Tsitsamuri döyüşü (gürcücə:წიწამურის ბრძოლა) — Kaxetiya çarlığının hökmdarı I Teymurazla Səfəvi imperiyasının sərkərdəsi Əliqulu xan Şamlı arasında 1615-ci ildə baş vermiş döyüşdür.
Tsitsamuri döyüşü | |||
---|---|---|---|
Tarix | 1615 | ||
Yeri | , Gürcüstan | ||
Səbəbi | Gürcülərin Səfəvi hakimiyyətinə qarşı üsyan qaldırmaları | ||
Nəticəsi | Səfəvilərin məğlubiyyəti | ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
Döyüş
Döyüş I Teymurazın, David Jandierinin və Nodar Corcadzenin 15 sentyabr 1615-ci ildə Səfəvi imperiyasına qarşı üsyana qalxmasından sonra baş vermişdir. Üsyana cavab olaraq Səfəvi hökmdarı I Abbas öz sərkərdəsi Əliqulu xan Şamlını cəzalandırma üçün göndərmişdir. Onun ordusuna 15 min qızılbaş daxil idi. Üsyançıların mərkəzi olan və Tsitsamuri kəndi yaxınlığında yerləşən qala əsas hədəf olaraq seçilmişdi. Gürcü üsyançı dəstələri günorta saatlarında qızılbaş ordusuna hücum etdilər. Gürcü ordusunun mərkəzdəki qüvvələrinə I Teymuraz, sağ və sol cinahlardakı dəstələrə isə, David və Nodar komandanlıq etməkdəydilər. Qızılbaş ordusunun əsas qüvvələri mərkəzdə yerləşdirilmişdi. Ordunun mərkəz bölmələri məğlub edildikdən sonra, sağ və sol cinahlar da qısa zamanda geri çəkildi. Geri çəkilən qızılbaş ordusu gürcülər tərəfindən təqib edildi və bir çoxu qətlə yetirildi. Sağ qalanlardan bəziləri Araqvi və Kür çaylarında boğuldular.
Səfəvi ordusu geri çəkilərkən xeyli sayda qəniməti öz düşərgələrində tərk etməyə məcbur oldular. Xeyli sayda qənimət gürcülərin əlinə keçdi. Müasir gürcü tarixçilərindən olan Parsadan Qorgicanidzenin bildirdiyinə görə, Səfəvilərin dəvələri ələ keçirildikdən sonra bazarlarda dəvələrin qiyməti yarıya qədər enmişdi.
Nəticə
1615-ci ildə qələbə qazanılmasına baxmayaraq, üsyan növbəti il yatırıldı. Bu səfərki yürüşə I Abbas şəxsən özü komandanlıq etməklə birlikdə, daha böyük ordu ilə gəlmişdi. I Teymuraz yenidən İmeretiyaya qaçmağa məcbur oldu. Kiçik üsyançı dəstələrlə dağlıq ərazidə mübarizə aparmağın çətinliyini dərk edən I Abbas böyük ordularını darmadağın etdikdən sonra gürcüləri cəzalandırmaq üçün onlardan yüz minlərlə insanı imperiyanın mərkəzi bölgələrinə deportasiya etdirdi. Bir xeyli insan isə üsyanların yatırılması və cəzalandırılması prosesi zamanı həyatını itirdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- [1] 2016-03-04 at the Wayback Machine Kings of Kakheti, Dumbadze-Ioseliani, 1973-1976.
- [2] 2020-08-20 at the Wayback Machine Life of Giorgi Saakadze, Kaspi, 2014.
- [3] 2015-02-22 at the Wayback Machine I. Javakhishvili, Essays of Georgian History, Part IV, Soviet Georgia Publishing, Tbilisi 1970, ss 230-233.
- [4] 2022-07-03 at the Wayback Machine Georgia in the first half of 17th century, 2010
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tsitsamuri doyusu gurcuce წიწამურის ბრძოლა Kaxetiya carliginin hokmdari I Teymurazla Sefevi imperiyasinin serkerdesi Eliqulu xan Samli arasinda 1615 ci ilde bas vermis doyusdur Tsitsamuri doyusuTarix 1615Yeri GurcustanSebebi Gurculerin Sefevi hakimiyyetine qarsi usyan qaldirmalariNeticesi Sefevilerin meglubiyyetiMunaqise terefleriKaxetiya carligi Sefevi imperiyasiKomandan lar I Teymuraz Eliqulu xan SamliTereflerin quvvesiBilinmir 15 minDoyusDoyus I Teymurazin David Jandierinin ve Nodar Corcadzenin 15 sentyabr 1615 ci ilde Sefevi imperiyasina qarsi usyana qalxmasindan sonra bas vermisdir Usyana cavab olaraq Sefevi hokmdari I Abbas oz serkerdesi Eliqulu xan Samlini cezalandirma ucun gondermisdir Onun ordusuna 15 min qizilbas daxil idi Usyancilarin merkezi olan ve Tsitsamuri kendi yaxinliginda yerlesen qala esas hedef olaraq secilmisdi Gurcu usyanci desteleri gunorta saatlarinda qizilbas ordusuna hucum etdiler Gurcu ordusunun merkezdeki quvvelerine I Teymuraz sag ve sol cinahlardaki destelere ise David ve Nodar komandanliq etmekdeydiler Qizilbas ordusunun esas quvveleri merkezde yerlesdirilmisdi Ordunun merkez bolmeleri meglub edildikden sonra sag ve sol cinahlar da qisa zamanda geri cekildi Geri cekilen qizilbas ordusu gurculer terefinden teqib edildi ve bir coxu qetle yetirildi Sag qalanlardan bezileri Araqvi ve Kur caylarinda boguldular Sefevi ordusu geri cekilerken xeyli sayda qenimeti oz dusergelerinde terk etmeye mecbur oldular Xeyli sayda qenimet gurculerin eline kecdi Muasir gurcu tarixcilerinden olan Parsadan Qorgicanidzenin bildirdiyine gore Sefevilerin develeri ele kecirildikden sonra bazarlarda develerin qiymeti yariya qeder enmisdi Netice1615 ci ilde qelebe qazanilmasina baxmayaraq usyan novbeti il yatirildi Bu seferki yuruse I Abbas sexsen ozu komandanliq etmekle birlikde daha boyuk ordu ile gelmisdi I Teymuraz yeniden Imeretiyaya qacmaga mecbur oldu Kicik usyanci destelerle dagliq erazide mubarize aparmagin cetinliyini derk eden I Abbas boyuk ordularini darmadagin etdikden sonra gurculeri cezalandirmaq ucun onlardan yuz minlerle insani imperiyanin merkezi bolgelerine deportasiya etdirdi Bir xeyli insan ise usyanlarin yatirilmasi ve cezalandirilmasi prosesi zamani heyatini itirdi Hemcinin baxAgaiani doyusu Sah I Abbasin Kartli ve Katexiyaya yurusleri Martqopi doyusuIstinadlar 1 2016 03 04 at the Wayback Machine Kings of Kakheti Dumbadze Ioseliani 1973 1976 2 2020 08 20 at the Wayback Machine Life of Giorgi Saakadze Kaspi 2014 3 2015 02 22 at the Wayback Machine I Javakhishvili Essays of Georgian History Part IV Soviet Georgia Publishing Tbilisi 1970 ss 230 233 4 2022 07 03 at the Wayback Machine Georgia in the first half of 17th century 2010