Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ser Vilyam Montqomery Tomson — general-leytenant, Müqəddəs Maykl və Müqəddəs Georgi Ordeni, Ən Qürurlu İngilis Hərbi Ordeni, Hərbi Xaç Ordenləri ilə təltif edilmiş Britaniya ali zabiti. Bakının general-qubernatoru olmuşdur.
| Vilyam Tomson | |
|---|---|
| Ser Vilyam Montqomery Tomson | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | (85 yaşında) |
| Vətəndaşlığı |  Böyük Britaniya Böyük Britaniya |
| Təhsili |
|
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti |  Böyük Britaniya Silahlı Qüvvələri |
| Qoşun növü | Quru Qoşunları |
| Xidmət illəri | 1897-1934 |
| Rütbəsi | general-leytenant |
| Vəzifəsi | Birinci Siiforth Haylanders komandanı İngiltərənin Şimali İrandakı qoşunlarının komandanı |
| Döyüşlər | I Dünya Müharibəsi |
| Təltifləri | Müqəddəs Maykl və Müqəddəs Georgi Ordeni Ən Qürurlu İngilis Hərbi Ordeni Hərbi Xaç Ordenləri |
Tərcümeyi-halı
Ailəsi
General Tomson 1877-ci il 2 dekabrda 78-ci Haylanderli Kapitan Vilyam Tomsonunun dördüncü oğlu kimi dünyaya gəlmişdir. Anasının adı Alisa Broughtondur. Onun böyük qardaşının adı Henri Broughton Tomsondur, digər qardaşı Tomas Veldon Tomson isə zadəgan nəslindən Qvineth Bebb ilə evlənmişdir.
Təhsili
Bedford Məktəbində təhsil almışdır.
Hərbi kariyerası
1897-ci ildə Tomson Siiforth Haylanders hərbi birləşməsinə qoşulmuşdur. O, 1898-ci ildə Sudanda xidmət etmişdir. I Dünya Müharibəsi illərdə — 1915–1916-cı illərdə Birinci Siiforth Haylanders birləşməsinin Fransa və İraqdakı hərbi əməliyyatları zamanı bu birləşmənin komandanı olmuşdur. 1918-ci ilin sentyabrından 1919-cu ilin may ayına qədər Britaniya ordusunun Şimali İran Qüvvələrinin komandanı olmuşdur. Bu müddət ərzində həmçinin Cənubi Qafqazdakı ingilis qoşunlarının da komandanı olmuşdur.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ilə münasibətləri
1918-ci ilin 16 noyabrında, Bəndər-Ənzəlidə General Tomson Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini idarə edən Müsavat partiyasının nümayəndələri olan Nəsib bəy Yusifbəyli, Musa bəy Rəfiyev və Əhməd bəy Ağaoğlu ilə görüşdü. Görüş zamanı o Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə qarşı bu tələbləri irəli sürdü:
- Təcili şəkildə Osmanlı qoşunları Bakıdan və ümumiyyətlə AXC ərazisindən çıxarılmalıdır.
- Böyük Britaniya qoşunları Bakıya daxil olmalıdır.
- Erməni qoşunlarının Bakıya daxil olmasına icazə verilməməlidir.
- Transqafqaz dəmir yolu xəttinin şərq hissəsinin təhlükəsizliyi AXC rəhbərliyi tərəfindən təmin edilməlidir.
General Tomson həmçinin öhdəlik götürürdü ki, o, AXC-nin daxili işlərinə qarışmayacaq. o, bu barədə belə demişdir:
 | Paris Sülh Konfransında xalqların öz müqəddəratını təyin etmə prinsipi əsas amal kimi qəbul edilmişdir. Azərbaycan da bunda istisna olmayacaqdır. |  |
General Tomson Bakıda
Ertəsi günü General Tomson 2 minlik Britaniya-Hind qoşunu ilə Bakıya daxil oldu. onu həmçinin rus qoşun hissəsi komandanı Nikolay Baratov da müşayiət edirdi. Bu hadisə Bakıda yaşayan ruslar tərəfindən böyük sevinclə qarşılandı. General Tomsonun Bakıdakı ilk əmrlərindən biri Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bayrağının aşağı endirilməsi əmri oldu. O, Bakıdakı nitqində belə demişdir:
| | Müttəfiqlər Rusiyanı bərpa etmədən evə dönə bilməzlər. Biz Rusiyanı bərpa etməli və ona dünyada əvvəllər tutduğu mövqeni geri qaytarmalıyıq. | |
Lakin General Tomson getdikcə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinə qarşı münasibəti dəyişdi və Azərbaycana olan rəğbəti artdı. İngilis Qoşun Komandanlığına və Antanta Ali Şurasına verdiyi hesabatlarda AXC-nin müstəqil yaşaya bilmə qabiliyyətinin yüksək olduğunu bildirmişdir.
Onun bəyəndiyi layihə əsasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti işə başlamışdır.
1919-cu ilin may ayında ingilis qoşunları Cənubi Qafqazı tərk etmişdir.
Ölümü
1934-cü ildə ordudan ayrılan Vilyam Tomson, 1947-ci ilə qədər Albaniyanın hersoqu olmuşdur. 23 iyul 1963-cü ildə vəfat etmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Thomson, Lieut-Gen. Sir William
- Cəmil Həsənli, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Beynəlxalq Münasibətlər sistemində (1918–1920). Bakı.
- Audrey L. Altstadt. The Azerbaijani Turks: power and identity under Russian rule 2022-05-21 at the Wayback Machine. Series: Hoover Institution Press Publication 410. Stanford, CA: Hoover Institution Press, Stanford University, 1992, 331 p.
- Tadeusz Swietochowski (1985), Russian Azerbaijan, 1905–1920 2022-08-12 at the Wayback Machine the shaping of national identity in a Muslim community 2022-08-12 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Vilyam Tomson Ser Vilyam Montqomery Tomson general leytenant Muqeddes Maykl ve Muqeddes Georgi Ordeni En Qururlu Ingilis Herbi Ordeni Herbi Xac Ordenleri ile teltif edilmis Britaniya ali zabiti Bakinin general qubernatoru olmusdur Vilyam TomsonSer Vilyam Montqomery TomsonSexsi melumatlarDogum tarixi 2 dekabr 1877Vefat tarixi 23 iyul 1963 85 yasinda Vetendasligi Boyuk Britaniya Boyuk BritaniyaTehsili Bedford mektebi d Herbi fealiyyetiMensubiyyeti Boyuk Britaniya Silahli QuvveleriQosun novu Quru QosunlariXidmet illeri 1897 1934Rutbesi general leytenantVezifesi Birinci Siiforth Haylanders komandani Ingilterenin Simali Irandaki qosunlarinin komandaniDoyusler I Dunya MuharibesiTeltifleri Muqeddes Maykl ve Muqeddes Georgi Ordeni En Qururlu Ingilis Herbi Ordeni Herbi Xac OrdenleriTercumeyi haliAilesi General Tomson 1877 ci il 2 dekabrda 78 ci Haylanderli Kapitan Vilyam Tomsonunun dorduncu oglu kimi dunyaya gelmisdir Anasinin adi Alisa Broughtondur Onun boyuk qardasinin adi Henri Broughton Tomsondur diger qardasi Tomas Veldon Tomson ise zadegan neslinden Qvineth Bebb ile evlenmisdir Tehsili Bedford Mektebinde tehsil almisdir Herbi kariyerasi1897 ci ilde Tomson Siiforth Haylanders herbi birlesmesine qosulmusdur O 1898 ci ilde Sudanda xidmet etmisdir I Dunya Muharibesi illerde 1915 1916 ci illerde Birinci Siiforth Haylanders birlesmesinin Fransa ve Iraqdaki herbi emeliyyatlari zamani bu birlesmenin komandani olmusdur 1918 ci ilin sentyabrindan 1919 cu ilin may ayina qeder Britaniya ordusunun Simali Iran Quvvelerinin komandani olmusdur Bu muddet erzinde hemcinin Cenubi Qafqazdaki ingilis qosunlarinin da komandani olmusdur Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ile munasibetleri1918 ci ilin 16 noyabrinda Bender Enzelide General Tomson Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetini idare eden Musavat partiyasinin numayendeleri olan Nesib bey Yusifbeyli Musa bey Refiyev ve Ehmed bey Agaoglu ile gorusdu Gorus zamani o Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetine qarsi bu telebleri ireli surdu Tecili sekilde Osmanli qosunlari Bakidan ve umumiyyetle AXC erazisinden cixarilmalidir Boyuk Britaniya qosunlari Bakiya daxil olmalidir Ermeni qosunlarinin Bakiya daxil olmasina icaze verilmemelidir Transqafqaz demir yolu xettinin serq hissesinin tehlukesizliyi AXC rehberliyi terefinden temin edilmelidir General Tomson hemcinin ohdelik gotururdu ki o AXC nin daxili islerine qarismayacaq o bu barede bele demisdir Paris Sulh Konfransinda xalqlarin oz muqedderatini teyin etme prinsipi esas amal kimi qebul edilmisdir Azerbaycan da bunda istisna olmayacaqdir General Tomson Bakida Ertesi gunu General Tomson 2 minlik Britaniya Hind qosunu ile Bakiya daxil oldu onu hemcinin rus qosun hissesi komandani Nikolay Baratov da musayiet edirdi Bu hadise Bakida yasayan ruslar terefinden boyuk sevincle qarsilandi General Tomsonun Bakidaki ilk emrlerinden biri Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti bayraginin asagi endirilmesi emri oldu O Bakidaki nitqinde bele demisdir Muttefiqler Rusiyani berpa etmeden eve done bilmezler Biz Rusiyani berpa etmeli ve ona dunyada evveller tutdugu movqeni geri qaytarmaliyiq Lakin General Tomson getdikce Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetine qarsi munasibeti deyisdi ve Azerbaycana olan regbeti artdi Ingilis Qosun Komandanligina ve Antanta Ali Surasina verdiyi hesabatlarda AXC nin musteqil yasaya bilme qabiliyyetinin yuksek oldugunu bildirmisdir Onun beyendiyi layihe esasinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamenti ise baslamisdir 1919 cu ilin may ayinda ingilis qosunlari Cenubi Qafqazi terk etmisdir Olumu1934 cu ilde ordudan ayrilan Vilyam Tomson 1947 ci ile qeder Albaniyanin hersoqu olmusdur 23 iyul 1963 cu ilde vefat etmisdir Hemcinin baxAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Lionel DernstervilIstinadlarThomson Lieut Gen Sir William Cemil Hesenli Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Beynelxalq Munasibetler sisteminde 1918 1920 Baki Audrey L Altstadt The Azerbaijani Turks power and identity under Russian rule 2022 05 21 at the Wayback Machine Series Hoover Institution Press Publication 410 Stanford CA Hoover Institution Press Stanford University 1992 331 p ISBN 0817991824 Tadeusz Swietochowski 1985 Russian Azerbaijan 1905 1920 2022 08 12 at the Wayback Machine the shaping of national identity in a Muslim community 2022 08 12 at the Wayback Machine