Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiyədə maoçu üsyan və ya maoçular tərəfindən xalq müharibəsi (türk. Halk savaşı) — 1970-ci illərin əvvəllərində Türkiyə hökuməti ilə maoçu üsyançılar arasında Türkiyənin şərqində davam edən aşağı səviyyəli üsyan. Üsyanın gərginliyi 1980-ci illərin sonu və 1990-cı illərdə azalmış, daha böyük fonunda kənarda qalmışdır. Aşağı səviyyəli silahlı hücumlar maoçu üsyançı qruplaşmalar tərəfindən həyata keçirilməkdə davam edir. Bu qruplaşmalar arasında ən əhəmiyyətliləri silahlı qanadı Türkiyə Fəhlə və Kəndlilərin Qurtuluş Ordusu (TFKQO), həmçinin Maoçu Kommunist Partiyasının silahlı qanadları Xalq Qurtuluş Ordusu (XQO) və Xalq Partizan Qüvvələridir (XPQ).
| Türkiyədə maoçu üsyan | |
|---|---|
| Tarix | 12 sentyabr 1980 |
Zəmin
24 aprel 1972-ci ildə başçılıq etdiyi radikal qrup tərəfindən (TKP/ML) təsis edilmişdir və onlar elan etmişdilər. Buna baxmayaraq, bir il sonra Qaypaqqaya həbs edilmiş, işgəncələrə məruz qalmış və öldürülmüşdür. Partiya 1978-ci ildə ilk konfransını keçirmiş və partizan müharibəsi planını təsdiqləmişdir, lakin silahlı üsyan ideyası nəzəri olaraq qalmış və çox az irəliləyiş əldə edilmişdir.
17 may 1985-ci ildə TKP/ML İstanbulda milyonlarla televiziya tamaşaçısına axşam xəbərlərinin saundtrekini əvəz edərək təbliğat mesajı vermişdir.
Üsyan
TKP/ML-nin hərbi qanadı olan Türkiyə Fəhlə və Kəndlilərin Qurtuluş Ordusu (TİKKO) 1970-ci illərin sonu və 1980-ci illər boyu əhalisi Maoist partizan müharibəsini qisas kimi görən Tunceli vilayətində silahlı və partizan hərəkətləri həyata keçirib. 1938-ci ildə Dersim üsyanının yatırılmasına görə TİKKO bu dövrdə Tunceli və Qara dəniz bölgələrinin dağlıq ərazilərində partizan döyüşləri apararaq zirvəyə çatdı.
2000-ci ildə Türkiyə təhlükəsizlik qüvvələri Tokat və Sivas vilayətlərində TİKKO qiyamçılarına qarşı əməliyyatlara başlayıb. 12 sığınacaq aşkar edərək, onlar doqquz pulemyot, dörd reaktiv yaylım atəşi, qumbaraatan və partlayıcı maddələr, həmçinin 10 ton ərzaq və dərman aşkar ediblər.
Mədəniyyətdə
- "" və "Grup Yorum" kimi musiqi qruplarının bəzi mahnıları Dərsimdəki üsyanı xatırladır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "History of the Communist Movement in Turkey". www.bannedthought.net. 12 October 2017 tarixində . İstifadə tarixi: 11 September 2017.
- A World to Win Magazine, 1985, "TKP/ML seizes the airwaves 8PM News Break"
- Construction of a Nation: The Early Years of the Turkish Republic and Dersim Events
- Turkey and the War on Terror: "For Forty Years we Fought Alone", page 27
- . 15 May 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 June 2014.
Xarici keçidlər
- New Turkey - revolutionary news portal
- Banned Thought - Turkey
- Özgür Gelecek - news portal related to TKP/ML
- Kaypakkaya partizan
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turkiyede maocu usyan ve ya maocular terefinden xalq muharibesi turk Halk savasi 1970 ci illerin evvellerinde Turkiye hokumeti ile maocu usyancilar arasinda Turkiyenin serqinde davam eden asagi seviyyeli usyan Usyanin gerginliyi 1980 ci illerin sonu ve 1990 ci illerde azalmis daha boyuk fonunda kenarda qalmisdir Asagi seviyyeli silahli hucumlar maocu usyanci qruplasmalar terefinden heyata kecirilmekde davam edir Bu qruplasmalar arasinda en ehemiyyetlileri silahli qanadi Turkiye Fehle ve Kendlilerin Qurtulus Ordusu TFKQO hemcinin Maocu Kommunist Partiyasinin silahli qanadlari Xalq Qurtulus Ordusu XQO ve Xalq Partizan Quvveleridir XPQ Turkiyede maocu usyanTarix 12 sentyabr 1980Zemin24 aprel 1972 ci ilde basciliq etdiyi radikal qrup terefinden TKP ML tesis edilmisdir ve onlar elan etmisdiler Buna baxmayaraq bir il sonra Qaypaqqaya hebs edilmis isgencelere meruz qalmis ve oldurulmusdur Partiya 1978 ci ilde ilk konfransini kecirmis ve partizan muharibesi planini tesdiqlemisdir lakin silahli usyan ideyasi nezeri olaraq qalmis ve cox az irelileyis elde edilmisdir 17 may 1985 ci ilde TKP ML Istanbulda milyonlarla televiziya tamasacisina axsam xeberlerinin saundtrekini evez ederek tebligat mesaji vermisdir UsyanTKP ML nin herbi qanadi olan Turkiye Fehle ve Kendlilerin Qurtulus Ordusu TIKKO 1970 ci illerin sonu ve 1980 ci iller boyu ehalisi Maoist partizan muharibesini qisas kimi goren Tunceli vilayetinde silahli ve partizan hereketleri heyata kecirib 1938 ci ilde Dersim usyaninin yatirilmasina gore TIKKO bu dovrde Tunceli ve Qara deniz bolgelerinin dagliq erazilerinde partizan doyusleri apararaq zirveye catdi 2000 ci ilde Turkiye tehlukesizlik quvveleri Tokat ve Sivas vilayetlerinde TIKKO qiyamcilarina qarsi emeliyyatlara baslayib 12 siginacaq askar ederek onlar doqquz pulemyot dord reaktiv yaylim atesi qumbaraatan ve partlayici maddeler hemcinin 10 ton erzaq ve derman askar edibler Medeniyyetde ve Grup Yorum kimi musiqi qruplarinin bezi mahnilari Dersimdeki usyani xatirladir Hemcinin baxGezi parki etirazlari Kolumbiyada vetendas muharibesi 1964 2016 Istinadlar History of the Communist Movement in Turkey www bannedthought net 12 October 2017 tarixinde Istifade tarixi 11 September 2017 A World to Win Magazine 1985 TKP ML seizes the airwaves 8PM News Break Construction of a Nation The Early Years of the Turkish Republic and Dersim Events Turkey and the War on Terror For Forty Years we Fought Alone page 27 15 May 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 June 2014 Xarici kecidlerNew Turkey revolutionary news portal Banned Thought Turkey Ozgur Gelecek news portal related to TKP ML Kaypakkaya partizan