Тixama (ərəb. تهامة) — qumlardan ibarət olan və Ərəbistan yarımadasının qərb, cənub-qərb sahillərini əhatə edən səhra. Səhra Qırmızı dəniz və Hiçaz, Asir dağları arasında yerləşir. İnzibati cəhətdən Səudiyyə Ərəbistanı və Yəmən ərazisində yerləşir. Sahilboyu səhranın eni 5–70 km arasında dəyişir. Çayları şərqdən qərbə axır. Yağıntəlarla qidalanırlar. Daimi axara malik deyillər.
Tihamə | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 690 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Səudiyyə Ərəbistanı |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İqlimi turopikdir. İl ərzində 30 mm yağıntı düşür. Şimalda yağıntının miqdarı 150 mm qədər qalxır. İllik orta temperatur 22-24 °С, ən isti ay iyuldur. Maksimum temperatur 30 °C keçir. Qum fırtınaları müşahidə edilir. Sahilə yaxınlıq və şərqdən dağlarla əhatələnməsi ərazisində havanın rütubətini yüksəldir. Bu hall tənəffüsü olduqca cətinləşdirir.
Tarix
XVII əsrdə hollandlar və ingilislər Moxedə kofe faktoriyası təşkil edirlər, fransızlar və portuqallar isə Tihaməda zorla möhkəmlənmək istəyirdilər. 1798–1801 illər ingilis ekspedisiyası başda general Vilson olmaqla əraziyə yönəlmişdir. O, imamla razılığa gəlmək niyyətində idi. Hədəf Yəmən ərazisində ingilis qüvvələrinin yerləşdirilməsi olmuşdur. Avropa ekspansiyası Yəmən feodallarə arasında separatçılıq meyllərini artırırdı
XIX əsrin əvvələrində Yəmənin sahil rayonları vahhabilərin hücumuna məruz qalmışdır. 1818-ci ildə isə imamət Tihamənı itirmişdir. Birinci Dünya müharibəsi zamanı ingilislər Kamaran adası və Txamanı işgal etmişdir. 1919-ci ildə Yəhya ben Muhammed Həmid-ad-Din özünü kral elan edərək Türkiyəyə olan vassal asıllığından imtina edir. Yəhyanın dövləti dağlıq əraziləri əhatə edirdi. Bura Yəmən qəbilələrinin birləşdirmə hərəkatının mərkəzi rolunu oynayırdı.
1921-ci ildə Xodeyda şəhəri ingilislər tərəfindən Asir əmirliyinə verilir. Bu hadisə 1918–1928 illər ingilis-yəmən konflikti nəticəsində baş vermişdir. Nəticədə Dağlıq Yəmən blokadaya alınmışdır. Cənub rayonları ingilislər və yənlilər arasında toqquşma meydanı olmuşdur. 1925-ci ildə kral Yəhya Xdeyda şəhəri azad edilir.
İstinadlar
- İslam tarixi: Bəni-Müstəliq ğəzvəsi 2022-09-22 at the Wayback Machine. islam.az
- "Sovet Tarix ensiklopediyası". 2017-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-07-28.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tixama ereb تهامة qumlardan ibaret olan ve Erebistan yarimadasinin qerb cenub qerb sahillerini ehate eden sehra Sehra Qirmizi deniz ve Hicaz Asir daglari arasinda yerlesir Inzibati cehetden Seudiyye Erebistani ve Yemen erazisinde yerlesir Sahilboyu sehranin eni 5 70 km arasinda deyisir Caylari serqden qerbe axir Yagintelarla qidalanirlar Daimi axara malik deyiller TihameUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 690 mYerlesmesi23 15 17 sm e 38 52 19 s u Olke Seudiyye ErebistaniTihame Vikianbarda elaqeli mediafayllar Iqlimi turopikdir Il erzinde 30 mm yaginti dusur Simalda yagintinin miqdari 150 mm qeder qalxir Illik orta temperatur 22 24 S en isti ay iyuldur Maksimum temperatur 30 C kecir Qum firtinalari musahide edilir Sahile yaxinliq ve serqden daglarla ehatelenmesi erazisinde havanin rutubetini yukseldir Bu hall teneffusu olduqca cetinlesdirir TarixXVII esrde hollandlar ve ingilisler Moxede kofe faktoriyasi teskil edirler fransizlar ve portuqallar ise Tihameda zorla mohkemlenmek isteyirdiler 1798 1801 iller ingilis ekspedisiyasi basda general Vilson olmaqla eraziye yonelmisdir O imamla raziliga gelmek niyyetinde idi Hedef Yemen erazisinde ingilis quvvelerinin yerlesdirilmesi olmusdur Avropa ekspansiyasi Yemen feodallare arasinda separatciliq meyllerini artirirdi XIX esrin evvelerinde Yemenin sahil rayonlari vahhabilerin hucumuna meruz qalmisdir 1818 ci ilde ise imamet Tihameni itirmisdir Birinci Dunya muharibesi zamani ingilisler Kamaran adasi ve Txamani isgal etmisdir 1919 ci ilde Yehya ben Muhammed Hemid ad Din ozunu kral elan ederek Turkiyeye olan vassal asilligindan imtina edir Yehyanin dovleti dagliq erazileri ehate edirdi Bura Yemen qebilelerinin birlesdirme herekatinin merkezi rolunu oynayirdi 1921 ci ilde Xodeyda seheri ingilisler terefinden Asir emirliyine verilir Bu hadise 1918 1928 iller ingilis yemen konflikti neticesinde bas vermisdir Neticede Dagliq Yemen blokadaya alinmisdir Cenub rayonlari ingilisler ve yenliler arasinda toqqusma meydani olmusdur 1925 ci ilde kral Yehya Xdeyda seheri azad edilir IstinadlarIslam tarixi Beni Musteliq gezvesi 2022 09 22 at the Wayback Machine islam az Sovet Tarix ensiklopediyasi 2017 10 23 tarixinde Istifade tarixi 2016 07 28