Tofiq Məlikli (tam adı: Tofiq Davud oğlu Məlikov; 31 avqust 1942, Kirovabad) — Azərbaycan və Rusiya ədəbiyyatşünası, şərqşünası, tərcüməçisi, kulturoloqu, yazarı. İçtimai xadim. Filologiya elmləri doktoru, Azərbaycanın əməkdar elm xadimi (2011). Moskva Dövlət Linqvistika Universitetinin professoru. Beynəlxalq Türkoloji və Mədəniyyət Fondunun (BTMF) vitse-prezidenti (1991)
Tofiq Məlikli | |
---|---|
Doğum tarixi | 31 avqust 1942 (81 yaş) |
Doğum yeri | |
Elm sahəsi | ədəbiyyatşünaslıq |
Təhsili | |
Mükafatları |
Həyatı
Tofiq Məlikli 31 avqust 1942-ci ildə Gəncədə ziyalı ailəsində anadan olub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1960-cı ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olmuş, 1965-ci ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, elə həmin ildə də Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində diktor işləmişdir. 1966-cı ildə SSRİ Elmlər Akademiyası Şərqşünaslıq İnstitutunun aspiranturasına qəbul olunur. 1968-ci ildə “XX əsrin 60-cı illərində türk poeziyası” mözusunda namizədlik, 1994-cü ildə “Yeni türk poeziyası: təşəkkülü və inkişafı” mövzusunda doktorluq dissertasiyalarını müdafiə etmişdir. 1969-1992-ci illərdə SSRİ EA Şərqşünslıq İnstitutunda, 1991-1994-cü illərdə İstanbul Universitetində Rus dili və ədəbiyyatı bölümünü qurmuş və ona başçılıq etmiş, 1994-2015-ci illərdə Moskva Dövlət Linqivistka Universitetində açdığı “Türk dili və mədəniyyəti mərkəzi”nin rəhbəri olmuşdur. 1998-ci ildə professor elmi adı almış T.Məlikli hazırda Moskva Dövlət Linqvistika (dillər) Universitetinin (MDLU) professorudur. Eyni zamanda, 1991-ci ildən Beynəlxalq Türkoloji və Mədəniyyət Fondunun (BTMF) vitse-prezidentidir. 2011-ci ildən “Azərbaycanın əməkdar elm xadimi”dir. T.Məlikli, həmçinin Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Moskva şöbəsinin və “Ocaq” Cəmiyyətinin rəhbəri, Rusiya türkoloqları komitəsi sədrinin müavinidir. 2003-cü il oktyabr ayının 25-də Moskvada Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Moskva Bölməsi yaranarkən bölmənin sədri Tofiq Məlikli seçilmişdir.
Elmi fəaliyyəti
Əsas elmi fəaliyyəti ədəbiyyatşünaslıq, ümumtürk və Türkiyə filologiyası, ədəbiyyat nəzəriyyəsi, kültüroloji ilə bağlıdır. Sovet məkanında çağdaş türk poeziyasının yeganə uzmanı olan Tofiq Məlikli Türkiyə ədəbiyyatındakı yeni bir cərəyanın - Yeni poeziyanın ideya-estetik prinsiplərini uzun illər araşdıraraq və kompleksli tarixi-ədəbiyyatşünalıq incələmələrinə, bu cərəyanın aparıcı şairlərinin yaradıcılıqlarının sistemli analizinə dayanmış, türkoloji elmində ilk dəfə olaraq bədii birliyin orjinal tipinin mükəmməl sistemini yaratmışdır. Bu sistem çağdaş türk ədəbiyyatında baş verən proseslərin anlaşılmasında və incələnməsində önəmli rol oynamaqdadır. Tofiq Məlikli 15 elmi monoqrafiyanın və türk ədəbiyyatı, qarşlaşdırılmalı ədəbiyyatşünaslıq, Azərbaycan ədəbiyyatı, türkoloji və filoloji problemlərə həsr olunmuş 200-ə yaxın məqalənin yazarıdır. Nazim Hikmət, Fazil Hüsnü Dağlarca, Yaşar Kamal, Orxan Pamuk, Fakir Baykurt, Əziz Nesin və başqa Türkiyə yazıçılarının əsərlərini rus və Azərbaycan türkcəsinə çevirmişdir. İki poetik kitabın müəllifidir. T.Məliklinin əsərləri bir çox xarici dillərə tərcümə edilmişdir.
Əsas əsərləri
- 60-cı və 70-ci illərin əvvəllərində türk poeiyası. Moskva: 1980 (rusca)
- Nazim Hikmət və yeni Türkiyə şeiri. Moskva: 1987 (rusca)
- Yeni türk şeiri: təşəkkülü və inkişafı. Bakı: 1993 (rusca)
- Türkiyə ədəbiyyatı: köklər və budaqlar. Moskva: 1990 (rusca)
- Türkoloji problemler. Bakı: 2008 (Aərbaycan türkcəsində)
- Türkiyə ədəbiyyatı tarixi. Moskva: 2010. (rusca)
- Dahinin tənhalığı.Fazil Hüsnü Dağlarca, Мoskva: 2014 (rusca)
- Türkiyə şairləri. Bakı: 2017.(rusca)
- Türkoloji və filoloji problemlər. Bakı: 2017 (Azərbaycan türkcəsində)
- Suyu axtaran adam. Bakı: "Təknur" nəşriyyatı, 2019 (Azərbaycan türkcəsində)
Ədəbiyyat
- Qaralamasız yaşanan ömür. Tərtibat: İlham Bədəlbəyli. Tofiq Məlikinin 70 illiyinə ərmağan. Moskova: 2012.(Rus və Aərbaycan türkcəsində).
- Məlikli (Məlikov) Tofiq Davud oğlu.- S.D.Miliband. Rusiya şərqşünasları. Moskva, 2008.(rusca)
İstinadlar
- "Tofiq Davud Oğlu Məlikli". 2019-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-05.
- "Yazıçılar Birliyində Tofiq Məliklinin "Dahinin tənhalığı" kitabının təqdimatı olub". 23 August 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-05.
- "Nazim Hikmət və doktor Qalina... - Tofiq Məlikli yazır". 2019-10-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-08.
Xarici keçidlər
- Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyində görkəmli türkoloq-alim Tofiq Məlikli ilə görüş keçirildi 2019-10-08 at the Wayback Machine
- Tofiq Məlikli - 70
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tofiq Melikli tam adi Tofiq Davud oglu Melikov 31 avqust 1942 Kirovabad Azerbaycan ve Rusiya edebiyyatsunasi serqsunasi tercumecisi kulturoloqu yazari Ictimai xadim Filologiya elmleri doktoru Azerbaycanin emekdar elm xadimi 2011 Moskva Dovlet Linqvistika Universitetinin professoru Beynelxalq Turkoloji ve Medeniyyet Fondunun BTMF vitse prezidenti 1991 Tofiq MelikliDogum tarixi 31 avqust 1942 1942 08 31 81 yas Dogum yeri Kirovabad Azerbaycan SSR SSRIElm sahesi edebiyyatsunasliqTehsili Baki Dovlet UniversitetiMukafatlariHeyatiTofiq Melikli 31 avqust 1942 ci ilde Gencede ziyali ailesinde anadan olub Orta mektebi bitirdikden sonra 1960 ci ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin serqsunasliq fakultesine daxil olmus 1965 ci ilde orani ferqlenme diplomu ile bitirmis ele hemin ilde de Azerbaycan Dovlet Televiziya ve Radio Verilisleri Komitesinde diktor islemisdir 1966 ci ilde SSRI Elmler Akademiyasi Serqsunasliq Institutunun aspiranturasina qebul olunur 1968 ci ilde XX esrin 60 ci illerinde turk poeziyasi mozusunda namizedlik 1994 cu ilde Yeni turk poeziyasi tesekkulu ve inkisafi movzusunda doktorluq dissertasiyalarini mudafie etmisdir 1969 1992 ci illerde SSRI EA Serqsunsliq Institutunda 1991 1994 cu illerde Istanbul Universitetinde Rus dili ve edebiyyati bolumunu qurmus ve ona basciliq etmis 1994 2015 ci illerde Moskva Dovlet Linqivistka Universitetinde acdigi Turk dili ve medeniyyeti merkezi nin rehberi olmusdur 1998 ci ilde professor elmi adi almis T Melikli hazirda Moskva Dovlet Linqvistika diller Universitetinin MDLU professorudur Eyni zamanda 1991 ci ilden Beynelxalq Turkoloji ve Medeniyyet Fondunun BTMF vitse prezidentidir 2011 ci ilden Azerbaycanin emekdar elm xadimi dir T Melikli hemcinin Azerbaycan Yazicilar Birliyinin Moskva sobesinin ve Ocaq Cemiyyetinin rehberi Rusiya turkoloqlari komitesi sedrinin muavinidir 2003 cu il oktyabr ayinin 25 de Moskvada Azerbaycan Yazicilar Birliyinin Moskva Bolmesi yaranarken bolmenin sedri Tofiq Melikli secilmisdir Elmi fealiyyetiEsas elmi fealiyyeti edebiyyatsunasliq umumturk ve Turkiye filologiyasi edebiyyat nezeriyyesi kulturoloji ile baglidir Sovet mekaninda cagdas turk poeziyasinin yegane uzmani olan Tofiq Melikli Turkiye edebiyyatindaki yeni bir cereyanin Yeni poeziyanin ideya estetik prinsiplerini uzun iller arasdiraraq ve kompleksli tarixi edebiyyatsunaliq incelemelerine bu cereyanin aparici sairlerinin yaradiciliqlarinin sistemli analizine dayanmis turkoloji elminde ilk defe olaraq bedii birliyin orjinal tipinin mukemmel sistemini yaratmisdir Bu sistem cagdas turk edebiyyatinda bas veren proseslerin anlasilmasinda ve incelenmesinde onemli rol oynamaqdadir Tofiq Melikli 15 elmi monoqrafiyanin ve turk edebiyyati qarslasdirilmali edebiyyatsunasliq Azerbaycan edebiyyati turkoloji ve filoloji problemlere hesr olunmus 200 e yaxin meqalenin yazaridir Nazim Hikmet Fazil Husnu Daglarca Yasar Kamal Orxan Pamuk Fakir Baykurt Eziz Nesin ve basqa Turkiye yazicilarinin eserlerini rus ve Azerbaycan turkcesine cevirmisdir Iki poetik kitabin muellifidir T Meliklinin eserleri bir cox xarici dillere tercume edilmisdir Esas eserleri 60 ci ve 70 ci illerin evvellerinde turk poeiyasi Moskva 1980 rusca Nazim Hikmet ve yeni Turkiye seiri Moskva 1987 rusca Yeni turk seiri tesekkulu ve inkisafi Baki 1993 rusca Turkiye edebiyyati kokler ve budaqlar Moskva 1990 rusca Turkoloji problemler Baki 2008 Aerbaycan turkcesinde Turkiye edebiyyati tarixi Moskva 2010 rusca Dahinin tenhaligi Fazil Husnu Daglarca Moskva 2014 rusca Turkiye sairleri Baki 2017 rusca Turkoloji ve filoloji problemler Baki 2017 Azerbaycan turkcesinde Suyu axtaran adam Baki Teknur nesriyyati 2019 Azerbaycan turkcesinde EdebiyyatQaralamasiz yasanan omur Tertibat Ilham Bedelbeyli Tofiq Melikinin 70 illiyine ermagan Moskova 2012 Rus ve Aerbaycan turkcesinde Melikli Melikov Tofiq Davud oglu S D Miliband Rusiya serqsunaslari Moskva 2008 rusca Istinadlar Tofiq Davud Oglu Melikli 2019 10 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 05 Yazicilar Birliyinde Tofiq Meliklinin Dahinin tenhaligi kitabinin teqdimati olub 23 August 2019 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 05 Nazim Hikmet ve doktor Qalina Tofiq Melikli yazir 2019 10 08 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 08 Xarici kecidlerMilli Azerbaycan Edebiyyati Muzeyinde gorkemli turkoloq alim Tofiq Melikli ile gorus kecirildi 2019 10 08 at the Wayback Machine Tofiq Melikli 70