Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vladislav Markoviç İlliç-Svitıç (rus. Владисла́в Ма́ркович И́ллич-Сви́тыч; 12 sentyabr 1934, Kiyev – 22 avqust 1966, Şyolkovo, Moskva vilayəti) — Sovet dilçisi.
| Vladislav İlliç-Svitıç | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 12 sentyabr 1934 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 avqust 1966(31 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | nəqliyyatın insan üzərindən keçməsi[d] |
| Elm sahəsi | dilçilik |
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yeri |
|
| Təhsili |
|
| Tanınmış yetirməsi | Vitali Şevoroşkin[d] |
Həyatı
Yaradıcılığı
XIX əsrin əvvəllərindən başlayan müqayisəli-tarixi metod əsasında yaranmış zəngin elmi mənbələr XX əsrin 60-cı illərində Sovet alimi V. M. İlliç-Svitıça daha əsaslı araşdırmalar aparmağa imkan vermişdir. O, 1966-cı ildə "Opıt sravneniə nostratiçeskix əzıkov (semitoxamitskiy, kartvelğskiy, indoevropeyskiy, uralğskiy, dravidiyskiy, altayskiy)" adlı qiymətli əsərini hazırlamış, əsər müəllifin vəfatından bir neçə il sonra — 1971-ci ildə çap olunmuşdur. Ensiklopedik lüğətdəki:"Nostratik dillərin qohumluğu fərziyyəsini Daniya alimi X. Pedersen irəli sürmüş, Sovet alimi V. M. İlliç-Svitıçın işləri onun elmi cəhətdən əsaslı olduğunu sübut etmişdir". — sözləri nostratik nəzəriyyənin doğruluğunu təsdiq etməklə yanaşı, bu sahədə V. M. İlliç-Svitıçın böyük xidmətlərini də göstərir.
V. M. İlliç-Svitıç qeyd edilən dil ailələrində işlənən 245 sözün etimoloji təhlilini vermiş, ulu dildən gələn həmin sözlərin dil ailələrindəki arxetiplərini dəqiqləşdirib müqayisələr aparmaq istiqamətində xeyli iş görmüşdür. Ciddi fonetik araşdırmalar aparmış, dil ailələri arasındakı səs uyğunluqlarını müəyyənləşdirmək əsasında sözlərin eyni mənşədən törədiyini əks etdirən zəngin faktlar toplamışdır. Qeyd edilən altı dil ailəsi üzrə əvəzliklərin və əvəzliklərdən törəmiş şəxs şəkilçilərinin geniş cədvəlini vermişdir. Lüğət məqalələri alimin hər bir dil ailəsinə necə həssaslıqla yanaşdığını aydın göstərir. Müəllif hər dil ailələrinə aid elmi ədəbiyyatı diqqətlə nəzərdən keçirmiş və həmin ailəyə daxil olan dillərin tədqiqi səviyyəsi ilə maraqlanmışdır. Bu əsər dünya dillərinin bir kökdən olduğunu təsdiq edən ilk uğurlu ümumiləşdirici əsərdir. Lakin heç şübhəsiz, müəllifin tədqiqatının qüsurlu cəhətləri də vardır. Əsərdə bə’zi sözlərin ulu dilə aid arxetipləri deyil, hər bir dil ailəsinə məxsus müşahidə olunan ilkin forması seçilmişdir. Görünür, həqiqi arxetiplərin müəyyənləşdirilməsi sonrakı mərhələnin işi olmalıdır. Müəllif dünyanın qədim dillərinə də (sanskrit istisna olmaqla) fikir verməmişdir. Lakin gələcək araşdırmalar üçün, dilin mənşəyinin müəyyənləşdirilməsi üçün geniş üfüqlər açmışdır.
İlliç-Svitıçın əsəri Çin-Tibet, Malayziya-Polinez, Amerika və bir sıra Afrika dil ailələri istisna olmaqla, demək olar ki, Yer üzündəki əsas dil ailələrini əhatə edir. Amerika qitəsində, cənubi Asiyada və Afrikanın cənub ölkələrində, Avstraliyada və ətraf adalarda yaşayan yerli əhalinin özünəməxsus dilləri olsa da, həmin ölkələrdə ingilis, fransız, ispan, portuqal dillərindən ədəbi dil kimi istifadə edilir. Ona görə də həmin xalqların dillərinin (yerli dillərin) öyrənilməsi daha vacibdir. Şübhəsiz, həmin dillər sistemli şəkildə öyrənilməklə müqayisəyə cəlb edilən dillərin əhatə dairəsi daha da genişləndirilə bilər.
İstinadlar
- Иллич-Свитыч Владислав Маркович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Xarici keçidlər
- Одна из прижизненных фотографий В. М. Иллич-Свитыча
- Могила
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vladislav Markovic Illic Svitic rus Vladisla v Ma rkovich I llich Svi tych 12 sentyabr 1934 Kiyev 22 avqust 1966 Syolkovo Moskva vilayeti Sovet dilcisi Vladislav Illic SviticDogum tarixi 12 sentyabr 1934 1934 09 12 Dogum yeri Kiyev Ukrayna SSR SSRIVefat tarixi 22 avqust 1966 1966 08 22 31 yasinda Vefat yeri Syolkovo Moskva vilayeti RSFSR SSRIVefat sebebi neqliyyatin insan uzerinden kecmesi d Elm sahesi dilcilikElmi derecesi filologiya elmleri namizedi d Is yeri Rusiya Elmler Akademiyasi Slavyansunasliq Institutu d Tehsili Moskva Dovlet Universitetinin Filologiya fakultesi d Moskva Dovlet UniversitetiTaninmis yetirmesi Vitali Sevoroskin d HeyatiYaradiciligiXIX esrin evvellerinden baslayan muqayiseli tarixi metod esasinda yaranmis zengin elmi menbeler XX esrin 60 ci illerinde Sovet alimi V M Illic Svitica daha esasli arasdirmalar aparmaga imkan vermisdir O 1966 ci ilde Opit sravnenie nostraticeskix ezikov semitoxamitskiy kartvelgskiy indoevropeyskiy uralgskiy dravidiyskiy altayskiy adli qiymetli eserini hazirlamis eser muellifin vefatindan bir nece il sonra 1971 ci ilde cap olunmusdur Ensiklopedik lugetdeki Nostratik dillerin qohumlugu ferziyyesini Daniya alimi X Pedersen ireli surmus Sovet alimi V M Illic Sviticin isleri onun elmi cehetden esasli oldugunu subut etmisdir sozleri nostratik nezeriyyenin dogrulugunu tesdiq etmekle yanasi bu sahede V M Illic Sviticin boyuk xidmetlerini de gosterir V M Illic Svitic qeyd edilen dil ailelerinde islenen 245 sozun etimoloji tehlilini vermis ulu dilden gelen hemin sozlerin dil ailelerindeki arxetiplerini deqiqlesdirib muqayiseler aparmaq istiqametinde xeyli is gormusdur Ciddi fonetik arasdirmalar aparmis dil aileleri arasindaki ses uygunluqlarini mueyyenlesdirmek esasinda sozlerin eyni menseden torediyini eks etdiren zengin faktlar toplamisdir Qeyd edilen alti dil ailesi uzre evezliklerin ve evezliklerden toremis sexs sekilcilerinin genis cedvelini vermisdir Luget meqaleleri alimin her bir dil ailesine nece hessasliqla yanasdigini aydin gosterir Muellif her dil ailelerine aid elmi edebiyyati diqqetle nezerden kecirmis ve hemin aileye daxil olan dillerin tedqiqi seviyyesi ile maraqlanmisdir Bu eser dunya dillerinin bir kokden oldugunu tesdiq eden ilk ugurlu umumilesdirici eserdir Lakin hec subhesiz muellifin tedqiqatinin qusurlu cehetleri de vardir Eserde be zi sozlerin ulu dile aid arxetipleri deyil her bir dil ailesine mexsus musahide olunan ilkin formasi secilmisdir Gorunur heqiqi arxetiplerin mueyyenlesdirilmesi sonraki merhelenin isi olmalidir Muellif dunyanin qedim dillerine de sanskrit istisna olmaqla fikir vermemisdir Lakin gelecek arasdirmalar ucun dilin menseyinin mueyyenlesdirilmesi ucun genis ufuqler acmisdir Illic Sviticin eseri Cin Tibet Malayziya Polinez Amerika ve bir sira Afrika dil aileleri istisna olmaqla demek olar ki Yer uzundeki esas dil ailelerini ehate edir Amerika qitesinde cenubi Asiyada ve Afrikanin cenub olkelerinde Avstraliyada ve etraf adalarda yasayan yerli ehalinin ozunemexsus dilleri olsa da hemin olkelerde ingilis fransiz ispan portuqal dillerinden edebi dil kimi istifade edilir Ona gore de hemin xalqlarin dillerinin yerli dillerin oyrenilmesi daha vacibdir Subhesiz hemin diller sistemli sekilde oyrenilmekle muqayiseye celb edilen dillerin ehate dairesi daha da genislendirile biler IstinadlarIllich Svitych Vladislav Markovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Xarici kecidlerOdna iz prizhiznennyh fotografij V M Illich Svitycha Mogila