Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uyğun (özb. Uyg‘un, əsl adı — Rəhmətulla Ataquzuyev (özb. Rahmatulla Otaqo‘zi); 1 (14) may 1905, Merke, Cambul vilayəti – 22 aprel 1990, Daşkənd) — Özbək şairi və ictimai xadimi.
| Uyğun | |
|---|---|
| özb. Uyg‘un | |
| Doğum adı | özb. Rahmatulla Otaqo‘zi |
| Təxəllüsü | uygun |
| Doğum tarixi | 1 (14) may 1905 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 22 aprel 1990(84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı |  Özbəkistan |
| Milliyyəti | özbək |
| Fəaliyyəti | dramaturq, şair |
| Əsərlərinin dili | Özbək dili |
| Mükafatları | |
| uygun.uz | |
Həyatı
Uyğun müasir özbək ədəbiyyatında lirik şeirin və dramaturgiyanın inkişafında xüsusi xidmətləri olan sənətkarlardandır. O, 1905-ci ildə Cənubi Qazaxıstanın Mark kəndində anadan olmuşdur. Uyğun onun təxəllüsüdür. Əsl adı və familiyası Rəhmətulla Ataqazıyevdir. Elmə olan maraq onu Daşkənd şəhərinə gətirmişdir. O, 1923-1925-ci illərdə K.Marks adına Daşkənd təlim-tərbiyə texnikumunda təhsil almışdır. 1925-1927-ci illərdə isə Daşkənd Pedaqoji Texnikumunu bitirmişdir. Uyğun 1927-ci ildə Səmərqəndə gəlmiş və Səmərqənd Pedaqoji Akademiyasına daxil olmuşdur. Səmərqənd ədəbi və elmi mühiti onun bədii və elmi yaradıcılığının yüksək mənada formalaşmasına ciddi təsir göstərmişdir.
Səmərqənddə o, dövrün ən tanınmış şəxsiyyətlərindən olan Həmid Alimcan, Daşpolad Sədi, Nəsrulla Axundla yaxından tanış olur. Uyğun 1930-cu ildə təhsilini başa vurur və əmək fəaliyyətinə başlayır. O, 1930-1947-ci illərdə Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin rəhbər işçilərindən biri olmuşdur. Uyğun 60-cı illərdən başlayaraq ömrünün sonuna qədər məsul vəzifələrdə işləməyə maraq gös tərmiş, bədii yaradıcılıqla ciddi məşğul olmağı üstün tutmuşdur.
Uyğun bədii yaradıcılığa 1925-ci ildə başlamışdır. Şairin “Bahar sevincləri” adlı ilk şeirlər kitabı 1929-cu ildə çapdan çıxmışdır. 1933-cü ildə onun “İkinci kitab” adlı növbəti şeirlər toplusu işıq üzü görmüşdür. Həmin kitab Uyğun yaradıcılığının dönüş nöqtəsi hesab olunur. Az vaxt ərzində Uyğunun “Günəş ölkəsi” (1936), “Uyğun şeirləri” (1936), “Məhəbbət” (1939) və s. adında daha bir neçə kitabı nəşr edilmişdir.
XX əsrin 30-cu illərin axırlarından başlayaraq, Uyğun dramaturgiya sahəsində xidmət göstərməyə başlamışdır. O, ömrünün axırına qədər 20-dən çox səhnə əsəri yazmışdır. Uyğunun elmi fəaliyyəti 30-cu illərdən başlayır. Ədəbiyyatşünas kimi onun onlarla elmi- tədqiqat əsəri mövcuddur. Uyğunun tərcüməçilik uğurları da böyükdür. O, ayrı-ayrı illərdə Puşkindən, Lermontovdan, Şevçenkodan, Krılovdan, Şekspirdən, Abaydan, Tukaydan və digər sənətkarlardan özbək dilinə tərcümələr etmişdir.
Bir şair, dramaturq, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, ictimai xadim kimi onun xidmətləri qədirbilən xalqı tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir. O, 1965-ci ildə xalq şairi fəxri adına layiq görülmüşdür.1967-ci ildə üç cildlik seçilmiş əsərləri çapdan çıxmış və bu münasibətlə Həmzə adına Dövlət mükafatı almışdır.
Uyğun 1974-cü ildə Özbəkistan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmiş, 1985-ci ildə şairə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı verilmişdir O, 2 Lenin ordeni, "Oktyabr inqilabı" ordeni, 4 başqa orden və medallarla təltif olunmuşdu.
Uyğun 1990-cı ildə vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Library of Congress Authorities (ing.). Library of Congress.
- Уйгун // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Quliyev Elman Hilal oğlu. Türk xalqları ədəbiyyatı: dərslik /E. Quliyev; elmi red. H. Qasımov ; rəyçilər B. Nəbiyev. Bakı : Conatant Empary , 2011, 567 s. səh.212.
- Энциклопедический словарь. — М.: Большая рос. энцикл., 2011.
- Uyğun // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978. ст. Уйгун.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uygun ozb Uyg un esl adi Rehmetulla Ataquzuyev ozb Rahmatulla Otaqo zi 1 14 may 1905 Merke Cambul vilayeti 22 aprel 1990 Daskend Ozbek sairi ve ictimai xadimi Uygunozb Uyg unDogum adi ozb Rahmatulla Otaqo ziTexellusu uygunDogum tarixi 1 14 may 1905Dogum yeri Merke Cambul vilayeti Qazaxistan SSR SSRIVefat tarixi 22 aprel 1990 1990 04 22 84 yasinda Vefat yeri Daskend Ozbekistan SSR SSRIVetendasligi OzbekistanMilliyyeti ozbekFealiyyeti dramaturq sairEserlerinin dili Ozbek diliMukafatlariuygun uzHeyatiUygun muasir ozbek edebiyyatinda lirik seirin ve dramaturgiyanin inkisafinda xususi xidmetleri olan senetkarlardandir O 1905 ci ilde Cenubi Qazaxistanin Mark kendinde anadan olmusdur Uygun onun texellusudur Esl adi ve familiyasi Rehmetulla Ataqaziyevdir Elme olan maraq onu Daskend seherine getirmisdir O 1923 1925 ci illerde K Marks adina Daskend telim terbiye texnikumunda tehsil almisdir 1925 1927 ci illerde ise Daskend Pedaqoji Texnikumunu bitirmisdir Uygun 1927 ci ilde Semerqende gelmis ve Semerqend Pedaqoji Akademiyasina daxil olmusdur Semerqend edebi ve elmi muhiti onun bedii ve elmi yaradiciliginin yuksek menada formalasmasina ciddi tesir gostermisdir Semerqendde o dovrun en taninmis sexsiyyetlerinden olan Hemid Alimcan Daspolad Sedi Nesrulla Axundla yaxindan tanis olur Uygun 1930 cu ilde tehsilini basa vurur ve emek fealiyyetine baslayir O 1930 1947 ci illerde Ozbekistan Yazicilar Birliyinin rehber iscilerinden biri olmusdur Uygun 60 ci illerden baslayaraq omrunun sonuna qeder mesul vezifelerde islemeye maraq gos termis bedii yaradiciliqla ciddi mesgul olmagi ustun tutmusdur Uygun bedii yaradiciliga 1925 ci ilde baslamisdir Sairin Bahar sevincleri adli ilk seirler kitabi 1929 cu ilde capdan cixmisdir 1933 cu ilde onun Ikinci kitab adli novbeti seirler toplusu isiq uzu gormusdur Hemin kitab Uygun yaradiciliginin donus noqtesi hesab olunur Az vaxt erzinde Uygunun Gunes olkesi 1936 Uygun seirleri 1936 Mehebbet 1939 ve s adinda daha bir nece kitabi nesr edilmisdir XX esrin 30 cu illerin axirlarindan baslayaraq Uygun dramaturgiya sahesinde xidmet gostermeye baslamisdir O omrunun axirina qeder 20 den cox sehne eseri yazmisdir Uygunun elmi fealiyyeti 30 cu illerden baslayir Edebiyyatsunas kimi onun onlarla elmi tedqiqat eseri movcuddur Uygunun tercumecilik ugurlari da boyukdur O ayri ayri illerde Puskinden Lermontovdan Sevcenkodan Krilovdan Sekspirden Abaydan Tukaydan ve diger senetkarlardan ozbek diline tercumeler etmisdir Bir sair dramaturq edebiyyatsunas tercumeci ictimai xadim kimi onun xidmetleri qedirbilen xalqi terefinden yuksek qiymetlendirilmisdir O 1965 ci ilde xalq sairi fexri adina layiq gorulmusdur 1967 ci ilde uc cildlik secilmis eserleri capdan cixmis ve bu munasibetle Hemze adina Dovlet mukafati almisdir Uygun 1974 cu ilde Ozbekistan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmis 1985 ci ilde saire Sosialist Emeyi Qehremani adi verilmisdir O 2 Lenin ordeni Oktyabr inqilabi ordeni 4 basqa orden ve medallarla teltif olunmusdu Uygun 1990 ci ilde vefat etmisdir IstinadlarLibrary of Congress Authorities ing Library of Congress Ujgun Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Quliyev Elman Hilal oglu Turk xalqlari edebiyyati derslik E Quliyev elmi red H Qasimov reyciler B Nebiyev Baki Conatant Empary 2011 567 s seh 212 Enciklopedicheskij slovar M Bolshaya ros encikl 2011 Uygun Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya gl red A M Prohorov 1969 1978 st Ujgun Hemcinin baxOzbek edebiyyati