Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Axundov Səttar Mirzə Əli oğlu (5 dekabr 1914, Alxanlı, Qaryagin rayonu – 11 sentyabr 1994, Bakı) — dramaturq, folklorşünas.
| Səttar Axundov | |
|---|---|
| Səttar Mirzə Əli oğlu Axundov | |
 | |
| Doğum tarixi | 5 dekabr 1914 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 11 sentyabr 1994 (79 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Fəaliyyəti | dramaturq |
| Əsərlərinin dili | azərbaycanca |
| İlk əsəri | Çətin dərə |
Həyatı
Səttar Axundov 1914-cü ilin aprel ayında Qaryagin qəzasının Alxanlı kəndində ruhani ailəsində doğulmuşdur. O, ömünün 34 ilini yaradıcılığa sərf etmişdir. 1942-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının üzvü idi. İndiyədək dramaturqun M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrında ("Zərif tellər" 1951), Naxçıvan, Gəncə, Xankəndi ("Dostlar") və başqa dövlət teatrlarında, habelə bir sıra xalq teatrlarında 35 əsəri tamaşaya qoyulmuşdur.
Yazıçının 1941-ci ildə yazdığı "Çətin dərə" pyesinin mövzusu sovet adamlarının alman-faşist işğalçılarına qarşı vətənpərvərlik müharibəsindən götürülmüşdür. Əsər 1942-ci ildə tamaşaya qoyulmuş və böyük müvəffəqiyyət qazanmışdır. "Çətin dərə" və "Qayğı" (1944) pyesləri M. Qorki adına Gənc Tamaşaçılar Teatrında oynanılmışdır.
S. Axundov bundan başqa iyirmidən artıq birpərdəli pyesin müəllifidir. Onun kiçik həcmli pyesləri, əsas etibarilə, Azərbaycan kəndlərində gedən geniş quruculuq işlərini əks etdirirdi.
Uzun müddət xalq yaradıcılığı evində işləməsi Səttar Axundovu Azərbaycanın xalq özfəaliyyət teatrlarına yaxınlaşdırmışdır. O, özünün kiçik pyeslərini yazarkən rayon mərkəzlərindəki klub və mədəniyyət evlərinin səhnə imkanlarını, habelə həvəskar artistlərin ifaçılıq səviyyəsini nəzərə almışdır. Bir çox şəhər və qəsəbələrin gəncləri S. Axundovun əsərlərini zəhmətkeşlər qarşısında tamaşaya qoymaqla həm onların ideyalarından qidalanmış, həm də teatr mədəniyyəti ilə yaxından tanış olmuşlar. Bu əsərlər isə dinləyici, oxucu və tamaşaçıları vətənə, əməyə, dostluq və sədaqətə, əxlaq prinsiplərinə məhəbbət, ictimai-mədəni inkişafın yolunda əngəl olanlara, vətənin düşmənlərinə nifrət ruhunda tərbiyələndirirdi.
Səttar Axundov 1949-cu ildən respublika xalq yaradıcılığı evində folklor şöbəsinin (poeziya bölməsində) baş metodisti işləyirdi. Onun bu sahədəki fəaliyyəti də çox səmərəli idi. O, 150 min misra aşıq şeiri, bayatı, atalar sözü, 15 dastan, 100 xalq nağılı və s. toplayıb nəşr etdirmişdir. 12 min misradan ibarət "Aşıqlar", "Dəniz haqqında nəğmə", "Çoban Əfqan", "Aşıq Bilal" və s. kitablarını da S. Axundov tərtib etmişdir.
Ədib yaradıcılığının hər iki qolunu ömrü boyu davam etdirmişdi. Həm xalq poeziyası nümunələrini toplayır, həm də yeni-yeni dram əsərləri yaratmışdı. Onun yazmış olduğu "Düşərgədə nişan" komediyasını Ağdam Dövlət Dram Teatrı öz repertuarına daxil etmişdi. Böyük sənətkar "Həyasız qonaq" komediyasını yazıb bitirmişdi.
Səttar Axundovun "Qaragilə", "Məhəbbət nişanəsi", "Eloğlu Araz" adlı kitabları var.
Fəaliyyəti
S. Axundovun şəxsi fondundakı materiallar əsasən folklora aiddir. 30 ildən çox çalışdığı bu işdə aşıq yaradıcılığını arayıb-axtarmış, 200-dən çox aşığın yazı nümunələrini toplamışdır. O, ədəbiyyata Böyük Vətən müharibəsi illərində (1941–1945) qələmə aldığı "Çətin dərə" adlı əsəri ilə gəlmişdir. Gənclərin cəbhədəki qəhrəmanlığından danışan bu əsər 1942–1943-cü illərdə M. Qorki adına Gənc Tamaşaçılar Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur. Sonralar isə "Qayğı", "Dostlar", "Məhəbbət nişanı", "Məzəlizadələr", "Almasın qızları", "El gücü, sel gücü", "Nişan üzüyü" və s. pyesləri Naxçıvan, Gəncə, Ağdam, Xankəndi, Mingəçevir, Lənkəran Dövlət Dram teatrlarında tamaşaya qoyulmuşdur. "Zərif tellər" isə Akademik Milli Dram Teatrında göstərilmişdir.
Yazıçının dram əsərləri ilə yanaşı, bir çox hekayələri də diqqəti cəlb edir. "Araz əfsanəsi", "Güllü xalça" və s. hekayələri Azərbaycanın qədim xalçaçılıq sənətindən və digər maraqlı mövzulardan bəhs edir. Folklor şöbəsinin müdiri işlədiyi zaman Aşıq Teymur, Aşıq Ədhəm, Şeyda Əziz, Əli Məsimov, Aşıq Bisavad, Nəbi Bayramov, Alxan Babayev və başqalarının şeirlərini toplamışdır. Mir Mehdi Xəzaninin XIX əsrdə topladığı şeirlər dəftəri də çox maraqlıdır. Həmin dəftərdə Q. B. Zakir, M. S. Səbahi, M. P. Vaqif, Aşıq Pəri, Həsən Əli oğlunun şeirləri hələ də öz araşdırıcılarını gözləyir. S. Axundovun səliqəli arxiv sənədləri arasında aşıqların III qurultayının materialları da diqqəti cəlb edir.
S. Axundov irihəcmli pyeslərlə yanaşı 25-dən çox kiçikhəcmli pyesləri də vardır. Onun hələ sağlığında nəşr olunmuş "Dağlarda", "Məhəbbət nişanəsi", "Kənd ulduzları", "Günlər dayanmışdı", "Qaragilə", "El oğlu" kitablarından başqa Xalq yaradıcılığı evinə təqdim etdiyi bir neçə kitabı da var.
Kitabları
- "Qaragilə",
- "Məhəbbət nişanəsi",
- "Eloğlu Araz"
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu. Axundovlar: Adını böyük bir obaya vermiş kişinin nəsli. "Soy" elmi-kütləvi dərgi, 2009, № 9, səh.19–24.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Axundov Settar Mirze Eli oglu 5 dekabr 1914 Alxanli Qaryagin rayonu 11 sentyabr 1994 Baki dramaturq folklorsunas Settar AxundovSettar Mirze Eli oglu AxundovDogum tarixi 5 dekabr 1914 1914 12 05 Dogum yeri Alxanli Qaryagin rayonu Azerbaycan SSRVefat tarixi 11 sentyabr 1994 1994 09 11 79 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti dramaturqEserlerinin dili azerbaycancaIlk eseri Cetin dereHeyatiSettar Axundov 1914 cu ilin aprel ayinda Qaryagin qezasinin Alxanli kendinde ruhani ailesinde dogulmusdur O omunun 34 ilini yaradiciliga serf etmisdir 1942 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin uzvu idi Indiyedek dramaturqun M Ezizbeyov adina Azerbaycan Dovlet Akademik Dram Teatrinda Zerif teller 1951 Naxcivan Gence Xankendi Dostlar ve basqa dovlet teatrlarinda habele bir sira xalq teatrlarinda 35 eseri tamasaya qoyulmusdur Yazicinin 1941 ci ilde yazdigi Cetin dere pyesinin movzusu sovet adamlarinin alman fasist isgalcilarina qarsi vetenperverlik muharibesinden goturulmusdur Eser 1942 ci ilde tamasaya qoyulmus ve boyuk muveffeqiyyet qazanmisdir Cetin dere ve Qaygi 1944 pyesleri M Qorki adina Genc Tamasacilar Teatrinda oynanilmisdir S Axundov bundan basqa iyirmiden artiq birperdeli pyesin muellifidir Onun kicik hecmli pyesleri esas etibarile Azerbaycan kendlerinde geden genis quruculuq islerini eks etdirirdi Uzun muddet xalq yaradiciligi evinde islemesi Settar Axundovu Azerbaycanin xalq ozfealiyyet teatrlarina yaxinlasdirmisdir O ozunun kicik pyeslerini yazarken rayon merkezlerindeki klub ve medeniyyet evlerinin sehne imkanlarini habele heveskar artistlerin ifaciliq seviyyesini nezere almisdir Bir cox seher ve qesebelerin gencleri S Axundovun eserlerini zehmetkesler qarsisinda tamasaya qoymaqla hem onlarin ideyalarindan qidalanmis hem de teatr medeniyyeti ile yaxindan tanis olmuslar Bu eserler ise dinleyici oxucu ve tamasacilari vetene emeye dostluq ve sedaqete exlaq prinsiplerine mehebbet ictimai medeni inkisafin yolunda engel olanlara vetenin dusmenlerine nifret ruhunda terbiyelendirirdi Settar Axundov 1949 cu ilden respublika xalq yaradiciligi evinde folklor sobesinin poeziya bolmesinde bas metodisti isleyirdi Onun bu sahedeki fealiyyeti de cox semereli idi O 150 min misra asiq seiri bayati atalar sozu 15 dastan 100 xalq nagili ve s toplayib nesr etdirmisdir 12 min misradan ibaret Asiqlar Deniz haqqinda negme Coban Efqan Asiq Bilal ve s kitablarini da S Axundov tertib etmisdir Edib yaradiciliginin her iki qolunu omru boyu davam etdirmisdi Hem xalq poeziyasi numunelerini toplayir hem de yeni yeni dram eserleri yaratmisdi Onun yazmis oldugu Dusergede nisan komediyasini Agdam Dovlet Dram Teatri oz repertuarina daxil etmisdi Boyuk senetkar Heyasiz qonaq komediyasini yazib bitirmisdi Settar Axundovun Qaragile Mehebbet nisanesi Eloglu Araz adli kitablari var FealiyyetiS Axundovun sexsi fondundaki materiallar esasen folklora aiddir 30 ilden cox calisdigi bu isde asiq yaradiciligini arayib axtarmis 200 den cox asigin yazi numunelerini toplamisdir O edebiyyata Boyuk Veten muharibesi illerinde 1941 1945 qeleme aldigi Cetin dere adli eseri ile gelmisdir Genclerin cebhedeki qehremanligindan danisan bu eser 1942 1943 cu illerde M Qorki adina Genc Tamasacilar Teatrinda tamasaya qoyulmusdur Sonralar ise Qaygi Dostlar Mehebbet nisani Mezelizadeler Almasin qizlari El gucu sel gucu Nisan uzuyu ve s pyesleri Naxcivan Gence Agdam Xankendi Mingecevir Lenkeran Dovlet Dram teatrlarinda tamasaya qoyulmusdur Zerif teller ise Akademik Milli Dram Teatrinda gosterilmisdir Yazicinin dram eserleri ile yanasi bir cox hekayeleri de diqqeti celb edir Araz efsanesi Gullu xalca ve s hekayeleri Azerbaycanin qedim xalcaciliq senetinden ve diger maraqli movzulardan behs edir Folklor sobesinin mudiri islediyi zaman Asiq Teymur Asiq Edhem Seyda Eziz Eli Mesimov Asiq Bisavad Nebi Bayramov Alxan Babayev ve basqalarinin seirlerini toplamisdir Mir Mehdi Xezaninin XIX esrde topladigi seirler defteri de cox maraqlidir Hemin defterde Q B Zakir M S Sebahi M P Vaqif Asiq Peri Hesen Eli oglunun seirleri hele de oz arasdiricilarini gozleyir S Axundovun seliqeli arxiv senedleri arasinda asiqlarin III qurultayinin materiallari da diqqeti celb edir S Axundov irihecmli pyeslerle yanasi 25 den cox kicikhecmli pyesleri de vardir Onun hele sagliginda nesr olunmus Daglarda Mehebbet nisanesi Kend ulduzlari Gunler dayanmisdi Qaragile El oglu kitablarindan basqa Xalq yaradiciligi evine teqdim etdiyi bir nece kitabi da var Kitablari Qaragile Mehebbet nisanesi Eloglu Araz MenbeEnver Cingizoglu Axundovlar Adini boyuk bir obaya vermis kisinin nesli Soy elmi kutlevi dergi 2009 9 seh 19 24 Hemcinin baxMirze Saleh Axundov