Tisa çayı (ukr. Тиса, mac. Tisza, slovak. Tisa, serb. Тиса) — Dunay çayının ən uzun qolu olub, Mərkəzi Avropadan axır.
Tisa çayı | |
---|---|
| |
Ölkələr | |
Mənbəyi | Ağ Tisa/ Qara Tisa |
• Yüksəkliyi | 445 m |
Mənsəbi | Dunay çayı/ Qara dəniz |
Uzunluğu | 965 km |
Su sərfi | 796 m³/s |
Hövzəsinin sahəsi | 157186 km² |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafi mövqeyi
Bu çay başlanğıcını Ukraynanın qərb əyalətindən götürür. Onu demək olar ki, Raxova şəhəri yaxınlığında Qara Tisa və Ağ Tisanın birləşməsi əmələ gətirir. Qara Tisanın mənbəyi dəniz səviyyəsindən 1400 m-də olub, şimal-şərq Svidov qalxmasından başlanğıc götürür. Ağ Tisa isə öz başlanğıcını cənub-qərbi Çernoqoriya massivindən 1650 m hündürlüyündən başlanğıcını götürür. Ukrayna daxilində Tisa çayı 201 km məsafədə uzanır. Tisa əvvəlcə Ukrayna və Rumiya sərhəddi ilə, sonra isə Ukrayna və Macarıstana sərhəddindən axır. Serbiya ərazisində Dunay çayına tökülür. 1973-cü ildə çayın üzərində Tisa su anbarı tikilmişdir.
Bu növdən olan pərvanələr əvvəllər Avropanın bir çox çaylarında geniş yayılmışdı. Lakin antropogen amillərin təsiri nəticəsində suyun keyfiyyətinin pisləşməsi ona gətirib çıxarmışdır ki, indi belə kütləvi uçuşlar yalnız Macarıstanda və Serbiyada müşahidə olunur.
Sahillərindəki şəhərlər
Ukraynada olanlar
- Raxov
- Tyaçev
- Xust
- Çop
Ruminiyada olanlar
- Siqetu-Marmaçiyey
Macarıstanda olanlar
- Dombrad
- Tokay
- Solnok
- Seqed
Çayın qolları
- Sağ qolları: Kosova (41 km), Teresva (56 km), Tereblya (91 km), Rika (92 km), Borjava (106 km), Bodroq (188 km), Eqer (291 km), Zadva, Eqricka, Kereş.
- Sol qolları: Viseul, İza, Someş, Kereş, Mureş, Beqa, Batar, Krasna, Moskva
Həmçinin bax
İstinadlar
- Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. — Т. 6. Украина и Молдавия. Вып. 1. Западная Украина и Молдавия (без бассейна р. Днестра). — Л., Гидрометеоиздат, 1978. — 47-57 с.
https://azertag.az/xeber/TISA_CHAYI_UZARINDA_PARVANALAR-412574
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tisa cayi ukr Tisa mac Tisza slovak Tisa serb Tisa Dunay cayinin en uzun qolu olub Merkezi Avropadan axir Tisa cayiTisa cayinin gorunusuOlkeler Ukrayna Macaristan Ruminiya Serbiya SlovakiyaMenbeyi Ag Tisa Qara Tisa Yuksekliyi 445 mMensebi Dunay cayi Qara denizUzunlugu 965 kmSu serfi 796 m sHovzesinin sahesi 157186 km Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografi movqeyiBu cay baslangicini Ukraynanin qerb eyaletinden goturur Onu demek olar ki Raxova seheri yaxinliginda Qara Tisa ve Ag Tisanin birlesmesi emele getirir Qara Tisanin menbeyi deniz seviyyesinden 1400 m de olub simal serq Svidov qalxmasindan baslangic goturur Ag Tisa ise oz baslangicini cenub qerbi Cernoqoriya massivinden 1650 m hundurluyunden baslangicini goturur Ukrayna daxilinde Tisa cayi 201 km mesafede uzanir Tisa evvelce Ukrayna ve Rumiya serheddi ile sonra ise Ukrayna ve Macaristana serheddinden axir Serbiya erazisinde Dunay cayina tokulur 1973 cu ilde cayin uzerinde Tisa su anbari tikilmisdir Bu novden olan pervaneler evveller Avropanin bir cox caylarinda genis yayilmisdi Lakin antropogen amillerin tesiri neticesinde suyun keyfiyyetinin pislesmesi ona getirib cixarmisdir ki indi bele kutlevi ucuslar yalniz Macaristanda ve Serbiyada musahide olunur Sahillerindeki seherlerUkraynada olanlar Raxov Tyacev Xust Cop Ruminiyada olanlar Siqetu Marmaciyey Macaristanda olanlar Dombrad Tokay Solnok SeqedCayin qollariSag qollari Kosova 41 km Teresva 56 km Tereblya 91 km Rika 92 km Borjava 106 km Bodroq 188 km Eqer 291 km Zadva Eqricka Keres Sol qollari Viseul Iza Somes Keres Mures Beqa Batar Krasna MoskvaHemcinin baxDunay cayi SerbiyaIstinadlarResursy poverhnostnyh vod SSSR Opisanie rek i ozyor i raschyoty osnovnyh harakteristik ih rezhima T 6 Ukraina i Moldaviya Vyp 1 Zapadnaya Ukraina i Moldaviya bez bassejna r Dnestra L Gidrometeoizdat 1978 47 57 s https azertag az xeber TISA CHAYI UZARINDA PARVANALAR 412574