Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sekkaki (d. 1159 (1160) - ö. 1229) — çağatayca yazan şair. Həyatının ilk dövrlərində metal işləmə sənətiylə məşğul olduğu üçün Sekkaki nisbəsiylə anılmışdır. Nisbəsiylə bağlı başqa fərziyyələrdə vardır.
| Sekkaki | |
|---|---|
| Əbu Yaqub Siracəddin Yusif ibn Əbu Bəkr ibn Məhəmməd ibn Əli əl-Xarəzmi əs-Səkkaki | |
| Təxəllüsü | Sekkaki |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Xarəzm |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | Türk |
| Tanınmış əsəri | Miftahul-ulum |
Böyük şair olmaqla yanaşı, eyni zamanda fiqh sahəsində də böyük biliklərə malik olmuşdur.
Haqqında
Doğum və ölüm tarixləri bilinmir. Həyatı haqqında yetərli bilgi yoxdur. Müasiri Yaqut əl-Həməvi Səkkainin başqa qələm ilə fiqh olmaqla, ərəb dili və ədəbiyyatı, bəyan,əruz və şer kimi müxtəlif elmlərdə çox usta olduğunu və karvanlar vasitəsiylə şöhrətinin hər yerə yayıldığını bildirmişdi. Lakin dövrün qarışıqlığına görə, həyatı barədə bəzi məlumatlar ya dövrümüzə heç çatmamış, ya da çox təhrifə məruz qalaraq çatmışdır.
Çağdaşı Yâkūt el-Hamevî’nin, Sekkâkî’nin başta kelâm ile fıkıh olmak üzere Arap dili ve edebiyatı, meânî, beyan, aruz ve şiir gibi çeşitli ilimlerde uzman, kervanların namını yaydığı asrın üstünlerinden biri olduğunu söylemesi (Muʿcemü’l-üdebâʾ, XX, 59) onun çağında şöhreti her tarafa yayılmış bir âlim kabul edildiğini gösterse de Moğol istilâsının karışık dönemlerinde yaşamış olması hayatının karanlıkta kalması, hikâye ve efsane kabilinden bazı anekdotların biyografisinde yer alması neticesini doğurmuş olmalıdır.
Böyük Teymur imperiyası hökmdarlarından Xəlil Sultan (1405-1409) və (1409-1449) saray şairi olaraq Səmərqənddə qalmışdır.
Sekkaki Miftahul-ulum adlı əsəri ilə ərəb bəlağətində yeni cığır aşmış və dövrünün zirvəsini müəyyən etmiş şəxsdir. Əslindı sarf, nahiv və bəlağət olmaqla, 3 hissədən meydana gələn əsərdə "ədəb elmləri" adını verdiyi və bir-birləri ilə əlaqəli gördüyü 12 elmdən bəhs etmişdir.
Çingiz xanın nəslindən gələn Çağatay xan Sekkakinin məşhurluğunu eşitmiş və onu sarayına müşavir olaraq qəbul etmişdir. Onun Çağatay xan ilə olan münasibəti bəzi qaynaqlarda əks olunmuşdur. Başda vəzir Qütbütdin Həbəş Amid olmaqla, saray və dövlət orqanlarının Sekkakinin Çağatay xan qatındakı etibarını qısqanmalarına görə, ortaya çıxan münaqişələr nəticəsində o, həbsə atılmış və burad a3 il qaldıqdan sonra 1229-cu ildə vəfat etmişdir.
Bu hökmdarlara və məşhur dövlət adamı Arslan Xoca Tarxana qəsidələr təqdim etmişdir. Divanın bu gün bilinən tək nüsxəsi İngiltərədə, Londonda British Museumda saxlanılır. Sekkaki qəzəllərində sevgilinin gözəlliyini, özünün ümidsiz sevgisini dilə gətirmişdir. Şerləeində xalq dilindən alınan deyim və atalar sözlərinə də çox sayda yer ayırmışdır. Sekkakinin divanı Daşkənddə 1958-ci ildə yayımlanmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Sekkaki". islamansiklopedisi.org.tr. 21 iyun 2020. 2021-10-20 tarixində .
- Ali Durusoy. Sekkaki'nin Yeri ve Önemi. səh. 1-15.
- Sekkaki. Miftahu’l-Ulum Belagat.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sekkaki d 1159 1160 o 1229 cagatayca yazan sair Heyatinin ilk dovrlerinde metal isleme senetiyle mesgul oldugu ucun Sekkaki nisbesiyle anilmisdir Nisbesiyle bagli basqa ferziyyelerde vardir SekkakiEbu Yaqub Siraceddin Yusif ibn Ebu Bekr ibn Mehemmed ibn Eli el Xarezmi es SekkakiTexellusu SekkakiDogum tarixi 1159Dogum yeri XarezmVefat tarixi 1229Vefat yeri Ferqane vadisiMilliyyeti TurkTaninmis eseri Miftahul ulum Boyuk sair olmaqla yanasi eyni zamanda fiqh sahesinde de boyuk biliklere malik olmusdur HaqqindaDogum ve olum tarixleri bilinmir Heyati haqqinda yeterli bilgi yoxdur Muasiri Yaqut el Hemevi Sekkainin basqa qelem ile fiqh olmaqla ereb dili ve edebiyyati beyan eruz ve ser kimi muxtelif elmlerde cox usta oldugunu ve karvanlar vasitesiyle sohretinin her yere yayildigini bildirmisdi Lakin dovrun qarisiqligina gore heyati barede bezi melumatlar ya dovrumuze hec catmamis ya da cox tehrife meruz qalaraq catmisdir Cagdasi Yakut el Hamevi nin Sekkaki nin basta kelam ile fikih olmak uzere Arap dili ve edebiyati meani beyan aruz ve siir gibi cesitli ilimlerde uzman kervanlarin namini yaydigi asrin ustunlerinden biri oldugunu soylemesi Muʿcemu l udebaʾ XX 59 onun caginda sohreti her tarafa yayilmis bir alim kabul edildigini gosterse de Mogol istilasinin karisik donemlerinde yasamis olmasi hayatinin karanlikta kalmasi hikaye ve efsane kabilinden bazi anekdotlarin biyografisinde yer almasi neticesini dogurmus olmalidir Boyuk Teymur imperiyasi hokmdarlarindan Xelil Sultan 1405 1409 ve 1409 1449 saray sairi olaraq Semerqendde qalmisdir Sekkaki Miftahul ulum adli eseri ile ereb belagetinde yeni cigir asmis ve dovrunun zirvesini mueyyen etmis sexsdir Eslindi sarf nahiv ve belaget olmaqla 3 hisseden meydana gelen eserde edeb elmleri adini verdiyi ve bir birleri ile elaqeli gorduyu 12 elmden behs etmisdir Cingiz xanin neslinden gelen Cagatay xan Sekkakinin meshurlugunu esitmis ve onu sarayina musavir olaraq qebul etmisdir Onun Cagatay xan ile olan munasibeti bezi qaynaqlarda eks olunmusdur Basda vezir Qutbutdin Hebes Amid olmaqla saray ve dovlet orqanlarinin Sekkakinin Cagatay xan qatindaki etibarini qisqanmalarina gore ortaya cixan munaqiseler neticesinde o hebse atilmis ve burad a3 il qaldiqdan sonra 1229 cu ilde vefat etmisdir Bu hokmdarlara ve meshur dovlet adami Arslan Xoca Tarxana qesideler teqdim etmisdir Divanin bu gun bilinen tek nusxesi Ingilterede Londonda British Museumda saxlanilir Sekkaki qezellerinde sevgilinin gozelliyini ozunun umidsiz sevgisini dile getirmisdir Serleeinde xalq dilinden alinan deyim ve atalar sozlerine de cox sayda yer ayirmisdir Sekkakinin divani Daskendde 1958 ci ilde yayimlanmisdir Hemcinin baxElisir NevaiCagataycaIstinadlar Sekkaki islamansiklopedisi org tr 21 iyun 2020 2021 10 20 tarixinde Ali Durusoy Sekkaki nin Yeri ve Onemi seh 1 15 Sekkaki Miftahu l Ulum Belagat