Tejkar dağı və ya Qızıldaş dağı Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonunda və Ermənistanın Ararat mə

Tejkar dağı və ya Qızıldaş dağı — Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonunda və Ermənistanın Ararat mərzinin inzibati ərazisində dağ. Hündürlüyü 1735 metrdir. Kəndin ətəyində Kərki kəndi yerləşir. Bəzi məlumatlara görə, Tejkar dağında qızıl yataqları mövcuddur. Tejkar dağı və ətəyində yerləşən Kərki kəndi Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı, 19 yanvar 1990-cı ildə Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.

Tejkar dağı

Yerləşməsi
^HGYO
Ölkə	Ermənistan
Tejkar dağı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tejkar dağının ətrafı demək olar ki, bütünlüklə otlaqlarla örtülüdür. İqlimi kontinentaldır. Orta temperatur 14 °C-dir. Ən isti ay avqust, 32 °C, ən soyuq ay isə −6 °C ilə yanvardır. Orta illik yağıntı 436 mm-dir. Ən yağışlı ay 71 mm yağıntı ilə may, ən quraq ay isə 7 mm ilə avqustdur.

Tejkar dağının ətəyində həmçinin, Tunc dövrünə aid arxeoloji abidə mövcuddur. Sahədə geniş tədqiqat aparılmamışdır. Kompleksin tərkibində e.ə. III–I minilliklərə aid yaşayış məskəni, müdafiə qalası və qədim nekropol var. Kobud yonulmuş iri qaya parçalarından hörülmüş qala divarlarının qalıqları saxlanılmışdır. Yerüstü materiallar dən daşları, sürtgəclər, çəhrayı və boz rənglərdə bişirilmiş gil məmulatından ibarətdir. Çəhrayı qablar qırmızı anqobla ilə örtülərək qara rənglə naxışlanmışdır. Boz rəngli gil qab qırıqları çölmək tipli qablarla təmsil olunmuşdur. Nekropolun sahəsi 2 hektardır. Daş qutu qəbirlərin kənarları iri sal daşları ilə qurulmuş, üzəri iri daş plitələr ilə örtülmüşdür. Daş qutu şəklində hazırlanmış qəbirlərdə keramika məmulatları aşkar edilmişdir. Bəzi qəbirlərin ətrafında kromlexlərə rast gəlinir. 1979-cu ildə ərazidə aparılan təsərrüfat işləri zamanı bir neçə qəbir dağıdılmış, əsasən, monoxrom boyalı küpə və kasalardan ibarət əldə olunan qəbir materialları Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyinə verilmişdir. Kərki nekropolunda tapılan boyalı qablar Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində yerləşən Çalxanqala, Nəhəcir, Yaycı, II Kültəpə kimi arxeoloji abidələr üçün səciyyəvidir.

İstinadlar

GEOnet Names Server. 2018.
Kərki // Naxçıvan Ensiklopediyası. I cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. səh. 294. ISBN .
Vəli Baxşəliyev. Azərbaycan Arxeologiyası I cild. Bakı-2006
Qafarlı, Ə. "Naxçıvanın işğal olunmuş Kərki kəndi - Vacib hərbi-strateji məntəqə haqqında nə bilirik… - FOTOLAR". Modern.az. 22 may 2022.
"Sədərək". Authentic Azerbaijan. "İRƏLİ" İctimai Birliyi. 2012-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-11-18.
""Մարզպետը շնորհավորեց վետերանին"," (erməni). 19 oktyabr 2015. 12-01-2021 tarixində arxivləşdirilib.
Հայաստանի Հանրապետության Ֆիզիկաաշխարհագրական օբյեկտների համառոտ տեղեկատու-բառարան, Երևան, "Գեոդեզիայի և քարտեզագրության կենտրոն ՊՈԱԿ", 2007, էջ 47–150 էջ։
"Արշավ Դժոխքի ձորում". armland.am (erməni). 2023-05-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 09-01-2025.
Rəsulova, Ruhiyyə. "Kərki necə işğal olundu?". Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi. 10 iyul 2023.
"Arxivlənmiş surət". 2016-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-10.
"Arxivlənmiş surət". 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-10.
"Arxivlənmiş surət". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-10.
Kərki nekropolu // Naxçıvan Ensiklopediyası. I cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. səh. 294–295. ISBN .
"Федеральная национально-культурная автономия азербайджанцев России" (rus). 31 mart 2021. 30 November 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 January 2025.
Кәрки некрополу // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. V ҹилд: Италија—Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1981. С. 356.

[_1ffbe6c2da473449-1] GEOnet Names Server. 2018.

[NE-2] Kərki // Naxçıvan Ensiklopediyası. I cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. səh. 294. ISBN .

[:0-3] Vəli Baxşəliyev. Azərbaycan Arxeologiyası I cild. Bakı-2006

[modern-4] Qafarlı, Ə. "Naxçıvanın işğal olunmuş Kərki kəndi - Vacib hərbi-strateji məntəqə haqqında nə bilirik… - FOTOLAR". Modern.az. 22 may 2022.

[discover-5] "Sədərək". Authentic Azerbaijan. "İRƏLİ" İctimai Birliyi. 2012-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-11-18.

[ararat.mtad.am_1-6] ""Մարզպետը շնորհավորեց վետերանին"," (erməni). 19 oktyabr 2015. 12-01-2021 tarixində arxivləşdirilib.

[7] Հայաստանի Հանրապետության Ֆիզիկաաշխարհագրական օբյեկտների համառոտ տեղեկատու-բառարան, Երևան, "Գեոդեզիայի և քարտեզագրության կենտրոն ՊՈԱԿ", 2007, էջ 47–150 էջ։

[8] "Արշավ Դժոխքի ձորում". armland.am (erməni). 2023-05-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 09-01-2025.

[rasulova-9] Rəsulova, Ruhiyyə. "Kərki necə işğal olundu?". Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi. 10 iyul 2023.

[10] "Arxivlənmiş surət". 2016-08-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-10.

[11] "Arxivlənmiş surət". 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-10.

[12] "Arxivlənmiş surət". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-10.

[nekropol-13] Kərki nekropolu // Naxçıvan Ensiklopediyası. I cild (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V. Y. Talıbov. 2005. səh. 294–295. ISBN .

[14] "Федеральная национально-культурная автономия азербайджанцев России" (rus). 31 mart 2021. 30 November 2024 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 January 2025.

[15] Кәрки некрополу // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. V ҹилд: Италија—Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1981. С. 356.