Bu məqaləni lazımdır. |
Vətəndaş cəmiyyəti – dövlət və kommersiya fəaliyyətinə nisbətən müstəqil olan ayrı-ayrı fərdlərin və qrupların öz maraqları və dəyərləri naminə əməkdaşlıq etdiyi ictimai sfera.
Bazar – öz özündə təşkilatlanan sistemdir, lakin bu o demək deyil ki, dövlət bu mexanizmin təkmilləşdirilməsində iştirak edə bilməz. O, rəqabət aparan subyektlər arasında maraqlar balansını yaratmalı və bərabərləşdirməlidir. Dövlət bazar münasibətlərinin formalaşdırılması və qorunmasında mühüm faktordur.
Vətəndaş cəmiyyətinin struktur elementlərini cəmiyyətin sferalarına görə aşağıdakı kimi təsnif etmək olar:
İqtisadi sferada vətəndaş cəmiyyətinin struktur elementlərini vətəndaşların öz şəxsi təşəbbüskarlıqları ilə yaratdıqları qeyri-dövlət müəssisələri, korperativlər, icarə kollektivləri, birliklər, aksioner təşkilatları, korporasiyalar və vətəndaşların digər könüllü birlikləri təşkil edir.
Vətəndaş cəmiyyətinin sosial-siyasi sferasını aşağıdakı elementlər təşkil edir: ailə, ictimai, ictimai-siyasi, siyasi təşkilatlar və hərəkatlar, yaşayış yeri və ya əmək və başqa kollektivlərlə əlaqədar ictimai özünüidarəetmə orqanları. İctimai fikrin formalaşması və ifadə edilməsi mexanizmlərinin üzə çıxarılması və həmçinin sosial konfliktlərin həlli. Qeyri-dövlət, müstəqil K.İ.V. Bu sferada cəmiyyətdə formalaşan maraqların konstitusiya və dövlət qanunları çərçivəsində institusional formaya salınması və qeyri-zorakı, sivil formada ifadə edilməsi təcrübəsi formalaşır. Vətəndaş cəmiyyətinin mənəvi sferasına aşağdakı elementlər daxildir: söz, fikir azadlığı, öz mövqeyini açıq ifadə etmək imkanı, yaradıcı, elmi və digər öz fəaliyyət birliklərinin dövlət və siyasi strukturlardan asılı olmaması və müstəqilliyi.
Vətəndaş cəmiyyətinin prinsipləri
Vətəndaş cəmiyyətinin prinsiplərini yuxarıda deyilmiş fikirləri nəzərə almaqla belə ifadə etmək olar:
- İqtisadi azadlıq, müxtəlif mülkiyyət formaları, bazar münasibətləri.
- İnsan və vətəndaşların təbii hüquqlarının qeyd-şərtsiz tanınması və qorunması.
- Qanun və ədalət qarşısında hamının bərabərliyi və şəxsiyyətin etibarlı hüquqi müdafiəsi.
- Hakimiyyətin legitimliyi və demokratik xarakteri.
- Hakimiyyətin bölünməsi və qarşılıqlı fəaliyyətinə əsaslanan hüquqi dövlət.
- Siyasi və ideoloji plüralizm, leqal müxalifətin mövcudluğu.
- K.İ.V-nin müstəqilliyi, fikir, söz, mətbuat azadlığı.
- Dövlətin vətəndaşların şəxsi həyatlarına qarışmaması, onların qarşılıqlı vəzifələri və öhtəlikləri.
- Sinfi sülh, əməkdaşlıq və milli barışıq.
- İnsanların layiqli həyat şəraitini təmin edən effektli sosial siyasət.
Vətəndaş cəmiyyətində dövlətin yeri və rolu
Vətəndaş cəmiyyəti açıq, demokratik, antitotalitar, müstəqil inkşaf edən cəmiyyətdir ki, burada mərkəzi yeri insan, vətəndaş, şəxsiyyət tutur. Vətəndaş cəmiyyəti insanların siyasi yox, başlıca olaraq iqtisadi və şəxsi həyat fəaliyyəti sferasıdır. Burada avtoritar hakimiyyətə, sinfi düşmənçiliyə, totalitarizmə, insanlara qarşı zorakılığa yer yoxdur. Burada əxlaq və humanizim prinsiplərinə, qanunlara və əxlaqa hörmət edilir. Bu cəmiyyət demokratik rejimdə dövlətlə sıx qarşılıqlı əlaqədə olur, totalitar və avtoritar rejimlərdə isə dövlətə qarşı ya aktiv ya da passiv müxalifətdə olur.
Vətəndaş cəmiyyətinin formalaşması onun həyatının və fəaliyyətinin bir çox tərəflərini dövlətsizləşdirməyi nəzərdə tutur. Lakin bu o demək deyil ki, onun dövlətə ehtiyacı yoxdur. Sadəcə olaraq burada dövlət necə deyərlər öz yerini tapmalı və tutmalı, bütün problemlərin həllində totalitar nəzarətdən və cavabdehlikdən əl çəkməli və yalnız o istiqamətə yönəlməlidir ki, orada onun iştirakı qaçılmaz olsun. Xüsusən müdafiə, qanunvericilik, ekologiya, xarici siyasət, büdcə, rabitə, nəqliyyat, vətəndaşların hüquqlarının müdafiəsi sahəsində. Yəni burada dövlət cəmiyyətin xidmətçisi, onun inamlı nümayəndəsi kimi çıxış edir. Qısa desək cəmiyyət dövlət üçün yox, dövlət cəmiyyət üçündür.
İnkişaf etmiş vətəndaş cəmiyyətində dövlətin funksiyaları ümumi inkşaf strategiyasının işlənməsinə yönəlmiş olur. Yəni cəmiyyətin sosial və iqtisadi inkişafının prioritetlərinin müəyyən edilməsi və əsaslandırılması; vətəndaşların ictimai faydalı fəaliyyətlərinin stimullaşdırılması və onların hüquqlarının, əmlaklarının və şəxsi ləyaqətlərinin qorunması; cəmiyyətin bütün sferalarının demokratikləşdirilməsi;sərhədlərin qorunması və daxili qayda-qanunun təmin olunması. Sonda vətəndaş cəmiyyəti haqqında deyilənlərə yekun vuraraq demək lazımdır ki, bu cəmiyyətin mahiyyəti odur ki, o, hakim elitanın, hakimiyyətin, dövlətin iradəsinin ifadəçisi yox, hər şeydən əvvəl vətəndaşların maraqlarını, tələbatlarını, azadlığını, istəklərini birləşdirir və ifadə edir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Vetendas cemiyyeti dovlet ve kommersiya fealiyyetine nisbeten musteqil olan ayri ayri ferdlerin ve qruplarin oz maraqlari ve deyerleri namine emekdasliq etdiyi ictimai sfera Bazar oz ozunde teskilatlanan sistemdir lakin bu o demek deyil ki dovlet bu mexanizmin tekmillesdirilmesinde istirak ede bilmez O reqabet aparan subyektler arasinda maraqlar balansini yaratmali ve beraberlesdirmelidir Dovlet bazar munasibetlerinin formalasdirilmasi ve qorunmasinda muhum faktordur Vetendas cemiyyetinin struktur elementlerini cemiyyetin sferalarina gore asagidaki kimi tesnif etmek olar Iqtisadi sferada vetendas cemiyyetinin struktur elementlerini vetendaslarin oz sexsi tesebbuskarliqlari ile yaratdiqlari qeyri dovlet muessiseleri korperativler icare kollektivleri birlikler aksioner teskilatlari korporasiyalar ve vetendaslarin diger konullu birlikleri teskil edir Vetendas cemiyyetinin sosial siyasi sferasini asagidaki elementler teskil edir aile ictimai ictimai siyasi siyasi teskilatlar ve herekatlar yasayis yeri ve ya emek ve basqa kollektivlerle elaqedar ictimai ozunuidareetme orqanlari Ictimai fikrin formalasmasi ve ifade edilmesi mexanizmlerinin uze cixarilmasi ve hemcinin sosial konfliktlerin helli Qeyri dovlet musteqil K I V Bu sferada cemiyyetde formalasan maraqlarin konstitusiya ve dovlet qanunlari cercivesinde institusional formaya salinmasi ve qeyri zoraki sivil formada ifade edilmesi tecrubesi formalasir Vetendas cemiyyetinin menevi sferasina asagdaki elementler daxildir soz fikir azadligi oz movqeyini aciq ifade etmek imkani yaradici elmi ve diger oz fealiyyet birliklerinin dovlet ve siyasi strukturlardan asili olmamasi ve musteqilliyi Vetendas cemiyyetinin prinsipleriVetendas cemiyyetinin prinsiplerini yuxarida deyilmis fikirleri nezere almaqla bele ifade etmek olar Iqtisadi azadliq muxtelif mulkiyyet formalari bazar munasibetleri Insan ve vetendaslarin tebii huquqlarinin qeyd sertsiz taninmasi ve qorunmasi Qanun ve edalet qarsisinda haminin beraberliyi ve sexsiyyetin etibarli huquqi mudafiesi Hakimiyyetin legitimliyi ve demokratik xarakteri Hakimiyyetin bolunmesi ve qarsiliqli fealiyyetine esaslanan huquqi dovlet Siyasi ve ideoloji pluralizm leqal muxalifetin movcudlugu K I V nin musteqilliyi fikir soz metbuat azadligi Dovletin vetendaslarin sexsi heyatlarina qarismamasi onlarin qarsiliqli vezifeleri ve ohtelikleri Sinfi sulh emekdasliq ve milli barisiq Insanlarin layiqli heyat seraitini temin eden effektli sosial siyaset Vetendas cemiyyetinde dovletin yeri ve roluVetendas cemiyyeti aciq demokratik antitotalitar musteqil inksaf eden cemiyyetdir ki burada merkezi yeri insan vetendas sexsiyyet tutur Vetendas cemiyyeti insanlarin siyasi yox baslica olaraq iqtisadi ve sexsi heyat fealiyyeti sferasidir Burada avtoritar hakimiyyete sinfi dusmenciliye totalitarizme insanlara qarsi zorakiliga yer yoxdur Burada exlaq ve humanizim prinsiplerine qanunlara ve exlaqa hormet edilir Bu cemiyyet demokratik rejimde dovletle six qarsiliqli elaqede olur totalitar ve avtoritar rejimlerde ise dovlete qarsi ya aktiv ya da passiv muxalifetde olur Vetendas cemiyyetinin formalasmasi onun heyatinin ve fealiyyetinin bir cox tereflerini dovletsizlesdirmeyi nezerde tutur Lakin bu o demek deyil ki onun dovlete ehtiyaci yoxdur Sadece olaraq burada dovlet nece deyerler oz yerini tapmali ve tutmali butun problemlerin hellinde totalitar nezaretden ve cavabdehlikden el cekmeli ve yalniz o istiqamete yonelmelidir ki orada onun istiraki qacilmaz olsun Xususen mudafie qanunvericilik ekologiya xarici siyaset budce rabite neqliyyat vetendaslarin huquqlarinin mudafiesi sahesinde Yeni burada dovlet cemiyyetin xidmetcisi onun inamli numayendesi kimi cixis edir Qisa desek cemiyyet dovlet ucun yox dovlet cemiyyet ucundur Inkisaf etmis vetendas cemiyyetinde dovletin funksiyalari umumi inksaf strategiyasinin islenmesine yonelmis olur Yeni cemiyyetin sosial ve iqtisadi inkisafinin prioritetlerinin mueyyen edilmesi ve esaslandirilmasi vetendaslarin ictimai faydali fealiyyetlerinin stimullasdirilmasi ve onlarin huquqlarinin emlaklarinin ve sexsi leyaqetlerinin qorunmasi cemiyyetin butun sferalarinin demokratiklesdirilmesi serhedlerin qorunmasi ve daxili qayda qanunun temin olunmasi Sonda vetendas cemiyyeti haqqinda deyilenlere yekun vuraraq demek lazimdir ki bu cemiyyetin mahiyyeti odur ki o hakim elitanin hakimiyyetin dovletin iradesinin ifadecisi yox her seyden evvel vetendaslarin maraqlarini telebatlarini azadligini isteklerini birlesdirir ve ifade edir