Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vidadi Hüseyn oğlu Əliyev (1 sentyabr 1945, Ağstafa rayonu) — Azərbaycan aktyoru, Azərbaycanın Xalq artisti (2019), 2007-ci ildə Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının Qızıl medalına layiq görülüb. 2013-cü ildə ilə təltif edilib.
| Vidadi Əliyev | |||
|---|---|---|---|
| Vidadi Hüseyn oğlu Əliyev | |||
 | |||
| Doğum adı | Vidadi Hüseyn oğlu Əliyev | ||
| Doğum tarixi | |||
| Doğum yeri | Göycəli, Ağstafa rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ | ||
| Milliyyəti | azərbaycanlı | ||
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Azərbaycan | ||
| Həyat yoldaşı | Elmira İsmayılova | ||
| Uşaqları | Oqtay Əliyev Elçin Əlibəyli | ||
| Fəaliyyəti | aktyor | ||
| Təhsili | ADİİ-nin Dram və kino aktyorluğu fakültəsi | ||
| Mükafatları |
| ||
| IMDb | ID2685196 | ||
Həyatı
Vidadi Əliyev Ağstafa rayonunun Göycəli kəndində ziyalı ailəsində anadan olub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra tikintidə bənna kimi əmək fəaliyyətinə başlayıb. 1967-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun Dram və kino aktyorluğu fakültəsini bitirib. Elə həmin ildən etibarən Cəfər Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında aktyor kimi fəaliyyətə başlayıb. 1988–2000-ci illərdə C. Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrınnın direktoru və bədii rəhbəri olub.
Aktyor kimi 180-nə yaxın tamaşada müxtəlif səpkili obrazlar yaradıb. Onun Balaş ("Sevil", Cəfər Cabbarlı), Əsgər bəy ("Arşın mal alan", Üzeyir Hacıbəyov), Florella ("Axırı xeyir olsun", Uilyam Şekspir), Fikrət ("İkinci səs", Bəxtiyar Vahabzadə), Yaşar ("Yaşar", Cəfər Cabbarlı), Bəhram ("Solğun çiçəklər", Cəfər Cabbarlı), Musa kişi ("Toy", Sabit Rəhman), Volodya ("Tribunal", A. Makayonok), Rüstəm ("Sən nə üçün yaşayırsan?", Həsən Seyidbəyli), Ata ("Qum üstündə ev", Rüstəm İbrahimbəyov), Kərəm dayı ("Unuda bilmirəm", İlyas Əfəndiyev) kimi obrazları tamaşaçı alqışlarını qazanıb. "Bayquş gələndə"də Kamil, "Küçələrə su səpmişəm" filmində Əziz, "Sarı gəlin"də ata obrazlarını yaradıb. Rejissor kimi böyük bir neçə tamaşaya quruluş verib: "Tribunal" (A. Makayonok), "Əkizlər" (P. Paçev), "Qısqanc ürəklər" (M. Haqverdiyev), "Təklif" (A. P. Çexov), "Oğru" (M. Birkiyev) və s.
Teatr fəaliyyəti
Rejissor kimi
- "Ər və Arvad" (Mar Bayciyev. 1980)
- "Mənim qaynanam" (Georgi Xuqayev. 1980)
- "Əkizlərin nağılı" (Panço Pançev. 1980)
- "Nəsrəddin" (Yusif Əzimzadə. 1991)
- "Allah onlara rəhmət eləsin" (Süleyman Rəşidi. 1993)
- "Dəli Domrul" (Aydın Haqqarar. 1994)
- "Madam Badam" (Vidadi Əliyev. 1994)
- "Abbasqulu bəy Şadlınski" (İnqilab Vəlizadə. 1996)
- "Dəmir qadın" (Şərəf Başbəyov. 1997)
- "Oğru" (Marsel Mirinye Birknye. 1999)
- "Allah betərindən saxlasın" (Məmməd Gül, 2002)
- "Sənətim cəmiyyət senyorudur" (R. Torobuçi, 2003)
- "Qısqanc ürəklər" (M. Haqqverdiyev, 2004)
- "Tribunal" (A. Makayonok, 2005)
Aktyor kimi
- Balaş («Sevil» Cəfər Cabbarlı)
- Yaşar («Yaşar» Cəfər Cabbarlı)
- Bəhram («Solğun çiçəklər» Cəfər Cabbarlı)
- Müsyö Jordan («Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah»,Mirzə Fətəli Axundzadə)
- Xan («Lənkəran xanının vəziri», Mirzə Fətəli Axundzadə)
- Areluizi («İki ağanın bir nökəri», Karlo Haldoni)
- Əsgər («Arşın mal alan», Üzeyir Hacıbəyov)
- Volodka («Tribunal», Aleksandr Makayanok)
- Bertram («Axırı xeyir olsun», Vilyam Şekspir)
- Karandışev («Cehizsiz qız», Aleksandr Ostrovski)
- Rüstəm («Sən nə üçün yaşayırsan?», Həsən Seyidbəyli və İmran Qasımov)
- Zəfər («Məhəbbət yaşayır hələ», Hidayət)
- Şahsuvarov ("Atayevlər ailəsi" İlyas Əfəndiyev)
- Savalan («Məhv olmuş gündəliklər», İlyas Əfəndiyev)
- Qiyas («Şəhərin yay günləri», Anar)
- Müşfiq («Səni kim unudar?...», Mustafa İsgəndərzadə)
- Şıxlinski («İmzalar içində», Nəriman Həsənzadə)
- Nazim («Vəzifə», Əkrəm Əylisli)
- Saqadayev («13-cü sədr», Azad Abdulin)
- Mitoş («Hicran», Sabit Rəhman)
- Elcan («Ömür gözləyir bizi», Nahid Hacızadə)
- Şahmar («Əks-səda», Nəbi Xəzri)
- Bəxtiyar («Ulduz», Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərov)
- Alin («Mənim səadətim, haradasan?», Georgi Xuqayev)
- Nəbi («Vəzifə», Əkrəm Əylisli)
- Şəppəli («Şəppəli», İsa Muğanna)
- İxtiyar («Didərginlər», Zəlimxan Yaqub)
- Mərdan («Allah onlara rəhmət eləsin», Süleyman Rəşidi)
- Əliş («Məhəbbət yaşayır hələ»,Hidayət)
- Salahov («Durnalar qayıdanda», Hidayət)
Yaradıcılığı
1988-ci ildən C. Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının Bakı dönəmi başladı. Kollektivi toplayaraq, İrəvandan qalan yeganə mədəniyyət ocağını yaratmaq naminə, əzablı yolu keçmək kimi şərəfli vəzifəni öz üzərinə götürən Əməkdar artist Vidadi Əliyev teatrın rəhbəri və rejissoru kimi çoxillik yaradıcılıq ənənələrini davam etdirdi.
Vidadi Əliyev istedadlı aktyor kimi bu dövrə qədər geniş şöhrət qazanıb. Balaş ("Sevil"), Yaşar ("Yaşar"), Bəhram ("Solğun çiçəklər"), Müsyo Jordan ("Müsyo Jordan və dərviş Məstəli şah"), Xan ("Lənkəran xanın vəziri"), Areluizi ("İki ağanın bir nökəri"), Əsgər ("Arşın mal alan"), Volodka ("Tribunal"), Karandışev ("Cehizsiz qız"), Rüstəm ("Sən nə üçün yaşayırsan?"), Zəfər ("Məhəbbət yaşayır hələ"), Şahsuvarov ("Atayevlər ailəsi"), Savalan ("Məhv olmuş gündəliklər"), Qiyas ("Şəhərin yay günləri"), Müşfiq ("Səni kim unudar"), Şıxlinski ("İmzalar içində"), Mitoş ("Hicran") və s. kimi maraqlı və yaddaqalan obrazlar yaradıb.
1400 dəfədən çox oynanılan tamaşa
Moskva şəhərində Dövlət Teatr Sənəti İnstitutunda rejissor təhsili aldıqdan sonra, C. Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında bir müddət ikinci rejissor, sonra isə quruluşçu rejissor kimi fəaliyyət göstərib. "Mənim qaynanam" (G. Xuqayev) (bu tamaşa 1400 dəfədən çox oynanılıb), "3 kişi, 1 qız, 1 gecə" (T. Saakov), "Nəsrəddin" (Y. Əzimzadə, 1980), "Məhəbbət yaşayır hələ" (Hidayət, 1980) kimi tamaşalara verdiyi quruluşlar rejissorun yüksək sənətkarlığından, tükənməz təxəyyülündən xəbər verirdi. İşində əsas gücü aktyor ifasına verən V. Əliyev, maraqlı və təkrarolunmaz yozumları ilə böyük rəğbət qazanan tamaşalar yaradırdı. Onun yaradıcılığında lirik məqamlar, psixoloji vəziyyətlər və realistcəsinə poetik ifadələr verilir. Rejissor Nəsir Sadıqzadənin tələbəsi V. Əliyev ondan səhnə üçün mühüm olan ifa səmimiyyətinin əldə olunmasının sirrini öyrənib. Səhnə sadəliyinə, məkan genişliyinə üstünlük verən rejissor V. Əliyev, novatorluq axtarışlarını cəsarətlə səhnəyə gətirib.
Aktyorsuz, binasız qazanılan uğurlar…
Simvolizmə böyük üstünlük verən rejissor, qurduğu tamaşaların simvolik obrazı kimi hansısa ifadə vasitələrindən (dekordan, musiqidən) istifadə edir, onu obraz kimi təqdim edir. Onun böyük uğuru kimi səhnə dilinin sadələşdirilməsi, adiləşdirilməsi uğrunda atdığı addımları qeyd etmək lazımdır. Səhnədə başqalaşmanı psixoloji çalarlarla, inandırıcılıqla gerçəkləşdirməyi aktyora təlqin edən rejissor, adi danışığı ciddi təkidlə tələb edir. Onun quruluşlarında aktyor mizanla, psixoloji durumla dediyi söz arasında üzvilik, vəhdət yaradıb sadə, səmimi və inandırıcı şəkildə ifa sərgiləyirdi. Bu cəhətlərinə görə onun quruluşları uğurlu alınırdı. Bakı fəaliyyəti dövründə Bədii rəhbər kimi çalışdığı 1988–2000-ci illər ərzində teatrın yaşaması və yüksəlişi üçün olduqca böyük işlər görən Vidadi Əliyev repertuara maraqlı, günümüzlə səsləşən əsərlərin daxil edilməsi, gənc aktyor və rejissorların gətirilməsi sahəsində ciddi cəhdlə çalışıb. Öncə Mar Bayciyevin "Ər və arvad", Georgi Xuqayevin "Mənim qaynanam", Panço Pançevin "Əkizlərin nağılı", Yusif Əzimzadənin "Nəsrəddin" əsərləri əsasında qurulmuş tamaşaları bərpa edən rejissor, teatrın məhdud aktyor heyəti olmasını (teatra cəmi 14 aktyor ştatı verilmişdi) və kirayədə qaldığı binanın heç bir texniki bazasının olmamasını nəzərə alaraq, səyyar göstəriyə yararlı və az iştirakçısı olan əsərlərə quruluş vermək məcburiyyətində qalırdı. Onu da demək lazımdır ki, bu gün də, respublika teatrları içərisində ən az ştatı olan teatr məhz İrəvan teatrıdır.
Təbrizi titrədən yozum
Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Vidadi Əliyev yaradıcılıq axtarışlarını davam etdirir, çağdaş durumun mənzərəsinin bədii inikası üçün çalışırdı. Rejissor dönəm üçün müasir olan Süleyman Rəşidinin "Allah onlara rəhmət eləsin" pyesinə quruluş verdi. 1990-cı ilin 20 yanvarında rus irticasından bəhs edən pyesin səhnə həllində xalqın qəhrəmanlıq mübarizəsi, azadlıq savaşı, dini, mənəvi dəyərlərə qayıdış cəhdi fonunda obrazların taleləri bədii məziyyətlərlə işləndi. Rejissor şəhidlərimiz olan İlqarla Larisanın arzularını, milli-mənəvi keyfiyyətlərə sahib olmaq istəklərini orijinal yozumla təqdim etdi. Vidadi Əliyev bu obrazların psixoloji durumlarını, yaşantılarını çevik, sadə mizanlarla çatdırdı. Mərdan və Sənəm obrazlarının çalarları, koloritliyi ustalıqla işləndi və tamaşanın ümumi kompozisiyası ilə uyğunlaşdırıldı.
Onun yozumunda dövrün ziddiyyətlərinin bədii inikası qabarıq duyulur. Bir tərəfdə dininə, milli dəyərlərə qayıtmaq, hürr yaşamaq istəyən xalq, bir tərəfdə isə bu xalqı əsarətdə saxlayan imperiya və onun cəza mexanizmini hərəkətə gətirən məmurlar, əsgərlər. Bütün tamaşa boyu bu ziddiyyət inkişaf etdirilir və toqquşma anı yüksək bədiiliklə çatdırılır. Əli silahlı əsgərlər günahsız insanları öldürür, növbə anaya çatanda, o, oğlu İlqarın köksündə qana bulaşmış Quranı qoparıb onu hədəfə alan əsgərin üzünə tutur. Əsgərin cəhdləri avtomatının ilişməsi ucabatından baş tutmur. Avtomatı düzəltmək istədikdə, atəş açılır və əsgər ölür. Epizod xalqın iradəsinin, inancının qələbəsi simvoluna çevrilir. Bu olaylardan keçən hər bir obrazın mənəvi xüsusiyyətləri aydın şəkildə göstərilir. Azadlıq savaşı hər bir qəhrəmanın taleyindən keçir. Kiminin şəhidlik zirvəsinə ucalmasına, kiminin azad yaşamasına, kiminin əbədi cəhənnəm odunda qovrulmasına gətirib çıxarır.
Aktyor oyununun səmimi və inandırıcı olması, tamaşanı uğurlu edən başlıca səbələrdən idi. İlqar – Ramiz Əliyev, Sənəm – Elmira İsmayılova, Mərdan – Vüqar Əliyev, Ülvi – İntiqam Soltan, Larisa – Mətanət Əmirullayeva, Xəyal – Arzu Sadıqov olduqca yaddaqalan ifaları ilə tamaşaçıları indinin tarixini bir daha səhifələməyə vadar edirlər. Təsadüfi deyil ki, tamaşa 1993-cü il dekabr-1994-cü il yanvar aylarında Cənubi Azərbaycanda — Təbriz və Ərdəbil şəhərlərində böyük müvəffəqiyyətlə göstərilib. Fars istibdadı altında yaşayan Təbriz və Ərdəbil tamaşaçıları üçrəngli bayrağın dalğalanmasından, "Koroğlu" üverturasının əzəmətindən riqqətə gəliblər. Rejissorun uğuru dəhşətli hadisəni populizmə deyil, obrazların daxilindən keçirərək tamaşaçıya, çağdaş tariximizin böyük mərhələsinin başlıca olayının olduqca qüvvətli əksinə nail olmasındadır. Cənnətlə müjdələnmiş şəhidlərin əbədi uyuduqları məzarıstandan duraraq, tamaşaçı önündə hadisəni göstərməsi bədii cəhətdən yozumu qüvvətləndirirdi. Finalda haqq iş uğrunda şəhid olmuş İlqar, Ülvi, Larisa, Mərdanın ruhları onilliklər ərzində Azərbaycan türklərinin ürəklərinə enmiş üçrəngli bayrağı təkrar göylərə qaldırır və öz qanları ilə onun əbədi həyatına möhür vururlar.
"Allah onlara rəhmət eləsin" tamaşasının digər bu mövzulu tamaşalardan fərqli cəhəti olayın bədii həllinin, obrazların taleyində əks olunmasında idi. Onların mübarizəsi inandırıcı, taleləri tükürpədici olurdu. Səmimi və inandırıcı ifa, uğurlu kompozisiya tamaşaçını olayı səhnədəkilərlə bərabər yaşamağa, unutmamağa və vuruşmağa çağırırdı. Gənc nəslin tərbiyəsində mühüm yer tutan bu səpkili tamaşalar əvəzsizdir. Fəqət, çağdaş gəncin maraq dairəsini, zövqünü, dünyagörüşünü düzgün qiymətləndirərək, indi ilə səsləşən, gənclər üçün məlhəm ola biləcək quruluşlarla teatr və sənətkar öz istəyinə nail ola bilər. Məhz bu cəhətlərinə görə 1993-cü ildə göstərilmiş bu tamaşa uğurlu hesab edilə bilər. Sosial-tematikanın bu cür bədii həlli, tamaşaçılar arasında uğur qazandı. Buna görə də rejissor Vidadi Əliyevin uğurlu işi, xüsusilə qeyd olunmalıdır.
Layiq olduğu qiyməti almayan qəhrəmanların Vətən sevgisi
Rejissor tarixi mövzulara olan marağı 1996-cı ildə İnqilab Vəlizadənin "Abbasqulu bəy Şadlınski" pyesinə quruluş verməklə bir daha təsdiq olunur. Burada o, olduqca orijinal, tamam yeni yozumla əsərə yanaşıb, illər ərzində o dönəmin ziddiyyətli olayları haqqında yaranmış stereotipindən uzaqlaşaraq, uzunmüddətli tədqiqat apararaq əsl tarixi gerçəkliyin bədii inikasına nail olub. Burada da rejissor öz üslubuna sadiq qalaraq, hadisəni qəhrəmanların yaşantıları, taleləri içərisindən keçirərək tamaşaçıya çatdırmağa nail olub. Mübariz şəxslərin fərqli dünyagörüşü, rus işğalına fərqli münasibətə görə üz-üzə durduğu anlarda belə mərdliyi, obrazların fərqli, özünəməxsus çalarları yüksək bədiiliklə ifadə olunub. Səhnənin mərkəzindən qıraqlarınadək uzanan kələ-kötürlü dağı əvəz edən döşəmə, qəhrəmanların talelərinin obrazlı ifadəsi idi. Döyüş zamanı dərə-təpəni, Abbasqulu bəyin otağını, Kərbəlayi İsmayılın mülkünü əvəz edən bu döşəmə, dövrün ziddiyyətlərinin obrazı idi.
Obrazlar yeni yozumla təqdim olunurdu. Vaxtı ilə "hay-daşnak" ordusuna qarşı duran Abbasqulu bəylə (Əjdər Zeynalov), Kərbəlayi İsmayıl (Qədir Məmmədov) sovet quruluşuna fərqli münasibətləri, eyni zamanda mərdlikləri və vətənpərvərlikləri, Feyzinin (Əli Qurbanlı) əlinə düşmüş fürsətdən istifadə edərək şərəfsizlik etməsi, Qəmlonun (Vüqar Əliyev) namərdliyi, Əli Tağızadənin (Əli Quliyev) müdrikliyi, Məhinin (Dilarə Murtuzəliyeva) namusluluğu bütün bədii keyfiyyətləri ilə işlənib, istedadlı aktyor ifası ilə qüvvətlənib. Rejissor böyük ustalıqla dönəmin səhnə estetikasını qurub və rəngarəng çalarlarla real mənzərəni yaradıb. Burada da simvolika duyulur. Bu dəfə simvola, uzaqlardan ucalan Ağrı dağı çevrilir. Ağrı dağının poetik abı-havası tamaşanın gedişatında hiss edilir. Dağ, mərdlik və qeyrət təcəssümü olmaqla bərabər, həm də adında olan ağrının daşıyıcısıdır. Bu cəhətlər dağa sığınan əhalinin — obrazların həyat tərzlərinə çöküb. Tamaşanın yozumunda, haqqında danışdığımız incəliklər aydınlıqla duyulur.
Obrazların portret cizgilərində Ağrının "bozluğu" görünür. Əslində bu bütünlükdə Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıların talelərinin ümumiləşdirilmiş durumunun göstəricisidir. Vidadi Əliyev dünənin olayı ilə günün faciəsi arasında əlaqəni, daha dəqiq desək səbəbləri axtarır. Rejissor yozumunda Abbasqulu bəyin ölümü, Kərbəlayi İsmayılın mühacirəti nəticəsində başsız qalmış xalqın sonrakı faciəsi məqamlarla qabardılır və qəhrəmanları tarixin dolancından keçirərək mühakimə yürütmək tamaşaçının öhdəsinə buraxılır. Tamaşada bütöv bir xalqın faciəsi bir problem kimi bədiiləşərək səhnəyə yol tapır. Quruluş ədəbi materialdan daha güclü, ifadəli alınıb. Bir sıra epizodları əlavə edən V. Əliyev müəllifin ideyasını olduqca doğru və zamanla səsləşən bir tərzdə göstərib. Ədəbi materialda olan dramaturji qüsurlar-sözçülük, hadisəlilik prinsipinin pozulması, xarakterlərin açılmaması və ümumi kompozisiyanın sönük olması, rejissor ustalığı ilə aradan qaldırılıb və nəticədə kamil səhnə əsəri meydana gəlib. Tamaşanın fiziki və psixoloji plastikasında dinamika, dərinlik, ifadəliliklə bərabər, mühit və dönəmin rəngləri duyulur. Şəxsiyyətlərin səhnə taleyi, səmimi və inandırıcı aktyor ifası ilə bütün qüdrətli və əzəmətli, insani duyğuları ilə göstərilib. Teatrlarımızda özünə yer tapan saxta pafosla təqdim olunan qəhrəman stereotipi, məhz bu tamaşada rejissor tərəfindən ustalıqla dağıdılıb. Quru, uzun-uzadı nitqləri, pafosu, boğazdanyuxarı populizmi rədd edən Vidadi Əliyev öz qəhrəmanlarının psixoloji durumlarını, ovqatını, yaşantılarını adi, sadə şəkildə ifadə olunmasına nail olub.
Xalq artisti Həsən Turabovun, Akademik Milli Dram Teatrının səhnəsində məharətlə ifa etdiyi Xiyabani obrazının həlli ilə Abbasqulu bəy Şadlınskinin təqdimatında oxşarlığın səmimilikdə və inandırıcılıqda olduğunu desək, yanılmarıq. Məhz böyük sənətkarın ilk dəfə şəxsiyyət ifası ətrafında olan mifi dağıdaraq, ona adi, insani çalarlar verməsi, digər aktyorların yaradıcılığına sirayət etdi. Əjdər Xiyabaninin qüdrəti və usta ifası Həsən Turabovun adı ilə bilavasitə bağlıdırsa, bu tamaşada Abbasqulu bəyin dediyimiz şəkildə təqdim olunması rejissor ustalığının nailiyyətidir. Tamaşanın bədii tərtibatında orijinallıq və ifadəlilik rəssam Rza Avçarovun uğurlu işinin bəhrəsi idi. Musiqi tərtibatında seçilmiş musiqilər tamaşanın obrazı ilə səsləşdiyindən və bədii təsirini gücləndirdiyindən, Kamil Misgərovun işi təqdirəlayiqdir. Bütövlükdə yaradıcı heyəti düzgün istiqamətləndirən rejissor Vidadi Əliyev, teatrın tarixində mühüm yer tutan bir tamaşanın ərsəyə gəlməsinə rəvac verib. Təsadüfi deyil ki, tamaşa C. Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrının repertuarında bir neçə il uğurla göstərilib.
Mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 24 noyabr 1978
- "Azərbaycan Respublikasının xalq artisti" fəxri adı — 31 iyul 2019
- (Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqı) — 2007
- — 25 iyun 2013
- (Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqı) — 10 mart 2021
Filmoqrafiya
- Ailə (film) (tammetrajlı bədii film) — İsmayılın qohumu
- Bayquş gələndə... (film, 1978)
- Bəsdir, ağlama! (film, 1999)
- Bulağıstan (film, 2009)
- Cavid ömrü (film, 2007)
- Dayanacaq (film, 2009)
- Doğma sahillər (film, 1989)
- Ərazi (film, 2005)
- Fatehlərin divanı (film, 1997)
- Girov (film, 2005)
- Hökmdarın taleyi (film, 2008)
- Küçələrə su səpmişəm (film, 2004)
- Qəzəlxan (film, 1991)
- Olacağa çarə yoxdur (film, 2003)
- Ömürdən uzun gecə (film, 1996)
- Sirr (serial, 2012)
- Təxribat (film, 1989)
- Yalan (film, 2005)
- Nabat (film, 2014)
- Qara bağ (film, 2016)
- Oğlan evi 2 (film, 2016)
İstinadlar
- Ermənistan Azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası. Bakı: Gənclik. 1995. səh. 441. ISBN .
- C. Cabbarlı adına Yerevan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrı artistlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 24 noyabr 1978-ci il tarixli Fərmanı 2020-01-16 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- President.az. "Azərbaycanın kino xadimlərinə fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). President.az. 2019-07-31. 2021-10-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-07-31.
Xarici keçidlər
- http://www.kino-teatr.ru/kino/acter/m/post/232287/works/
- 70 yaşlı əməkdar artist: "Oğullarımı indi də danlayıram…" — MÜSAHİBƏ
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Vidadi Eliyev Vidadi Huseyn oglu Eliyev 1 sentyabr 1945 Agstafa rayonu Azerbaycan aktyoru Azerbaycanin Xalq artisti 2019 2007 ci ilde Azerbaycan Teatr Xadimleri Ittifaqinin Qizil medalina layiq gorulub 2013 cu ilde Tereqqi medali ile teltif edilib Vidadi EliyevVidadi Huseyn oglu EliyevDogum adi Vidadi Huseyn oglu EliyevDogum tarixi 1 sentyabr 1945 78 yas Dogum yeri Goyceli Agstafa rayonu Azerbaycan SSR SSRIMilliyyeti azerbaycanliVetendasligi SSRI AzerbaycanHeyat yoldasi Elmira IsmayilovaUsaqlari Oqtay Eliyev Elcin ElibeyliFealiyyeti aktyorTehsili ADII nin Dram ve kino aktyorlugu fakultesiMukafatlari 20192013IMDb ID2685196HeyatiVidadi Eliyev Agstafa rayonunun Goyceli kendinde ziyali ailesinde anadan olub Orta mektebi bitirdikden sonra tikintide benna kimi emek fealiyyetine baslayib 1967 ci ilde Azerbaycan Dovlet Incesenet Institutunun Dram ve kino aktyorlugu fakultesini bitirib Ele hemin ilden etibaren Cefer Cabbarli adina Irevan Dovlet Azerbaycan Dram Teatrinda aktyor kimi fealiyyete baslayib 1988 2000 ci illerde C Cabbarli adina Irevan Dovlet Azerbaycan Dram Teatrinnin direktoru ve bedii rehberi olub Aktyor kimi 180 ne yaxin tamasada muxtelif sepkili obrazlar yaradib Onun Balas Sevil Cefer Cabbarli Esger bey Arsin mal alan Uzeyir Hacibeyov Florella Axiri xeyir olsun Uilyam Sekspir Fikret Ikinci ses Bextiyar Vahabzade Yasar Yasar Cefer Cabbarli Behram Solgun cicekler Cefer Cabbarli Musa kisi Toy Sabit Rehman Volodya Tribunal A Makayonok Rustem Sen ne ucun yasayirsan Hesen Seyidbeyli Ata Qum ustunde ev Rustem Ibrahimbeyov Kerem dayi Unuda bilmirem Ilyas Efendiyev kimi obrazlari tamasaci alqislarini qazanib Bayqus gelende de Kamil Kucelere su sepmisem filminde Eziz Sari gelin de ata obrazlarini yaradib Rejissor kimi boyuk bir nece tamasaya qurulus verib Tribunal A Makayonok Ekizler P Pacev Qisqanc urekler M Haqverdiyev Teklif A P Cexov Ogru M Birkiyev ve s Teatr fealiyyetiRejissor kimi Er ve Arvad Mar Bayciyev 1980 Menim qaynanam Georgi Xuqayev 1980 Ekizlerin nagili Panco Pancev 1980 Nesreddin Yusif Ezimzade 1991 Allah onlara rehmet elesin Suleyman Residi 1993 Deli Domrul Aydin Haqqarar 1994 Madam Badam Vidadi Eliyev 1994 Abbasqulu bey Sadlinski Inqilab Velizade 1996 Demir qadin Seref Basbeyov 1997 Ogru Marsel Mirinye Birknye 1999 Allah beterinden saxlasin Memmed Gul 2002 Senetim cemiyyet senyorudur R Torobuci 2003 Qisqanc urekler M Haqqverdiyev 2004 Tribunal A Makayonok 2005 Aktyor kimi Balas Sevil Cefer Cabbarli Yasar Yasar Cefer Cabbarli Behram Solgun cicekler Cefer Cabbarli Musyo Jordan Musyo Jordan ve dervis Mesteli sah Mirze Feteli Axundzade Xan Lenkeran xaninin veziri Mirze Feteli Axundzade Areluizi Iki aganin bir nokeri Karlo Haldoni Esger Arsin mal alan Uzeyir Hacibeyov Volodka Tribunal Aleksandr Makayanok Bertram Axiri xeyir olsun Vilyam Sekspir Karandisev Cehizsiz qiz Aleksandr Ostrovski Rustem Sen ne ucun yasayirsan Hesen Seyidbeyli ve Imran Qasimov Zefer Mehebbet yasayir hele Hidayet Sahsuvarov Atayevler ailesi Ilyas Efendiyev Savalan Mehv olmus gundelikler Ilyas Efendiyev Qiyas Seherin yay gunleri Anar Musfiq Seni kim unudar Mustafa Isgenderzade Sixlinski Imzalar icinde Neriman Hesenzade Nazim Vezife Ekrem Eylisli Saqadayev 13 cu sedr Azad Abdulin Mitos Hicran Sabit Rehman Elcan Omur gozleyir bizi Nahid Hacizade Sahmar Eks seda Nebi Xezri Bextiyar Ulduz Sabit Rehman ve Suleyman Elesgerov Alin Menim seadetim haradasan Georgi Xuqayev Nebi Vezife Ekrem Eylisli Seppeli Seppeli Isa Muganna Ixtiyar Diderginler Zelimxan Yaqub Merdan Allah onlara rehmet elesin Suleyman Residi Elis Mehebbet yasayir hele Hidayet Salahov Durnalar qayidanda Hidayet Yaradiciligi1988 ci ilden C Cabbarli adina Irevan Dovlet Azerbaycan Dram Teatrinin Baki donemi basladi Kollektivi toplayaraq Irevandan qalan yegane medeniyyet ocagini yaratmaq namine ezabli yolu kecmek kimi serefli vezifeni oz uzerine goturen Emekdar artist Vidadi Eliyev teatrin rehberi ve rejissoru kimi coxillik yaradiciliq enenelerini davam etdirdi Vidadi Eliyev istedadli aktyor kimi bu dovre qeder genis sohret qazanib Balas Sevil Yasar Yasar Behram Solgun cicekler Musyo Jordan Musyo Jordan ve dervis Mesteli sah Xan Lenkeran xanin veziri Areluizi Iki aganin bir nokeri Esger Arsin mal alan Volodka Tribunal Karandisev Cehizsiz qiz Rustem Sen ne ucun yasayirsan Zefer Mehebbet yasayir hele Sahsuvarov Atayevler ailesi Savalan Mehv olmus gundelikler Qiyas Seherin yay gunleri Musfiq Seni kim unudar Sixlinski Imzalar icinde Mitos Hicran ve s kimi maraqli ve yaddaqalan obrazlar yaradib 1400 defeden cox oynanilan tamasa Moskva seherinde Dovlet Teatr Seneti Institutunda rejissor tehsili aldiqdan sonra C Cabbarli adina Irevan Dovlet Azerbaycan Dram Teatrinda bir muddet ikinci rejissor sonra ise quruluscu rejissor kimi fealiyyet gosterib Menim qaynanam G Xuqayev bu tamasa 1400 defeden cox oynanilib 3 kisi 1 qiz 1 gece T Saakov Nesreddin Y Ezimzade 1980 Mehebbet yasayir hele Hidayet 1980 kimi tamasalara verdiyi quruluslar rejissorun yuksek senetkarligindan tukenmez texeyyulunden xeber verirdi Isinde esas gucu aktyor ifasina veren V Eliyev maraqli ve tekrarolunmaz yozumlari ile boyuk regbet qazanan tamasalar yaradirdi Onun yaradiciliginda lirik meqamlar psixoloji veziyyetler ve realistcesine poetik ifadeler verilir Rejissor Nesir Sadiqzadenin telebesi V Eliyev ondan sehne ucun muhum olan ifa semimiyyetinin elde olunmasinin sirrini oyrenib Sehne sadeliyine mekan genisliyine ustunluk veren rejissor V Eliyev novatorluq axtarislarini cesaretle sehneye getirib Aktyorsuz binasiz qazanilan ugurlar Simvolizme boyuk ustunluk veren rejissor qurdugu tamasalarin simvolik obrazi kimi hansisa ifade vasitelerinden dekordan musiqiden istifade edir onu obraz kimi teqdim edir Onun boyuk uguru kimi sehne dilinin sadelesdirilmesi adilesdirilmesi ugrunda atdigi addimlari qeyd etmek lazimdir Sehnede basqalasmani psixoloji calarlarla inandiriciliqla gerceklesdirmeyi aktyora telqin eden rejissor adi danisigi ciddi tekidle teleb edir Onun quruluslarinda aktyor mizanla psixoloji durumla dediyi soz arasinda uzvilik vehdet yaradib sade semimi ve inandirici sekilde ifa sergileyirdi Bu cehetlerine gore onun quruluslari ugurlu alinirdi Baki fealiyyeti dovrunde Bedii rehber kimi calisdigi 1988 2000 ci iller erzinde teatrin yasamasi ve yukselisi ucun olduqca boyuk isler goren Vidadi Eliyev repertuara maraqli gunumuzle seslesen eserlerin daxil edilmesi genc aktyor ve rejissorlarin getirilmesi sahesinde ciddi cehdle calisib Once Mar Bayciyevin Er ve arvad Georgi Xuqayevin Menim qaynanam Panco Pancevin Ekizlerin nagili Yusif Ezimzadenin Nesreddin eserleri esasinda qurulmus tamasalari berpa eden rejissor teatrin mehdud aktyor heyeti olmasini teatra cemi 14 aktyor stati verilmisdi ve kirayede qaldigi binanin hec bir texniki bazasinin olmamasini nezere alaraq seyyar gosteriye yararli ve az istirakcisi olan eserlere qurulus vermek mecburiyyetinde qalirdi Onu da demek lazimdir ki bu gun de respublika teatrlari icerisinde en az stati olan teatr mehz Irevan teatridir Tebrizi titreden yozum Butun bu cetinliklere baxmayaraq Vidadi Eliyev yaradiciliq axtarislarini davam etdirir cagdas durumun menzeresinin bedii inikasi ucun calisirdi Rejissor donem ucun muasir olan Suleyman Residinin Allah onlara rehmet elesin pyesine qurulus verdi 1990 ci ilin 20 yanvarinda rus irticasindan behs eden pyesin sehne hellinde xalqin qehremanliq mubarizesi azadliq savasi dini menevi deyerlere qayidis cehdi fonunda obrazlarin taleleri bedii meziyyetlerle islendi Rejissor sehidlerimiz olan Ilqarla Larisanin arzularini milli menevi keyfiyyetlere sahib olmaq isteklerini orijinal yozumla teqdim etdi Vidadi Eliyev bu obrazlarin psixoloji durumlarini yasantilarini cevik sade mizanlarla catdirdi Merdan ve Senem obrazlarinin calarlari koloritliyi ustaliqla islendi ve tamasanin umumi kompozisiyasi ile uygunlasdirildi Onun yozumunda dovrun ziddiyyetlerinin bedii inikasi qabariq duyulur Bir terefde dinine milli deyerlere qayitmaq hurr yasamaq isteyen xalq bir terefde ise bu xalqi esaretde saxlayan imperiya ve onun ceza mexanizmini herekete getiren memurlar esgerler Butun tamasa boyu bu ziddiyyet inkisaf etdirilir ve toqqusma ani yuksek bediilikle catdirilir Eli silahli esgerler gunahsiz insanlari oldurur novbe anaya catanda o oglu Ilqarin koksunde qana bulasmis Qurani qoparib onu hedefe alan esgerin uzune tutur Esgerin cehdleri avtomatinin ilismesi ucabatindan bas tutmur Avtomati duzeltmek istedikde ates acilir ve esger olur Epizod xalqin iradesinin inancinin qelebesi simvoluna cevrilir Bu olaylardan kecen her bir obrazin menevi xususiyyetleri aydin sekilde gosterilir Azadliq savasi her bir qehremanin taleyinden kecir Kiminin sehidlik zirvesine ucalmasina kiminin azad yasamasina kiminin ebedi cehennem odunda qovrulmasina getirib cixarir Aktyor oyununun semimi ve inandirici olmasi tamasani ugurlu eden baslica sebelerden idi Ilqar Ramiz Eliyev Senem Elmira Ismayilova Merdan Vuqar Eliyev Ulvi Intiqam Soltan Larisa Metanet Emirullayeva Xeyal Arzu Sadiqov olduqca yaddaqalan ifalari ile tamasacilari indinin tarixini bir daha sehifelemeye vadar edirler Tesadufi deyil ki tamasa 1993 cu il dekabr 1994 cu il yanvar aylarinda Cenubi Azerbaycanda Tebriz ve Erdebil seherlerinde boyuk muveffeqiyyetle gosterilib Fars istibdadi altinda yasayan Tebriz ve Erdebil tamasacilari ucrengli bayragin dalgalanmasindan Koroglu uverturasinin ezemetinden riqqete gelibler Rejissorun uguru dehsetli hadiseni populizme deyil obrazlarin daxilinden kecirerek tamasaciya cagdas tariximizin boyuk merhelesinin baslica olayinin olduqca quvvetli eksine nail olmasindadir Cennetle mujdelenmis sehidlerin ebedi uyuduqlari mezaristandan duraraq tamasaci onunde hadiseni gostermesi bedii cehetden yozumu quvvetlendirirdi Finalda haqq is ugrunda sehid olmus Ilqar Ulvi Larisa Merdanin ruhlari onillikler erzinde Azerbaycan turklerinin ureklerine enmis ucrengli bayragi tekrar goylere qaldirir ve oz qanlari ile onun ebedi heyatina mohur vururlar Allah onlara rehmet elesin tamasasinin diger bu movzulu tamasalardan ferqli ceheti olayin bedii hellinin obrazlarin taleyinde eks olunmasinda idi Onlarin mubarizesi inandirici taleleri tukurpedici olurdu Semimi ve inandirici ifa ugurlu kompozisiya tamasacini olayi sehnedekilerle beraber yasamaga unutmamaga ve vurusmaga cagirirdi Genc neslin terbiyesinde muhum yer tutan bu sepkili tamasalar evezsizdir Feqet cagdas gencin maraq dairesini zovqunu dunyagorusunu duzgun qiymetlendirerek indi ile seslesen gencler ucun melhem ola bilecek quruluslarla teatr ve senetkar oz isteyine nail ola biler Mehz bu cehetlerine gore 1993 cu ilde gosterilmis bu tamasa ugurlu hesab edile biler Sosial tematikanin bu cur bedii helli tamasacilar arasinda ugur qazandi Buna gore de rejissor Vidadi Eliyevin ugurlu isi xususile qeyd olunmalidir Layiq oldugu qiymeti almayan qehremanlarin Veten sevgisi Rejissor tarixi movzulara olan maragi 1996 ci ilde Inqilab Velizadenin Abbasqulu bey Sadlinski pyesine qurulus vermekle bir daha tesdiq olunur Burada o olduqca orijinal tamam yeni yozumla esere yanasib iller erzinde o donemin ziddiyyetli olaylari haqqinda yaranmis stereotipinden uzaqlasaraq uzunmuddetli tedqiqat apararaq esl tarixi gercekliyin bedii inikasina nail olub Burada da rejissor oz uslubuna sadiq qalaraq hadiseni qehremanlarin yasantilari taleleri icerisinden kecirerek tamasaciya catdirmaga nail olub Mubariz sexslerin ferqli dunyagorusu rus isgalina ferqli munasibete gore uz uze durdugu anlarda bele merdliyi obrazlarin ferqli ozunemexsus calarlari yuksek bediilikle ifade olunub Sehnenin merkezinden qiraqlarinadek uzanan kele koturlu dagi evez eden doseme qehremanlarin talelerinin obrazli ifadesi idi Doyus zamani dere tepeni Abbasqulu beyin otagini Kerbelayi Ismayilin mulkunu evez eden bu doseme dovrun ziddiyyetlerinin obrazi idi Obrazlar yeni yozumla teqdim olunurdu Vaxti ile hay dasnak ordusuna qarsi duran Abbasqulu beyle Ejder Zeynalov Kerbelayi Ismayil Qedir Memmedov sovet qurulusuna ferqli munasibetleri eyni zamanda merdlikleri ve vetenperverlikleri Feyzinin Eli Qurbanli eline dusmus fursetden istifade ederek serefsizlik etmesi Qemlonun Vuqar Eliyev namerdliyi Eli Tagizadenin Eli Quliyev mudrikliyi Mehinin Dilare Murtuzeliyeva namuslulugu butun bedii keyfiyyetleri ile islenib istedadli aktyor ifasi ile quvvetlenib Rejissor boyuk ustaliqla donemin sehne estetikasini qurub ve rengareng calarlarla real menzereni yaradib Burada da simvolika duyulur Bu defe simvola uzaqlardan ucalan Agri dagi cevrilir Agri daginin poetik abi havasi tamasanin gedisatinda hiss edilir Dag merdlik ve qeyret tecessumu olmaqla beraber hem de adinda olan agrinin dasiyicisidir Bu cehetler daga siginan ehalinin obrazlarin heyat terzlerine cokub Tamasanin yozumunda haqqinda danisdigimiz incelikler aydinliqla duyulur Obrazlarin portret cizgilerinde Agrinin bozlugu gorunur Eslinde bu butunlukde Ermenistandan qovulmus azerbaycanlilarin talelerinin umumilesdirilmis durumunun gostericisidir Vidadi Eliyev dunenin olayi ile gunun faciesi arasinda elaqeni daha deqiq desek sebebleri axtarir Rejissor yozumunda Abbasqulu beyin olumu Kerbelayi Ismayilin muhacireti neticesinde bassiz qalmis xalqin sonraki faciesi meqamlarla qabardilir ve qehremanlari tarixin dolancindan kecirerek muhakime yurutmek tamasacinin ohdesine buraxilir Tamasada butov bir xalqin faciesi bir problem kimi bediileserek sehneye yol tapir Qurulus edebi materialdan daha guclu ifadeli alinib Bir sira epizodlari elave eden V Eliyev muellifin ideyasini olduqca dogru ve zamanla seslesen bir terzde gosterib Edebi materialda olan dramaturji qusurlar sozculuk hadiselilik prinsipinin pozulmasi xarakterlerin acilmamasi ve umumi kompozisiyanin sonuk olmasi rejissor ustaligi ile aradan qaldirilib ve neticede kamil sehne eseri meydana gelib Tamasanin fiziki ve psixoloji plastikasinda dinamika derinlik ifadelilikle beraber muhit ve donemin rengleri duyulur Sexsiyyetlerin sehne taleyi semimi ve inandirici aktyor ifasi ile butun qudretli ve ezemetli insani duygulari ile gosterilib Teatrlarimizda ozune yer tapan saxta pafosla teqdim olunan qehreman stereotipi mehz bu tamasada rejissor terefinden ustaliqla dagidilib Quru uzun uzadi nitqleri pafosu bogazdanyuxari populizmi redd eden Vidadi Eliyev oz qehremanlarinin psixoloji durumlarini ovqatini yasantilarini adi sade sekilde ifade olunmasina nail olub Xalq artisti Hesen Turabovun Akademik Milli Dram Teatrinin sehnesinde meharetle ifa etdiyi Xiyabani obrazinin helli ile Abbasqulu bey Sadlinskinin teqdimatinda oxsarligin semimilikde ve inandiriciliqda oldugunu desek yanilmariq Mehz boyuk senetkarin ilk defe sexsiyyet ifasi etrafinda olan mifi dagidaraq ona adi insani calarlar vermesi diger aktyorlarin yaradiciligina sirayet etdi Ejder Xiyabaninin qudreti ve usta ifasi Hesen Turabovun adi ile bilavasite baglidirsa bu tamasada Abbasqulu beyin dediyimiz sekilde teqdim olunmasi rejissor ustaliginin nailiyyetidir Tamasanin bedii tertibatinda orijinalliq ve ifadelilik ressam Rza Avcarovun ugurlu isinin behresi idi Musiqi tertibatinda secilmis musiqiler tamasanin obrazi ile seslesdiyinden ve bedii tesirini guclendirdiyinden Kamil Misgerovun isi teqdirelayiqdir Butovlukde yaradici heyeti duzgun istiqametlendiren rejissor Vidadi Eliyev teatrin tarixinde muhum yer tutan bir tamasanin erseye gelmesine revac verib Tesadufi deyil ki tamasa C Cabbarli adina Irevan Dovlet Azerbaycan Dram Teatrinin repertuarinda bir nece il ugurla gosterilib Mukafatlari Azerbaycan SSR emekdar artisti fexri adi 24 noyabr 1978 Azerbaycan Respublikasinin xalq artisti fexri adi 31 iyul 2019 Teatr Xadimi qizil medali Azerbaycan Teatr Xadimleri Ittifaqi 2007 Tereqqi medali 25 iyun 2013 Senetkar medali Azerbaycan Teatr Xadimleri Ittifaqi 10 mart 2021FilmoqrafiyaAile film tammetrajli bedii film Ismayilin qohumu Bayqus gelende film 1978 Besdir aglama film 1999 Bulagistan film 2009 Cavid omru film 2007 Dayanacaq film 2009 Dogma sahiller film 1989 Erazi film 2005 Fatehlerin divani film 1997 Girov film 2005 Hokmdarin taleyi film 2008 Kucelere su sepmisem film 2004 Qezelxan film 1991 Olacaga care yoxdur film 2003 Omurden uzun gece film 1996 Sirr serial 2012 Texribat film 1989 Yalan film 2005 Nabat film 2014 Qara bag film 2016 Oglan evi 2 film 2016 IstinadlarErmenistan Azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 seh 441 ISBN 5 8020 0852 0 C Cabbarli adina Yerevan Dovlet Azerbaycan Dram Teatri artistlerine Azerbaycan SSR fexri adlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 24 noyabr 1978 ci il tarixli Fermani 2020 01 16 at the Wayback Machine anl az sayti President az Azerbaycanin kino xadimlerine fexri adlarin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az President az 2019 07 31 2021 10 26 tarixinde Istifade tarixi 2019 07 31 Xarici kecidlerhttp www kino teatr ru kino acter m post 232287 works 70 yasli emekdar artist Ogullarimi indi de danlayiram MUSAHIBE