Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Torpaq vergisi — torpaq sahibləri və istifadəçiləri tərəfindən ödənilən bir vergi növüdür. Bu vergi əsasən torpaq sahələrinin ölçüsünə, istifadə məqsədinə və yerləşdiyi yerə görə hesablanır. Azərbaycan Respublikasında torpaq vergisi Vergi Məcəlləsi ilə tənzimlənir. Vergi məbləği kənd təsərrüfatı və qeyri-kənd təsərrüfatı torpaqları üçün fərqli hesablanır.
Kənd təsərrüfatı torpaqları:
- Vergi, hər hektar üçün müəyyən edilmiş sabit dərəcələrə əsasən hesablanır.
- Dərəcələr torpağın kateqoriyasına və məhsuldarlıq potensialına görə dəyişir.
Qeyri-kənd təsərrüfatı torpaqları:
- Torpaq sahəsinin sahəsinə (kvadrat metrə) əsasən müəyyən olunur.
- Dərəcə torpağın şəhər, qəsəbə, kənd və ya başqa bir zonada yerləşməsinə görə dəyişir
Tarixi
Torpaq vergisinin tarixi geniş kontekstdə müxtəlif ölkələrdə torpaqdan istifadənin iqtisadi və sosial idarə edilməsini təşkil edən qədim sistemlərə qədər gedib çıxır. Bu vergi növü, əsasən, torpağın iqtisadi dəyərindən, onun sahiblik və istifadə formasından gəlir əldə etmək məqsədini daşıyır. Torpaq vergisinin tarixi birbaşa iqtisadi, sosial və idarəetmə sistemlərinin inkişafı ilə bağlıdır və cəmiyyətin strukturuna görə dəyişiklik göstərmişdir.
Qədim dövrlər
- Misir və Mesopotamiya — ilk torpaq vergilərindən biri bu ərazilərdə tətbiq edilmişdir. Fironlar və ya şahlar torpağı idarə edənlərdən məhsulun bir hissəsini vergi kimi alırdılar.
- Roma imperiyası — torpaq vergisi burada "tributum soli" adlanırdı və torpaq sahibləri tərəfindən ödənilirdi. Bu vergi dövlət xəzinəsinin əsas gəlir mənbələrindən biri idi.
Orta əsr
Feodal dövründə torpaq əsas iqtisadi resurs idi. Vergilər kəndlilər tərəfindən torpağın sahibinə (feodala) ödənilirdi. Şərqdə, məsələn, Osmanlı İmperiyasında, torpaqdan istifadə edənlər "öşür" və "xərac" kimi vergilər ödəyirdi.
Müasir dövr
Torpaq vergisi sistemlərinin müasirləşdirilməsi, xüsusilə XVIII — XIX əsrlərdə sənaye inqilabından sonra başladı. Avropada torpaq vergisi iqtisadiyyatın inkişafı ilə daha rasionallaşdırılmış bir forma aldı. Torpağın sahəsi, məhsuldarlığı və istifadəsi əsasında hesablanmağa başladı. XX əsrdə bir çox ölkələrdə torpaq vergisi torpaq mülkiyyətçilərindən dövlətə gəlir toplamaq məqsədilə tətbiq olundu.
Azərbaycanda torpaq vergisi
Sovet İttifaqında fərdi mülkiyyət məhdud olduğu üçün torpaq vergisi anlayışı fərqli şəkildə tətbiq edilirdi. Dövlət torpağı idarə edir, istifadəçilərdən məhsul və ya əmək şəklində "vergi" alırdı. Azərbaycanın 1991-ci ildə müstəqillik qazanmasından sonra torpaq islahatları həyata keçirildi. 1996-cı ildə qəbul edilmiş "Torpaq Məcəlləsi" və ardınca Vergi Məcəlləsi ilə torpaq vergisinin hüquqi əsasları təsbit edildi. Azərbaycanda torpaq vergisi hüquqi və fiziki şəxslərdən torpağın kateqoriyası və istifadəsinə görə Vergi Məcəlləsinə uyğun olaraq toplanır.
İstinadlar
- Webb, Merryn. "How a levy based on location values could be the perfect tax". Financial Times. 27 September 2013. 10 December 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 April 2020.
- Joseph, Stiglitz. "The Origins of Inequality, And Policies to Contain It" (PDF). National Tax Journal. June 2015, 68 (2). 2015: 425–448. 2023-07-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-11-23.
- Possible reforms of real estate taxation: criteria for successful policies (Hesabat). Occasional Papers. Brussels: European Commission, Directorate-General for Economic and Financial Affairs. 2012. ISBN . 2024-08-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-23.
- Binswanger-Mkhize, Hans P; Bourguignon, Camille; Brink, Rogier van den. Binswanger-Mkhize, Hans P.; Bourguignon, Camille; Van Den Brink, Rogier (redaktorlar ). Agricultural Land Redistribution: Toward Greater Consensus. World Bank. 2009. doi:10.1596/978-0-8213-7627-0. ISBN . 2023-04-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-23.
A land tax is considered a progressive tax in that wealthy landowners normally should be paying relatively more than poorer landowners and tenants. Conversely, a tax on buildings can be said to be regressive, falling heavily on tenants who generally are poorer than the landlords
- Papers of the Manchester Literary Club, Volume 33. Manchester Literary Club. 2012. səh. 503. ISBN . İstifadə tarixi: 25 May 2015.
- ; . The Story of Civilization, Volume 1: The Ancient World (ingilis). New York: Simon and Schuster. 1942. səh. 684. ISBN .
- Muller, Charles. "Mencius (Selections)". 16 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 May 2015.
- Lapidge, Michael; Godden, Malcolm; Keynes, Simon. Anglo-Saxon England. Cambridge University Press. 4 March 1999. ISBN .
- Fonseca, Gonçalo L. "The Physiocrats". The History of Economic Thought Website. 27 February 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 March 2009.
- Fraenckel, Axel. "The Physiocrats and Henry George". 4th International Conference of the International Union for Land Value Taxation and Free Trade. The School of Cooperative Individualism. 1929. 6 September 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 July 2008.
- Steiner, Philippe, Physiocracy and French Pre-classical Political Economy // Biddle, Jeff E; Davis, Jon B; Samuels, Warren J. (redaktorlar ), A Companion to the History of Economic Thought, Malden, MA, USA: Blackwell Publishing Ltd, 2003, 61–77, doi:10.1002/9780470999059.ch5, ISBN , İstifadə tarixi: 28 December 2021
Ədəbiyyat
- . "How a levy based on location values could be the perfect tax". FT.com. 27 September 2013. İstifadə tarixi: 29 September 2013.
- "Why a Land Value Tax is Inevitable". 29 September 2018.
Xarici keçidlər
- New South Wales Land Tax Management Act 1956 (Australia)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Torpaq vergisi torpaq sahibleri ve istifadecileri terefinden odenilen bir vergi novudur Bu vergi esasen torpaq sahelerinin olcusune istifade meqsedine ve yerlesdiyi yere gore hesablanir Azerbaycan Respublikasinda torpaq vergisi Vergi Mecellesi ile tenzimlenir Vergi meblegi kend teserrufati ve qeyri kend teserrufati torpaqlari ucun ferqli hesablanir Kend teserrufati torpaqlari Vergi her hektar ucun mueyyen edilmis sabit derecelere esasen hesablanir Dereceler torpagin kateqoriyasina ve mehsuldarliq potensialina gore deyisir Qeyri kend teserrufati torpaqlari Torpaq sahesinin sahesine kvadrat metre esasen mueyyen olunur Derece torpagin seher qesebe kend ve ya basqa bir zonada yerlesmesine gore deyisirTarixiTorpaq vergisinin tarixi genis kontekstde muxtelif olkelerde torpaqdan istifadenin iqtisadi ve sosial idare edilmesini teskil eden qedim sistemlere qeder gedib cixir Bu vergi novu esasen torpagin iqtisadi deyerinden onun sahiblik ve istifade formasindan gelir elde etmek meqsedini dasiyir Torpaq vergisinin tarixi birbasa iqtisadi sosial ve idareetme sistemlerinin inkisafi ile baglidir ve cemiyyetin strukturuna gore deyisiklik gostermisdir Qedim dovrler Misir ve Mesopotamiya ilk torpaq vergilerinden biri bu erazilerde tetbiq edilmisdir Fironlar ve ya sahlar torpagi idare edenlerden mehsulun bir hissesini vergi kimi alirdilar Roma imperiyasi torpaq vergisi burada tributum soli adlanirdi ve torpaq sahibleri terefinden odenilirdi Bu vergi dovlet xezinesinin esas gelir menbelerinden biri idi Orta esr Feodal dovrunde torpaq esas iqtisadi resurs idi Vergiler kendliler terefinden torpagin sahibine feodala odenilirdi Serqde meselen Osmanli Imperiyasinda torpaqdan istifade edenler osur ve xerac kimi vergiler odeyirdi Muasir dovr Torpaq vergisi sistemlerinin muasirlesdirilmesi xususile XVIII XIX esrlerde senaye inqilabindan sonra basladi Avropada torpaq vergisi iqtisadiyyatin inkisafi ile daha rasionallasdirilmis bir forma aldi Torpagin sahesi mehsuldarligi ve istifadesi esasinda hesablanmaga basladi XX esrde bir cox olkelerde torpaq vergisi torpaq mulkiyyetcilerinden dovlete gelir toplamaq meqsedile tetbiq olundu Azerbaycanda torpaq vergisiSovet Ittifaqinda ferdi mulkiyyet mehdud oldugu ucun torpaq vergisi anlayisi ferqli sekilde tetbiq edilirdi Dovlet torpagi idare edir istifadecilerden mehsul ve ya emek seklinde vergi alirdi Azerbaycanin 1991 ci ilde musteqillik qazanmasindan sonra torpaq islahatlari heyata kecirildi 1996 ci ilde qebul edilmis Torpaq Mecellesi ve ardinca Vergi Mecellesi ile torpaq vergisinin huquqi esaslari tesbit edildi Azerbaycanda torpaq vergisi huquqi ve fiziki sexslerden torpagin kateqoriyasi ve istifadesine gore Vergi Mecellesine uygun olaraq toplanir IstinadlarWebb Merryn How a levy based on location values could be the perfect tax Financial Times 27 September 2013 10 December 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 April 2020 Joseph Stiglitz The Origins of Inequality And Policies to Contain It PDF National Tax Journal June 2015 68 2 2015 425 448 2023 07 09 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2024 11 23 Possible reforms of real estate taxation criteria for successful policies Hesabat Occasional Papers Brussels European Commission Directorate General for Economic and Financial Affairs 2012 ISBN 978 92 79 22920 6 2024 08 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 11 23 Binswanger Mkhize Hans P Bourguignon Camille Brink Rogier van den Binswanger Mkhize Hans P Bourguignon Camille Van Den Brink Rogier redaktorlar Agricultural Land Redistribution Toward Greater Consensus World Bank 2009 doi 10 1596 978 0 8213 7627 0 ISBN 978 0 8213 7627 0 2023 04 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 11 23 A land tax is considered a progressive tax in that wealthy landowners normally should be paying relatively more than poorer landowners and tenants Conversely a tax on buildings can be said to be regressive falling heavily on tenants who generally are poorer than the landlords Papers of the Manchester Literary Club Volume 33 Manchester Literary Club 2012 seh 503 ISBN 978 1 176 12707 4 Istifade tarixi 25 May 2015 The Story of Civilization Volume 1 The Ancient World ingilis New York Simon and Schuster 1942 seh 684 ISBN 978 1 5051 0566 7 Muller Charles Mencius Selections 16 November 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 May 2015 Lapidge Michael Godden Malcolm Keynes Simon Anglo Saxon England Cambridge University Press 4 March 1999 ISBN 978 0 521 62243 1 Fonseca Goncalo L The Physiocrats The History of Economic Thought Website 27 February 2009 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 March 2009 Fraenckel Axel The Physiocrats and Henry George 4th International Conference of the International Union for Land Value Taxation and Free Trade The School of Cooperative Individualism 1929 6 September 2008 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 July 2008 Steiner Philippe Physiocracy and French Pre classical Political Economy Biddle Jeff E Davis Jon B Samuels Warren J redaktorlar A Companion to the History of Economic Thought Malden MA USA Blackwell Publishing Ltd 2003 61 77 doi 10 1002 9780470999059 ch5 ISBN 9780470999059 Istifade tarixi 28 December 2021Edebiyyat How a levy based on location values could be the perfect tax FT com 27 September 2013 Istifade tarixi 29 September 2013 Why a Land Value Tax is Inevitable 29 September 2018 Xarici kecidlerNew South Wales Land Tax Management Act 1956 Australia Vikisitatda Torpaq vergisi ile elaqedar sitatlar var