Tiflis funikulyoru (gürc. თბილისის ფუნიკულიორი) — Tiflisin mərkəzini Mtatsminda dağındakı yuxarı parkla birləşdirən funikulyar xətt. Xəttin üç stansiyası var: Aşağı (Daniela Conkadze küçəsi), Panteon, Mtatsminda.
Tiflis funikulyoru | |
---|---|
| |
İstismarı | 30 dekabr 1905, 30 yanvar 2013–21 iyun 2000 |
Tətbiqi | Sərnişindaşınma |
İnfrastrukturu | Elektrik şəbəkəsi, rels və kanat yolu |
21 iyun 2000-ci ildə kabel qırıldıqdan sonra funikulyor uzun müddət yenidən qurulmaq üçün bağlanılır. Funikulyor 30 yanvar 2013-cü ildə yenidən sərnişinlərin istifadəsinə açılır.
Tarix
1900-cü ildə şəhər bələdiyyəsi Tiflisdə kanatlı dəmiryolu tikintisi barədə müqavilə imzalayır və Belçikalı mühəndis Alfons Robinin layihəsini təsdiqləyir. Müqavilədə aşağıdakılar nəzərdə tutulur: Belçikanın anonim cəmiyyəti, funikulyoru 45 il müddətində istifadə etmək hüququ əldə edirdi. Sonradan şirkət bu hüququ şəhərə pulsuz olaraq verir. 5 yaşın altındakı uşaqlar, poçtalyonlar, polis məmurları və jandarmalar üçün funikulyordan istifadə pulsuz olur. Funikulyorun inşasına 1903-cü ildə başlanmış və tikinti işləri 1905-ci ildə başa çatmışdır. Tiflis funikulyoru dünyanın bu tip ən böyük və ən gözəl tikililərindən biridir.
Sovet hakimiyyəti illərində funikulyor əhəmiyyətli dərəcədə yenidən qurulur. Üst stansiya tamamilə sökülür və 1938-ci ildə neoklassik üslubda yenidən tikilir. Daha sonra İosif Stalinin adını daşıyan yaylada Mədəniyyət və İstirahət Parkı açılır. Daha sonra parkda qayalıqlara yaxın bir dönmə çarxı da daxil olmaqla bir sıra cazibə kompleksi inşa edilir. Yuxarı stansiya şəhərin əsas görməli yerlərindən birinə çevrilir Stansiyanın şəhərə açıq mənzərəsində yerləşən restoran Tiflis sakinləri və qonaqları üçün sevimli yerdir. Daha sonra 1968-69-cu illərdə alt stansiya da yenidən qurulur. Orijinal görünüşündən fərqli olaraq, yeni bina modernizmin nümunəsidir.
1958-ci ildə Rustaveli meydanından sərnişinlər götürərək Mtatsminda dağına aparan kanat yolu inşa edilir. 1 iyun 1990-cı ildə faciəli hadisədən sonra funikulyor işini dayandırır. Kanat kəndiri qırılır. Hər iki kabin aşağı yuvarlanır. Babinlərdən biri alt stansiyaya, ikincisi cırılmış dartma ipinə, daha sonra dirəyə çırpılır. 20 nəfər ölür, 45 nəfər ağır yaralanır.
21 iyun 2000-ci ildə funikulyorun özündə dartma kəndiri qırılır. Bundan sonra funikulyorun fəaliyyəti dayandıırılır. Qəza nəticəsində 20 xarici turistin həyatı təhlükə altında qalır. Xoşbəxtlikdən itki olmur.
2012-ci ilin oktyabr ayında Avstriya-İsveçrə şirkəti Doppelmayr Garaventanın iştirakı ilə həyata keçirilən modernləşmədən sonra funikulyor yenidən istifadəyə verilir.
Xüsusiyyətlər
Şaquli eniş: 235 m. Yolun uzunluğu 491 m. Bir vaqonun tutumu 60 sərnişindir (18 oturacaqlı).
Funikulyorun müxtəlif istiqamətlərdə hərəkət edən 2 vaqonla bir yolu var. Marşrutun ortasında aralıq stansiya var. Relslər arasında məsafə 1000 mm-dir. Eniş 28 * 33 dərəcədir. Dəmir kanatın qalınlığı 33 mm-dir.
Çağdaş vəziyyəti
Funikulyor həftənin yeddi günü, 4:00-dan səhər 9:00-dək fasilə ilə işləyir.
Gediş haqqı bir nəfər üçün 3 laridir. Üstəlik orta stansiyaya getmək üçün də 3 lari tələb olunur.
İstinadlar
- "60-FUL Tbilisi - Mtatsminda". Doppelmayr Seilbahnen GmbH (ingilis). 2017-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-12-08.
Mənbə
- The Tbilisi Funicular
- Тифлис. Гора Мтацминда и тбилисский фуникулер.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tiflis funikulyoru gurc თბილისის ფუნიკულიორი Tiflisin merkezini Mtatsminda dagindaki yuxari parkla birlesdiren funikulyar xett Xettin uc stansiyasi var Asagi Daniela Conkadze kucesi Panteon Mtatsminda Tiflis funikulyoruBaki funikulyoruIstismari 30 dekabr 1905 30 yanvar 2013 21 iyun 2000Tetbiqi SernisindasinmaInfrastrukturu Elektrik sebekesi rels ve kanat yolu 21 iyun 2000 ci ilde kabel qirildiqdan sonra funikulyor uzun muddet yeniden qurulmaq ucun baglanilir Funikulyor 30 yanvar 2013 cu ilde yeniden sernisinlerin istifadesine acilir Tarix1900 cu ilde seher belediyyesi Tiflisde kanatli demiryolu tikintisi barede muqavile imzalayir ve Belcikali muhendis Alfons Robinin layihesini tesdiqleyir Muqavilede asagidakilar nezerde tutulur Belcikanin anonim cemiyyeti funikulyoru 45 il muddetinde istifade etmek huququ elde edirdi Sonradan sirket bu huququ sehere pulsuz olaraq verir 5 yasin altindaki usaqlar poctalyonlar polis memurlari ve jandarmalar ucun funikulyordan istifade pulsuz olur Funikulyorun insasina 1903 cu ilde baslanmis ve tikinti isleri 1905 ci ilde basa catmisdir Tiflis funikulyoru dunyanin bu tip en boyuk ve en gozel tikililerinden biridir Sovet hakimiyyeti illerinde funikulyor ehemiyyetli derecede yeniden qurulur Ust stansiya tamamile sokulur ve 1938 ci ilde neoklassik uslubda yeniden tikilir Daha sonra Iosif Stalinin adini dasiyan yaylada Medeniyyet ve Istirahet Parki acilir Daha sonra parkda qayaliqlara yaxin bir donme carxi da daxil olmaqla bir sira cazibe kompleksi insa edilir Yuxari stansiya seherin esas gormeli yerlerinden birine cevrilir Stansiyanin sehere aciq menzeresinde yerlesen restoran Tiflis sakinleri ve qonaqlari ucun sevimli yerdir Daha sonra 1968 69 cu illerde alt stansiya da yeniden qurulur Orijinal gorunusunden ferqli olaraq yeni bina modernizmin numunesidir 1958 ci ilde Rustaveli meydanindan sernisinler goturerek Mtatsminda dagina aparan kanat yolu insa edilir 1 iyun 1990 ci ilde facieli hadiseden sonra funikulyor isini dayandirir Kanat kendiri qirilir Her iki kabin asagi yuvarlanir Babinlerden biri alt stansiyaya ikincisi cirilmis dartma ipine daha sonra direye cirpilir 20 nefer olur 45 nefer agir yaralanir 21 iyun 2000 ci ilde funikulyorun ozunde dartma kendiri qirilir Bundan sonra funikulyorun fealiyyeti dayandiirilir Qeza neticesinde 20 xarici turistin heyati tehluke altinda qalir Xosbextlikden itki olmur 2012 ci ilin oktyabr ayinda Avstriya Isvecre sirketi Doppelmayr Garaventanin istiraki ile heyata kecirilen modernlesmeden sonra funikulyor yeniden istifadeye verilir XususiyyetlerFunikulyorun asagi stansiyasi Saquli enis 235 m Yolun uzunlugu 491 m Bir vaqonun tutumu 60 sernisindir 18 oturacaqli Funikulyorun muxtelif istiqametlerde hereket eden 2 vaqonla bir yolu var Marsrutun ortasinda araliq stansiya var Relsler arasinda mesafe 1000 mm dir Enis 28 33 derecedir Demir kanatin qalinligi 33 mm dir Cagdas veziyyetiFunikulyor heftenin yeddi gunu 4 00 dan seher 9 00 dek fasile ile isleyir Gedis haqqi bir nefer ucun 3 laridir Ustelik orta stansiyaya getmek ucun de 3 lari teleb olunur Istinadlar 60 FUL Tbilisi Mtatsminda Doppelmayr Seilbahnen GmbH ingilis 2017 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2017 12 08 MenbeThe Tbilisi Funicular Tiflis Gora Mtacminda i tbilisskij funikuler