Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Varşavanın mühasirəsi — 1939-cu ilin sentyabrda, İkinci Dünya müharibəsinin əvvəllərində, Polşa kampaniyası zamanı Nasist Almaniyası Quru Qoşunları tərəfindən Polşa Silahlı Qüvvələrinə bağlı müdafiə etdiyi Varşava şəhərinin nəzarəti uğrunda başladılan mühasirə.:70–78
| Varşavanın mühasirəsi | |
|---|---|
 | |
| Yeri | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şəhərə nəzarət uğrunda mübarizə nasist qüvvələrin Polşaya hücumu ilə paralel olaraq, 1 sentyabr 1939-cu ildən Lüftvaffe tərəfindən həyata keçirilən böyükmiqyaslı hava bombardmanları ilə başlamışdır. Quru döyüşləri 8 sentyabrda, nasist zirehli birləşmələrinin və şəhərin cənub-qərb ətrafına çatması ilə başlamışdır. Almaniya radiosunun Varşavanı tutduğunu iddia etməsinə baxmayaraq, nasistlərin ilk hücumu dəf edilmiş və tezliklə Varşava mühasirəyə alınmışdır. Mühasirə 28 sentyabra qədər davam etmiş, general rəhbərliyi altındakı Polşa qarnizonu rəsmi olaraq kapitulasiya elan etmişdir. Ertəsi gün təxminən 140,000 Polşa əsgəri şəhəri tərk etmiş və hərbi əsir olaraq götürülmüşdür. 1 oktyabrda Vermaxt qoşunları Varşavaya daxil olmuş və bu, 17 yanvar 1945-ci ilə qədər davam edən Almaniya işğalı dövrünün başlanğıcı olmuşdur.
Mühasirə zamanı Varşavada yaşayan təxminən 18,000 mülki şəxs həlak olmuşdur. Hava bombardmanları nəticəsində şəhərin binalarının 10%-i tamamilə dağıdılmış, daha 40%-nə isə ciddi ziyan dəymişdir.:78 1939-cu ildə hava müharibəsi ilə bağlı beynəlxalq qaydalara əsasən Varşava qanuni hərbi hədəf hesab olunurdu, çünki şəhər döyüşlər zamanı cəbhə xəttində yerləşirdi və Polşa ordusu tərəfindən ciddi şəkildə müdafiə olunurdu.
Zəmin
Nasist Almaniyası üçün Varşava Polşanın mühüm siyasi, sosial və iqtisadi mərkəzi, əsas nəqliyyat mərkəzi idi. Varşavada Visla üzərindən körpülərin tutulması zamanı Polşa ordusunun təchizat sisteminin vəziyyəti pisləsmiş və dinc əhalinin ölkənin qərb bölgələrindən təxliyəsi prosesi pozulmuşdur. Varşava həmçinin, böyük sənaye mərkəzi idi.
3 sentyabr 1939-cu ildə Polşanın Hərb naziri Almaniya ordusunun yaxınlığında silahlı yarıb keçmə əməliyyatı ilə əlaqədar Varşavanın cənubdan müdafiəsini hazırlamaq, körpülərin müdafiəsini təşkil etmək və Almaniya qoşunlarının hücum cəhdlərini pozmaq barədə əmr vermişdi. O zaman Varşavanın müdafiəsinə briqada generalı başçılıq edirdi. 5 sentyabrda generallar və qoşunları gələnə qədər Varşava körpülərini müdafiə etmək əmri verilmişdir. Elə həmin gün Varşavada Qızıl Xaç dəstələrinin, yanğınsöndürmə briqadalarının və könüllülərdən fəhlə batalyonlarının formalaşdırılmasına başlanılmışdır. 36-cı Piyada Alayının ehtiyatda olan əsgərlərindən bir neçə dəstə yaradılmışdır.
6 sentyabrda Varşavadan bir hava briqadası şəhərin hava hücumundan müdafiəsinin bir hissəsi ilə birlikdə Brestə köçürülmüşdür. Beləliklə, 38 təyyarə (avadanlığın 70%-i) vurulmuş və 43 qələbə qazanılmışdır. Həmin gün general Çuma paytaxtın hərbi anbarlarının açılmasını, fəhlələrə və şəhəri müdafiə etmək istəyən hər kəsə silah paylanmasını əmr etmişdir. Onun əmri ilə Varşava Fəhlə Müdafiə Briqadası təsis edilmişdir. 7 sentyabrda, səhər saatlarında Polşa ordusunun baş hərbi komandanlığının təbliğat şöbəsinin rəisi polkovnik-leytenant R. Umyastovski Almaniya qoşunlarına qarşı döyüşmək istəyən bütün paytaxt sakinlərini əllərində silahla Varşavanı tərk etmək, Vislanın şərq sahilinə təxliyə etmək və Polşanın şərq voyevodluqlarında olan Polşa ordusunun hissələrinə qoşulmağa çağırmışdır. Nəticədə çoxlu könüllü Varşavanı tərk etmişdir ki, bu da paytaxtın hərbi komandanlığının sərəncamında qalan insan ehtiyatlarının sayını azaltmışdır.
İstinadlar
- Zaloga, S.J., 2002, Poland 1939, Oxford: Osprey Publishing Ltd., ISBN
- . Almaniyanın Polşaya hücumu və II dünya müharibəsinin başlanması / Türk Dünyası Gənc Tədqiqatçılar Dərnəyinin Araşdırmaları, №4(4) 2020, səh. 31-40. 2022-07-14 at the Wayback Machine
- Corum, James S. (2013). The Luftwaffe's Campaigns in Poland and the West 1939–1940: A Case Study of Handling Innovation in Wartime pp. 173–174
- История Второй Мировой войны 1939—1945. В 12 тт. Т. 3. / Редколл., гл. ред. Гречко, Андрей Антонович. — М.: Воениздат, 1974. — С. 30.
- "obrona-warszawy-1939". 2018-09-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-09-08.
- Польское рабочее движение в годы войны и гитлеровской оккупации (сентябрь 1939 — январь 1945) / М. Малиновский, Е. Павлович, В. Потеранский, А. Пшегонский, М. Вилюш. — М.: Политиздат, 1968. — С. 23.
Əlavə ədəbiyyat
- Bryan, Julien – Siege. New York: Doubleday, Doran, 1940
- Norbert Konwinski (1978) – The Mayor: Saga of Stefan Starzynski. Claremont: Diversified Enterprises. ISBN .
- Bartoszewski, Władysław – 1859 Dnii Warszawy (1859 Days of Warsaw) – Wydawnictwo Znak, Cracow 1974
Xarici keçidlər
![image]()
Vikianbarda Varşavanın mühasirəsi (1939) ilə əlaqəli mediafayllar var.- Abstracts of official documents for World War II – Chap 6–8, pp 78–121
- Siege 2014-02-01 at the Wayback Machine a contemporary documentary by Julien Bryan
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Varsavanin muhasiresi 1939 cu ilin sentyabrda Ikinci Dunya muharibesinin evvellerinde Polsa kampaniyasi zamani Nasist Almaniyasi Quru Qosunlari terefinden Polsa Silahli Quvvelerine bagli mudafie etdiyi Varsava seherinin nezareti ugrunda basladilan muhasire 70 78Varsavanin muhasiresiYeri Varsava Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sehere nezaret ugrunda mubarize nasist quvvelerin Polsaya hucumu ile paralel olaraq 1 sentyabr 1939 cu ilden Luftvaffe terefinden heyata kecirilen boyukmiqyasli hava bombardmanlari ile baslamisdir Quru doyusleri 8 sentyabrda nasist zirehli birlesmelerinin ve seherin cenub qerb etrafina catmasi ile baslamisdir Almaniya radiosunun Varsavani tutdugunu iddia etmesine baxmayaraq nasistlerin ilk hucumu def edilmis ve tezlikle Varsava muhasireye alinmisdir Muhasire 28 sentyabra qeder davam etmis general rehberliyi altindaki Polsa qarnizonu resmi olaraq kapitulasiya elan etmisdir Ertesi gun texminen 140 000 Polsa esgeri seheri terk etmis ve herbi esir olaraq goturulmusdur 1 oktyabrda Vermaxt qosunlari Varsavaya daxil olmus ve bu 17 yanvar 1945 ci ile qeder davam eden Almaniya isgali dovrunun baslangici olmusdur Muhasire zamani Varsavada yasayan texminen 18 000 mulki sexs helak olmusdur Hava bombardmanlari neticesinde seherin binalarinin 10 i tamamile dagidilmis daha 40 ne ise ciddi ziyan deymisdir 78 1939 cu ilde hava muharibesi ile bagli beynelxalq qaydalara esasen Varsava qanuni herbi hedef hesab olunurdu cunki seher doyusler zamani cebhe xettinde yerlesirdi ve Polsa ordusu terefinden ciddi sekilde mudafie olunurdu ZeminNasist Almaniyasi ucun Varsava Polsanin muhum siyasi sosial ve iqtisadi merkezi esas neqliyyat merkezi idi Varsavada Visla uzerinden korpulerin tutulmasi zamani Polsa ordusunun techizat sisteminin veziyyeti pislesmis ve dinc ehalinin olkenin qerb bolgelerinden texliyesi prosesi pozulmusdur Varsava hemcinin boyuk senaye merkezi idi 3 sentyabr 1939 cu ilde Polsanin Herb naziri Almaniya ordusunun yaxinliginda silahli yarib kecme emeliyyati ile elaqedar Varsavanin cenubdan mudafiesini hazirlamaq korpulerin mudafiesini teskil etmek ve Almaniya qosunlarinin hucum cehdlerini pozmaq barede emr vermisdi O zaman Varsavanin mudafiesine briqada generali basciliq edirdi 5 sentyabrda generallar ve qosunlari gelene qeder Varsava korpulerini mudafie etmek emri verilmisdir Ele hemin gun Varsavada Qizil Xac destelerinin yanginsondurme briqadalarinin ve konullulerden fehle batalyonlarinin formalasdirilmasina baslanilmisdir 36 ci Piyada Alayinin ehtiyatda olan esgerlerinden bir nece deste yaradilmisdir 6 sentyabrda Varsavadan bir hava briqadasi seherin hava hucumundan mudafiesinin bir hissesi ile birlikde Breste kocurulmusdur Belelikle 38 teyyare avadanligin 70 i vurulmus ve 43 qelebe qazanilmisdir Hemin gun general Cuma paytaxtin herbi anbarlarinin acilmasini fehlelere ve seheri mudafie etmek isteyen her kese silah paylanmasini emr etmisdir Onun emri ile Varsava Fehle Mudafie Briqadasi tesis edilmisdir 7 sentyabrda seher saatlarinda Polsa ordusunun bas herbi komandanliginin tebligat sobesinin reisi polkovnik leytenant R Umyastovski Almaniya qosunlarina qarsi doyusmek isteyen butun paytaxt sakinlerini ellerinde silahla Varsavani terk etmek Vislanin serq sahiline texliye etmek ve Polsanin serq voyevodluqlarinda olan Polsa ordusunun hisselerine qosulmaga cagirmisdir Neticede coxlu konullu Varsavani terk etmisdir ki bu da paytaxtin herbi komandanliginin serencaminda qalan insan ehtiyatlarinin sayini azaltmisdir IstinadlarZaloga S J 2002 Poland 1939 Oxford Osprey Publishing Ltd ISBN 978 1841764085 Almaniyanin Polsaya hucumu ve II dunya muharibesinin baslanmasi Turk Dunyasi Genc Tedqiqatcilar Derneyinin Arasdirmalari 4 4 2020 seh 31 40 2022 07 14 at the Wayback Machine Corum James S 2013 The Luftwaffe s Campaigns in Poland and the West 1939 1940 A Case Study of Handling Innovation in Wartime pp 173 174 Istoriya Vtoroj Mirovoj vojny 1939 1945 V 12 tt T 3 Redkoll gl red Grechko Andrej Antonovich M Voenizdat 1974 S 30 obrona warszawy 1939 2018 09 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 09 08 Polskoe rabochee dvizhenie v gody vojny i gitlerovskoj okkupacii sentyabr 1939 yanvar 1945 M Malinovskij E Pavlovich V Poteranskij A Pshegonskij M Vilyush M Politizdat 1968 S 23 Elave edebiyyatBryan Julien Siege New York Doubleday Doran 1940 Norbert Konwinski 1978 The Mayor Saga of Stefan Starzynski Claremont Diversified Enterprises ISBN 0 9601790 0 3 Bartoszewski Wladyslaw 1859 Dnii Warszawy 1859 Days of Warsaw Wydawnictwo Znak Cracow 1974Xarici kecidlerVikianbarda Varsavanin muhasiresi 1939 ile elaqeli mediafayllar var Abstracts of official documents for World War II Chap 6 8 pp 78 121 Siege 2014 02 01 at the Wayback Machine a contemporary documentary by Julien Bryan