Tenday (天台宗) – buddizmin Yaponiyadakı sektalarından biri. IX əsrdə Çindəki sektası əsasında yaradılmışdır. Bu sekta XIII əsrə kimi Yaponiyanın ən populyar iki buddist sektasından biri idi. Sektanın nəzəriyyələri əsaslanır.
Tarix
Tenday sektasının əsası 806-cı ildə keşiş Sayço tərəfindən qoyulmuşdur. Yaponiyadakı Tenday sektası Çindəki sektasına əsaslanır. Bu sektanın mərkəzi Çinin yerləşdiyi üçün belə adlandırılmış, daha sonra Tenday sektası üçün də bənzər addan istifadə olunmuşdur.
Sayço 804-cü ildə Çinə səyahət edərək 9 ay boyunca Tyantay dağında buddizmi öyrənmiş və Tyantay buddizminin ustası olmuşdur. Sayço Yaponiya imperatoru icazə alaraq Kiotonun şimal-şərqində yerləşən Hiey dağında buddizm məbədi tikdirmişdi. Sayço Çindən Yaponiyaya qayıdanda bu məbədi Tenday sektasının mərkəzinə çevirmişdir.
İmperator Kammu paytaxtı Naradan Kiotoya köçürdükdən sonra Tenday sektasını dəstəkləməyə başlamışdır, çünki Naradakı digər buddizm sektaları dövlətin işlərinə qarışmağa çalışırdı. Sayçonun Hiey dağında tikdirdiyi böyüyərək 3000-dən tikilidən ibarət struktura çevrilmişdir. Bir çox dini lider Tenday buddizmini burada öyrənmişdir.
Tenday sektası sektası ilə birlikdə XIII əsrə kimi Yaponiyanın ən geniş yayılmış iki buddist sektasından biri idi. Tenday sektası ən güclü dövrünə X-XI əsrlərdə çatmışdır. Həmin dövrdə Yaponiya imperatorları və kimi güclü ailələr Tenday sektasına güclü dəstək verirdilər. Tenday sektası şintoizmdəki kamiləri mənimsəyərək praktikalarına əlavə etmişdir. Tenday sektası aristokratiya ilə assosiasiya olunduğu üçün Təmiz torpağın buddizmi, buddizmi və feodal hərbi liderlərin dəstəklədiyi Zen buddizmi kimi populyar sektaların kölgəsində qalmağa başlamışdır. Onların üçü də Tenday sektasının nəzəriyyələrinə əsaslansa da, daha sonra ayrı-ayrı sektalara çevrilmişdirlər.
Nəzəriyyələri
Tenday keşişləri 12 il boyunca hazırlıq keçirərək buddist əlyazmalarını və Hiey dağında meditasiyanı öyrənirlər. Tenday buddizminin nəzəriyyələri əsaslanır. Bu sutraya görə bütün insanların müdrik budda olma potensialı var. Tenday sektası buddizmin Mahayana qoluna daxildir. Bu sekta bir çox sayda insanın əqidəsini dəyişməsinə icazə versə də, Naradakı sektası kimi sektalara görə ancaq keşişlər budda ola bilərlər.
Tenday buddizmində yerinə yetirilən əsas praktikalardan biri . Bu, daha sonra Təmiz torpağın buddizmi və sitayiş edən digər sektalar üçün də praktikaya çevrilmişdir. "Namu Amida Butsu" ("Məni xilas et, budda Amida") ifadəsinin qısaltması olan "nembutsu" sözünü tez-tez təkrarlamaq insanı xilas edir və onu Amidanın Qərb cənnətində dirildir.
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Perkins, Dorothy. Encyclopedia of Japan: Japanese History and Culture, from Abacus to Zori. Roundtable Press. 1991. səh. 350. ISBN . İstifadə tarixi: 13 may 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tenday 天台宗 buddizmin Yaponiyadaki sektalarindan biri IX esrde Cindeki sektasi esasinda yaradilmisdir Bu sekta XIII esre kimi Yaponiyanin en populyar iki buddist sektasindan biri idi Sektanin nezeriyyeleri esaslanir Tenday sektasinin Hiey daginda yerlesen merkezi olan TarixTenday sektasinin esasi 806 ci ilde kesis Sayco terefinden qoyulmusdur Yaponiyadaki Tenday sektasi Cindeki sektasina esaslanir Bu sektanin merkezi Cinin yerlesdiyi ucun bele adlandirilmis daha sonra Tenday sektasi ucun de benzer addan istifade olunmusdur Sayco 804 cu ilde Cine seyahet ederek 9 ay boyunca Tyantay daginda buddizmi oyrenmis ve Tyantay buddizminin ustasi olmusdur Sayco Yaponiya imperatoru icaze alaraq Kiotonun simal serqinde yerlesen Hiey daginda buddizm mebedi tikdirmisdi Sayco Cinden Yaponiyaya qayidanda bu mebedi Tenday sektasinin merkezine cevirmisdir Imperator Kammu paytaxti Naradan Kiotoya kocurdukden sonra Tenday sektasini desteklemeye baslamisdir cunki Naradaki diger buddizm sektalari dovletin islerine qarismaga calisirdi Sayconun Hiey daginda tikdirdiyi boyuyerek 3000 den tikiliden ibaret struktura cevrilmisdir Bir cox dini lider Tenday buddizmini burada oyrenmisdir Tenday sektasi sektasi ile birlikde XIII esre kimi Yaponiyanin en genis yayilmis iki buddist sektasindan biri idi Tenday sektasi en guclu dovrune X XI esrlerde catmisdir Hemin dovrde Yaponiya imperatorlari ve kimi guclu aileler Tenday sektasina guclu destek verirdiler Tenday sektasi sintoizmdeki kamileri menimseyerek praktikalarina elave etmisdir Tenday sektasi aristokratiya ile assosiasiya olundugu ucun Temiz torpagin buddizmi buddizmi ve feodal herbi liderlerin desteklediyi Zen buddizmi kimi populyar sektalarin kolgesinde qalmaga baslamisdir Onlarin ucu de Tenday sektasinin nezeriyyelerine esaslansa da daha sonra ayri ayri sektalara cevrilmisdirler NezeriyyeleriTenday kesisleri 12 il boyunca hazirliq kecirerek buddist elyazmalarini ve Hiey daginda meditasiyani oyrenirler Tenday buddizminin nezeriyyeleri esaslanir Bu sutraya gore butun insanlarin mudrik budda olma potensiali var Tenday sektasi buddizmin Mahayana qoluna daxildir Bu sekta bir cox sayda insanin eqidesini deyismesine icaze verse de Naradaki sektasi kimi sektalara gore ancaq kesisler budda ola bilerler Tenday buddizminde yerine yetirilen esas praktikalardan biri Bu daha sonra Temiz torpagin buddizmi ve sitayis eden diger sektalar ucun de praktikaya cevrilmisdir Namu Amida Butsu Meni xilas et budda Amida ifadesinin qisaltmasi olan nembutsu sozunu tez tez tekrarlamaq insani xilas edir ve onu Amidanin Qerb cennetinde dirildir IstinadlarPerkinsEdebiyyatPerkins Dorothy Encyclopedia of Japan Japanese History and Culture from Abacus to Zori Roundtable Press 1991 seh 350 ISBN 0 8160 1934 7 Istifade tarixi 13 may 2022