin sayi suretle azalir Mehdudlasdirici amillerAntropogen amiller otarilma tapdalanma ehali terefinden intensiv yigilmasi populyasiyanin sayinin azalmasini suretlendirir Muhafize tedbirleriMuhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesirlerin azaldilmasi meqsedile yasaqliqlarin teskili Populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxum bankinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi teklif olunur SinonimleriCrocus boryanus var caspius Fisch amp C A Mey ex Hohen Herb IstinadlarHemcinin bax