Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə artırılmasına ehtiyac var. (fevral 2023) |
Sülü Şaban bəy Qaraca bəy oğlu Zülqədər (rus. Шабан Сули-бей, rus. Сули-бей, rus. Севли-бей, türk. Şaban Süli Bey, türk. Süli Bey, türk. Sevli Bey) — hökmdar, XIV yüzillik.
| Sülü bəy Zülqədər | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 1398 |
| Fəaliyyəti | monarx |
| Atası | Zeynəddin Qaraca bəy Zülqədər |
Həyatı
Xəlil bəyin öldürülməsindən sonra bəyliyin basına kiçik qardaşı Süli bəy keçdi. Bu sırada Misirdə olan Osman bəy və İbrahim bəy Sultan Bərkuk tərəfindən tutuldular. Zülqədərlilərin toplanmasını istəməyən Sultan Bərkuk, Süli bəyin başa keçdiyini xəbər alar-almaz Həmadaki qüvvələrinə Süli bəyin üstünə yürüş etmələrini əmr etdi. Süli bəy Maraş üzərindən Əlbistana gələn bu qüvvələr ilə Göksun yaylağında qarşılaşdı. Baş verzn çarpışmada məmlük qüvvələri yenildilər. Bu savaşda Həma və Besni valiləri də öldürüldü. Bu xəbər üzərinə Süli bəyin qarşısına rəqib olaraq çıxarılmaq üçün Qahirədə tutuqlu olan qardaşları İbrahim bzy və Osman bəy sərbəst buraxıldı. Bu qardaşlardan Osman bəy Süli bəyə itaət etdi. İbrahim bəy isə bir müddət mücadilə etdisə də, müvəffəq olmadı. Bunun üzərinə Sultan Bərkuk, Süli bəyin qarşısına bu dəfə Xəlil bəyin qatili Yağmuroğlu İbrahim bəyi çıxardı. Ancaq İbrahim bəy də Maraş önlərində baş verən savaşda Zülqədərlilərə yenildi (1387).
Sultan Bərkuk Süli bəyi məğlub edə bilməyincə onun bəylik fərmanını təsdiq etmek məcburiyyətində qaldı.
Süli bəyin səltənətinin ilk illərində qarşısına bir rəqib daha çıxdı. Bu dəfə qardaşıoğlu Nasirəddin Məhəmməd bəy Xəlil bəy oğlu, məmlüklərdən də yardım alaraq əmisinə qarşı çıxdı. Məmlük əmirlərindən Sis naibi Sungur bəy ilə birləşən Məhəmməd bəy 1388-ci ildə əmisi Süli bəyi məğlubiyətə uğratdı. Bu savaşda məmlük sultanına cəbhə almış olan Malatya naibi Mintaş, Süli bəyin yanında yer aldı. Aldığı bu məğlubiyyətdən sonra Dəvəli qalasına çəkilən Süli bəy; Yel Buğa, Mintaş və diğer Türk-Məmlük əmirlərinin Sultan Bərkuka qarşı giriştiyi üsyanda təsirli oldu. Süli bəyin üsyançı bəylərə verdiyi zülqədərli qüvvələri Qeysəri üzərinə yürüş edəkən qardaşıoglu Məhəmməd bəy və əmrindəkilər isə Bərkukun yanında savaşırdılar.
Nəticədə Yel Buğa və Mintaş əmrindəki üsyançı qüvvələr Sultan Bərkuku taxtdan endirdilər. Ancaq bu səfər özləri mücadiləyə başladılar və Yel Buğanı məğlub edən Mintaş özünü lələ olaraq elan etdi. Fəqət çox keçmədən Bərkuk, Mintaşa qarşı təkrar üstünlük quraraq səltənətini yenidən eldə etdi. Süli bəy və Mintaş təkrar bir araya gələrək məmlük ərazisində yağma və təxribat aparmağa davam etdilər. Bunlar Ayntəb şəhərini ələ keçirdilər.
Bu tarixlərdə Əmir Teymur Şərqi Anadolu səfərine çıxmışdı. Süli bəy ona elçilər göndərərək itaətini ərz etdi. Süli bəy ayrıca Əmir Teymuru Suriya üzərinə bir səfər etməyə şövq etdi (1394). Zülqədəroğlu Süli bəyin bu hərəkətindən xəbərdar olan Məmlük sultani Bərkuk böyük bir ordu hazırlayaraq Zülqədərlilərin üzərinə göndərdi (1395). Hələb valisi əmrindəki bu məmlük qüvvələri Süli bəyi ağır bir məğlubiyyətə uğratdı. Canını gücle qurtaran Süli bəy bütün məiyyətini itirdi. Bu zəfərə də qane olmayan Bərkuk, daha öncələri Qaraca bəy və Xəlil bəyə etdiyi kimi Süli bəyə də bir sui-qəsd hazırlatdıraraq onu da 1398-ci ilin martında öldürtdü.
Mənbə
- Ənvər Çingizoğlu, Zülqədər eli, Bakı: Şərq-Qərb, 2011,-156 səh.
Həmçinin bax
İstinadlar
 | Vəzifəli şəxs haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede daxili kecidlerin artirilmasina ehtiyac var Lutfen meqalelerin elaqelendirilmesine komek etmek ucun movzuya uygun basqa sehifelere daxili kecidler elave etmekle bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin fevral 2023 Vikipediyada bu texelluslu muxtelif sexsler haqqinda meqaleler var bax Zulqeder Sulu Saban bey Qaraca bey oglu Zulqeder rus Shaban Suli bej rus Suli bej rus Sevli bej turk Saban Suli Bey turk Suli Bey turk Sevli Bey hokmdar XIV yuzillik Sulu bey ZulqederSexsi melumatlarVefat tarixi 1398Fealiyyeti monarxAtasi Zeyneddin Qaraca bey ZulqederHeyatiXelil beyin oldurulmesinden sonra beyliyin basina kicik qardasi Suli bey kecdi Bu sirada Misirde olan Osman bey ve Ibrahim bey Sultan Berkuk terefinden tutuldular Zulqederlilerin toplanmasini istemeyen Sultan Berkuk Suli beyin basa kecdiyini xeber alar almaz Hemadaki quvvelerine Suli beyin ustune yurus etmelerini emr etdi Suli bey Maras uzerinden Elbistana gelen bu quvveler ile Goksun yaylaginda qarsilasdi Bas verzn carpismada memluk quvveleri yenildiler Bu savasda Hema ve Besni valileri de olduruldu Bu xeber uzerine Suli beyin qarsisina reqib olaraq cixarilmaq ucun Qahirede tutuqlu olan qardaslari Ibrahim bzy ve Osman bey serbest buraxildi Bu qardaslardan Osman bey Suli beye itaet etdi Ibrahim bey ise bir muddet mucadile etdise de muveffeq olmadi Bunun uzerine Sultan Berkuk Suli beyin qarsisina bu defe Xelil beyin qatili Yagmuroglu Ibrahim beyi cixardi Ancaq Ibrahim bey de Maras onlerinde bas veren savasda Zulqederlilere yenildi 1387 Sultan Berkuk Suli beyi meglub ede bilmeyince onun beylik fermanini tesdiq etmek mecburiyyetinde qaldi Suli beyin seltenetinin ilk illerinde qarsisina bir reqib daha cixdi Bu defe qardasioglu Nasireddin Mehemmed bey Xelil bey oglu memluklerden de yardim alaraq emisine qarsi cixdi Memluk emirlerinden Sis naibi Sungur bey ile birlesen Mehemmed bey 1388 ci ilde emisi Suli beyi meglubiyete ugratdi Bu savasda memluk sultanina cebhe almis olan Malatya naibi Mintas Suli beyin yaninda yer aldi Aldigi bu meglubiyyetden sonra Develi qalasina cekilen Suli bey Yel Buga Mintas ve diger Turk Memluk emirlerinin Sultan Berkuka qarsi giristiyi usyanda tesirli oldu Suli beyin usyanci beylere verdiyi zulqederli quvveleri Qeyseri uzerine yurus edeken qardasioglu Mehemmed bey ve emrindekiler ise Berkukun yaninda savasirdilar Neticede Yel Buga ve Mintas emrindeki usyanci quvveler Sultan Berkuku taxtdan endirdiler Ancaq bu sefer ozleri mucadileye basladilar ve Yel Bugani meglub eden Mintas ozunu lele olaraq elan etdi Feqet cox kecmeden Berkuk Mintasa qarsi tekrar ustunluk quraraq seltenetini yeniden elde etdi Suli bey ve Mintas tekrar bir araya gelerek memluk erazisinde yagma ve texribat aparmaga davam etdiler Bunlar Aynteb seherini ele kecirdiler Bu tarixlerde Emir Teymur Serqi Anadolu seferine cixmisdi Suli bey ona elciler gondererek itaetini erz etdi Suli bey ayrica Emir Teymuru Suriya uzerine bir sefer etmeye sovq etdi 1394 Zulqederoglu Suli beyin bu hereketinden xeberdar olan Memluk sultani Berkuk boyuk bir ordu hazirlayaraq Zulqederlilerin uzerine gonderdi 1395 Heleb valisi emrindeki bu memluk quvveleri Suli beyi agir bir meglubiyyete ugratdi Canini gucle qurtaran Suli bey butun meiyyetini itirdi Bu zefere de qane olmayan Berkuk daha onceleri Qaraca bey ve Xelil beye etdiyi kimi Suli beye de bir sui qesd hazirlatdiraraq onu da 1398 ci ilin martinda oldurtdu MenbeEnver Cingizoglu Zulqeder eli Baki Serq Qerb 2011 156 seh Hemcinin baxZulqederogullari beyliyiIstinadlarVezifeli sexs haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin