Vize — Kırklarelinin təbiətində, İstanbuldan 140 km məsafədə tarixi və təbii gözəllikləri ilə önə çıxan bir ilçədir. "Cittaslow" deyilən sakit şəhər adı ilə Türkiyədəki 10 ilçədən biri olmuşdur. 2015 Türkiyə statistika qurumunun məlumatlarına görə rayon əhalisi 13.095 nəfərdir. Vize eyni zamanda Bolqarıstan şəhərlərinə bənzər Frakiyadakı Qara dəniz ilçələrindən biridir. Vize Yunanıstan və Bolqarıstan ilə mədəniyyət və turist mübadiləsini davam etdirən Balkan ilçəsidir.
İlçə | |
Vize | |
---|---|
Vize | |
Ölkə | |
Tabesində | Kırklareli |
Region | |
Başçı | Ercan Özalp |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 168 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | 39400 |
Digər | |
Vize Belediyesi Vize Kaymakamlığı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Tarixdə fərqli adlarla tanınan şəhər Buzia, Bizye, Bida, Biza, Vuza, Vizii və nəhayət, Vize kimi tanınır. Adının kökü Buzasdan gəlir, Bizas Poseydonun bir oğlunun adıdır. Eyni zamanda Buzas Frak dilində keçi deməkdir və Frakiyalılar üçün bu çox işlədilən bir addır. Həmçinin Byzas adının əfsanəvi bir Frakiya kralının adından gəldiyi deyilir ki, bu da Byzas su pərisi Semestranın oğludur.
Vizedə ilk dəfə Frakyalıların bir qolu olan Astaylar məskunlaşmışdı. Sonralar farslar, romalılar, keltlər, Peçeneqlər, Bizanslılar, Bolqarlar üstünlük təşkil etdilər və nəhayət, Osmanlı hakimiyyəti və türk hökmranlığı başladı. 1369-cu ildə Osmanlı hökmranlığı altına keçən qəsəbə, Rumeli əyalətinin bir sancağı olan Vize sancağının mərkəzi idi.
1892-ci ildə Ədirnə Vilayət Mətbəəsinin müdiri Şövkət Dağdevirəntərəfindən yazılmış səlnamədə aşağıdakı məlumatlar öz əksini tapır:
Kırkkilise sancağının qəzası Vize qəsəbəsinə aid olan 47 kənddə 4466 ailədə 23595 sakin var və əksəriyyəti islam və yunandır. Saray, Yenice, Örencik, Hasboğa mahalları Vizeyə bağlıdır. Vize hökumət evi 108 pilləli bir təpədə yerləşir. Vizedə 7 məscid var. Bunlardan Qazi Süleyman Paşa tərəfindən inşa edilən məscid Ayasofya modelindədir. Digərlərini Saka Baba, Həsən bəy və Ferhat bəy tikdirdi. İlçədə 13 sağlam, 27 dağılmış məscid, 2 hökumət sarayı, 33 məktəb, 2 yararsız imarət, 1 teleqrafxana, 1 dərviş lojası, 5 kirəmitxana, 46 fəvvarə 1 metropoliten, 18 kilsə və monastır, 301 ev sahəsi, 42 otlaq, 775 çəmənlik, 17759 tarla, 28 bağça, 3926 üzüm bağı, 6 təsərrüfat, 1522 anbar və ot biçimi, 1 içki fabriki, 25 dəyirman, 10 qonaq evi, 2 hamam, 31 çörəkxana, 35 İslam, 18 xristian qəbiristanlığı, 72 xırman yeri, 3 əkin sahəsi, 376 mağaza vardı. |
Əhali
Vize qəzası əhali cədvəli 1892 | |||
Qadın | Kişi | Ümumi | |
Müsəlmanlar | 4.828 | 5.467 | 10.295 |
Yunanlar | 5.928 | 6.182 | 12.110 |
Ermənilər | 1 | 1 | |
Bolqarlar | 514 | 523 | 1.037 |
Qaraçılar | 74 | 78 | 152 |
Ümumi | 11.344 | 12.251 | 23.595 |
İl | Ümumi | Şəhər | Kənd |
---|---|---|---|
1965 | 31.658 | 6.766 | 25.535 |
1970 | 36.909 | 14.716 | 24.892 |
1975 | 32.449 | 13.466 | 24.246 |
1980 | 35.198 | 9.730 | 25.468 |
1985 | 34.659 | 10.082 | 24.577 |
2000 | 32.276 | 10.628 | 21.648 |
2007 | 30.348 | 11.908 | 18.440 |
2008 | 30.086 | 28.989 | 18.120 |
2009 | 28.913 | 11.447 | 17.466 |
2010 | 29.153 | 12.196 | 16.957 |
2011 | 28.611 | 12.317 | 16.294 |
2012 | 28.228 | 12.543 | 15.685 |
2013 | 27.899 | 12.631 | 15.268 |
2014 | 27.700 | 12.887 | 14.813 |
2015 | 27.422 | 13.095 | 14.327 |
2016 | 27.556 | 13.484 | 14.072 |
Mədəniyyəti
Vize ilçəsi 1-ci Vyana səfəri zamanı Qanuni Sultan Süleymanın istifadə etdiyi "Avyolu güzergahı"nda yerləşir. Bu yer müasir zamanda adını dəyişərək "Sultanlar yolu" adı ilə təbiət, mədəniyyət və tarix həvəskarlarının istifadəsinə verilmişdir. Sultanlar yolu nişanları Vizedə və ətrafında yolu yenidən kəşf edən Sedat Çakır tərəfindən edildi. Sultanlar yolu Vyana-Simmerinqdən İstanbulda Süleymaniyyə məscidi və Topqapı sarayına qədər 2133 kilometrlik bir yoldur.
Əhəmiyyətli tarixi abidələr arasında Ayasofya kilsəsi Türkiyədə tanınan tək antik teatr, qaya rəsmləri, monastır, qala divarları, fəvvarələr vardır. İlçədə yerləşən 1620 m. olan Yenesu mağarası Frakiyanın 3-cü ən böyük mağarasıdır.
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vize Kirklarelinin tebietinde Istanbuldan 140 km mesafede tarixi ve tebii gozellikleri ile one cixan bir ilcedir Cittaslow deyilen sakit seher adi ile Turkiyedeki 10 ilceden biri olmusdur 2015 Turkiye statistika qurumunun melumatlarina gore rayon ehalisi 13 095 neferdir Vize eyni zamanda Bolqaristan seherlerine benzer Frakiyadaki Qara deniz ilcelerinden biridir Vize Yunanistan ve Bolqaristan ile medeniyyet ve turist mubadilesini davam etdiren Balkan ilcesidir IlceVizeVize41 34 25 sm e 27 45 55 s u Olke TurkiyeTabesinde KirklareliRegionBasci Ercan OzalpTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 168 1 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 28 122 nef 2018 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 39400DigerVize Belediyesi Vize KaymakamligiXeriteni goster gizle Vize Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiTarixde ferqli adlarla taninan seher Buzia Bizye Bida Biza Vuza Vizii ve nehayet Vize kimi taninir Adinin koku Buzasdan gelir Bizas Poseydonun bir oglunun adidir Eyni zamanda Buzas Frak dilinde keci demekdir ve Frakiyalilar ucun bu cox isledilen bir addir Hemcinin Byzas adinin efsanevi bir Frakiya kralinin adindan geldiyi deyilir ki bu da Byzas su perisi Semestranin ogludur Vizede ilk defe Frakyalilarin bir qolu olan Astaylar meskunlasmisdi Sonralar farslar romalilar keltler Peceneqler Bizanslilar Bolqarlar ustunluk teskil etdiler ve nehayet Osmanli hakimiyyeti ve turk hokmranligi basladi 1369 cu ilde Osmanli hokmranligi altina kecen qesebe Rumeli eyaletinin bir sancagi olan Vize sancaginin merkezi idi 1892 ci ilde Edirne Vilayet Metbeesinin mudiri Sovket Dagdevirenterefinden yazilmis selnamede asagidaki melumatlar oz eksini tapir Kirkkilise sancaginin qezasi Vize qesebesine aid olan 47 kendde 4466 ailede 23595 sakin var ve ekseriyyeti islam ve yunandir Saray Yenice Orencik Hasboga mahallari Vizeye baglidir Vize hokumet evi 108 pilleli bir tepede yerlesir Vizede 7 mescid var Bunlardan Qazi Suleyman Pasa terefinden insa edilen mescid Ayasofya modelindedir Digerlerini Saka Baba Hesen bey ve Ferhat bey tikdirdi Ilcede 13 saglam 27 dagilmis mescid 2 hokumet sarayi 33 mekteb 2 yararsiz imaret 1 teleqrafxana 1 dervis lojasi 5 kiremitxana 46 fevvare 1 metropoliten 18 kilse ve monastir 301 ev sahesi 42 otlaq 775 cemenlik 17759 tarla 28 bagca 3926 uzum bagi 6 teserrufat 1522 anbar ve ot bicimi 1 icki fabriki 25 deyirman 10 qonaq evi 2 hamam 31 corekxana 35 Islam 18 xristian qebiristanligi 72 xirman yeri 3 ekin sahesi 376 magaza vardi EhaliVize qezasi ehali cedveli 1892Qadin Kisi UmumiMuselmanlar 4 828 5 467 10 295Yunanlar 5 928 6 182 12 110Ermeniler 1 1Bolqarlar 514 523 1 037Qaracilar 74 78 152Umumi 11 344 12 251 23 595Il Umumi Seher Kend1965 31 658 6 766 25 5351970 36 909 14 716 24 8921975 32 449 13 466 24 2461980 35 198 9 730 25 4681985 34 659 10 082 24 5772000 32 276 10 628 21 6482007 30 348 11 908 18 4402008 30 086 28 989 18 1202009 28 913 11 447 17 4662010 29 153 12 196 16 9572011 28 611 12 317 16 2942012 28 228 12 543 15 6852013 27 899 12 631 15 2682014 27 700 12 887 14 8132015 27 422 13 095 14 3272016 27 556 13 484 14 072MedeniyyetiVize ilcesi 1 ci Vyana seferi zamani Qanuni Sultan Suleymanin istifade etdiyi Avyolu guzergahi nda yerlesir Bu yer muasir zamanda adini deyiserek Sultanlar yolu adi ile tebiet medeniyyet ve tarix heveskarlarinin istifadesine verilmisdir Sultanlar yolu nisanlari Vizede ve etrafinda yolu yeniden kesf eden Sedat Cakir terefinden edildi Sultanlar yolu Vyana Simmerinqden Istanbulda Suleymaniyye mescidi ve Topqapi sarayina qeder 2133 kilometrlik bir yoldur Ehemiyyetli tarixi abideler arasinda Ayasofya kilsesi Turkiyede taninan tek antik teatr qaya resmleri monastir qala divarlari fevvareler vardir Ilcede yerlesen 1620 m olan Yenesu magarasi Frakiyanin 3 cu en boyuk magarasidir IstinadlarGEOnet Names Server 2018