Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tərəkəmə — yuxarı və aşağı hissələrə bölünən tarixi-coğrafi rayon. Hazırda ərazi Dağıstanın Dərbənd, Qaytaq, Qayakənd və Tabasaran rayonlarının bir hissəsidir.
| tarixi ərazi | |
| Tərəkəmə | |
|---|---|
| Tərəkəmə (tarixi-coğrafi ərazi) | |
 Tarixi Tərəkəmə ərazisinə daxil olan Çinarlı kəndinin uzaqdan görünüşü | |
| Ölkə | Rusiya |
| Daxildir | Dağıstan Respublikası |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | XVI əsrin sonları |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 100 min nəfər |
| Etnik tərkib | Azərbaycanlılar, türklər, qarapapaqlar |
| Dini tərkib | islam |
| Rəsmi dili | Azərbaycan |
Tarixi
Bölgənin əsası XVI əsrin sonlarında Tərəkəmələri Şirvandan buraya köçürən Qaytaq Usmisi Sultan-Əhməd tərəfindən qoyulmuşdur.
Yuxarı Tərəkəmə ərazisinə Ərkit, Canaq, Quli, Mola-kent, Yengikənd , Tumanlar, Çumlı, həmçinin Başlı kəndi daxil idi.
Tərəkəmə camaatının çoxu rəiyyət idi. Hazırda da bu kəndlərin əhalisinin çoxunu azərbaycanlılar təşkil edir.
1820-ci ildə Usmi idarəçiliyi ləğv edildikdən sonra Tərəkəmələrin məskunlaşdığı ərazi rus pristavına tabe olan xüsusi Tərəkəmə ərazisinə çevrildi. Lakin tezliklə yenidən Qaytaq usmiliyinin idarəçiliyinə verildi. 1860-cı ildən Tərəkəmə mahalı Dağıstan vilayətinin tərkibində yaradılmış Qaytaq-Tabasaran dairəsinin Aşağıqaytaq bölməsinin tərkibinə daxil edildi. 1866-cı ildə burada Naib idarəçiliyi tətbiq edildi. 1900-cü ildə isə pristav bölməsinə çevrildi.
1921-ci ildə Qaytaq-Tabasaran dairəsi Dağıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının tərkibinə daxil oldu. Həmin ilin iyulunda rayonun bir hissəsində ayrıca Dərbənd rayonu təşkil edildi.
Tərəkəmələrin əsas hissəsi hələ də Dərbənd rayonunun Bərəkəy, Cəmikənd, Vəlikənd, Gecux, Padar, Məmmədqala, Qala, Səlik, Segelər, Çinar, Qaradağlı, Ullu-Tərəkəmə, Tatlar və Dəliçoban kəndlərində kompakt yaşayır.
İstinadlar
- "Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года". 2020-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-01-01.
- Очерки истории Дагестана. Институт истории, языка и литературы им. Г. Цадасы, том 1. Дагестанское книжное изд-во, 1957
- "Воронов Н. И., Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл, 1869, стр. 93". 2019-01-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-10-03.
- Алиев Б. Г., Умаханов М.-С. К., Дагестан в XV—XVI вв.: вопросы исторической географии, Институт ИАЭ ДНЦ, 2004
- "ЗАПИСКА О СОСЛОВНО-ПОЗЕМЕЛЬНОМ СТРОЕ В КАЙТАГЕ" (rus). 2021-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-27.
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- "Rusiya əhalisinin etnik tərkibi". 2014-07-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-06-18.
- Гаджиева С. Ш. Дагестанские терекеменцы. XIX — начало XX в. М., «Наука», 1990
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Мансуров Муратбек. История села Темираул (XVIII—XX вв.). Махачкала, 1999. — 140 с.
- Мансуров Муратбек - История возникновения селения Темираул
- Axtaçı obası: tərəkəmə çərşənbəsi (I hissə) Азербайджана.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Terekeme yuxari ve asagi hisselere bolunen tarixi cografi rayon Hazirda erazi Dagistanin Derbend Qaytaq Qayakend ve Tabasaran rayonlarinin bir hissesidir tarixi eraziTerekemeTerekeme tarixi cografi erazi Tarixi Terekeme erazisine daxil olan Cinarli kendinin uzaqdan gorunusuOlke RusiyaDaxildir Dagistan RespublikasiTarixi ve cografiyasiYaradilib XVI esrin sonlariEhalisiEhalisi 100 min neferEtnik terkib Azerbaycanlilar turkler qarapapaqlarDini terkib islamResmi dili AzerbaycanTarixiBolgenin esasi XVI esrin sonlarinda Terekemeleri Sirvandan buraya kocuren Qaytaq Usmisi Sultan Ehmed terefinden qoyulmusdur Yuxari Terekeme erazisine Erkit Canaq Quli Mola kent Yengikend Tumanlar Cumli hemcinin Basli kendi daxil idi Terekeme camaatinin coxu reiyyet idi Hazirda da bu kendlerin ehalisinin coxunu azerbaycanlilar teskil edir 1820 ci ilde Usmi idareciliyi legv edildikden sonra Terekemelerin meskunlasdigi erazi rus pristavina tabe olan xususi Terekeme erazisine cevrildi Lakin tezlikle yeniden Qaytaq usmiliyinin idareciliyine verildi 1860 ci ilden Terekeme mahali Dagistan vilayetinin terkibinde yaradilmis Qaytaq Tabasaran dairesinin Asagiqaytaq bolmesinin terkibine daxil edildi 1866 ci ilde burada Naib idareciliyi tetbiq edildi 1900 cu ilde ise pristav bolmesine cevrildi 1921 ci ilde Qaytaq Tabasaran dairesi Dagistan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin terkibine daxil oldu Hemin ilin iyulunda rayonun bir hissesinde ayrica Derbend rayonu teskil edildi Terekemelerin esas hissesi hele de Derbend rayonunun Berekey Cemikend Velikend Gecux Padar Memmedqala Qala Selik Segeler Cinar Qaradagli Ullu Terekeme Tatlar ve Delicoban kendlerinde kompakt yasayir Istinadlar Oficialnyj sajt Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda Informacionnye materialy ob okonchatelnyh itogah Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda 2020 04 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 01 01 Ocherki istorii Dagestana Institut istorii yazyka i literatury im G Cadasy tom 1 Dagestanskoe knizhnoe izd vo 1957 Voronov N I Sbornik statisticheskih svѣdѣnij o Kavkazѣ Imperatorskoe russkoe geograficheskoe obshestvo Kavkazskij otdѣl 1869 str 93 2019 01 31 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 10 03 Aliev B G Umahanov M S K Dagestan v XV XVI vv voprosy istoricheskoj geografii Institut IAE DNC 2004 ZAPISKA O SOSLOVNO POZEMELNOM STROE V KAJTAGE rus 2021 12 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 02 27 Terekeme Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Rusiya ehalisinin etnik terkibi 2014 07 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 06 18 Gadzhieva S Sh Dagestanskie terekemency XIX nachalo XX v M Nauka 1990Hemcinin baxTerekeme Dagistan Qaytaq Tabasaran dairesiXarici kecidlerTerekeme Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Mansurov Muratbek Istoriya sela Temiraul XVIII XX vv Mahachkala 1999 140 s Mansurov Muratbek Istoriya vozniknoveniya seleniya Temiraul Axtaci obasi terekeme cersenbesi I hisse Azerbajdzhana