Təzə İbiş, İbiş — İbiş - Qars vilayətinin Qars qəzasında, indi Amasiya rayonunda kənd.
Tarixi Azərbaycan əraziləri | |
Təzə İbiş | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Bölgə | Ağbaba mahalı |
İndiki adı | Dayrik |
Adının dəyişdirilmə tarixi | 1991 |
Əhalisi | 580 (1987) |
Xəritədə yeri | |
|
Tarix
Təzə İbiş kəndi 1988-ci ilə qədər Qərbi Azərbaycanın Amasiya (Ağbaba) rayonunun kəndi olmuşdur. 1988-ci ilə qədər bu kənddə azərbaycanlılar yaşamışdır. 1988-ci ildən sonra Təzə İbiş kəndidə dağıdılmışdır və erməniləşdirilmişdir. Hazırda Ermənistanda mövcud olan kənddir.
Kənd rayon mərkəzindən 14 km şimal-qərbdə, Türkiyə sərhəddində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Kəndin digər adı Ayçınqılı olmuşdur. Kəndin sakinləri yalnız azərbaycanlılar olmuşdur. Erməni mənbələrində kənddə qarapapaqların yaşadığı göstərilir. Qarapapaqlar azərbaycanlılarn etnoqrafik qruplarından biridir.
Toponim şəxs adı əsasında əmələ gəlmiş antropotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.
Ermənistan prezidentinin 19.IV.1991-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Yerizak qoyulmuşdur.
Əhalisi
Kənddə 1897-ci ildə 118 nəfər, 1906-cı ildə 460 nəfər, 1914-cü ildə 568 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1916-cı ildə azərbaycanlılar qovulmuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra kəndin sakinləri öz kəndlərinə qayıtmışdır. 1922-ci ildə kənddə 221 nəfər, 1926-cı ildə 300 nəfər, 1931-ci ildə 275 nəfər, 1970-ci ildə 382 nəfər, 1987-ci ildə 580 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.
1989-cu ilin yanvarında azərbaycanlılar öz doğma torpaqlarından ermənilər tərəfindən qovulmuşdur. İndi ermənilər yaşayır.
Şəxsiyyətləri
- - Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü, Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin üzvü.
- - şəhid
- Hidayət İsayev - Tibb elmləri doktoru, professor, M.Topçubaşov adına ET Professor H.B.İsayev Kliniki Təbabət İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini
- Katib Şamilov - Tibb elmləri namizədi, 1-ci dərəcəli cərrah, Həştərxan şəhəri Kirov adına klinik xəstəxananın cərrahiyə şöbəsinin müdiri.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 dekabr 1997-ci il tarixli "1948-1953-cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi deportasiyası haqqında" fərmanı
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 26 mart 1998-ci il tarixli "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" fərmanı
- Петрушевский И.П., Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XYI - начале XIX в., Ленинград, 1949
- Байбуртян В.А., Армянская колония Новой Джульфы в XYII веке, Иряван, 1969
- Тер-Мкртчян Л.Х., Армения под властью Надир шаха. Москва, 1963
- Езов Г.А., Сношение Петра Великого с Армянским народом, СПб, 1898
- Мамедов С.А., Азербайджан по источникам XV - первой половины XVIII вв., Бакы, 1993 Шопен И., #Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху его присоединения к Российской империи, СПб 1852
- Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar, Bakı, 1989
- Enikolopov İ.K., Qriboedov i Vostok, İrəvan 1954
- Qлинка Н.С., Описания переселения армян Aзербайджанских в пределы России, M.1831
- Kemal Beydilli, 1828-1829. Osmanlı - Rus savaşında Doğu Anadoludan Rusiyaya Köçürülen Ermeniler, X T.T.K. konqresinde sunulan tebliğ, Ankara,1986
- Hovannesiyan R., Armenia on the Road to Independence, Los Angeles, 1976
- Обозрение Российских владений за Кавказом в статистическом, этнографическом, топогрфическом и финансовом отношениях, СПб, 1836
- Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края, Tiflis, 1885
- Величко В.Л., Кавказ. Русское дело и междуплеменные вопросы, С.Петербург, 1904
- "Армянский геноцид". Миф и реальность. Справочник фактов и документов, Б.1992
- Hüsyin Baykara., Azərbaycan istiqlal mücadiləsi tarixi, Bakı, 1992
- Cahangir Zeynaloğlu, Müxtəsər Azərbaycan tarixi, Bakı, 1992
- Заварян С., Экономические условия Карабаха и голод 1906-1907 г., Перевод с армянского, С.Петербург, 1907
- Готлиб В.В., Тайная дипломатия во время первой мировой войны, М.1960
- Suleyman Kocabas, Tarihte Turk-Rus Mucadelesi, Istanbul, 1989
- Шахдин И., Дашнакцутюн на службе русской белогвардейщины и английского командования на Кавказе, Bakı, 1990
- Cəmil Həsənov. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində, 1918-1920-ci illər, Bakı, 1993
- Məmməd Sadıq Aran. "Qardaş köməyi" məqaləsi;1951; Bax: "Ədəbiyyət və incəsənət" qəzeti, 2 oktyabr 1990-cı il.
- Azərbaycan Respublikası MDSPİHA, f.276, s.8, iş 463, v.23; Bax: Bəxtiyar Nəcəfov, Лицо врага (История Армянского национализма в Закавказье в конце XIX начале XX в.), Bakı, 1993
- Грибойедов А., Seçilmiş əsərləri, 2-ci cild, Moskva, 1977.
Mənbə
- Azərbaycan tarixi 2020-11-01 at the Wayback Machine
- VAQİF ARZUMANLI, NAZİM MUSTAFA, "TARİXİN QARA SƏHİFƏLƏRİ. Deportasiya. Soyqırım. Qaçqınlıq", AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASININ MİLLİ MÜNASİBƏTLƏR İNSTİTUTU, Bakı, "Qartal, 1998 (ELMİ REDAKTOR : professor TEYMUR ƏHMƏDLİ)
- Ramil Tanriverdi: http://www.tarixci.azeriblog.com 2019-06-27 at the Wayback Machine
İstinadlar
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карт Кавказского края, Тифлис, Типография К.П.Казловского, 1913, s.100
- Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, «Melkonyan fond», 1932, s.20 (erm.)
- Qorqodyan Z. 1831-1931-ci illərdə Sovet Ermənistanının əhalisi, İrəvan, «Melkonyan fond», 1932, s.20-21, 104-105 (erm.)
- Bayramov A. Qədim Oğuz ellərinin - Ağbaba, Şörəyel və Pəmbək bölgələrinin yer-yurd adları (toponimləri), Sumqayıt, 1996, s.171
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Teze Ibis Ibis Ibis Qars vilayetinin Qars qezasinda indi Amasiya rayonunda kend Tarixi Azerbaycan erazileriTeze IbisUmumi melumatlarBolge Agbaba mahaliIndiki adi DayrikAdinin deyisdirilme tarixi 1991Ehalisi 580 1987 Xeritede yeriTeze IbisTarixTeze Ibis kendi 1988 ci ile qeder Qerbi Azerbaycanin Amasiya Agbaba rayonunun kendi olmusdur 1988 ci ile qeder bu kendde azerbaycanlilar yasamisdir 1988 ci ilden sonra Teze Ibis kendide dagidilmisdir ve ermenilesdirilmisdir Hazirda Ermenistanda movcud olan kenddir Kend rayon merkezinden 14 km simal qerbde Turkiye serheddinde yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde qeyd edilmisdir Kendin diger adi Aycinqili olmusdur Kendin sakinleri yalniz azerbaycanlilar olmusdur Ermeni menbelerinde kendde qarapapaqlarin yasadigi gosterilir Qarapapaqlar azerbaycanlilarn etnoqrafik qruplarindan biridir Toponim sexs adi esasinda emele gelmis antropotoponimdir Qurulusca sade toponimdir Ermenistan prezidentinin 19 IV 1991 ci il fermani ile kendin adi deyisdirilib Yerizak qoyulmusdur EhalisiAgbaba mahalinin xeritesi Kendde 1897 ci ilde 118 nefer 1906 ci ilde 460 nefer 1914 cu ilde 568 nefer azerbaycanli yasamisdir 1916 ci ilde azerbaycanlilar qovulmusdur Indiki Ermenistanda sovet hakimiyyeti qurulandan sonra kendin sakinleri oz kendlerine qayitmisdir 1922 ci ilde kendde 221 nefer 1926 ci ilde 300 nefer 1931 ci ilde 275 nefer 1970 ci ilde 382 nefer 1987 ci ilde 580 nefer azerbaycanli yasamisdir 1989 cu ilin yanvarinda azerbaycanlilar oz dogma torpaqlarindan ermeniler terefinden qovulmusdur Indi ermeniler yasayir Sexsiyyetleri Filologiya uzre felsefe doktoru Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin uzvu Azerbaycan Asiqlar Birliyinin uzvu sehid Hidayet Isayev Tibb elmleri doktoru professor M Topcubasov adina ET Professor H B Isayev Kliniki Tebabet Institutunun elmi isler uzre direktor muavini Katib Samilov Tibb elmleri namizedi 1 ci dereceli cerrah Hesterxan seheri Kirov adina klinik xestexananin cerrahiye sobesinin mudiri Hemcinin baxAzerbaycan Demokratik Respublikasi Irevan xanligi Zengezur AgbabaEdebiyyatAzerbaycan Respublikasi Prezidentinin 18 dekabr 1997 ci il tarixli 1948 1953 cu illerde azerbaycanlilarin Ermenistan SSR erazisindeki tarixi etnik torpaqlarindan kutlevi deportasiyasi haqqinda fermani Azerbaycan Respublikasi prezidentinin 26 mart 1998 ci il tarixli Azerbaycanlilarin soyqirimi haqqinda fermani Petrushevskij I P Ocherki po istorii feodalnyh otnoshenij v Azerbajdzhane i Armenii v XYI nachale XIX v Leningrad 1949 Bajburtyan V A Armyanskaya koloniya Novoj Dzhulfy v XYII veke Iryavan 1969 Ter Mkrtchyan L H Armeniya pod vlastyu Nadir shaha Moskva 1963 Ezov G A Snoshenie Petra Velikogo s Armyanskim narodom SPb 1898 Mamedov S A Azerbajdzhan po istochnikam XV pervoj poloviny XVIII vv Baky 1993 Shopen I Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu ego prisoedineniya k Rossijskoj imperii SPb 1852 Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar Baki 1989 Enikolopov I K Qriboedov i Vostok Irevan 1954 Qlinka N S Opisaniya pereseleniya armyan Azerbajdzhanskih v predely Rossii M 1831 Kemal Beydilli 1828 1829 Osmanli Rus savasinda Dogu Anadoludan Rusiyaya Kocurulen Ermeniler X T T K konqresinde sunulan teblig Ankara 1986 Hovannesiyan R Armenia on the Road to Independence Los Angeles 1976 Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom v statisticheskom etnograficheskom topogrficheskom i finansovom otnosheniyah SPb 1836 Materialy dlya izucheniya ekonomicheskogo byta gosudarstvennyh krestyan Zakavkazskogo kraya Tiflis 1885 Velichko V L Kavkaz Russkoe delo i mezhduplemennye voprosy S Peterburg 1904 Armyanskij genocid Mif i realnost Spravochnik faktov i dokumentov B 1992 Husyin Baykara Azerbaycan istiqlal mucadilesi tarixi Baki 1992 Cahangir Zeynaloglu Muxteser Azerbaycan tarixi Baki 1992 Zavaryan S Ekonomicheskie usloviya Karabaha i golod 1906 1907 g Perevod s armyanskogo S Peterburg 1907 Gotlib V V Tajnaya diplomatiya vo vremya pervoj mirovoj vojny M 1960 Suleyman Kocabas Tarihte Turk Rus Mucadelesi Istanbul 1989 Shahdin I Dashnakcutyun na sluzhbe russkoj belogvardejshiny i anglijskogo komandovaniya na Kavkaze Baki 1990 Cemil Hesenov Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 ci iller Baki 1993 Memmed Sadiq Aran Qardas komeyi meqalesi 1951 Bax Edebiyyet ve incesenet qezeti 2 oktyabr 1990 ci il Azerbaycan Respublikasi MDSPIHA f 276 s 8 is 463 v 23 Bax Bextiyar Necefov Lico vraga Istoriya Armyanskogo nacionalizma v Zakavkaze v konce XIX nachale XX v Baki 1993 Gribojedov A Secilmis eserleri 2 ci cild Moskva 1977 MenbeAzerbaycan tarixi 2020 11 01 at the Wayback Machine VAQIF ARZUMANLI NAZIM MUSTAFA TARIXIN QARA SEHIFELERI Deportasiya Soyqirim Qacqinliq AZERBAYCAN MILLI ELMLER AKADEMIYASININ MILLI MUNASIBETLER INSTITUTU Baki Qartal 1998 ELMI REDAKTOR professor TEYMUR EHMEDLI Ramil Tanriverdi http www tarixci azeriblog com 2019 06 27 at the Wayback MachineIstinadlarIbrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri 2015 07 21 at the Wayback Machine Baki Elm 2002 Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kart Kavkazskogo kraya Tiflis Tipografiya K P Kazlovskogo 1913 s 100 Qorqodyan Z 1831 1931 ci illerde Sovet Ermenistaninin ehalisi Irevan Melkonyan fond 1932 s 20 erm Qorqodyan Z 1831 1931 ci illerde Sovet Ermenistaninin ehalisi Irevan Melkonyan fond 1932 s 20 21 104 105 erm Bayramov A Qedim Oguz ellerinin Agbaba Soreyel ve Pembek bolgelerinin yer yurd adlari toponimleri Sumqayit 1996 s 171Xarici kecidler