Suxoy Su-34 (NATO kod adı: Super Flanker) — döyüş təyyarələri taktiki bombardman üçün müasirləşdirilmiş Su-27 modelinin iki nəfərlik versiyası. İki pilotun yan-yana oturduğu və eyni vəzifəni yerinə yetirə biləcək xüsusi bir dizayna sahibdir. İlk uçuşu 1993-cü ildə reallaşdırılıb və 1997-ci ildən etibarən istifadə edilməyə başlanılıb. Su -34 döyüş təyyarələri Sibir bölgəsində fəaliyyət göstərən -ə aid Novosibirsk şirkəti tərəfindən istehsal edilir. Rusiya Hava Qüvvələri şirkətlə bağladığı müqavilədə 2020-ci ilə qədər 124 ədəd Su-34 təyyarəsinin alınacağını açıqlayıb.
Suxoy Su-34 | |
---|---|
Tipi | Su-27, Döyüşçü-bombardmançı təyyarə |
Hazırlayan | Suxoy Dizayn Bürosu[d] |
İstehsalçı | Suxoy[d], Novosibirsk Aviasiya İstehsalat Birliyi[d] |
İlk uçuş | 13 aprel 1990 |
İstismara verilmə tarixi | 21 mart 2014 |
İstismarçılar | |
Buraxılış sayı | 143 |
Baza modeli | Su-27 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Rusiyanın əlində 2015-ci il məlumatına görə 80-dan çox Su-34 var. Onlardan 15-i Suriyadadır. Su-34 havadan atılan “AA-12” raketləri təchiz edilib. 2014-cü ilin ilin mart ayında alınan 4++ nəsil təyyarələr köhnə Suxoy Su-24 Fencer-in yerini alacaq.
İnkişaf etdirilmə Prosesi
Yaşanan bəzi qeyri-müəyyənliklər layihəsinin başlamasını geciktirdi. İrəli-geri hərəkətli qanad quruluşuna sahib Su-24'lərin yerinə daha fərqli və kompleks vəzifələrdə istifadə edilmək üzrə 1980-ci illərin ortalarından etibarən inkişaf etdirilməsinə başlandı. Təyyarənin istehsal prosesində manevr, uçuş məsafəsi və faydalı yük daşımada daha yaxşı olan Su-27'lərin əsas alınması qərara alınıb. Əslində isə əsas alınan təyyarə Suxoy Su-237K'nın təlim modeli olan T10KM-2 idi. İdarə içində T-10V olaraq bilinən inkişaf prosesi, Sovetlərin dağılma təhlükəsi müddətində yaşanan siyasi qarışıqlıq nəticəsində təyyarə proyektiylə eyni aqibəti paylaşaraq silindi. 1990-ci ilin avqust ayında TASS (Sovetlər Birliyi Teleqraf Agentliyi), Tbilisi təyyarə yaxınlaşmaqda olan bir təyyarənin şəklini çəkdi. Sonralar bu təyyarə, Qərb kəşfiyyat xidmətləri tərəfindən səhvən, ilk uçuşu Anatoli İvanov tərəfindən 13 Avqust 1990-cı ildə edilən Su-27KU olaraq təqdim edildi. Təyyarənin inkişaf prosesi hər nə qədər donanma üçün hazırlanması düşünülən cüt kreslolu SU-27KUB təlim təyyarəsinin inkişaf prosesi ilə parallellik daşısa da, iki təyyarənin bir-biriylə çox da bir əlaqəsi yox idi. Uçuş testləri 1990-cı ildən 1991-ci ilə qədər davam etdi.
1992-ci ildə Su-27IB, MosAeroshow-da (sonralar MAKS Airshow olaraq yenidən adlandırılmışdır) II-78 təyyarəsi ilə havadan yanacaq dolduran uçuşu və akrobatik nümayişiylə tanıdıldı. Təyyarənin rəsmi olaraq ortaya çıxması isə 13 Fevral 1992-ci ildə Rusiya Köhnə Dövlət Başçısı Boris Yeltsin və MDB (Müstəqil Dövlətlər Birliyi) liderlərinin Machulishi'da təşkil etdikləri bir zirvədə reallaşdı. Ertəsi il Su-27IB MAKS Airshow'da təkrarən nümayiş etdirildi.
Dizaynı
Çoxfunksiyalı “Su-34” qırıcı-bombardmançı təyyarəsinin hazırlanmasına ötən əsrin 80-ci illərində “Su-27”lərin texnologiyasından istifadə olunmaqla başlanılıb. Təyyarə zirehlidir. Uçuş kütləsi 38240 kq, maksimal hərbi yük tutumu 8000 kq, praktik yüksəklik həddi 15 min metr, maksimal uçuş sürəti saatda 1900 km, yanacaq doldurmadan maksimal fəaliyyət radiusu 1100 km-dir. Ekipaj iki nəfərdən ibarətdir. 12 istiqamətdən atəş aça bilən təyyarənin hərbi arsenalına 150 mərmisi olan 30 millimetrlik aviasiya topu, 4 növ “hava-hava” tipli idarəolunan raketlər, “hava-fəza” tipli idarəolunan raketlər, aviasiya bombaları, o cümlədən müxtəlif tipli kaset bombaları, korrektə edilən və idarəolunmaz bombalar daxildir. Təyyarənin ixracat üçün hazırlanan variantı “Su-32”dir.
Qəzalar
- 2019-cu il 6 sentyabrda Rusiyanın Lipetsk şəhərinin hava məkanında təlim-məşq uçuşları zamanı iki qırıcı-bombardmançı “Su-34” təyyarəsi toqquşub. Nəticədə təyyarələr ciddi zədələnib, ancaq pilotlar sağdır. Təyyarələr yerə endirilib.
- 2022-ci il 17 oktyabr tarixində Rusiyanın Yeysk şəhərində Su-34 qırıcısı yaşayış binasına çırpılıb. Hər iki pilotun katapult edib. Təyyarə təlim uçuşu zamanı havaya qalxarkən qəzaya uğrayıb. Hadisəyə səbəb uçuş zamanı mühərriklərdən birinin alışması olub.
İstinadlar
- http://lenta.ru/news/2014/03/21/su34/.
- https://bmpd.livejournal.com/4103348.html.
- Rusiya 30 yeni bombardman təyyarəsi alır[ölü keçid]
- İlk “Su-34” çoxfunksiyalı qırıcı-bombardmançı təyyarəsi Rusiya ordusunun arsenalına daxil olur[ölü keçid]
- "Rusiyada iki Su-34 təyyarəsi toqquşdu". 2020-09-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-06.
- https://oxu.az/world/654467
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suxoy Su 34 NATO kod adi Super Flanker doyus teyyareleri taktiki bombardman ucun muasirlesdirilmis Su 27 modelinin iki neferlik versiyasi Iki pilotun yan yana oturdugu ve eyni vezifeni yerine yetire bilecek xususi bir dizayna sahibdir Ilk ucusu 1993 cu ilde reallasdirilib ve 1997 ci ilden etibaren istifade edilmeye baslanilib Su 34 doyus teyyareleri Sibir bolgesinde fealiyyet gosteren e aid Novosibirsk sirketi terefinden istehsal edilir Rusiya Hava Quvveleri sirketle bagladigi muqavilede 2020 ci ile qeder 124 eded Su 34 teyyaresinin alinacagini aciqlayib Suxoy Su 34Tipi Su 27 Doyuscu bombardmanci teyyareHazirlayan Suxoy Dizayn Burosu d Istehsalci Suxoy d Novosibirsk Aviasiya Istehsalat Birliyi d Ilk ucus 13 aprel 1990Istismara verilme tarixi 21 mart 2014Istismarcilar Rusiya Aerokosmik QuvveleriBuraxilis sayi 143Baza modeli Su 27 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Rusiyanin elinde 2015 ci il melumatina gore 80 dan cox Su 34 var Onlardan 15 i Suriyadadir Su 34 havadan atilan AA 12 raketleri techiz edilib 2014 cu ilin ilin mart ayinda alinan 4 nesil teyyareler kohne Suxoy Su 24 Fencer in yerini alacaq Inkisaf etdirilme ProsesiYasanan bezi qeyri mueyyenlikler layihesinin baslamasini geciktirdi Ireli geri hereketli qanad qurulusuna sahib Su 24 lerin yerine daha ferqli ve kompleks vezifelerde istifade edilmek uzre 1980 ci illerin ortalarindan etibaren inkisaf etdirilmesine baslandi Teyyarenin istehsal prosesinde manevr ucus mesafesi ve faydali yuk dasimada daha yaxsi olan Su 27 lerin esas alinmasi qerara alinib Eslinde ise esas alinan teyyare Suxoy Su 237K nin telim modeli olan T10KM 2 idi Idare icinde T 10V olaraq bilinen inkisaf prosesi Sovetlerin dagilma tehlukesi muddetinde yasanan siyasi qarisiqliq neticesinde teyyare proyektiyle eyni aqibeti paylasaraq silindi 1990 ci ilin avqust ayinda TASS Sovetler Birliyi Teleqraf Agentliyi Tbilisi teyyare yaxinlasmaqda olan bir teyyarenin seklini cekdi Sonralar bu teyyare Qerb kesfiyyat xidmetleri terefinden sehven ilk ucusu Anatoli Ivanov terefinden 13 Avqust 1990 ci ilde edilen Su 27KU olaraq teqdim edildi Teyyarenin inkisaf prosesi her ne qeder donanma ucun hazirlanmasi dusunulen cut kreslolu SU 27KUB telim teyyaresinin inkisaf prosesi ile parallellik dasisa da iki teyyarenin bir biriyle cox da bir elaqesi yox idi Ucus testleri 1990 ci ilden 1991 ci ile qeder davam etdi 1992 ci ilde Su 27IB MosAeroshow da sonralar MAKS Airshow olaraq yeniden adlandirilmisdir II 78 teyyaresi ile havadan yanacaq dolduran ucusu ve akrobatik numayisiyle tanidildi Teyyarenin resmi olaraq ortaya cixmasi ise 13 Fevral 1992 ci ilde Rusiya Kohne Dovlet Bascisi Boris Yeltsin ve MDB Musteqil Dovletler Birliyi liderlerinin Machulishi da teskil etdikleri bir zirvede reallasdi Ertesi il Su 27IB MAKS Airshow da tekraren numayis etdirildi DizayniCoxfunksiyali Su 34 qirici bombardmanci teyyaresinin hazirlanmasina oten esrin 80 ci illerinde Su 27 lerin texnologiyasindan istifade olunmaqla baslanilib Teyyare zirehlidir Ucus kutlesi 38240 kq maksimal herbi yuk tutumu 8000 kq praktik yukseklik heddi 15 min metr maksimal ucus sureti saatda 1900 km yanacaq doldurmadan maksimal fealiyyet radiusu 1100 km dir Ekipaj iki neferden ibaretdir 12 istiqametden ates aca bilen teyyarenin herbi arsenalina 150 mermisi olan 30 millimetrlik aviasiya topu 4 nov hava hava tipli idareolunan raketler hava feza tipli idareolunan raketler aviasiya bombalari o cumleden muxtelif tipli kaset bombalari korrekte edilen ve idareolunmaz bombalar daxildir Teyyarenin ixracat ucun hazirlanan varianti Su 32 dir Qezalar2019 cu il 6 sentyabrda Rusiyanin Lipetsk seherinin hava mekaninda telim mesq ucuslari zamani iki qirici bombardmanci Su 34 teyyaresi toqqusub Neticede teyyareler ciddi zedelenib ancaq pilotlar sagdir Teyyareler yere endirilib 2022 ci il 17 oktyabr tarixinde Rusiyanin Yeysk seherinde Su 34 qiricisi yasayis binasina cirpilib Her iki pilotun katapult edib Teyyare telim ucusu zamani havaya qalxarken qezaya ugrayib Hadiseye sebeb ucus zamani muherriklerden birinin alismasi olub Istinadlarhttp lenta ru news 2014 03 21 su34 https bmpd livejournal com 4103348 html Rusiya 30 yeni bombardman teyyaresi alir olu kecid Ilk Su 34 coxfunksiyali qirici bombardmanci teyyaresi Rusiya ordusunun arsenalina daxil olur olu kecid Rusiyada iki Su 34 teyyaresi toqqusdu 2020 09 24 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 06 https oxu az world 654467