Telim xan Teymur xan oğlu Türkman (1757, Mərağey[d], Mərkəzi ostanı – 1830, Savə, Mərkəzi ostanı) — el şairi.
Telim xan | |
---|---|
Telim xan Teymur xan oğlu Türkman | |
Doğum tarixi | 1757 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 1830 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | şair |
Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili |
Telim xan Vikimənbədə |
Həyatı
Telim xan 1742-ci ildə Savə vilayətinin kəndində anadan olmuşdur. 14-15 yaşlarında şeir yazmağa başlamışdır. Çox gözəl şeirlər yazdığı və mükəmməl aşıqlığından dolayı onun "Haqq aşığı" olduğuna inanılmışdır.
Telim xan gənclik illərində əmisi qızı Mehri xanıma aşiq olmuş, onun ardınca Şiraza getmiş, orada yeddi il qalaraq yəhər-səmər işləriylə, sərraclıqla məşğul olmuşdur. O, nakam bir eşq yaşamış, çox sevdiyi Mehri xanıma qovuşa biməmışdir. Amma son nəfəsinə qədər Mehri xanımı sevmişdir.
Telim xan bir şerində 60 yaşına, başqa bir şerində isə 90 yaşına çatdığına işarə etmişdir. Onun doxsan yaşında öldüyü qəbul edilsə də, şair hicri-qəməri 1245-ci ildə, yəni miladi 1829-cu ildə vəfat edib.
Telim xanın oğullarından biri Qulamhüseyn bəydir. Onun oğlu Kərim bəy, onun oğlu Murad xan, Murad xanın oğlu isə Mirzə Mahmuddur (Türkmən Mahmud). Mirzə Mahmud da şair imiş. Onun övladlarından Mahmud oğlu Hüseyn, indi Hüseynoğulları ünvanını Mahmuddan alıb "Mahmudi" deyə tanınırlar. Telim xanın bir oğlu da Şükrullah bəy imiş ki, onun nəsli də Cəlali, Nuri, Zahidi və Telimi soyadları ilə tanınmaqdadırlar.
Savə türklərindən Əli Kəmali, Telim xanın on min beytə yaxın şerini toplamış və bir divan halına gətirib çapa hazırlamışdır. Telim xan klassik və xalq şerinin, müstəzat, müxəmməs, təsnif, təcnis, qoşma, gəzəl, müsəlsəl, bayatı, gəraylı, mürəbbə, müsəbbə, müləmma, dodaqdəyməz, nəzm şəkillərində və əruz vəzninin çeşidli qəlplərində şeirlər yazmışdır. Tədqiqatçı-vəkil Əli Kəmali bir yazısında ömrünün on ildən çoxunu Telim xanın həyatını araştırmağa və onun şeirlərini toplamağa həsr etdiyini, milyonlarla pul xərclədiyini yaxşı mənada öyünərək yazır. Əli Kəmali tamamlayıb, hazır hala gətirdiyi Telim xanın divanını çap etdirmədən dünyaya gözlərini yumdu (1996). Bu divan hələ də çap olunmayıb.
Mənbə
- Varlıq dərgisi, 1360 (1981), Tehran- İran, Sayı: 25, s. 50-54; Save türklerinin böyük şairi, nəşrə hazırlayan: Yavuz Akpınar, Kardas Edebiyatlar, 1997-Erzurum, Sayı: 38, s. 9-17.
- Dr. Qulamhüseyn Begdeli, Yeni tapıntılar və mədəni irsimizə bir nəzər, Varlıq dərgisi, 1360 (1981), Tehran- İran, Sayı: 25, s. 57.
- Varlıq dərgisi, 1360 (1981), Tehran- İran, sayı: 25, s. 55.
- Varlıq dərgisi, 1360 (1981), Tehran- İran, Sayı: 25, s. 57.
- Ənvər Çingizoğlu, Türkman eli, Bakı, "Şuşa", 2011. səh.224.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Ali Kafkasyalı. İran Türk Edebiyatı Antolojisi. III. Ərzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları. 2002. səh. 51. 2023-04-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-11.
- Anar. (PDF). Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı. 1999. səh. 318. Archived from the original on 2022-07-18. İstifadə tarixi: 2023-04-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Telim xan Teymur xan oglu Turkman 1757 Meragey d Merkezi ostani 1830 Save Merkezi ostani el sairi Telim xanTelim xan Teymur xan oglu TurkmanDogum tarixi 1757Dogum yeri Meragey d Bayat dehistani d Novbaran bexsi d Save sehristani Merkezi ostani IranVefat tarixi 1830Vefat yeri Save Save sehristani Merkezi ostani IranFealiyyeti sairEserlerinin dili Azerbaycan diliTelim xan VikimenbedeHeyatiTelim xan 1742 ci ilde Save vilayetinin kendinde anadan olmusdur 14 15 yaslarinda seir yazmaga baslamisdir Cox gozel seirler yazdigi ve mukemmel asiqligindan dolayi onun Haqq asigi olduguna inanilmisdir Telim xan genclik illerinde emisi qizi Mehri xanima asiq olmus onun ardinca Siraza getmis orada yeddi il qalaraq yeher semer isleriyle serracliqla mesgul olmusdur O nakam bir esq yasamis cox sevdiyi Mehri xanima qovusa bimemisdir Amma son nefesine qeder Mehri xanimi sevmisdir Telim xan bir serinde 60 yasina basqa bir serinde ise 90 yasina catdigina isare etmisdir Onun doxsan yasinda olduyu qebul edilse de sair hicri qemeri 1245 ci ilde yeni miladi 1829 cu ilde vefat edib Telim xanin ogullarindan biri Qulamhuseyn beydir Onun oglu Kerim bey onun oglu Murad xan Murad xanin oglu ise Mirze Mahmuddur Turkmen Mahmud Mirze Mahmud da sair imis Onun ovladlarindan Mahmud oglu Huseyn indi Huseynogullari unvanini Mahmuddan alib Mahmudi deye taninirlar Telim xanin bir oglu da Sukrullah bey imis ki onun nesli de Celali Nuri Zahidi ve Telimi soyadlari ile taninmaqdadirlar Save turklerinden Eli Kemali Telim xanin on min beyte yaxin serini toplamis ve bir divan halina getirib capa hazirlamisdir Telim xan klassik ve xalq serinin mustezat muxemmes tesnif tecnis qosma gezel muselsel bayati gerayli murebbe musebbe mulemma dodaqdeymez nezm sekillerinde ve eruz vezninin cesidli qelplerinde seirler yazmisdir Tedqiqatci vekil Eli Kemali bir yazisinda omrunun on ilden coxunu Telim xanin heyatini arastirmaga ve onun seirlerini toplamaga hesr etdiyini milyonlarla pul xerclediyini yaxsi menada oyunerek yazir Eli Kemali tamamlayib hazir hala getirdiyi Telim xanin divanini cap etdirmeden dunyaya gozlerini yumdu 1996 Bu divan hele de cap olunmayib Telim xanin meqberesiTelim xanin qebriMenbeVarliq dergisi 1360 1981 Tehran Iran Sayi 25 s 50 54 Save turklerinin boyuk sairi nesre hazirlayan Yavuz Akpinar Kardas Edebiyatlar 1997 Erzurum Sayi 38 s 9 17 Dr Qulamhuseyn Begdeli Yeni tapintilar ve medeni irsimize bir nezer Varliq dergisi 1360 1981 Tehran Iran Sayi 25 s 57 Varliq dergisi 1360 1981 Tehran Iran sayi 25 s 55 Varliq dergisi 1360 1981 Tehran Iran Sayi 25 s 57 Enver Cingizoglu Turkman eli Baki Susa 2011 seh 224 Hemcinin baxSave vilayetiIstinadlarAli Kafkasyali Iran Turk Edebiyati Antolojisi III Erzurum Ataturk Universitesi Yayinlari 2002 seh 51 2023 04 11 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 11 Anar PDF Baki Azerbaycan nesriyyati 1999 seh 318 Archived from the original on 2022 07 18 Istifade tarixi 2023 04 11