Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türküstan Hərbi Dairəsi — Orta Asiya və Qazaxıstan ərazisində 1867-1920-ci illərdə Rusiya imperator ordusunun tərkibində, 1945-1992-ci illərdə SSRİ Silahlı Qüvvələri tərkibində yaradılmış hərbi birləşmə.
Hərbi dairənin tarixi
Türküstan Hərbi Dairəsi Rusiya İmperiyasının hərbi naziri tərəfindən 1874-cü ildə həyata keçirilən hərbi islahat nəticəsində Rusiya ərazisində yaradılan 14 hərbi dairədən biridir.
Türküstan Hərbi Dairəsinin ilk komandanı konstantin Petroviç fon Kaufman (1867-1882) olmuşdur. Türküstan Hərbi Dairəsinin komandanı eyni zamanda Türküstanın general-qubernatoru və Yeddisu kazak ordusunun atamanı vəzifələrini də tuturdu. 1897-ci il 26 dekabrda Zakaspi və Yeddisu vilayətləri Rusiya Daxili İşlər Nazirliyinin tabeliyindən çıxarılaraq Türküstan Hərbi Dairəsinin tabeliyinə verildi
Sovet dövrü
Bolşeviklər hakimiyyətə gəldikdən sonra 30 aprel 1918-ci ildə Rusiyanın tərkibində Türküstan Muxtar Respublikası təşkil olundu. 4 may 1918-ci ildə Türküstan Muxtar Respublikasının tərkibinə daxil olan Zakaspi, Yeddisu, Sır-Dərya, Səmərqənd və Fərqanə vilayətlərini əhatə edən Türküstan Hərbi Dairəsi yenidən təşkil olundu.
Bu ərazidə Türküstan Hərbi Dairəsinin yenidən təşkilindən dərhal sonra fəal fərbi əməliyyatlar başlandı. Basmaçılar hərəkatının fəallaşması ilə əlaqədar 9 iyul 1918-ci ildə Fərqanə vilayətində hərbi vəziyyət elan olundu. 7 dekabr 1918-ci ildə P.D.Krutikovun başçılığı ilə Fərqanə cəbhəsinin operativ qərargahı təşkil olundu.
Hərbi dairənin ərazisində aparılan döyüş əməliyyatlarının güclənməsi ilə əlaqədar onun funksiyaları 7 mart 1920-ci ildə Türküstan cəbhəsi komandanlığına verildi, hərbi dairə isə ləğv olundu. Əvvəllər olduğu kimi Türküstan cəbhəsinin qərargahı da Daşkənddə yerləşirdi.
SSRİ İnqilabi Hərbi Şurasının 4 iyun 1926-cı ildə Türküstan cəbhəsi Orta Asiya Hərbi Dairəsi adlandırıldı və hərbi dairə Türkmənistan SSR, Özbəkistan SSR, Qırğızıstan MSSR və Tacikistan MSSR-in ərazilərini əhatə edirdi. 1940-cı ilin avqustunda Orat Asiya respublikalarının və vilayərlərinin inzibati-ərazi bölgüsündə edilmiş dəyişikliklərlə əlaqədar Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkmənistan və Özbəkistan SSR hərbi dairənin tərkibinə daxil edildi. Hərbi dairənin qərargahə Daşkənd şəhərində yerləşirdi.
9 iyul 1945-ci ildə Orta Asiya Hərbi Dairəsinin Orta Asiya və Çöl Hərbi dairələrinə bölünməsi ilə əlaqədar Türküstan Hərbi Dairəsi yenidən təşkil olundu.
Sovet İttifaqının dağılması ilə əlaqədar 30 iyun 1992-ci ildə Türküstan Hərbi Dairəsi ləğv olundu. Hərbi dairənin ərazisi Mərkəzi Asiyanın 5 yeni müstəqil dövləti: Qazaxıstan, Qırğızıstan, Tacikistan, Türkmənistan və Özbəkistan arasında bölüşdürüldü.
İstinadlar
- . 2018-02-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-22.
- "Туркестанский фронт. Новое зеркало Хроноса". 2007-12-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-22.
Mənbə
- Краснознамённый Туркестанский / Под общ. ред. генерала армии Н. И. Попова. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: Воениздат, 1988.
Xarici keçidlər
- Русская императорская армия. Туркестанский военный округ 2007-04-02 at the Wayback Machine
- Участие войск Туркестанского фронта (Туркестанского военного округа) в борьбе с басмачеством 2008-12-24 at the Wayback Machine
- Архивы России. Центральный государственный архив Советской армии. Среднеазиатский военный округ(САВО) 2007-09-27 at the Wayback Machine
- Туркестанский военный округ — справочник на сайте клуба «Память» Воронежского госуниверситета
- Об учреждении Туркестанского генерал-губернаторства
- Борьба с басмачами в Средней Азии 1918—1938 гг.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkustan Herbi Dairesi Orta Asiya ve Qazaxistan erazisinde 1867 1920 ci illerde Rusiya imperator ordusunun terkibinde 1945 1992 ci illerde SSRI Silahli Quvveleri terkibinde yaradilmis herbi birlesme Turkustan Herbi Dairesinin xeritesi 1913 Herbi dairenin tarixiTurkustan Herbi Dairesi Rusiya Imperiyasinin herbi naziri terefinden 1874 cu ilde heyata kecirilen herbi islahat neticesinde Rusiya erazisinde yaradilan 14 herbi daireden biridir Turkustan Herbi Dairesinin ilk komandani konstantin Petrovic fon Kaufman 1867 1882 olmusdur Turkustan Herbi Dairesinin komandani eyni zamanda Turkustanin general qubernatoru ve Yeddisu kazak ordusunun atamani vezifelerini de tuturdu 1897 ci il 26 dekabrda Zakaspi ve Yeddisu vilayetleri Rusiya Daxili Isler Nazirliyinin tabeliyinden cixarilaraq Turkustan Herbi Dairesinin tabeliyine verildiSovet dovruBolsevikler hakimiyyete geldikden sonra 30 aprel 1918 ci ilde Rusiyanin terkibinde Turkustan Muxtar Respublikasi teskil olundu 4 may 1918 ci ilde Turkustan Muxtar Respublikasinin terkibine daxil olan Zakaspi Yeddisu Sir Derya Semerqend ve Ferqane vilayetlerini ehate eden Turkustan Herbi Dairesi yeniden teskil olundu Bu erazide Turkustan Herbi Dairesinin yeniden teskilinden derhal sonra feal ferbi emeliyyatlar baslandi Basmacilar herekatinin feallasmasi ile elaqedar 9 iyul 1918 ci ilde Ferqane vilayetinde herbi veziyyet elan olundu 7 dekabr 1918 ci ilde P D Krutikovun basciligi ile Ferqane cebhesinin operativ qerargahi teskil olundu Herbi dairenin erazisinde aparilan doyus emeliyyatlarinin guclenmesi ile elaqedar onun funksiyalari 7 mart 1920 ci ilde Turkustan cebhesi komandanligina verildi herbi daire ise legv olundu Evveller oldugu kimi Turkustan cebhesinin qerargahi da Daskendde yerlesirdi SSRI Inqilabi Herbi Surasinin 4 iyun 1926 ci ilde Turkustan cebhesi Orta Asiya Herbi Dairesi adlandirildi ve herbi daire Turkmenistan SSR Ozbekistan SSR Qirgizistan MSSR ve Tacikistan MSSR in erazilerini ehate edirdi 1940 ci ilin avqustunda Orat Asiya respublikalarinin ve vilayerlerinin inzibati erazi bolgusunde edilmis deyisikliklerle elaqedar Qazaxistan Qirgizistan Tacikistan Turkmenistan ve Ozbekistan SSR herbi dairenin terkibine daxil edildi Herbi dairenin qerargahe Daskend seherinde yerlesirdi 9 iyul 1945 ci ilde Orta Asiya Herbi Dairesinin Orta Asiya ve Col Herbi dairelerine bolunmesi ile elaqedar Turkustan Herbi Dairesi yeniden teskil olundu Sovet Ittifaqinin dagilmasi ile elaqedar 30 iyun 1992 ci ilde Turkustan Herbi Dairesi legv olundu Herbi dairenin erazisi Merkezi Asiyanin 5 yeni musteqil dovleti Qazaxistan Qirgizistan Tacikistan Turkmenistan ve Ozbekistan arasinda bolusduruldu Istinadlar 2018 02 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 22 Turkestanskij front Novoe zerkalo Hronosa 2007 12 16 tarixinde Istifade tarixi 2015 11 22 MenbeKrasnoznamyonnyj Turkestanskij Pod obsh red generala armii N I Popova 2 e izd ispr i dop M Voenizdat 1988 Xarici kecidlerRusskaya imperatorskaya armiya Turkestanskij voennyj okrug 2007 04 02 at the Wayback Machine Uchastie vojsk Turkestanskogo fronta Turkestanskogo voennogo okruga v borbe s basmachestvom 2008 12 24 at the Wayback Machine Arhivy Rossii Centralnyj gosudarstvennyj arhiv Sovetskoj armii Sredneaziatskij voennyj okrug SAVO 2007 09 27 at the Wayback Machine Turkestanskij voennyj okrug spravochnik na sajte kluba Pamyat Voronezhskogo gosuniversiteta Ob uchrezhdenii Turkestanskogo general gubernatorstva Borba s basmachami v Srednej Azii 1918 1938 gg