Talış qırqovulu (lat. Phasianus colchicus talischensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin toyuqkimilər dəstəsinin qırqovullar fəsiləsinin qırqovul cinsinin adi qırqovul növünə aid heyvan yarımnövü.
Talış qırqovulu | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Dəstəüstü: Klad: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Yarımnöv: Talış qırqovulu | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
Statusu
Nadirdir.
Kateqoriyası
Kritik vəziyyətdədir (CR). Xüsusi mühafizə tədbirləri görülməsə nəsli kəsilə bilər.
Qısa təsviri
Quyruğu uzundur. Erkəyi çox parlaq rəngdədir və çinədanını örtən lələklərin ucu oyuqdur, onun rəngli haşiyəsi nisbətən dardır. Dişisi boz-şabalıdı rəngdə olub, üzərində tünd ləkələr vardır. Erkəyinin oxuması 5-6 aylıq ev xoruzunun banlamasını xatırladır.
Yayılması
XX əsrin 50-ci illərinə qədər Lənkəran ovalığında, və Talış dağlarının ətəklərində yayılması göstərilib. İndi isə yalnız Talış dağlarının orta və aşağı qurşaqlarında qalıb. Azərbaycandan kənarda bu yarımnövün yayıldığı ərazi İranın Xəzər sahili əyalətlərini əhatə edir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Taxıl sahələrinə və üzüm plantasiyalarına yaxın talalarla növbələşən keçilməz kolluqlarda yaşayır. Oturaqdır, gündüz fəal olur. Bir yaşında cinsiyyət yetişkənliyinə çatır. Poliqamdır. Aprel ayında cütlər əmələ gətirir. Yuvasında 9-21 yumurta olur, 21-24 gün kürt yatır. Mayın ikinci yarısında və iyunun əvvəllərində körpə cücələri müşahidə edilir. Həşərat, bitki toxumları, meyvə və giləmeyvə yeyir.
Əhali üçün əhəmiyyəti
Elmi, estetik və dekorativ əhəmiyyəti var.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
Ovlanması qadağandır. Azərbaycanın "Qırmızı Kitab"ına (1989) və daxildir. Yaşayış yerlərinin cüzi bir hissəsi Hirkan Milli Parkında və yerləşir.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Talışda Orandçayın aşağı axınında Orandçay-Lənkərançay Yasaqlığının yaradılması, Astaraçayın aşağı axınına həmsərhəd ərazilərdəki kolluqların təbii abidə edilməsi, süni şəraitdə çoxaldılıb yaşayış üçün səciyyəvi olan biotoplara reintroduksiyası, qanunsuz ovlanmasına qarşı ciddi mübarizə aparılması, yaşadığı biotopların ətrafında taxıl bitkilərinin əkininin genişləndirilməsi və kənd təsərrüfatı üçün yararlı olmayan sahələrdə çaytikanı, dərgil, böyürtkən kolluqlarının əkilməsi məsləhətdir.
İstinadlar
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- World Bird List (ing.): IOC World Bird List. 6.4 IOU, 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Talis qirqovulu lat Phasianus colchicus talischensis heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin toyuqkimiler destesinin qirqovullar fesilesinin qirqovul cinsinin adi qirqovul novune aid heyvan yarimnovu Talis qirqovuluElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Desteustu Klad Deste ToyuqkimilerFesileustu Fesile QirqovullarYarimfesile QirqovullarTriba Cins QirqovulNov Adi qirqovulYarimnov Talis qirqovuluBeynelxalq elmi adiPhasianus colchicus talischensis Seklin VikiAnbarda axtarisiITIS 678072StatusuNadirdir KateqoriyasiKritik veziyyetdedir CR Xususi muhafize tedbirleri gorulmese nesli kesile biler Qisa tesviriQuyrugu uzundur Erkeyi cox parlaq rengdedir ve cinedanini orten leleklerin ucu oyuqdur onun rengli hasiyesi nisbeten dardir Disisi boz sabalidi rengde olub uzerinde tund lekeler vardir Erkeyinin oxumasi 5 6 ayliq ev xoruzunun banlamasini xatirladir YayilmasiXX esrin 50 ci illerine qeder Lenkeran ovaliginda ve Talis daglarinin eteklerinde yayilmasi gosterilib Indi ise yalniz Talis daglarinin orta ve asagi qursaqlarinda qalib Azerbaycandan kenarda bu yarimnovun yayildigi erazi Iranin Xezer sahili eyaletlerini ehate edir Yasayis yeri ve heyat terziTaxil sahelerine ve uzum plantasiyalarina yaxin talalarla novbelesen kecilmez kolluqlarda yasayir Oturaqdir gunduz feal olur Bir yasinda cinsiyyet yetiskenliyine catir Poliqamdir Aprel ayinda cutler emele getirir Yuvasinda 9 21 yumurta olur 21 24 gun kurt yatir Mayin ikinci yarisinda ve iyunun evvellerinde korpe cuceleri musahide edilir Heserat bitki toxumlari meyve ve gilemeyve yeyir Ehali ucun ehemiyyetiElmi estetik ve dekorativ ehemiyyeti var Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerOvlanmasi qadagandir Azerbaycanin Qirmizi Kitab ina 1989 ve daxildir Yasayis yerlerinin cuzi bir hissesi Hirkan Milli Parkinda ve yerlesir Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerTalisda Orandcayin asagi axininda Orandcay Lenkerancay Yasaqliginin yaradilmasi Astaracayin asagi axinina hemserhed erazilerdeki kolluqlarin tebii abide edilmesi suni seraitde coxaldilib yasayis ucun seciyyevi olan biotoplara reintroduksiyasi qanunsuz ovlanmasina qarsi ciddi mubarize aparilmasi yasadigi biotoplarin etrafinda taxil bitkilerinin ekininin genislendirilmesi ve kend teserrufati ucun yararli olmayan sahelerde caytikani dergil boyurtken kolluqlarinin ekilmesi meslehetdir IstinadlarIOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3 World Bird List ing IOC World Bird List 6 4 IOU 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 4Hemcinin bax