Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Urdu hərəkatı — Urdu hərəkatı Britaniya Hindistanı dövründə Hindistan yarımadasının müsəlman icmalarının mədəni və siyasi şəxsiyyətinin ümumdünya dili və mədəni simvolu halına gətirməyə yönəlmiş bir ictimai-siyasi hərəkat idi. Hərəkat 19-cu əsrin ortalarında Əhməd Xanın Aliqarx hərəkatından qaynaqlanan Moğol İmperiyasının süqutu ilə başladı. Bütün Hindistan Müsəlman Liqası, Pakistan hərəkatına güclü təsir göstərdi. Pakistan müsəlmanları üçün Urdu statusu ilə bağlı mübahisə 1952-ci ildə Şərqi Benqalda Benqal Dili Hərəkatına da səbəb olmuşdı.
Tarixi
"Urdu" adının ilk dəfə 1780-ci illərdə şair Qulam Həmdani Müşrəfi tərəfindən təsbit edildiyi güman edilir.Laşkari və ya orijinal Ləşkari ləhcəsi kimi də tanınır.
Hind-Urdu mübahisəsi
Hind-Urdu mübahisəsi 1867-ci ildə İngiltərə hökuməti Birləşmiş əyalətlərin (indiki Uttar Pradeş) və Biharın hindu icmalarının rəsmi dilin fars-ərəb yazısını Devanaqari olaraq dəyişdirib hindi olaraq qəbul etməsini tələb etməyə hazırlaşdıqda ortaya çıxdı. hindu fəallarının tələbi ilə ikinci rəsmi dil kimi qəbul edildi.Müsəlman siyasətçi Əhməd Khan bu dəyişikliyin ən səsli rəqibi oldu. Urdu dilinə müsəlmanların" dil franki" kimi baxdı. Urdu kimi tanınan hakim Moğol İmperiyası tərəfindən hazırlanaraq Moğol məhkəməsinin rəsmi dili olan fars dilinə ikinci dil kimi istifadə edilmişdir. Moğol sülaləsinin süqutundan bəri, Əhməd Xan öz yazıları ilə Urdu dilindən istifadəni təşviq etdi. Əhmədin nəzdində Aliqarx Elmi Cəmiyyəti Qərb əsərlərini yalnız urdu dilinə tərcümə etdi. Sir Syed Urdu'u "Hind və Müsəlmanların ortaq mirası" hesab etdi. Xan tərəfindən qurulan məktəblər Urdu dilində təhsil verirdi. Əsasən hindlilərin hind dilinə olan tələbi Xqnın Hindistanın əsrlər boyu davam edən müsəlman mədəni hökmranlığının aşınması idi.
İstinadlar
- NAQVI, Syeda Sughra. "'URDU IMPERIALISM'IN PAKISTAN: REALITY OR MYTH." International E-Journal of Advances in Social Sciences 3.8 (2017): 387-390.
- Aijazuddin Ahmad. Geography of the South Asian Subcontinent: A Critical Approach. Concept Publishing Company. 2009. 120–. ISBN . 2019-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-25.
- R. Upadhyay. "Urdu Controversy – is dividing the nation further" (PHP). South Asia Analysis Group. 11 March 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 15 October 2006.
- Muslim Politics and Leadership in the South Asian Sub-continent, Yusuf Abbasi, 1981, page 65-66
- R. Upadhyay. "Indian Muslims – under siege?" (PHP). South Asia Analysis Group. 2 October 2006 tarixində . İstifadə tarixi: 19 October 2006.
- R. C. Majumdar. Struggle for Freedom. Bharatiya Vidya Bhavan. 1969. səh. 127. ASIN: B000HXEOUM.
- Muslim Politics and Leadership in the South Asian Sub-continent, Yusuf Abbasi, 1981, page 90
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Urdu herekati Urdu herekati Britaniya Hindistani dovrunde Hindistan yarimadasinin muselman icmalarinin medeni ve siyasi sexsiyyetinin umumdunya dili ve medeni simvolu halina getirmeye yonelmis bir ictimai siyasi herekat idi Herekat 19 cu esrin ortalarinda Ehmed Xanin Aliqarx herekatindan qaynaqlanan Mogol Imperiyasinin suqutu ile basladi Butun Hindistan Muselman Liqasi Pakistan herekatina guclu tesir gosterdi Pakistan muselmanlari ucun Urdu statusu ile bagli mubahise 1952 ci ilde Serqi Benqalda Benqal Dili Herekatina da sebeb olmusdi Urdu dilinde yazilmis Zaban e Urdu e Mualla ifadesiNesteliq xetti ile Leskeri Zeban xettatligiTarixi Urdu adinin ilk defe 1780 ci illerde sair Qulam Hemdani Musrefi terefinden tesbit edildiyi guman edilir Laskari ve ya orijinal Leskari lehcesi kimi de taninir Hind Urdu mubahisesiHind Urdu mubahisesi 1867 ci ilde Ingiltere hokumeti Birlesmis eyaletlerin indiki Uttar Prades ve Biharin hindu icmalarinin resmi dilin fars ereb yazisini Devanaqari olaraq deyisdirib hindi olaraq qebul etmesini teleb etmeye hazirlasdiqda ortaya cixdi hindu feallarinin telebi ile ikinci resmi dil kimi qebul edildi Muselman siyasetci Ehmed Khan bu deyisikliyin en sesli reqibi oldu Urdu diline muselmanlarin dil franki kimi baxdi Urdu kimi taninan hakim Mogol Imperiyasi terefinden hazirlanaraq Mogol mehkemesinin resmi dili olan fars diline ikinci dil kimi istifade edilmisdir Mogol sulalesinin suqutundan beri Ehmed Xan oz yazilari ile Urdu dilinden istifadeni tesviq etdi Ehmedin nezdinde Aliqarx Elmi Cemiyyeti Qerb eserlerini yalniz urdu diline tercume etdi Sir Syed Urdu u Hind ve Muselmanlarin ortaq mirasi hesab etdi Xan terefinden qurulan mektebler Urdu dilinde tehsil verirdi Esasen hindlilerin hind diline olan telebi Xqnin Hindistanin esrler boyu davam eden muselman medeni hokmranliginin asinmasi idi IstinadlarNAQVI Syeda Sughra URDU IMPERIALISM IN PAKISTAN REALITY OR MYTH International E Journal of Advances in Social Sciences 3 8 2017 387 390 Aijazuddin Ahmad Geography of the South Asian Subcontinent A Critical Approach Concept Publishing Company 2009 120 ISBN 978 81 8069 568 1 2019 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 25 R Upadhyay Urdu Controversy is dividing the nation further PHP South Asia Analysis Group 11 March 2007 tarixinde Istifade tarixi 15 October 2006 Muslim Politics and Leadership in the South Asian Sub continent Yusuf Abbasi 1981 page 65 66 R Upadhyay Indian Muslims under siege PHP South Asia Analysis Group 2 October 2006 tarixinde Istifade tarixi 19 October 2006 R C Majumdar Struggle for Freedom Bharatiya Vidya Bhavan 1969 seh 127 ASIN B000HXEOUM Muslim Politics and Leadership in the South Asian Sub continent Yusuf Abbasi 1981 page 90Hemcinin baxXarici kecidler