Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tərtər çayı üzərində qədim körpü — Azərbaycanın Bərdə şəhəri ərazisində yerləşən VI–VII əsrlərə aid körpü.
| Tərtər çayı üzərində qədim körpü | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Bərdə |
| Yerləşir | Bərdə şəhəri |
| Tikilmə tarixi | VI–VII əsrlər |
| Kateqoriya | Körpü |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Tərtər çayının sağ sahilində yerləşən körpünün qədim zamanlarda uzunluğu 170 metr, eni isə 5 metr olmuşdur.
Tərtər çayı üzərində yerləşən körpü Azərbaycanda nadir tarixi abidələrdəndir ki, qalıqları bu günümüzə qədər gəlib çatmışdır. Körpü, əsasən, çay daşlarından, üst hissəsi isə qırmızı kərpicdən hörülmüşdür. Özülü çox aşırımlı dayaqlar üzərində qurulub. Tarixi körpünün istiqamətindən də görünür ki, Tərtər çayı keçmişdə indiki yatağı ilə deyil, tamam fərqli məcrada axıb.
Bərdə şəhərinin qədim hissəsi orta əsrlərdə olduğu kimi, müdafiə məqsədi daşıyan qala divarları ilə əhatə olunmuşdur. Körpünün üzərindəki hərəkət istiqamətindən də görünür ki, şəhərin qala qapıları Şərqə doğru açılıb.
İndikindən fərqli olaraq keçmişdə Tərtər çayının suyu bol olmuşdur. Çayın yuxarı hissəsində Sərsəng Su Elektrik Stansiyası tikiləndən sonra çayın suyu bəndə yığıldığından və idarə edildiyindən suyun azalması baş verib. Hazırda Sərsəng SES ermənilərin nəzarətində olduğundan suyun aşağı buraxılmasını əngəlləməyə çalışırlar. Çay əvvəllər çox kükrəyir, dağlardan gələn dəhşətli sel suları olurdu. Körpü əsrlər boyu bu müqavimətə tab gətirərək müasir dövrümüzədək gəlib çatmışdır.
Təmiri
Bərdə körpüsü tarixi abidə kimi qorunan maddi mədəniyyət nümunələri sırasındadır. 2015-ci ildə tarixi abidənin ərazisində abadlıq-quruculuq işləri aparılıb, park bulvar sistemi yaradılıb.
2018-ci ilin iyul ayında tikintisinə başlanılan körpüdə inşaat işləri dekabr ayında yekunlaşdı. Aparılan işlər çərçivəsində köhnə körpü qısa müddət ərzində sökülüb. Əvəzinə yeni körpünün özülünün və sütunlarının tikintisi aparılaraq başa çatdırılıb, dayaqlar üzərində aşırım tirləri quraşdırılıb. Körpünün layihəsi 8 bal seysmikliyi nəzərə alınmaqla yerinə yetirilib.
Dörd aşırımlı körpünün ümumi uzunluğu 126 metr, qabariti isə 11,5 metrdir. Vətəndaşların körpü ilə rahat və təhlükəsiz hərəkətini təmin etmək məqsədilə hər bir istiqamət üzrə 1,5 metr enində piyada səkilərinin də tikintisi həyata keçirilmişdir.
Körpünün inşası müasir tikinti norma və standartlarına uyğun olaraq həyata keçirilmişdir. Layihə çərçivəsində Tərtər çayında istinad divarları və sutənzimləyici qurğular inşa edilmişdir. Bundan başqa, körpüyə 150 metr uzunluğunda yanaşma yollarının da yenidən qurulması nəzərdə tutulub.
İstinadlar
- Усейнов М.А. История архитектуры Азербайджана. — М.: Государственное издательство литературы по строительству, архитектуре и строительным материалам, 1963. — С. 39. — 395 с.
- "Tərtər çayı üzərindəki qədim körpü". 2019-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Bərdədə Tərtər çayı üzərində qədim körpü". 2019-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Tərtər çayı üzərində yeni körpünün inşası". 2020-02-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
- "Bərdə şəhərində Tərtər çayı üzərində yeni körpü tikilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2019-10-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-20.
Xarici keçidlər
- Qasım Hacıyev, "Bərdə şəhəri. Coğrafi, siyasi və mədəni tarixi", Bakı, "UniPrint", 2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Terter cayi uzerinde qedim korpu Azerbaycanin Berde seheri erazisinde yerlesen VI VII esrlere aid korpu Terter cayi uzerinde qedim korpu40 22 28 sm e 47 07 43 s u Olke AzerbaycanSeher BerdeYerlesir Berde seheriTikilme tarixi VI VII esrlerKateqoriyaKorpuEhemiyyetiOlke ehemiyyetliTerter cayi uzerinde qedim korpu Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiTerter cayinin sag sahilinde yerlesen korpunun qedim zamanlarda uzunlugu 170 metr eni ise 5 metr olmusdur Terter cayi uzerinde yerlesen korpu Azerbaycanda nadir tarixi abidelerdendir ki qaliqlari bu gunumuze qeder gelib catmisdir Korpu esasen cay daslarindan ust hissesi ise qirmizi kerpicden horulmusdur Ozulu cox asirimli dayaqlar uzerinde qurulub Tarixi korpunun istiqametinden de gorunur ki Terter cayi kecmisde indiki yatagi ile deyil tamam ferqli mecrada axib Berde seherinin qedim hissesi orta esrlerde oldugu kimi mudafie meqsedi dasiyan qala divarlari ile ehate olunmusdur Korpunun uzerindeki hereket istiqametinden de gorunur ki seherin qala qapilari Serqe dogru acilib Indikinden ferqli olaraq kecmisde Terter cayinin suyu bol olmusdur Cayin yuxari hissesinde Serseng Su Elektrik Stansiyasi tikilenden sonra cayin suyu bende yigildigindan ve idare edildiyinden suyun azalmasi bas verib Hazirda Serseng SES ermenilerin nezaretinde oldugundan suyun asagi buraxilmasini engellemeye calisirlar Cay evveller cox kukreyir daglardan gelen dehsetli sel sulari olurdu Korpu esrler boyu bu muqavimete tab getirerek muasir dovrumuzedek gelib catmisdir TemiriBerde korpusu tarixi abide kimi qorunan maddi medeniyyet numuneleri sirasindadir 2015 ci ilde tarixi abidenin erazisinde abadliq quruculuq isleri aparilib park bulvar sistemi yaradilib 2018 ci ilin iyul ayinda tikintisine baslanilan korpude insaat isleri dekabr ayinda yekunlasdi Aparilan isler cercivesinde kohne korpu qisa muddet erzinde sokulub Evezine yeni korpunun ozulunun ve sutunlarinin tikintisi aparilaraq basa catdirilib dayaqlar uzerinde asirim tirleri qurasdirilib Korpunun layihesi 8 bal seysmikliyi nezere alinmaqla yerine yetirilib Dord asirimli korpunun umumi uzunlugu 126 metr qabariti ise 11 5 metrdir Vetendaslarin korpu ile rahat ve tehlukesiz hereketini temin etmek meqsedile her bir istiqamet uzre 1 5 metr eninde piyada sekilerinin de tikintisi heyata kecirilmisdir Korpunun insasi muasir tikinti norma ve standartlarina uygun olaraq heyata kecirilmisdir Layihe cercivesinde Terter cayinda istinad divarlari ve sutenzimleyici qurgular insa edilmisdir Bundan basqa korpuye 150 metr uzunlugunda yanasma yollarinin da yeniden qurulmasi nezerde tutulub IstinadlarUsejnov M A Istoriya arhitektury Azerbajdzhana M Gosudarstvennoe izdatelstvo literatury po stroitelstvu arhitekture i stroitelnym materialam 1963 S 39 395 s Terter cayi uzerindeki qedim korpu 2019 09 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 20 Berdede Terter cayi uzerinde qedim korpu 2019 09 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 20 Terter cayi uzerinde yeni korpunun insasi 2020 02 27 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 20 Berde seherinde Terter cayi uzerinde yeni korpu tikilmesi ile bagli tedbirler haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2019 10 14 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 20 Xarici kecidlerQasim Haciyev Berde seheri Cografi siyasi ve medeni tarixi Baki UniPrint 2008 ISBN 978 9952 440 33 1