Turacı — Azərbaycan qədim qadın xalq rəqsi.
Turac | |
---|---|
Texnikası | Solo rəqs |
Musiqisi | Mahur muğam üstündə |
Mənşəyi | Azərbaycan |
Yaranma tarixi | XIX əsrin əvvəlləri |
Qədim xalq rəqsi "Turacı" lirik və incə melodiyası ilə seçilir və qadınlar tərəifndən ifa edilir. Gözəl dağ quşuna həsr edilmiş qədim, təqribən XIX əsrin əvvəllərində aid olan rəqsdir. Azərbaycanın hər yerində geniş yayılmışdır. Həzin, qəlboxşayan musiqisi var. Rəqs bir növ turacın uçuşunu xatırladır. Rəqqasənin hər bir hərəkəti quşun uşuçunu, havada süzməsini xatırladır.
Turacı rəqsinə dair belə bir əfsanə var. Qarabağ xanı Nəcəfqulu xanın çox qəşəng bir rəqqası varmış, xan onun gözəlliyini, məharətini çox qiymətləndirərmiş. Bir dəfə xanın oğlunun toyunda bu rəqqas rəqs sənətinin çox incə, çox gözəl möcüzələrini nümayiş etdirir. Bu mənzərəyə heyran qalmış xan ucadan deyir : — Sən lap turac kimi oynayırsan. O vaxtdan bəri həmin rəqqasın oynadığı rəqsi "Turacı" adlandırırlar. Gözəl dağ quşuna həsr edilmiş qədim rəqsin adı Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunda yaradılmış qızlardan ibarət folklor rəqs kollektivinə verilərək yaşadılır.
Məzmun
"Turac çıxır meydana, oynayır, sağa-sola baxır ki, görsün ovçular var, ya yox. Özü üçün çəmənlikdə şellənə-şellənə gəzir və özünü xoşbəxt hiss etdiyi bir vaxtda ovçu gizləndiyi yerdən çıxıb onu vurur. Güllə qoluna dəyir. Turac yerə yıxılır, ölümlə çarpışır. Allaha, Günəşə yalvarır ki, onu sağaltsın. O, yerdə çox müsibət çəkir, ha qalxmaq istəyir, qalxa bilmir, neçə dəfə yerə dəyir. Nəhayət, qalxır, uçmaq istəyəndə yenə yıxılır. Axırda qalxa bilir, uçur Günəşə sarı və təbiətə qovuşur."
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2015-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-01-21.
- "Rəqqasə Əminə Dilbazinin Turacı rəqsi haqqda xatirələri". 2020-01-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-03-14.
- "Turacı rəqsi haqqda veriliş". 2016-10-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turaci Azerbaycan qedim qadin xalq reqsi TuracTexnikasi Solo reqsMusiqisi Mahur mugam ustundeMenseyi AzerbaycanYaranma tarixi XIX esrin evvelleriReqsin not yazisi Qedim xalq reqsi Turaci lirik ve ince melodiyasi ile secilir ve qadinlar tereifnden ifa edilir Gozel dag qusuna hesr edilmis qedim teqriben XIX esrin evvellerinde aid olan reqsdir Azerbaycanin her yerinde genis yayilmisdir Hezin qelboxsayan musiqisi var Reqs bir nov turacin ucusunu xatirladir Reqqasenin her bir hereketi qusun usucunu havada suzmesini xatirladir Turaci reqsine dair bele bir efsane var Qarabag xani Necefqulu xanin cox qeseng bir reqqasi varmis xan onun gozelliyini meharetini cox qiymetlendirermis Bir defe xanin oglunun toyunda bu reqqas reqs senetinin cox ince cox gozel mocuzelerini numayis etdirir Bu menzereye heyran qalmis xan ucadan deyir Sen lap turac kimi oynayirsan O vaxtdan beri hemin reqqasin oynadigi reqsi Turaci adlandirirlar Gozel dag qusuna hesr edilmis qedim reqsin adi Naxcivan Muellimler Institutunda yaradilmis qizlardan ibaret folklor reqs kollektivine verilerek yasadilir Mezmun Turac cixir meydana oynayir saga sola baxir ki gorsun ovcular var ya yox Ozu ucun cemenlikde sellene sellene gezir ve ozunu xosbext hiss etdiyi bir vaxtda ovcu gizlendiyi yerden cixib onu vurur Gulle qoluna deyir Turac yere yixilir olumle carpisir Allaha Gunese yalvarir ki onu sagaltsin O yerde cox musibet cekir ha qalxmaq isteyir qalxa bilmir nece defe yere deyir Nehayet qalxir ucmaq isteyende yene yixilir Axirda qalxa bilir ucur Gunese sari ve tebiete qovusur Istinadlar Arxivlenmis suret 2015 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2010 01 21 Reqqase Emine Dilbazinin Turaci reqsi haqqda xatireleri 2020 01 31 tarixinde Istifade tarixi 2009 03 14 Turaci reqsi haqqda verilis 2016 10 15 tarixinde Istifade tarixi 2013 03 27