Kanada tsuqası (lat. Tsuga canadensis) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin tsuqa cinsinə aid bitki növü.
Kanada tsuqası | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Kanada tsuqası | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii halda Şimali Amerikanın qərb hissəsində qarışıq və təmiz meşələrdə bitir. Cinsə 10 növ daxildir. Ən geniş yayılan növü Kanada tsuqasıdır. Hündürlüyü 30 m olan ağacdır. Qövs şəklində aşağı əyilən budaqları çətirə enli konus forması verir. Gövdəsinin diametri 0,9 m-ə qədərdir, dərin yarıqlarla örtülmüşdür, qamətli, düz, ağımtıl-boz qabıqlı olur, əksər hallarda gövdəsi haçalanır. İynəyarpaqları parıltılı tünd-yaşıl, hamar, xırda, uzunluğu 1,5 sm-ə qədər, yuxarısı ensiz, ucu kütdür. İynəyarpaqlarının rənginə, (qızılı, gümüşü), boyuna görə fərqlənən formaları vardır. Qozaları xırda, yumurtaşəkilli, əvvəlcə yaşıl, yetişdikdən sonra açıq-qonurdur, uzunluğu 2,5 sm-ə qaədərdir: toxumlar töküldükdən sonra uzun müddət ağacda qalır. Toxumları açıq-qonur, xırda, uzun qanadlıdır. Torpağın münbitliyinə və rütubətinə tələbkardır, kölgəyə davamlıdır, qısamüddətli şaxtalara dözür. Şimali Qafqazda yaxşı inkişaf edir. Qaradənizsahili şəhərlərində, xüsusən Soçidə, Adlerdə iri ağaclara təsadüf edilir. Krımda torpağın quraqlığından əziyyət çəkir.
Azərbaycanda Mərkəzi Nəbatat Bağında introduksiya edilmişdir. Landşaft memarlığında kiçik quplarda və qazonda tək əkinlərdə xüsusilə effektlidir. Qabığında 10-15 %-ə qədər aşı maddələri, qatran və az miqdarda efir yağı vardır, dərman kimi istifadə edilir. Yaşıllaşdırmada "Gracilis Oldenburg", "Aurea", "Bennett", "Dwarf whitetip", "Albospicata", "Hussii", "Jeddeloh", "Minima", "Microphylla", "Macrophylla" formalarından da istifadə edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kanada tsuqasi lat Tsuga canadensis bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin tsuqa cinsine aid bitki novu Kanada tsuqasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins TsuqaNov Kanada tsuqasiBeynelxalq elmi adiTsuga canadensis Carriere 1855Sekil axtarisiITIS 183397NCBI 66173EOL 1033654 Tebii halda Simali Amerikanin qerb hissesinde qarisiq ve temiz meselerde bitir Cinse 10 nov daxildir En genis yayilan novu Kanada tsuqasidir Hundurluyu 30 m olan agacdir Qovs seklinde asagi eyilen budaqlari cetire enli konus formasi verir Govdesinin diametri 0 9 m e qederdir derin yariqlarla ortulmusdur qametli duz agimtil boz qabiqli olur ekser hallarda govdesi hacalanir Iyneyarpaqlari pariltili tund yasil hamar xirda uzunlugu 1 5 sm e qeder yuxarisi ensiz ucu kutdur Iyneyarpaqlarinin rengine qizili gumusu boyuna gore ferqlenen formalari vardir Qozalari xirda yumurtasekilli evvelce yasil yetisdikden sonra aciq qonurdur uzunlugu 2 5 sm e qaederdir toxumlar tokuldukden sonra uzun muddet agacda qalir Toxumlari aciq qonur xirda uzun qanadlidir Torpagin munbitliyine ve rutubetine telebkardir kolgeye davamlidir qisamuddetli saxtalara dozur Simali Qafqazda yaxsi inkisaf edir Qaradenizsahili seherlerinde xususen Socide Adlerde iri agaclara tesaduf edilir Krimda torpagin quraqligindan eziyyet cekir Azerbaycanda Merkezi Nebatat Baginda introduksiya edilmisdir Landsaft memarliginda kicik quplarda ve qazonda tek ekinlerde xususile effektlidir Qabiginda 10 15 e qeder asi maddeleri qatran ve az miqdarda efir yagi vardir derman kimi istifade edilir Yasillasdirmada Gracilis Oldenburg Aurea Bennett Dwarf whitetip Albospicata Hussii Jeddeloh Minima Microphylla Macrophylla formalarindan da istifade edilir IstinadlarHemcinin bax