Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tehran metropoliteni (fars. متروی تهران) — Tehranda metropoliten xətlərini birləşdirən nəqliyyat sistemi. İranda ilk metro sistemi.
| Tehran metropoliteni | |||
|---|---|---|---|
 | |||
 | |||
| Təsvir | |||
| Tipi | metro, Metro Ekspress, Şəhərətrafı dəmir yolu | ||
| Ölkə |  İran | ||
| Yerləşməsi | Tehran | ||
| Açılış tarixi | 7 mart 1999 | ||
| İllik sərnişindaşıma | 900 milyon (2016) | ||
| Saytı | metro.tehran.ir | ||
| Marşrut şəbəkəsi | |||
| Xətlərin sayı | 7 | ||
| Stansiyaların sayı | 106 (metro) 117 (ümumi) | ||
| Texniki detallar | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tehranda metropoliten 1999-cu ildə fəaliyyətə başlayıb. 2017-ci ilə qədər 7 xətdən ibarət olub, xətlərinin ümumi uzunluğu 175 km-dən çoxdur. Daha iki xəttin tikintisi aparılır. Metro Tehranı iri peyk-şəhəri Kərəclə birləşdirir.
Tarixi
Tehranda ilk metro layihəsi 1979-cu il İslam inqilabına qədər təklif edilmişdir. 1970-ci ildə Tehran bələdiyyəsi şəhərdə metro tikilməsi üzrə beynəlxalq tender elan etdi. RATP-nin (Régie Autonome des Transports Parisiens) Paris dövlət şirkətinin törəməsi olan SOFRETU (Société française d'études et de réalisations de transports urbains) adlı fransız şirkəti tenderdə qalib gələrək həmin ildə də layihənin ilkin mərhələsini reallaşdırmağa başladı. 1974-cü ildə yekun hesabat, "küçə metrosu" da adlanan layihə bələdiyyəyə təqdim edildi. Küçə metro sistemi şəhərin mərkəzi hissəsində dairə ilə yol şəbəkəsini, 8 xətli metro sistemini, yeni şəhər məhəllələri üçün 2 magistral əlavə avtobus şəbəkəsi və taksi sistemini təklif edirdi. 1976-cı ildə geoloji tədqiqatlar başladı. 1978-ci ildə fransız şirkəti tərəfindən Tehranın şimalında ilk xəttin tikintisinə başlandı. Tikinti 1979-cu il inqilabı və İran-İraq müharibəsinin başlanmasına görə dayandırıldı. 1980-ci ilin dekabrında SOFRETU şirkəti İrandakı fəaliyyətinə xitam verdi. 1982-ci il mart ayının 3-də İran Nazirlər Kabineti formal olaraq fransız şirkəti tərəfindən Tehran metrosunun tikintisinin dayandırılması haqqında bəyanat verdi.
1985-ci ilin yayında sürətlə artan əhalinin təzyiqləri və ictimai nəqliyyatın inkişafının qaneedici səviyyədə olmaması layihənin vacibliyini açıq-aşkar göstərirdi. Xətt 1 (Şəhid Ayətulla Xaqxani bulvarından Rey şəhərinə qədər) və onun Behişt-e Zəhra qəbristanlığına doğru davamı üçün prioritet oldu. Xətt 2 (Dərdəştdən Sodeqiyyə meydanına doğru) və onun Kərəc şəhər ətrafına və Mehrşəhr rayonuna qədər davamı ikinci dərəcəli elan edildi. 3 və 4-cü xətlərin də çəkilməsi üçün tədqiqatlar aparılırdı. Metronun tikintisi və istismarının "Metro" şirkətinə həvalə edilməsi qərara alındı.
Bu mərhələdən başlayaraq Metro kompaniyası Əsgər İbrahimi tərəfindən 11 il müddətində idarə edildi. Bu müddət ərzində metro sisteminə 100 milyonlarla ABŞ dolları xərcləndi, şirkət hökumətdən Bəndər Abbasda (Hörmüzgan ostanında) dəmir filizi şaxtasının istismarına, Şərqi Azərbaycan ostanında Moğan Diotomit şaxtasının istismarı və satışına, İsfahan neft emalı zavodunun təmizlənmiş qalıqlarının ixracına dair razılıq alır. Növbəti illərdə Əsgər İbrahiminin təşkilatdan gedişindən sonra sədr vəzifəsinə Mohsen Haşemi təyin edildi, Tehran və Kərəc arasında Tehran metrosunun ilk xətti istismara verildi.
1999-cu il mart ayının 7-də yerüstü Tehran-Kərəc ekspress qatarı yolun müəyyən bir hissəsində - Tehranın Azadi meydanı ilə Kərəcin Malard məntəqəsi arasındakı 31,4 km uzunluğunda olan məsafədə istismara verildi. Xətt çin şirkəti NORİNCO (China North Industries Corporation) tərəfindən tikilmişdi. 2000-ci ildə 1 və 2-ci xətlərin də kommersiya istifadəsinə başlanıldı. Bu xətlərdəki vaqonlar CNTİC (China National Technical Import & Export Corporation) şirkəti tərəfindən hazırlanmışdı. Dəmiryollarının çəkilməsinə görə Avstriya şirkəti VOEST ALPİNE məsuliyyət daşıyırdı. Metro bir sıra beynəlxalq şirkətlərin avadanlıqlarından istifadə edir: Tehran-Kərəc qolundakı ikiyaruslu sərnişin vaqonları CNTİC şirkəti tərəfindən təchiz edilmiş və Erak fabrikində yığılmışdı.
Layihəyə təxminən 1 milyard ABŞ dolları xərcləndi. Tehran metrosunun tam fəaliyyət göstərən 1 və 2-ci xətləri gözlənildiyi kimi 2 milyon sərnişin daşıyacaqdı.
Metro Xətləri
| Xətt | Açılışı | Uzunluğu | Stansiyaları | Tipi |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 2001 | 28.1 km (17.5 mil) | 29 | Metro |
| 2 | 2000 | 22 km (14 mil) | 22 | Metro |
| 3 | 2012 | 37 km (23 mil) | 23 | Metro |
| 4 | 2008 | 23.1 km (14.4 mil) | 22 | Metro |
| 7 | 2017 | 22 km (14 mil) | 7 | Metro |
| 8 | 2017 | 30.2 km (18.8 mil) | 3 | Metro Ekspress |
| Metro xətlərinin ümumi uzunluğu: | 162.4 km (101 mil) | 106 | ||
| 5 | 1999 | 43 km (27 mil) | 11 | Şəhərətrafı dəmir yolu |
| Xətlərin ümumi uzunluğu | 205.4 km (128 mil) | 117 | ||
Ödəniş
Gediş haqqının ödənişi maqnit biletlərin və plastik kartların köməyi ilə həyata keçirilir. Biletləri bir neçə gediş üçün, yaxud da müəyyən vaxt çərçivəsində gedişlərin sayını məhdudlaşdırmadan istifadə edilə bilər.
- 1 gediş: 2500 rial (~0,11 AZN)
- 2 gediş: 4500 rial (~0,20 AZN)
- 10 gediş: 10000 rial (~0,45 AZN)
- 1 günlük: 4000 rial(~0.18 AZN)
- 3 gün: 8000 rial (~0.36 AZN)
- Həftəlik: 15 000 rial (~0.67 AZN)
![image]()
2 gedişlik bilet
Plastik karta gediş yüklənməsinin dəyəri:
- Aylıq: 45 000 rial (~2,025 AZN)
- 3 aylıq: 110 000 rial (~5 AZN)
- 6 aylıq: 180 000 rial (~8,1 AZN)
- İllik: 280 000 rial (~12,6 AZN)
(Azərbaycan manatı ilə göstərilən qiymətlər 21 avqust 2017-ci il valyuta məzənnəsinə uyğun olaraq göstərilib,1 AZN = 22.221 IRR)
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Tehran Metro head resigns in row with Ahmadinejad | Reuters 2013-07-04 at the Wayback Machine
- History and Status of Tehran Metro 2011-09-15 at the Wayback Machine
- Tehran metropolitenində ödəniş (farsca) 2009-02-23 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Tehran metrosunun tarixi və statusu 2011-09-15 at the Wayback Machine (ingiliscə) (istifadə edilmə tarixi: 2017-08-21
- "Metro haqqında - Metro tarixi" 2014-04-24 at the Wayback Machine. Tehran şəhər və şəhərətrafı dəmir yolları Əməliyyat Şirkəti. İstifadə edildiyi tarix: 2017-08-21 (ingiliscə)
- "Fəaliyyətdə olan stansiyaların inkişafı" 2014-04-24 at the Wayback Machine (pdf). Tehran şəhər və şəhərətrafı dəmir yolları Əməliyyat Şirkəti. İstifadə edildiyi tarix: 2017-08-21 (ingiliscə).
- "خط 1 متروي تهران و توسعه شمالي و جنوبي خط تا كهريزك" 2015-12-08 at the Wayback Machine tehranmetrogroup.com (farsca). İstifadə edilmə tarixi 2017-21-08.
- "Stansiyalar" 2015-08-25 at the Wayback Machine. tehran.ir.
- "خط 2 متروي تهران و توسعه شرقي خط تا پايانه شرق" 2015-12-08 at the Wayback Machine tehranmetrogroup.com (farsca). İstifadə edilmə tarixi: 2017-08-21.
- "Ruhani Yaxın Şərqdə ən uzun metro xətini açır" 2015-09-23 at the Wayback Machine. Real Iran. 22 Sentyabr 2015. İstifadə edilmə tarixi: 2017-08-21.
- "خط 3 متروي تهران" 2015-10-25 at the Wayback Machine. tehranmetrogroup.com (farsca). İstifadə edilmə tarixi: 2017-08-21.
- "خط 4 متروي تهران" 2016-03-04 at the Wayback Machine. tehranmetrogroup.com (farsca) İstifadə edilmə tarixi: 2017-08-21.
- Barrou, Keyt. "Tehran metrosunun 7-ci xətti açıldı" 2017-06-15 at the Wayback Machine. İstifadə edilmə tarixi 2017-08-21.
- "Tehranın metro xətləri". 2017-08-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-08-21.
- "خط 5 مترو" 2015-12-08 at the Wayback Machine. tehranmetrogroup.com (farsca) İstifadə edilmə tarixi: 2017-08-21.
- "Xətt 5 Tehran metro stansiyasının yekun profili" 2016-03-04 at the Wayback Machine (pdf). Tehran şəhər və şəhərətrafı dəmir yolları Əməliyyat Şirkəti. İstifadə edildiyi tarix: 2017-08-21 (ingiliscə)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tehran metropoliteni fars متروی تهران Tehranda metropoliten xetlerini birlesdiren neqliyyat sistemi Iranda ilk metro sistemi Tehran metropoliteniTesvirTipi metro Metro Ekspress Seheretrafi demir yoluOlke IranYerlesmesi TehranAcilis tarixi 7 mart 1999Illik sernisindasima 900 milyon 2016 Sayti metro tehran irMarsrut sebekesiXetlerin sayi 7Stansiyalarin sayi 106 metro 117 umumi Texniki detallarXetlerin sxemi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tehranda metropoliten 1999 cu ilde fealiyyete baslayib 2017 ci ile qeder 7 xetden ibaret olub xetlerinin umumi uzunlugu 175 km den coxdur Daha iki xettin tikintisi aparilir Metro Tehrani iri peyk seheri Kerecle birlesdirir TarixiTehran metrosunun tekamulu Tehranda ilk metro layihesi 1979 cu il Islam inqilabina qeder teklif edilmisdir 1970 ci ilde Tehran belediyyesi seherde metro tikilmesi uzre beynelxalq tender elan etdi RATP nin Regie Autonome des Transports Parisiens Paris dovlet sirketinin toremesi olan SOFRETU Societe francaise d etudes et de realisations de transports urbains adli fransiz sirketi tenderde qalib gelerek hemin ilde de layihenin ilkin merhelesini reallasdirmaga basladi 1974 cu ilde yekun hesabat kuce metrosu da adlanan layihe belediyyeye teqdim edildi Kuce metro sistemi seherin merkezi hissesinde daire ile yol sebekesini 8 xetli metro sistemini yeni seher mehelleleri ucun 2 magistral elave avtobus sebekesi ve taksi sistemini teklif edirdi 1976 ci ilde geoloji tedqiqatlar basladi 1978 ci ilde fransiz sirketi terefinden Tehranin simalinda ilk xettin tikintisine baslandi Tikinti 1979 cu il inqilabi ve Iran Iraq muharibesinin baslanmasina gore dayandirildi 1980 ci ilin dekabrinda SOFRETU sirketi Irandaki fealiyyetine xitam verdi 1982 ci il mart ayinin 3 de Iran Nazirler Kabineti formal olaraq fransiz sirketi terefinden Tehran metrosunun tikintisinin dayandirilmasi haqqinda beyanat verdi Tehran metropoliteninde turniket 1985 ci ilin yayinda suretle artan ehalinin tezyiqleri ve ictimai neqliyyatin inkisafinin qaneedici seviyyede olmamasi layihenin vacibliyini aciq askar gosterirdi Xett 1 Sehid Ayetulla Xaqxani bulvarindan Rey seherine qeder ve onun Behist e Zehra qebristanligina dogru davami ucun prioritet oldu Xett 2 Derdestden Sodeqiyye meydanina dogru ve onun Kerec seher etrafina ve Mehrsehr rayonuna qeder davami ikinci dereceli elan edildi 3 ve 4 cu xetlerin de cekilmesi ucun tedqiqatlar aparilirdi Metronun tikintisi ve istismarinin Metro sirketine hevale edilmesi qerara alindi Metronun vaqonu Bu merheleden baslayaraq Metro kompaniyasi Esger Ibrahimi terefinden 11 il muddetinde idare edildi Bu muddet erzinde metro sistemine 100 milyonlarla ABS dollari xerclendi sirket hokumetden Bender Abbasda Hormuzgan ostaninda demir filizi saxtasinin istismarina Serqi Azerbaycan ostaninda Mogan Diotomit saxtasinin istismari ve satisina Isfahan neft emali zavodunun temizlenmis qaliqlarinin ixracina dair raziliq alir Novbeti illerde Esger Ibrahiminin teskilatdan gedisinden sonra sedr vezifesine Mohsen Hasemi teyin edildi Tehran ve Kerec arasinda Tehran metrosunun ilk xetti istismara verildi Ekskalatorlar 1999 cu il mart ayinin 7 de yerustu Tehran Kerec ekspress qatari yolun mueyyen bir hissesinde Tehranin Azadi meydani ile Kerecin Malard menteqesi arasindaki 31 4 km uzunlugunda olan mesafede istismara verildi Xett cin sirketi NORINCO China North Industries Corporation terefinden tikilmisdi 2000 ci ilde 1 ve 2 ci xetlerin de kommersiya istifadesine baslanildi Bu xetlerdeki vaqonlar CNTIC China National Technical Import amp Export Corporation sirketi terefinden hazirlanmisdi Demiryollarinin cekilmesine gore Avstriya sirketi VOEST ALPINE mesuliyyet dasiyirdi Metro bir sira beynelxalq sirketlerin avadanliqlarindan istifade edir Tehran Kerec qolundaki ikiyaruslu sernisin vaqonlari CNTIC sirketi terefinden techiz edilmis ve Erak fabrikinde yigilmisdi Layiheye texminen 1 milyard ABS dollari xerclendi Tehran metrosunun tam fealiyyet gosteren 1 ve 2 ci xetleri gozlenildiyi kimi 2 milyon sernisin dasiyacaqdi Metro XetleriTehran metrosunun xeritesiXett Acilisi Uzunlugu Stansiyalari Tipi1 2001 28 1 km 17 5 mil 29 Metro2 2000 22 km 14 mil 22 Metro3 2012 37 km 23 mil 23 Metro4 2008 23 1 km 14 4 mil 22 Metro7 2017 22 km 14 mil 7 Metro8 2017 30 2 km 18 8 mil 3 Metro EkspressMetro xetlerinin umumi uzunlugu 162 4 km 101 mil 1065 1999 43 km 27 mil 11 Seheretrafi demir yoluXetlerin umumi uzunlugu 205 4 km 128 mil 117OdenisGedis haqqinin odenisi maqnit biletlerin ve plastik kartlarin komeyi ile heyata kecirilir Biletleri bir nece gedis ucun yaxud da mueyyen vaxt cercivesinde gedislerin sayini mehdudlasdirmadan istifade edile biler 1 gunluk bilet1 gedis 2500 rial 0 11 AZN 2 gedis 4500 rial 0 20 AZN 10 gedis 10000 rial 0 45 AZN 1 gunluk 4000 rial 0 18 AZN 3 gun 8000 rial 0 36 AZN Heftelik 15 000 rial 0 67 AZN 2 gedislik bilet Plastik karta gedis yuklenmesinin deyeri Ayliq 45 000 rial 2 025 AZN 3 ayliq 110 000 rial 5 AZN 6 ayliq 180 000 rial 8 1 AZN Illik 280 000 rial 12 6 AZN Azerbaycan manati ile gosterilen qiymetler 21 avqust 2017 ci il valyuta mezennesine uygun olaraq gosterilib 1 AZN 22 221 IRR Hemcinin baxMeshed metrosu Tebriz metropoliteniXarici kecidlerTehran Metro head resigns in row with Ahmadinejad Reuters 2013 07 04 at the Wayback Machine History and Status of Tehran Metro 2011 09 15 at the Wayback Machine Tehran metropoliteninde odenis farsca 2009 02 23 at the Wayback MachineIstinadlarTehran metrosunun tarixi ve statusu 2011 09 15 at the Wayback Machine ingilisce istifade edilme tarixi 2017 08 21 Metro haqqinda Metro tarixi 2014 04 24 at the Wayback Machine Tehran seher ve seheretrafi demir yollari Emeliyyat Sirketi Istifade edildiyi tarix 2017 08 21 ingilisce Fealiyyetde olan stansiyalarin inkisafi 2014 04 24 at the Wayback Machine pdf Tehran seher ve seheretrafi demir yollari Emeliyyat Sirketi Istifade edildiyi tarix 2017 08 21 ingilisce خط 1 متروي تهران و توسعه شمالي و جنوبي خط تا كهريزك 2015 12 08 at the Wayback Machine tehranmetrogroup com farsca Istifade edilme tarixi 2017 21 08 Stansiyalar 2015 08 25 at the Wayback Machine tehran ir خط 2 متروي تهران و توسعه شرقي خط تا پايانه شرق 2015 12 08 at the Wayback Machine tehranmetrogroup com farsca Istifade edilme tarixi 2017 08 21 Ruhani Yaxin Serqde en uzun metro xetini acir 2015 09 23 at the Wayback Machine Real Iran 22 Sentyabr 2015 Istifade edilme tarixi 2017 08 21 خط 3 متروي تهران 2015 10 25 at the Wayback Machine tehranmetrogroup com farsca Istifade edilme tarixi 2017 08 21 خط 4 متروي تهران 2016 03 04 at the Wayback Machine tehranmetrogroup com farsca Istifade edilme tarixi 2017 08 21 Barrou Keyt Tehran metrosunun 7 ci xetti acildi 2017 06 15 at the Wayback Machine Istifade edilme tarixi 2017 08 21 Tehranin metro xetleri 2017 08 14 tarixinde Istifade tarixi 2017 08 21 خط 5 مترو 2015 12 08 at the Wayback Machine tehranmetrogroup com farsca Istifade edilme tarixi 2017 08 21 Xett 5 Tehran metro stansiyasinin yekun profili 2016 03 04 at the Wayback Machine pdf Tehran seher ve seheretrafi demir yollari Emeliyyat Sirketi Istifade edildiyi tarix 2017 08 21 ingilisce