Zaqafqaziya dəmiryolu — Rusiya imperiyasında özəl dəmir yolu. 1875-1885-ci illərdə Rostov-Vladiqafqaz Dəmir Yolu Cəmiyyəti, 1885-1918-ci illərdə Vladiqafqaz Dəmir Yolu Cəmiyyəti adlandırılıb.
Dəmiryolu xətti | |
Vladiqafqaz dəmiryolu | |
---|---|
Ölkə | Rusiya imperiyası |
Şəhərlər |
|
Uzunluğu | 2511 km |
Başlayır | Vladiqafqaz |
Bitir | Rostov-na-Donu |
Tikilmə tarixi | 1872 |
İstismara verilib | 1872-1918 |
Sahibi | Vladiqafqaz Dəmir Yolu Səhmdar Cəmiyyəti |
Şpalları | taxta |
Sürət | 80 km/saat |
Vəziyyəti | Milliləşdirilib |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yol Kuban, Terek, Dağıstan, Don qoşunları, Qara dəniz, Stavropol, Həştərxan, Saratov vilayətlərinin ərazisindən keçirdi.
Tarixi
Rostov-Vladiqafqaz dəmir yolu səhmdar cəmiyyətinin nizamnaməsi 1872-ci ildə təsdiq edilmişdir. Səhmdarlara iri kapitalın nümayəndələri: A.İ.Putilov, A.İ.Vışneqradski, A.A.Davıdov, çar ailəsinin üzvləri, saray aristokratiyası daxil idi. Vladiqafqaz dəmir yolunun Yekaterinodar və Tixoretski hissələrinə rəhbərlik etmiş Teraşkeviç qardaşları haqqında məlumat var. Texnoligiya mühəndisi İosif İosifoviç Teraşkeviç Yekaterinodar deposunun (Yekaterinodar), texnoloji mühəndis Ludoslav-Severin İosifoviç Teraşkeviç isə Tixoretsk emalatxanalarının rəisi idi. Yolun baş idarəsi Sankt-Peterburqda, yolun idarəsi isə Rostov-na-Donuda olub. Yol Rusiyada ən gəlirli yollardan biri idi. Tikinti Voljsko-Kamski Bankının kreditləri hesabına maliyyələşdirilib.
İstismarı
1895-1896-cı illərdə dəmir yolu Amerika Birləşmiş Ştatlarından 80 parovoz almışdı.
1913-cü il üçün yolun uzunluğu 2511 km, o cümlədən 684 km iki yollu hissələrdir. Yolun hərəkət heyətinə 795 parovoz, 19 525 yük vaqonu, 827 sərnişin vaqonu daxil idi.
Vladiqafqaz dəmir yolu lokomotivlərin neftlə qızdırılmasının istifadəsinə ilk keçənlərdən biri oldu. Buna yol boyu neft yataqlarının olması və onun ucuz istehsalı imkan vermişdi.
Yolda onlarla depo və dörd böyük dəmir yolu emalatxanası tikilmişdi. Rostov-na-Donuda (indiki Rostov elektrovoz təmiri zavodu), Vladiqafqazda (indiki Vladiqafqaz vaqon təmiri zavodu), Novorossiyskdə (indiki Novorossiysk vaqon təmiri zavodu). ), Tixoretskaya (indiki Tixoretsk maşınqayırma zavodu) olan müəssisələr hazırda da fəaliyyət göstərir. Novorossiyskdə dəmir yolu Rusiyada ilk mexanikləşdirilmiş elevatoru istifadəyə vermişdi (48240 ton üçün). Yol həmçinin stansiyalarda da elevatorlar tikmişdi: Tixoretskaya, Staniçnaya, Armavir, Naqutskaya, Kursavka; Dərbənddə balıq soyuducu anbarı (177 min ton üçün), 30 neft anbarı, Qroznı və Novorossiyskdə neft kəmərləri vardı. Yol Qara dənizdə 5 yük dokuna (onlardan 2-si elevator idi), bir neft tanker parkına, bir buzqıran gəmiyə və Qroznıda neft emalı zavoduna (gündə 1930 ton neft gücünə) sahib idi.
Dəmir yoluna məxsus 23 dəmir yolu məktəbində 5600 şagird təhsil alırdı.
1918-ci ilin sentyabrında Vladiqafqaz dəmir yolu milliləşdirilərək Xalq Dəmir Yolları Komissarlığına verildi. 2006-cı ildən yolun əsas xətləri Şimali Qafqaz Dəmir Yolunun, bəzi xətlər isə Volqa Dəmiryolunun bir hissəsidir.
İstinadlar
- Навсегда останется в истории 2021-07-09 at the Wayback Machine Газета «Железнодорожник Белоруссии» № 39 от 26.05.2021
- РГИА, ф. 446, оп. 30, д. 14. Доклад № 134 от 5 мая 1900 г. «Об открытии движения на ветви Владикавказской жел. д. от Ст. Петровск до Дербента».
Ədəbiyyat
- Воейков А. И. Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
- Спутник пассажира по Владикавказской железной дороге и прилегающей к ней части Северного Кавказа: Ростов – Владикавказ. Петроград: Тип. т-ва п. ф. «Электро-типография Н. Я. Стойковой». 1915.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zaqafqaziya demiryolu Rusiya imperiyasinda ozel demir yolu 1875 1885 ci illerde Rostov Vladiqafqaz Demir Yolu Cemiyyeti 1885 1918 ci illerde Vladiqafqaz Demir Yolu Cemiyyeti adlandirilib Demiryolu xettiVladiqafqaz demiryoluOlke Rusiya imperiyasiSeherler VladiqafqazStavropolNovorossiyskKislovodskMahacqalaUzunlugu 2511 kmBaslayir VladiqafqazBitir Rostov na DonuTikilme tarixi 1872Istismara verilib 1872 1918Sahibi Vladiqafqaz Demir Yolu Sehmdar CemiyyetiSpallari taxtaSuret 80 km saatVeziyyeti Millilesdirilib Vikianbarda elaqeli mediafayllar Yol Kuban Terek Dagistan Don qosunlari Qara deniz Stavropol Hesterxan Saratov vilayetlerinin erazisinden kecirdi TarixiRostov Vladiqafqaz demir yolu sehmdar cemiyyetinin nizamnamesi 1872 ci ilde tesdiq edilmisdir Sehmdarlara iri kapitalin numayendeleri A I Putilov A I Visneqradski A A Davidov car ailesinin uzvleri saray aristokratiyasi daxil idi Vladiqafqaz demir yolunun Yekaterinodar ve Tixoretski hisselerine rehberlik etmis Teraskevic qardaslari haqqinda melumat var Texnoligiya muhendisi Iosif Iosifovic Teraskevic Yekaterinodar deposunun Yekaterinodar texnoloji muhendis Ludoslav Severin Iosifovic Teraskevic ise Tixoretsk emalatxanalarinin reisi idi Yolun bas idaresi Sankt Peterburqda yolun idaresi ise Rostov na Donuda olub Yol Rusiyada en gelirli yollardan biri idi Tikinti Voljsko Kamski Bankinin kreditleri hesabina maliyyelesdirilib Istismari1895 1896 ci illerde demir yolu Amerika Birlesmis Statlarindan 80 parovoz almisdi 1913 cu il ucun yolun uzunlugu 2511 km o cumleden 684 km iki yollu hisselerdir Yolun hereket heyetine 795 parovoz 19 525 yuk vaqonu 827 sernisin vaqonu daxil idi Vladiqafqaz demir yolu lokomotivlerin neftle qizdirilmasinin istifadesine ilk kecenlerden biri oldu Buna yol boyu neft yataqlarinin olmasi ve onun ucuz istehsali imkan vermisdi Yolda onlarla depo ve dord boyuk demir yolu emalatxanasi tikilmisdi Rostov na Donuda indiki Rostov elektrovoz temiri zavodu Vladiqafqazda indiki Vladiqafqaz vaqon temiri zavodu Novorossiyskde indiki Novorossiysk vaqon temiri zavodu Tixoretskaya indiki Tixoretsk masinqayirma zavodu olan muessiseler hazirda da fealiyyet gosterir Novorossiyskde demir yolu Rusiyada ilk mexaniklesdirilmis elevatoru istifadeye vermisdi 48240 ton ucun Yol hemcinin stansiyalarda da elevatorlar tikmisdi Tixoretskaya Stanicnaya Armavir Naqutskaya Kursavka Derbendde baliq soyuducu anbari 177 min ton ucun 30 neft anbari Qrozni ve Novorossiyskde neft kemerleri vardi Yol Qara denizde 5 yuk dokuna onlardan 2 si elevator idi bir neft tanker parkina bir buzqiran gemiye ve Qroznida neft emali zavoduna gunde 1930 ton neft gucune sahib idi Demir yolunda istismar edilen murekkeb bes oxlu buxar lokomotivi Demir yoluna mexsus 23 demir yolu mektebinde 5600 sagird tehsil alirdi 1918 ci ilin sentyabrinda Vladiqafqaz demir yolu millilesdirilerek Xalq Demir Yollari Komissarligina verildi 2006 ci ilden yolun esas xetleri Simali Qafqaz Demir Yolunun bezi xetler ise Volqa Demiryolunun bir hissesidir IstinadlarNavsegda ostanetsya v istorii 2021 07 09 at the Wayback Machine Gazeta Zheleznodorozhnik Belorussii 39 ot 26 05 2021 RGIA f 446 op 30 d 14 Doklad 134 ot 5 maya 1900 g Ob otkrytii dvizheniya na vetvi Vladikavkazskoj zhel d ot St Petrovsk do Derbenta EdebiyyatVoejkov A I Vladikavkazskaya zheleznaya doroga Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Sputnik passazhira po Vladikavkazskoj zheleznoj doroge i prilegayushej k nej chasti Severnogo Kavkaza Rostov Vladikavkaz Petrograd Tip t va p f Elektro tipografiya N Ya Stojkovoj 1915