Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Sorbsiya prosesləri
Təbii və nəzəri tədqiqatlar əsasında müəyyənləşdirilmişdir ki,təbii alümosilikatlar əsasinda effektiv sorbentlər hazırlamaq mümkündür və onlar cox baha olan aktiv kömür əvəzinə tullantı sularının üzvi və qeyri-üzvi maddələrdən tənzimlənməsində istifadə oluna bilər. Dispers sistemlər sahəsində effektiv sorbentlərdən istifadə etməklə onların ağır metal ionlarından və zərərli üzvi maddələrdən təmizlənməsinə nail olunmuşdur.Müəyyən edilmişdir ki, monokation formalı sorbentlərdə sorbsiya prosesi daha intensiv gedir və mübadilə kationları sorbentin adsorbsiya aktivliyinə əsaslı təsir göstərir. Neft və qaz quyularının qazılması prosesində işlədilən gil məhlullarının stabilliyi, axıcılıq və tiskotropluğunun quyu divarlarına su vermə qabilliyyətinə, quyu daxili təzyiqin tənzimlənməsini və s. xüsusiyyətlərini təmin edən bir sıra yeni effektiv kimyəvi reagentlər hazırlanmış və sənaye miqyasında sınaqdan keçirilmişdir. Dərin neft quyularının qazılması zamanı quyu dibi temperaturun tədricən artırılmasını nəzərə alaraq 0-200 C0temperatur intervalında bentonit,kaolinit və seolit əsaslı suspenziyaların stabilləşməsi,onların kolloid kimyəvi və struktur-mexaniki xassələrinin mövcud olan və laboratoriya tərəfindən təklif edilən yeni reagentlər vasitəsilə tənzimlənməsi prosesi tədqiq edilərək kaolinit və seolit əsaslı dispers sistemlərin daha yüksək termostabilliyə malik olması aşkar edilmişdir. Tullantı sularının üzvi və qeyri-üzvi maddələrdən təmizlənməsinin optimal şəraiti işlənib hazırlanmışdır. Beləliklə prosesin gedişində kinetik və hidrodinamik amillərin rolu analiz olunmuş və sorbsiya prosesinin dinamik şəraitdə aparılması qanunauyğunluqları işlənib hazırlanmışdır.Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ilk dəfə olaraq tullantı sularınin neft məhsulları və kationaktiv boyalardan təmizlənməsinin sorbsiya-koaqulyasiya üsulu işlənib hazirlanmışdır. Müəyyən olunmuşdur ki, tullantı sularının neft məhsulları və kationaktiv boyalardan sorbsiya-koaqulyasiya üsulu ilə təmizlənməsinin effektivliyi onlarin formalaşması şəraitindən və təbiətindən asılıdır. Bu prosesdə istifadə olunan ”Gəncə” flikoaqulyantı asılqan hissəciklərin flokulyasiya və koaqulyasiyasına səbəb olur və onların çökməsini sürətləndirir. Model tullantı sularının neft məhsullarından və kationaktiv boyalardan təmizlənməsinin təcrübi nəticələrinin analiz nəticəsində bir sıra parametrlərin optimal qiymətləri təyin olunmuş və təmizlənmə prosesinin prinsipial sxemi verilmişdir. Son dövrlərdə ionogen və qeyri-ionogen üzvi boyaların hidrofoblanmış gil minerallarında sorbsiyasına dair işlər aparılır. Gil mineralının kationaktiv üzvi maddələrlə qarşılıqlı təsiri zamanı onun səth xassəsi nəzərə çarpaçaq dərəcədə dəyişir. Belə ki, üzvi radikal gil mineralının paketlər arası boşluğunu genişləndirir və onun hidrofoblaşmasına səbəb olur. Nəticədə su mühitində üzvi çirkləndiricinin çıxarılmasına baş verir. Bentonitin həm yayılma yataqları, həm də tətbiq sahəsi çox böyükdür. Belə ki, ondan kənd təsərrüfatında, neft toxuculuq sənayesində, qazma işlərində, keramik və saxsı qabların alınmasında geniş istifadə olunur. Bu baxımdan bentonitin tərkibində olan radioaktiv elementlərin yataqlarda və yerin müxtəlif qatlarında müəyyənləşdirilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bentonitin xarakteristik xüsusiyyətləri, həmçinin onun tərkibindəki radioaktiv elementlərin miqdarı müəyyənləşdirilmişdir. Bununla əlaqədar olaraq aparılan tətqiqatlar nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, neft-lay sularında və Xəzər dənizi akvatoriyasında nadir və radioaktiv elementlərin (235U,238U,234Th,222Ra və s.) mikroqatılıqda olması həmin komponentlərin belə sulardan sənaye miqyasında sorbsiya üsulu ilə çıxarılmasına imkan yaradır.
Ədəbiyyat
- Журнал прикладной химии.2010.83 Вып.3. С.421-424;2016.Т.89.Вып.1.С.56-60.
- Теоретические и практические аспекты развития современной науки.2012.С.27-31.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Sorbsiya prosesleri Tebii ve nezeri tedqiqatlar esasinda mueyyenlesdirilmisdir ki tebii alumosilikatlar esasinda effektiv sorbentler hazirlamaq mumkundur ve onlar cox baha olan aktiv komur evezine tullanti sularinin uzvi ve qeyri uzvi maddelerden tenzimlenmesinde istifade oluna biler Dispers sistemler sahesinde effektiv sorbentlerden istifade etmekle onlarin agir metal ionlarindan ve zererli uzvi maddelerden temizlenmesine nail olunmusdur Mueyyen edilmisdir ki monokation formali sorbentlerde sorbsiya prosesi daha intensiv gedir ve mubadile kationlari sorbentin adsorbsiya aktivliyine esasli tesir gosterir Neft ve qaz quyularinin qazilmasi prosesinde isledilen gil mehlullarinin stabilliyi axiciliq ve tiskotroplugunun quyu divarlarina su verme qabilliyyetine quyu daxili tezyiqin tenzimlenmesini ve s xususiyyetlerini temin eden bir sira yeni effektiv kimyevi reagentler hazirlanmis ve senaye miqyasinda sinaqdan kecirilmisdir Derin neft quyularinin qazilmasi zamani quyu dibi temperaturun tedricen artirilmasini nezere alaraq 0 200 C0temperatur intervalinda bentonit kaolinit ve seolit esasli suspenziyalarin stabillesmesi onlarin kolloid kimyevi ve struktur mexaniki xasselerinin movcud olan ve laboratoriya terefinden teklif edilen yeni reagentler vasitesile tenzimlenmesi prosesi tedqiq edilerek kaolinit ve seolit esasli dispers sistemlerin daha yuksek termostabilliye malik olmasi askar edilmisdir Tullanti sularinin uzvi ve qeyri uzvi maddelerden temizlenmesinin optimal seraiti islenib hazirlanmisdir Belelikle prosesin gedisinde kinetik ve hidrodinamik amillerin rolu analiz olunmus ve sorbsiya prosesinin dinamik seraitde aparilmasi qanunauygunluqlari islenib hazirlanmisdir Onu da qeyd etmek lazimdir ki ilk defe olaraq tullanti sularinin neft mehsullari ve kationaktiv boyalardan temizlenmesinin sorbsiya koaqulyasiya usulu islenib hazirlanmisdir Mueyyen olunmusdur ki tullanti sularinin neft mehsullari ve kationaktiv boyalardan sorbsiya koaqulyasiya usulu ile temizlenmesinin effektivliyi onlarin formalasmasi seraitinden ve tebietinden asilidir Bu prosesde istifade olunan Gence flikoaqulyanti asilqan hisseciklerin flokulyasiya ve koaqulyasiyasina sebeb olur ve onlarin cokmesini suretlendirir Model tullanti sularinin neft mehsullarindan ve kationaktiv boyalardan temizlenmesinin tecrubi neticelerinin analiz neticesinde bir sira parametrlerin optimal qiymetleri teyin olunmus ve temizlenme prosesinin prinsipial sxemi verilmisdir Son dovrlerde ionogen ve qeyri ionogen uzvi boyalarin hidrofoblanmis gil minerallarinda sorbsiyasina dair isler aparilir Gil mineralinin kationaktiv uzvi maddelerle qarsiliqli tesiri zamani onun seth xassesi nezere carpacaq derecede deyisir Bele ki uzvi radikal gil mineralinin paketler arasi boslugunu genislendirir ve onun hidrofoblasmasina sebeb olur Neticede su muhitinde uzvi cirklendiricinin cixarilmasina bas verir Bentonitin hem yayilma yataqlari hem de tetbiq sahesi cox boyukdur Bele ki ondan kend teserrufatinda neft toxuculuq senayesinde qazma islerinde keramik ve saxsi qablarin alinmasinda genis istifade olunur Bu baximdan bentonitin terkibinde olan radioaktiv elementlerin yataqlarda ve yerin muxtelif qatlarinda mueyyenlesdirilmesi muhum ehemiyyet kesb edir Bentonitin xarakteristik xususiyyetleri hemcinin onun terkibindeki radioaktiv elementlerin miqdari mueyyenlesdirilmisdir Bununla elaqedar olaraq aparilan tetqiqatlar neticesinde mueyyen olunmusdur ki neft lay sularinda ve Xezer denizi akvatoriyasinda nadir ve radioaktiv elementlerin 235U 238U 234Th 222Ra ve s mikroqatiliqda olmasi hemin komponentlerin bele sulardan senaye miqyasinda sorbsiya usulu ile cixarilmasina imkan yaradir EdebiyyatZhurnal prikladnoj himii 2010 83 Vyp 3 S 421 424 2016 T 89 Vyp 1 S 56 60 Teoreticheskie i prakticheskie aspekty razvitiya sovremennoj nauki 2012 S 27 31