Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sonqmi qətliamı (vyet. Thảm sát Sơn Mỹ) və ya Mi Lai qətliamı (vyet. Thảm sát Mỹ Lai) — 1968-ci ilin 16 mart tarixində ABŞ Silahlı Qüvvələri tərəfindən Cənubi Vyetnamın Sonq Tin bölgəsindəki silahsız əhaliyə qarşı törədilən kütləvi qətl. 347 ilə 504 arasında silahsız insan ABŞ ordusunun C Bölüyü, 1-ci Batalyonu, 20-ci Piyada Alayı və B Bölüyü, 4-cü Batalyonu, 3-cü Piyada Alayı, 11-ci Briqadası və 23-cü Piyada Diviziyası tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Qurbanlar arasında kişilər, qadınlar, uşaqlar və körpələr var idi. Aralarında 12 yaşında uşaqların da olduğu qadınların bəziləri kütləvi zorlanmış və bədənləri kəsilmişdi. 26 əsgərlə bağlı məhkəmə prosesi keçirilsə də, onlardan yalnız C Bölüyü taqım lideri, leytenant təqsirləndirildi. 22 kəndlinin ölümündə təqsirli bilinən Kelliyə ömür boyu həbs cəzası verilsə də, o sadəcə üç il yarım ev dustağı oldu.
| Sonqmi qətliamı | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tarix | 16 mart 1968 |
| Ölü sayı |
|
| Törədən(lər) | Amerikal diviziyası |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
bölgəsindəki Sonqmi kəndinin iki obasında baş verən bu müharibə cinayəti sonralar "Vyetnam müharibəsinin ən şok edici epizodu olaraq" adlandırıldı. Bu obalar ABŞ Ordusunun topoqrafik xəritələrində Mi Lai və Mi Xe olaraq işarələnmişdi.
Bu ərazidəki obalar və kəndlərdən ABŞ Ordu jarqonunda Pinkvill olaraq bəhs edildiyindən qətliam əvvəllər Pinkvill qətliamı olaraq adlandırılırdı. Sonralar ABŞ Ordusu məsələylə bağlı təhqiqatlara başlayanda medya bu adı Sonqmidəki qətliam olaraq dəyişdirdi. Hal-hazırda hadisə ABŞ-də Mi Lai qətliamı olaraq bilinir və Vyetnamdakı Sonq Mi qətliamı olaraq adlandırılır.
İnsident 1969-cu ilin noyabrında ictimailəşməyə başlayanda qlobal qəzəbə səbəb oldu. Hadisə ABŞ ordusunun törətdiyi ölüm miqyası və məsələni ört-basdır etmə cəhdləri ortaya çıxanda ABŞ-də ölkənin Vyetnam müharibəsinə müdaxiləsinə qarşı olan etirazları müəyyən dərəcədə artırdı. Başlanğıcda qırğını dayandırmağa və gizlənən mülki insanları xilas etməyə çalışan üç ABŞ hərbçisindən danışılmadı və hətta bu əsgərlər Konqresin Silahlı Qüvvələr Komitəsinin sədri Mendel Rivers da daxil olmaqla bir neçə ABŞ konqresmenini tərəindən xain kimi lənətləndi. Yalnız 30 il sonra biri ölümündən sonra tanıdıldı və müharibə zonası içərisində döyüşçü olmayan əhalini qoruduğu üçün təltif edildi. Mi Lai qətliamı Cənubi Koreyada 18 il əvvəl törədilən ilə birlikdə 20-ci əsrdə ABŞ ordusunun törətdiyi və bilinən ən böyük qırğınlardan biridir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Brownmiller, Susan. Against Our Will: Men, Women and Rape. Simon & Schuster. 1975. 103–05. ISBN .
- Murder in the name of war: My Lai 2018-01-17 at the Wayback Machine, BBC News, 20 July 1998.
- Greiner, Bernd. War Without Fronts: The USA in Vietnam, New Haven, Connecticut: Yale University Press, 2009.
- Department of the Army. Report of the Department of the Army Review of the Preliminary Investigations into the My Lai Incident 2011-10-10 at the Wayback Machine, Volumes I-III (1970).
- .
- My Lai - Letters 20 avqust 2013 at the Wayback Machine, due to the reddish-pink color used on military maps to denote a more heavily populated area. 11th Light Infantry Brigade Veterans Association website.
- Frontline (PBS): Remember My Lai 2016-05-06 at the Wayback Machine Originally Broadcast 23 May 1989.
- . Pierretristam.com. 15 July 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 June 2011.
- Ex-G.I. Says He Saw Calley Kill a Vietnamese Civilian 2022-03-27 at the Wayback Machine. The New York Times, 27 November 1969.
- "Commemorating victims of Son My massacre 2015-07-02 at the Wayback Machine" VOV News, 13 March 2012.
- Corley, Christopher L. Effects on Public Opinion Support During War or Conflict 2022-05-07 at the Wayback Machine. Monterey, California: Naval Postgraduate School, 2007, pg. 39.
- ""Moral Courage In Combat: The My Lai Story" (lecture by Hugh Thompson), Center for the Study of Professional Military Ethics, United States Naval Academy, 2003" (PDF). 2022-02-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-12-26.
- . U.S. Leadership, History, and Bilateral Relations in Northeast Asia. Cambridge University Press. 2010. səh. 56.
Mənbə
- 161st Assault Helicopter Company. Unit History of the 161st Assault Helicopter Company (who intervened in the massacre)
- , cited 3 June 2006.
- Anderson, David L. (1998) Facing My Lai: Moving Beyond the Massacre University Press of Kansas: Lawrence, Kansas—extensive interviews with trial participants and soldiers.
Xarici keçidlər
- My Lai 2017-02-25 at the Wayback Machine — An , WGBH, PBS Documentary
- Peers Inquiry Military Legal Resources, Library of Congress
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sonqmi qetliami vyet Thảm sat Sơn Mỹ ve ya Mi Lai qetliami vyet Thảm sat Mỹ Lai 1968 ci ilin 16 mart tarixinde ABS Silahli Quvveleri terefinden Cenubi Vyetnamin Sonq Tin bolgesindeki silahsiz ehaliye qarsi toredilen kutlevi qetl 347 ile 504 arasinda silahsiz insan ABS ordusunun C Boluyu 1 ci Batalyonu 20 ci Piyada Alayi ve B Boluyu 4 cu Batalyonu 3 cu Piyada Alayi 11 ci Briqadasi ve 23 cu Piyada Diviziyasi terefinden qetle yetirilmisdir Qurbanlar arasinda kisiler qadinlar usaqlar ve korpeler var idi Aralarinda 12 yasinda usaqlarin da oldugu qadinlarin bezileri kutlevi zorlanmis ve bedenleri kesilmisdi 26 esgerle bagli mehkeme prosesi kecirilse de onlardan yalniz C Boluyu taqim lideri leytenant teqsirlendirildi 22 kendlinin olumunde teqsirli bilinen Kelliye omur boyu hebs cezasi verilse de o sadece uc il yarim ev dustagi oldu Sonqmi qetliamiUmumi melumatlar15 10 42 sm e 108 52 10 s u Tarix 16 mart 1968Olu sayi 504347Toreden ler Amerikal diviziyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar bolgesindeki Sonqmi kendinin iki obasinda bas veren bu muharibe cinayeti sonralar Vyetnam muharibesinin en sok edici epizodu olaraq adlandirildi Bu obalar ABS Ordusunun topoqrafik xeritelerinde Mi Lai ve Mi Xe olaraq isarelenmisdi Bu erazideki obalar ve kendlerden ABS Ordu jarqonunda Pinkvill olaraq behs edildiyinden qetliam evveller Pinkvill qetliami olaraq adlandirilirdi Sonralar ABS Ordusu meseleyle bagli tehqiqatlara baslayanda medya bu adi Sonqmideki qetliam olaraq deyisdirdi Hal hazirda hadise ABS de Mi Lai qetliami olaraq bilinir ve Vyetnamdaki Sonq Mi qetliami olaraq adlandirilir Insident 1969 cu ilin noyabrinda ictimailesmeye baslayanda qlobal qezebe sebeb oldu Hadise ABS ordusunun toretdiyi olum miqyasi ve meseleni ort basdir etme cehdleri ortaya cixanda ABS de olkenin Vyetnam muharibesine mudaxilesine qarsi olan etirazlari mueyyen derecede artirdi Baslangicda qirgini dayandirmaga ve gizlenen mulki insanlari xilas etmeye calisan uc ABS herbcisinden danisilmadi ve hetta bu esgerler Konqresin Silahli Quvveler Komitesinin sedri Mendel Rivers da daxil olmaqla bir nece ABS konqresmenini tereinden xain kimi lenetlendi Yalniz 30 il sonra biri olumunden sonra tanidildi ve muharibe zonasi icerisinde doyuscu olmayan ehalini qorudugu ucun teltif edildi Mi Lai qetliami Cenubi Koreyada 18 il evvel toredilen ile birlikde 20 ci esrde ABS ordusunun toretdiyi ve bilinen en boyuk qirginlardan biridir Hemcinin baxKatin qirgini Brinks otelinin partladilmasiIstinadlarBrownmiller Susan Against Our Will Men Women and Rape Simon amp Schuster 1975 103 05 ISBN 978 0 671 22062 4 Murder in the name of war My Lai 2018 01 17 at the Wayback Machine BBC News 20 July 1998 Greiner Bernd War Without Fronts The USA in Vietnam New Haven Connecticut Yale University Press 2009 Department of the Army Report of the Department of the Army Review of the Preliminary Investigations into the My Lai Incident 2011 10 10 at the Wayback Machine Volumes I III 1970 My Lai Letters 20 avqust 2013 at the Wayback Machine due to the reddish pink color used on military maps to denote a more heavily populated area 11th Light Infantry Brigade Veterans Association website Frontline PBS Remember My Lai 2016 05 06 at the Wayback Machine Originally Broadcast 23 May 1989 Pierretristam com 15 July 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 June 2011 Ex G I Says He Saw Calley Kill a Vietnamese Civilian 2022 03 27 at the Wayback Machine The New York Times 27 November 1969 Commemorating victims of Son My massacre 2015 07 02 at the Wayback Machine VOV News 13 March 2012 Corley Christopher L Effects on Public Opinion Support During War or Conflict 2022 05 07 at the Wayback Machine Monterey California Naval Postgraduate School 2007 pg 39 Moral Courage In Combat The My Lai Story lecture by Hugh Thompson Center for the Study of Professional Military Ethics United States Naval Academy 2003 PDF 2022 02 04 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 12 26 U S Leadership History and Bilateral Relations in Northeast Asia Cambridge University Press 2010 seh 56 Menbe161st Assault Helicopter Company Unit History of the 161st Assault Helicopter Company who intervened in the massacre cited 3 June 2006 Anderson David L 1998 Facing My Lai Moving Beyond the Massacre University Press of Kansas Lawrence Kansas extensive interviews with trial participants and soldiers Xarici kecidlerMy Lai 2017 02 25 at the Wayback Machine An WGBH PBS Documentary Peers Inquiry Military Legal Resources Library of Congress