Soça (sloven. Soča, it. Isonzo) — Alp dağlarından qaynaqlanan və Adriatik dənizinə tökülən çay. Çayın uzunluğu təxminən 138 kilometrdir və əsasən Sloveniya və İtaliya ərazisindən keçir. Soça çayı xüsusilə öz zümrüd rəngli, şəffaf suları və füsunkar mənzərələri ilə tanınır. Soça çayı ekoloji cəhətdən təmiz və qorunan çaylardan biridir. Onun ətrafında yerləşən Soça vadisi, yürüş, kanoe, raftinq və dağ velosipedi kimi fəaliyyətlər üçün populyar turizm məkanıdır. Çay həmçinin mavi alabalıq (Salmo marmoratus) kimi nadir balıq növləri ilə məşhurdur.
Soça | |
---|---|
![]() | |
Ölkə | |
Mənsəbi | Adriatik dənizi |
Uzunluğu |
|
Su sərfi | 140 m³/s |
Hövzəsinin sahəsi | 3.400 km² |
![]() |
Soça çayının təbiət gözəlliyi bir çox sloven və italyan şair və yazıçılarının ilham mənbəyi olmuşdur. Məşhur sloven şairi Simon Gregorčič çaya həsr olunmuş "Soča" adlı elegiya formasında şeir yazmışdır. Sloveniya hökuməti Soça çayının təbiətinin qorunması məqsədilə çayın mənbəyindən müəyyən hissəsinə qədər ərazini Triqlav Milli Parkı çərçivəsində qoruma altına almışdır. Bu tədbirlər çayın ekosisteminin davamlılığını təmin etməyə yönəlmişdir.
Coğrafi xüsusiyyətləri
Soça çayı Sloveniyanın şimal-qərbində yerləşən vadisində, 1100 metr hündürlüyündəki bulaqdan başlayır. Oradan cənub-qərb istiqamətində axaraq , , və şəhərlərindən keçir. Daha sonra çay İtaliya ərazisinə daxil olaraq Friuli-Venesiya-Culiya bölgəsindən axır və Adriatik dənizinə tökülür.
Tarixi əhəmiyyəti
Birinci Dünya müharibəsi dövründə Soça çayı (italyan mənbələrində Isonzo) ətrafında bir sıra döyüşlər — Soça döyüşləri (və ya Isonzo döyüşləri) baş vermişdir. 1915–1917-ci illər arasında İtaliya və Avstriya-Macarıstan imperiyası arasında bu bölgədə olmuşdur. Bu döyüşlər Birinci Dünya müharibəsinin ən qanlı və strateji cəhətdən mühüm hadisələrindən sayılır.
İstinadlar
- Snoj, Marko. Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. 2009. 386–387.
- Drainage Basin of the Mediterranean Sea (PDF) // Second Assessment of Transboundary Rivers, Lakes and Groundwaters. United Nations Economic Commission for Europe. August 2011. səh. 159. ISBN .
- Strabo, Geography, Vol. V, Chapter 1
- Brečko Grubar, Valentina; Kovačič, Gregor. "Pokrajinskoekološka oznaka jadranskega povodja v Sloveniji s poudarkom na kakovosti vodnih virov" [Landscape Ecological Characterization of the Adriatic Sea Basin in Slovenia with an Emphasis on Water Resource Quality]. Annales. Series historia et sociologia (sloven). 20 (1). 2010: 153–168.
- Richard J.A. Talbert, redaktorBarrington Atlas of the Greek and Roman World: Map-By-Map Directory. I. Princeton, NJ and Oxford, UK: Princeton University Press. 2000. səh. 273. ISBN .
- Snoj, Marko. Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. 2009. 386–387.
- "Marble trout (Salmo marmoratus)". Balkan Trout Restoration Group. Archived from the original on May 14, 2008. İstifadə tarixi: 2009-05-29.
- Brockhaus' Konversations-Lexikon. 14th ed., Leipzig, Berlin and Vienna 1894; Vol. 9, p. 727.
- FirstWorldWar.Com The Battles of the Isonzo, 1915-17.
- See also John R. Schindler, Isonzo: The Forgotten Sacrifice of the Great War (2001). ISBN .
- "Soca River Whitewater Rafting". 2013-09-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-05-29.
Xarici keçidlər
- Condition of Soča at Log Čezsoški Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine and Solkan Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine - graphs, in the following order, of water level, flow and temperature data for the past 30 days (taken in Log Čezsoški and Solkan by Slovenian Environment Agency)
- The Walks of Peace in the Soča Region Foundation. The Foundation preserves, restores and presents the historical and cultural heritage of the First World War in the area of the Isonzo Front for the study, tourist and educational purposes. (sloven.) (ing.) (it.) (alm.)
- Galleries of Soca river in kayak Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine
- Awarded "EDEN - European Destinations of Excellence" non traditional tourist destination 2008
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Soca sloven Soca it Isonzo Alp daglarindan qaynaqlanan ve Adriatik denizine tokulen cay Cayin uzunlugu texminen 138 kilometrdir ve esasen Sloveniya ve Italiya erazisinden kecir Soca cayi xususile oz zumrud rengli seffaf sulari ve fusunkar menzereleri ile taninir Soca cayi ekoloji cehetden temiz ve qorunan caylardan biridir Onun etrafinda yerlesen Soca vadisi yurus kanoe raftinq ve dag velosipedi kimi fealiyyetler ucun populyar turizm mekanidir Cay hemcinin mavi alabaliq Salmo marmoratus kimi nadir baliq novleri ile meshurdur SocaOlke Italiya SloveniyaMensebi Adriatik deniziUzunlugu 138 kmSu serfi 140 m sHovzesinin sahesi 3 400 km Vikianbarda elaqeli mediafayllar Soca cayinin tebiet gozelliyi bir cox sloven ve italyan sair ve yazicilarinin ilham menbeyi olmusdur Meshur sloven sairi Simon Gregorcic caya hesr olunmus Soca adli elegiya formasinda seir yazmisdir Sloveniya hokumeti Soca cayinin tebietinin qorunmasi meqsedile cayin menbeyinden mueyyen hissesine qeder erazini Triqlav Milli Parki cercivesinde qoruma altina almisdir Bu tedbirler cayin ekosisteminin davamliligini temin etmeye yonelmisdir Cografi xususiyyetleriSoca cayi Sloveniyanin simal qerbinde yerlesen vadisinde 1100 metr hundurluyundeki bulaqdan baslayir Oradan cenub qerb istiqametinde axaraq ve seherlerinden kecir Daha sonra cay Italiya erazisine daxil olaraq Friuli Venesiya Culiya bolgesinden axir ve Adriatik denizine tokulur Tarixi ehemiyyetiBirinci Dunya muharibesi dovrunde Soca cayi italyan menbelerinde Isonzo etrafinda bir sira doyusler Soca doyusleri ve ya Isonzo doyusleri bas vermisdir 1915 1917 ci iller arasinda Italiya ve Avstriya Macaristan imperiyasi arasinda bu bolgede olmusdur Bu doyusler Birinci Dunya muharibesinin en qanli ve strateji cehetden muhum hadiselerinden sayilir IstinadlarSnoj Marko Etimoloski slovar slovenskih zemljepisnih imen Ljubljana Modrijan 2009 386 387 Drainage Basin of the Mediterranean Sea PDF Second Assessment of Transboundary Rivers Lakes and Groundwaters United Nations Economic Commission for Europe August 2011 seh 159 ISBN 978 92 1 117052 8 Strabo Geography Vol V Chapter 1 Brecko Grubar Valentina Kovacic Gregor Pokrajinskoekoloska oznaka jadranskega povodja v Sloveniji s poudarkom na kakovosti vodnih virov Landscape Ecological Characterization of the Adriatic Sea Basin in Slovenia with an Emphasis on Water Resource Quality Annales Series historia et sociologia sloven 20 1 2010 153 168 Richard J A Talbert redaktorBarrington Atlas of the Greek and Roman World Map By Map Directory I Princeton NJ and Oxford UK Princeton University Press 2000 seh 273 ISBN 0691049459 Snoj Marko Etimoloski slovar slovenskih zemljepisnih imen Ljubljana Modrijan 2009 386 387 Marble trout Salmo marmoratus Balkan Trout Restoration Group Archived from the original on May 14 2008 Istifade tarixi 2009 05 29 Brockhaus Konversations Lexikon 14th ed Leipzig Berlin and Vienna 1894 Vol 9 p 727 FirstWorldWar Com The Battles of the Isonzo 1915 17 See also John R Schindler Isonzo The Forgotten Sacrifice of the Great War 2001 ISBN 978 0275972042 Soca River Whitewater Rafting 2013 09 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 05 29 Xarici kecidlerVikianbarda Soca ile elaqeli mediafayllar var Condition of Soca at Log Cezsoski Arxivlesdirilib 2016 03 03 at the Wayback Machine and Solkan Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine graphs in the following order of water level flow and temperature data for the past 30 days taken in Log Cezsoski and Solkan by Slovenian Environment Agency The Walks of Peace in the Soca Region Foundation The Foundation preserves restores and presents the historical and cultural heritage of the First World War in the area of the Isonzo Front for the study tourist and educational purposes sloven ing it alm Galleries of Soca river in kayak Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine Awarded EDEN European Destinations of Excellence non traditional tourist destination 2008