Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tarix boyunca mövcud olan bütün mədəniyyətlərdə insan həyatına və məskunlaşmasına təsir edən ən vacib amillərdən biri duz, digəri isə su olmuşdur.
Təxminən 2500 il bundan əvvəl Şərqi Türküstanın Turfan bölgəsində "kariz" adlanan yeraltı su kanalları qazmışlar. Bu kanalların uzunluğu 5000 kilometrə çatırdı. Onların bəzilərindən hətta indi də istifadə olunur. Yatay yeraltı su kanalları olan karizlər vasitəsilə min illərdir ki, tarlalar hətta yağıntı və buxarlanma olmayan ərazilərdə də xüsusi sistemin köməkliyi ilə suvarılır. Orta Asiyada "kariz" adlanan bu kanallara Anadoluda da rast gəlinir. Anadoludakı bu yeraltı su kanalları əsasən Qaziantep, Şanlıurfa, Van, İskilip şəhərlərində qazılmışdır və onlardan günümüzdə də istifadə olunur. Anadoluda bu kanallara "kəhriz" və ya buna bənzər adlar verilmişdir.
Türkiyədə su-meleorasiya sisteminə səlcuqlar dövründən cümhuriyyət qurulana qədər vəqflər vasitəsilə nəzarət edilmişdir. 1926-cı il may ayının 10-da çıxan 831 saylı "Sular Haqqında Qanun" qəbul olunandan sonra bütün bu vəqflər mülkiyyətləri ilə birlikdə bələdiyyələrin tabeliyinə verilmişdir.
Anadolu türk şəhərsalmasında su təsisatları
- Hamamlar: Anadoluda hamam kimi dəyərləndirilən ən qədim tikintinin qalıqları Tapınak V-də aparılan qazıntılar zamanı aşkarlanmışdır. Bu tikilinin yuyunma otağı olduğu müəyyənləşdirilmişdir.
- Şadırvanlar:
- Çeşmələr:
- Səbillər:
- Quyular:
- Yunaklar:
- Musluklar:
- Sarnıçlar:
Osmanlı dövrünun su ölçüləri və su təsisatları
Osmanlı dövründən bu yana qrunt sularının (şirin su: mâai ləziz) çeşmələrə paylanılmasında işlədilən xüsusi ölçü sistemi var:
| Ölçü Vahidi | Açıqlama |
| 1 Lülə | 2 yarım lülə, saniyədə 600 cm³ su ölçümündə ana birimdir. 26 mm çapındaki bir borudan akan su oranı 36lt/dk. |
| 1 Yarımçıq lülə | 2 Kamış saniyədə 300 cm³ |
| 1 Qəmiş | 2 Masura saniyədə 150 cm³ |
| 1 Masura | 2 Çuvaldız saniyədə 75 cm³, 1 masura 4.5lt/dk |
| 1 Çuvaldız | 2 Hilal saniyədə 18.75 cm³ |
| Sistem | Açıqlama |
| Künk | |
| Galeri | |
| Baca | |
| Haznə | |
| Kəhriz | |
| Kubbə | |
| Maksem | |
| Maslak |
Əlaqəli
 | Mədəniyyət ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tarix boyunca movcud olan butun medeniyyetlerde insan heyatina ve meskunlasmasina tesir eden en vacib amillerden biri duz digeri ise su olmusdur Texminen 2500 il bundan evvel Serqi Turkustanin Turfan bolgesinde kariz adlanan yeralti su kanallari qazmislar Bu kanallarin uzunlugu 5000 kilometre catirdi Onlarin bezilerinden hetta indi de istifade olunur Yatay yeralti su kanallari olan karizler vasitesile min illerdir ki tarlalar hetta yaginti ve buxarlanma olmayan erazilerde de xususi sistemin komekliyi ile suvarilir Orta Asiyada kariz adlanan bu kanallara Anadoluda da rast gelinir Anadoludaki bu yeralti su kanallari esasen Qaziantep Sanliurfa Van Iskilip seherlerinde qazilmisdir ve onlardan gunumuzde de istifade olunur Anadoluda bu kanallara kehriz ve ya buna benzer adlar verilmisdir Turkiyede su meleorasiya sistemine selcuqlar dovrunden cumhuriyyet qurulana qeder veqfler vasitesile nezaret edilmisdir 1926 ci il may ayinin 10 da cixan 831 sayli Sular Haqqinda Qanun qebul olunandan sonra butun bu veqfler mulkiyyetleri ile birlikde belediyyelerin tabeliyine verilmisdir Anadolu turk sehersalmasinda su tesisatlari Hamamlar Anadoluda hamam kimi deyerlendirilen en qedim tikintinin qaliqlari Tapinak V de aparilan qazintilar zamani askarlanmisdir Bu tikilinin yuyunma otagi oldugu mueyyenlesdirilmisdir Sadirvanlar Cesmeler Sebiller Quyular Yunaklar Musluklar Sarniclar Osmanli dovrunun su olculeri ve su tesisatlari Osmanli dovrunden bu yana qrunt sularinin sirin su maai leziz cesmelere paylanilmasinda isledilen xususi olcu sistemi var Olcu Vahidi Aciqlama1 Lule 2 yarim lule saniyede 600 cm su olcumunde ana birimdir 26 mm capindaki bir borudan akan su orani 36lt dk 1 Yarimciq lule 2 Kamis saniyede 300 cm 1 Qemis 2 Masura saniyede 150 cm 1 Masura 2 Cuvaldiz saniyede 75 cm 1 masura 4 5lt dk1 Cuvaldiz 2 Hilal saniyede 18 75 cm Sistem AciqlamaKunkGaleriBacaHazneKehrizKubbeMaksemMaslakElaqeliIcmeli su sebekesi Medeniyyet ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin