Səhənd xalçaları — Təbriz xalçaçılıq məktəbinə aid Azərbaycan xalçaları.
Xalça | |
Səhənd xalçaları | |
---|---|
Xalça haqqında məlumatlar | |
Məktəbi | Təbriz xalçaçılıq məktəbi |
Toxunması haqqında məlumatlar | |
Üslubu | Təbriz xalçaçılıq məktəbi |
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, Təbriz, Ərdəbil, Marağa, Mərənd, Maku, Xoy, Urmiya, Zəncan, Qərəcə, Heris, Sərab, Əhmədabad, Miriş, Əhər, Salmas, Görəvan, Sennə, Qaradağ və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə İran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan, eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.
Artıq XI–XII əsrlərdə çiçəklənmə dövrü keçirən Təbriz xalçaçılıq məktəbi XIII–XIV əsrlərdə Təbriz miniatür məktəbinin bədii xüsusiyyətlərini mənimsəmiş, XVI–XVII əsrlərdə yüksək inkişaf mərhələsinə çatmışdı. Bu məktəbə mənsub xovsuz və xovlu xalçalar bədii tərtibat, rəng ahəngdarlığı, ornamental bəzəklərin müxtəlifliyi ilə fərqlənir. Təbriz xalçaçılıq məktəbi əsas xalça kompozisiyalarına görə 2 qrupa ayrılır: Təbriz və Ərdəbil qrupları. Təbriz qrupuna "Təbriz", "Baxşayış", "Qərəcə", "Görəvan", "Heris", "Ləçəkturunc", "Əfşan", "Ağaclı", "Ovçuluq", "Dörd fəsil" kompozisiyaları, Ərdəbil qrupuna "Ərdəbil", "Şeyx Səfi", "Şah Abbası", "Sərabi", "Zəncan", "Mir" və "Açma-yumma" çeşniləri daxildir. Təbriz xalçaçılıq məktəbinin "Bağ-behişt", "Bağ-meşə", "Balıq", "Buta", "Dərviş", "Kətəbəli", "Gördəst", "Göllü-guşəli", "Güldanlı", "Leyli və Məcnun", "Məşahir", "Mun", "Namazlıq", "Nəcaqlı", "Sərvistan", "Sərdari", "Səhənd", "Silsiləvi ləçək", "Fərhad və Şirin", "Xəyyam", "Xətai", "Həddad", "Çərxi-gül", "Ceyranlı" və s. klassik kompozisiyaları da məşhurdur. Təbrizdə toxunmuş "Ləçəktürünc" kompozisiyalı məşhur "Şeyx Səfi" xalısı (ölçüsü 56,12 m², 1539-cu il, "Viktoriya və Albert" muzeyi, London) ornamental xalçaların ən gözəl nümunəsi, Təbriz xalçaçılıq məktəbinin şah əsəridir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Muranov V., Gasimoova D. Azerbaijani Carpets Tabriz Group (ing.). 2013. P. 10.
- "AZƏRBAYCANDA XALÇA SƏNƏTİNİN İNKİŞAFI". azerbaijan.az (az.). 2021-05-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sehend xalcalari Tebriz xalcaciliq mektebine aid Azerbaycan xalcalari XalcaSehend xalcalariXalca haqqinda melumatlarMektebi Tebriz xalcaciliq mektebiToxunmasi haqqinda melumatlarUslubu Tebriz xalcaciliq mektebi Tebriz xalcaciliq mektebi Azerbaycanin en qedim ve meshur xalcaciliq mektebidir Tebriz Erdebil Maraga Merend Maku Xoy Urmiya Zencan Qerece Heris Serab Ehmedabad Miris Eher Salmas Gorevan Senne Qaradag ve basqa xalca menteqelerini ehate edir Bu erazide yasamis turk dilli tayfalar hele qedimden xalcaciligin yaranmasi ve inkisafinda muhum rol oynamis muxtelif dovrlerde Iran xalca senetinin tesekkulune ciddi tesir gostermisler Orta esrlerde Serqin en muhum ticaret merkezlerinden ve zengin seherlerinden olan elece de Avropa ile ticaret elaqeleri xalcaciliq senetinin suretli inkisafina sebeb olmusdur Artiq XI XII esrlerde ciceklenme dovru keciren Tebriz xalcaciliq mektebi XIII XIV esrlerde Tebriz miniatur mektebinin bedii xususiyyetlerini menimsemis XVI XVII esrlerde yuksek inkisaf merhelesine catmisdi Bu mektebe mensub xovsuz ve xovlu xalcalar bedii tertibat reng ahengdarligi ornamental bezeklerin muxtelifliyi ile ferqlenir Tebriz xalcaciliq mektebi esas xalca kompozisiyalarina gore 2 qrupa ayrilir Tebriz ve Erdebil qruplari Tebriz qrupuna Tebriz Baxsayis Qerece Gorevan Heris Lecekturunc Efsan Agacli Ovculuq Dord fesil kompozisiyalari Erdebil qrupuna Erdebil Seyx Sefi Sah Abbasi Serabi Zencan Mir ve Acma yumma cesnileri daxildir Tebriz xalcaciliq mektebinin Bag behist Bag mese Baliq Buta Dervis Ketebeli Gordest Gollu guseli Guldanli Leyli ve Mecnun Mesahir Mun Namazliq Necaqli Servistan Serdari Sehend Silsilevi lecek Ferhad ve Sirin Xeyyam Xetai Heddad Cerxi gul Ceyranli ve s klassik kompozisiyalari da meshurdur Tebrizde toxunmus Lecekturunc kompozisiyali meshur Seyx Sefi xalisi olcusu 56 12 m 1539 cu il Viktoriya ve Albert muzeyi London ornamental xalcalarin en gozel numunesi Tebriz xalcaciliq mektebinin sah eseridir Hemcinin baxSah Abbasi xalcalari Sahabbasi xalcalari Seyx Sefi xalcasiIstinadlarMuranov V Gasimoova D Azerbaijani Carpets Tabriz Group ing 2013 P 10 AZERBAYCANDA XALCA SENETININ INKISAFI azerbaijan az az 2021 05 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 14