Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ust-Lena Dövlət Təbiət Qoruğu — Lena çayı Deltasında və Xaraulax silsiləsinin şimal hissəsinin qərb yamacında, Saxa Respublikasının Bulun ulusunun ərazisində yerləşən təbiət qoruğu. 18 dekabr 1985-ci ildə təşkil edilmişdir. Qorunan ərazinin ümumi sahəsi 1.443.000 ha-dır (14.330 km²). Sahələrin sayı 2-dir. "Delta" (Arınskaya və Maçaa-Yuyose qolları arasındakı sahə) sahəsi 1300 min ha, "Sokol" (Xaraulax silsiləsinin şimal hissini tutur) sahəsi isə 133 min ha ərazini əhatə edir. Qoruğun ərazisinin çox hissəsi (13,000 km² və ya 91 %) Lena deltasının payına düşür və ümumi ərazisinin yalnız 9 % (1300 km²) Xaraulax dağlarının şimal qövslərini tutur.
| Ust-Lena Dövlət Təbiət Qoruğu | |
|---|---|
 Lena deltası | |
BTMB kateqoriyası — Ia (Ciddi Təbiət Qoruğu) | |
| Sahəsi | 1 433 000 ha |
| Yaradılma tarixi | 18.12.1985 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkələr | |
| ustlensky.ru | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tabeliyindəki ərazilər və mühafizə zonası: mühafizə zonasının sahəsi 1.050.000 ha-dir.
İqlimi
Qoruğun iqlimi dəniz qütblüdür, çox sərtdir. Qar örtüyünün qalma müddəti 250–270 gündür. Qoruğun şimalında orta şaxtasız dövr 40 gün, cənub hissəsində 45 gündür. Orta günlük temperatur 0 ° -dən yuxarı olan isti dövrün müddəti dağlıq hissədə 108 gün, dəniz sahillərində isə 97 gündür. İsti mövsümdə torpağın 10 ilə 120 sm dərinliyə qədər əriməsi mümkün olur.
Coğrafiyası
Lena deltası nadir təbii bir yaradılışdır. Böyük çay burada saysız-hesabsız qollarla axır. Burada 30 mindən çox göl əmələ gətirir. Qoruğun bu hissəsi ərazinin beşdə birini təşkil edir; dörddə birindən çoxu körfəzlər və qollardan ibarətdir. Beləliklə Ust-Lena qoruğu yarım sulu ərazilərlə, Laptevlər dənizinin sahillərinə dopğru uzanır.
Qalan ərazi müxtəlif çəmən, otlu-kollu, yosun, tundra, eləcə də tundra-bataqlıqlar ilə örtülmüşdür. Kanalın sahilləri boyunca enziz ərazidə kolluqlar və çəmənlərin vardır. Sokol adlanan hissədə dəniz səviyyəsindən 500 metr yüksəkliklər vardır..
Fauna və flora
Qoruqda 402 növ damar bitkisi var, bunlardan 20-si Yakutiya üçün, 3-ü isə SSRİ-nin nadir bitkilərinin siyahısına daxil edilmişdir: Qorodkov dəlikçiçəyi, Qorodkov mahmızlaləsi, Ağ-süd rəngli daşdələn. Tit-Arı adası dünyanın ən şimal meşəsi ilə məşhurdur. Adanın qərb hissəsində təxminən 72 ° ş.e-dən aşağı, 6 m uzunluğa qədər böyüyən bilən Larix cajanderi ağacları bitir. Balıqların 32, amfibiyaların 1, quşların 109 növ, məməlilərin 33 növü ərazidə yaşayır. Quşlar arasında — Qazkimilərə, Qağayıkimilərə, Cüllütlərə daxil olan bəzi növlər və Kiçik qu quşu kimi quşlar SSRİ və Rusiyanın Qırmızı Kitablarına daxil edilmişdir. Həmçinin ağ ayı və morjların bir yarımnövü olan Laptev morju qoruma altındadır. Son illərdə XX əsrin 40-cı illərinə qədər bu sularda məhv edilmiş Laptev morjlarının əvvəlki yataqlarına qayıtma faktları müəyyən olunmuşdur. Bu ehtimal ki, ərazidə ümumi daşımaların azalması ilə əlaqədardır. Ancaq mövcud vəziyyət narahat doğurur. Bulun ulusunda yayılmış vəhşi maralıların populyasiyası 70 minə çatır. Burada çox sayda Qütb tülküsü, Kamçatka marmotu və qar qoyunları yayılmışdır. 1996-cı ildə Taymır Təbiət Qoruğundan gətirilən Müşk öküzü əraziyə uğurla uyğunlaşmışdır.
Mənbə
- Сайт Усть-Ленского государственного природного заповедника
- Ust-Lena Dövlət Təbiət Qoruğu
- Музей Усть-Ленского заповедника
İstinadlar
- Дежкин В. В. В мире заповедной природы. — М.: Сов. Россия, 1989. — 256 с.: ил. — С. 180–181.
- История // Государственный природный заповедник "Усть-Ленский" — Официальный сайт 2012-07-12 at the Wayback Machine "(информация из архивированной копии)". 2012-07-12 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ust Lena Dovlet Tebiet Qorugu Lena cayi Deltasinda ve Xaraulax silsilesinin simal hissesinin qerb yamacinda Saxa Respublikasinin Bulun ulusunun erazisinde yerlesen tebiet qorugu 18 dekabr 1985 ci ilde teskil edilmisdir Qorunan erazinin umumi sahesi 1 443 000 ha dir 14 330 km Sahelerin sayi 2 dir Delta Arinskaya ve Macaa Yuyose qollari arasindaki sahe sahesi 1300 min ha Sokol Xaraulax silsilesinin simal hissini tutur sahesi ise 133 min ha erazini ehate edir Qorugun erazisinin cox hissesi 13 000 km ve ya 91 Lena deltasinin payina dusur ve umumi erazisinin yalniz 9 1300 km Xaraulax daglarinin simal qovslerini tutur Ust Lena Dovlet Tebiet QoruguLena deltasiBTMB kateqoriyasi Ia Ciddi Tebiet Qorugu Sahesi 1 433 000 haYaradilma tarixi 18 12 1985Yerlesmesi73 10 52 sm e 125 18 57 s u Olkeler Rusiya Saxaustlensky ruUst Lena Dovlet Tebiet Qorugu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tabeliyindeki eraziler ve muhafize zonasi muhafize zonasinin sahesi 1 050 000 ha dir IqlimiQorugun iqlimi deniz qutbludur cox sertdir Qar ortuyunun qalma muddeti 250 270 gundur Qorugun simalinda orta saxtasiz dovr 40 gun cenub hissesinde 45 gundur Orta gunluk temperatur 0 den yuxari olan isti dovrun muddeti dagliq hissede 108 gun deniz sahillerinde ise 97 gundur Isti movsumde torpagin 10 ile 120 sm derinliye qeder erimesi mumkun olur CografiyasiLena deltasi nadir tebii bir yaradilisdir Boyuk cay burada saysiz hesabsiz qollarla axir Burada 30 minden cox gol emele getirir Qorugun bu hissesi erazinin besde birini teskil edir dordde birinden coxu korfezler ve qollardan ibaretdir Belelikle Ust Lena qorugu yarim sulu erazilerle Laptevler denizinin sahillerine dopgru uzanir Qalan erazi muxtelif cemen otlu kollu yosun tundra elece de tundra bataqliqlar ile ortulmusdur Kanalin sahilleri boyunca enziz erazide kolluqlar ve cemenlerin vardir Sokol adlanan hissede deniz seviyyesinden 500 metr yukseklikler vardir Fauna ve floraQoruqda 402 nov damar bitkisi var bunlardan 20 si Yakutiya ucun 3 u ise SSRI nin nadir bitkilerinin siyahisina daxil edilmisdir Qorodkov delikciceyi Qorodkov mahmizlalesi Ag sud rengli dasdelen Tit Ari adasi dunyanin en simal mesesi ile meshurdur Adanin qerb hissesinde texminen 72 s e den asagi 6 m uzunluga qeder boyuyen bilen Larix cajanderi agaclari bitir Baliqlarin 32 amfibiyalarin 1 quslarin 109 nov memelilerin 33 novu erazide yasayir Quslar arasinda Qazkimilere Qagayikimilere Cullutlere daxil olan bezi novler ve Kicik qu qusu kimi quslar SSRI ve Rusiyanin Qirmizi Kitablarina daxil edilmisdir Hemcinin ag ayi ve morjlarin bir yarimnovu olan Laptev morju qoruma altindadir Son illerde XX esrin 40 ci illerine qeder bu sularda mehv edilmis Laptev morjlarinin evvelki yataqlarina qayitma faktlari mueyyen olunmusdur Bu ehtimal ki erazide umumi dasimalarin azalmasi ile elaqedardir Ancaq movcud veziyyet narahat dogurur Bulun ulusunda yayilmis vehsi maralilarin populyasiyasi 70 mine catir Burada cox sayda Qutb tulkusu Kamcatka marmotu ve qar qoyunlari yayilmisdir 1996 ci ilde Taymir Tebiet Qorugundan getirilen Musk okuzu eraziye ugurla uygunlasmisdir MenbeSajt Ust Lenskogo gosudarstvennogo prirodnogo zapovednika Ust Lena Dovlet Tebiet Qorugu Muzej Ust Lenskogo zapovednikaIstinadlarDezhkin V V V mire zapovednoj prirody M Sov Rossiya 1989 256 s il S 180 181 Istoriya Gosudarstvennyj prirodnyj zapovednik Ust Lenskij Oficialnyj sajt 2012 07 12 at the Wayback Machine informaciya iz arhivirovannoj kopii 2012 07 12 tarixinde