Skopoliya (lat. Scopolia) - quşüzümükimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Skopoliya | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Skopoliya | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Yeganə Scopolia carniolica Jacq. növü var.
Haqqında
Skopoliya - (Scopolia jacq) — quş üzümü fəsiləsinə aid olan zəhərli ot bitkisidir. Bitkini çax vaxt səhvən mandiraqora adlandırılar. Kökümsoyu horizontal, ətli düyünvari, bəzi yerlərində keçənilki budaqlara bərkiyərək çox da dərin olmayan nahiyyədə qalır.
Kökümsoy hissəsindən bir neçə sulu gövdələr çıxır ki, yabanı növlərində onun hündürlüyü 20-50 sm, becərilən növündə isə 100 sm-ə çatır.
Yarpqaları bütöv kənarlı, yumurtavari, ucu biz formasında, gödək qıraqlıdır. Gövdəsinin aşağı qurtaracaq hissəsində yarpaq əvəzi pulcuqlar olur ki, bu da çiçəkləyəndən sonra tökülür.
Çiçəkləri tək-tək başıaşağı vəziyyətdə olub, uzun çiçək və uzun saplaqlı, zınqrov formalı, beş dişicikli, beş erkəkciklidir. Çiçək gövdə üzərindəki cüt yarpaqların arasından çıxır. Tacı xarici tərəfdən qonur, tünd mavi, daxili hissədən isə tünd yasəməni, zoğu sarımtıl, qonur rəngdədir.
Meyvəsi asıla bilən iki yuvalı qutucuqdur. Yetişən dövrdə yarpaqları açılır. Aprel-may aylarında çiçəkləyir.
Yayıldığı areal
Skopoliya Cənubi Alp dağlarına mənsub olan və Moldova, Karpat və Şimali Qafqazın çürüntü ilə zəngin olan yumşaq torpaqlı və iri yarpaqlı qarışıq meşələrin kölgəliklərində yetişir. Əsasən, Krasnodar vilayətində tədarük olunur. Skopoliya dekarativ bitki kimi bağ və parklarda yetişdirilir.
Növləri
- Scopolia japonica - Yapon skopoliyası
- Scopolia lutescens
- Scopolia parviflora
- Scopolia tangutica - Tanqut skopoliyası
- Scopolia carniolica — Karnioliya skopoliyası
İstinadlar
- Доброчаева Д. Н., Котов М. И., Прокудин Ю. М. и др. Определитель высших растений Украины. — Киев: Наукова думка, 1987. — С. 281. — 548 с.
- Sabir Tağıyev. Bitkilərin müalicəvi və toksinoloji əhəmiyyəti. Möcüzəli bitkilər. Bakı, 2009, səh.57-59
İstinadlar
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
- Доброчаева Д. Н., Котов М. И., Прокудин Ю. М. и др. Определитель высших растений Украины. http://herba.msu.ru/shipunov/school/books/opred_vyssh_rast_ukr1987.djvu 2014-01-07 at the Wayback Machine. Киев, 1987
Skopoliya:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Skopoliya lat Scopolia qusuzumukimiler fesilesine aid bitki cinsi SkopoliyaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste QusuzumuciceklilerFesile QusuzumukimilerYarimfesile Triba Cins SkopoliyaBeynelxalq elmi adiScopolia Jacq Sekil axtarisiITIS 500549NCBI 221161EOL 61438 Yegane Scopolia carniolica Jacq novu var HaqqindaSkopoliya Scopolia jacq qus uzumu fesilesine aid olan zeherli ot bitkisidir Bitkini cax vaxt sehven mandiraqora adlandirilar Kokumsoyu horizontal etli duyunvari bezi yerlerinde kecenilki budaqlara berkiyerek cox da derin olmayan nahiyyede qalir Kokumsoy hissesinden bir nece sulu govdeler cixir ki yabani novlerinde onun hundurluyu 20 50 sm becerilen novunde ise 100 sm e catir Yarpqalari butov kenarli yumurtavari ucu biz formasinda godek qiraqlidir Govdesinin asagi qurtaracaq hissesinde yarpaq evezi pulcuqlar olur ki bu da cicekleyenden sonra tokulur Cicekleri tek tek basiasagi veziyyetde olub uzun cicek ve uzun saplaqli zinqrov formali bes disicikli bes erkekciklidir Cicek govde uzerindeki cut yarpaqlarin arasindan cixir Taci xarici terefden qonur tund mavi daxili hisseden ise tund yasemeni zogu sarimtil qonur rengdedir Meyvesi asila bilen iki yuvali qutucuqdur Yetisen dovrde yarpaqlari acilir Aprel may aylarinda cicekleyir Yayildigi arealSkopoliya Cenubi Alp daglarina mensub olan ve Moldova Karpat ve Simali Qafqazin curuntu ile zengin olan yumsaq torpaqli ve iri yarpaqli qarisiq meselerin kolgeliklerinde yetisir Esasen Krasnodar vilayetinde tedaruk olunur Skopoliya dekarativ bitki kimi bag ve parklarda yetisdirilir NovleriScopolia japonica Yapon skopoliyasi Scopolia lutescens Scopolia parviflora Scopolia tangutica Tanqut skopoliyasi Scopolia carniolica Karnioliya skopoliyasiIstinadlarDobrochaeva D N Kotov M I Prokudin Yu M i dr Opredelitel vysshih rastenij Ukrainy Kiev Naukova dumka 1987 S 281 548 s Sabir Tagiyev Bitkilerin mualicevi ve toksinoloji ehemiyyeti Mocuzeli bitkiler Baki 2009 seh 57 59IstinadlarNureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Dobrochaeva D N Kotov M I Prokudin Yu M i dr Opredelitel vysshih rastenij Ukrainy http herba msu ru shipunov school books opred vyssh rast ukr1987 djvu 2014 01 07 at the Wayback Machine Kiev 1987 Skopoliya The Plant List saytinda takson barede melumat ing Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin