Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Siqx dövləti — 1764-сü ildə Cənubi Asiyada Pəncab ərazisində siqxlər tərəfindən təşkil edilmiş və 1799-cu ildə tam formalaşmış dövlət. Amritsar və Lahor kimi mərkəzləri var idi. Dövlət misalilərə bölünürdü, misalilərə misaldarlar rəhbərlik edirdi. Ümumi sayı 12 idi və hər birinin təxminən 70.000 süvarisi var idi.
| Tarixi dövlət | |||||
| Siqx dövləti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Deg Tegh Fateh[d] | |||||
 | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Lahor, Qucranvala | ||||
| Dilləri | Pəncab dili | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Ərazisi |
| ||||
| Əhalisi |
| ||||
| İdarəetmə forması | monarxiya | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
1764-cü ildə Pəncab ərazisində müstəqil Siqx dövləti təşkil edildi. Bu dövlət, feodal istismarçılarına qarşı xalq kütlələrinin yüz ildən bəri apardığı mübarizənin nəticəsində yaradılmışdı. Bunun nəticəsi olaraq siqx icması (xəlsə) mülki və hərbi işlər sahəsində ali hakimiyyət orqanı elan edildi. Hakimiyyətdən devrilmiş feodal zadəganların torpaqları müsadirə edilib icma mülkiyyəti elan olundu. Kəndlilərin vəziyyəti müvəqqəti olaraq yüngülləşdirildi.
Xarici işğalçılara qarşı müvəffəqiyyətli ümumxalq mübarizəsi kütlələrin vətənpərvərlik şüurunun artmasına kömək etdi. Əfqan ordularının 1764-cü və 1767-ci illərdə Hindistana yenidən soxulmaq cəhdləri Pəncabın xalq kütlələri tərəfindən qəti surətdə dəf edildi.
Bu hadisə Əhməd şahın öz qoşunlarını Hindistandan çıxarmağa məcbur olmasında həlledici rol oynadı. Lakin XVIII əsrin 70-90-cı illərində Britaniya müstəmləkəçilərinə qarşı Hindistanın apardığı şiddətli mübarizədə Pəncab ciddi rol oynaya bilmədi, çünki döyüş meydanı Pəncabdan xeyli uzaqda idi.
XIX əsrin 70-ci illərində Siqx dövlətinin özündə də daxili ictimai-siyasi vəziyyət dəyişmişdi. Siqxlərin hərbi sərkərdələri (sərdarlar) ən yaxşı və çoxlu münbit torpaqlar ələ keçirmişdilər. Onlar Pəncab əhalisinin əksəriyyətini təşkil edən, siqx olmayan kəndliləri istismar etməyə başlamışdılar. Zəif siqx hökuməti cəmi bir neçə il fəaliyyət göstərdi. Nəticədə Pəncab on iki xanədana (misala) parçalandı ki, bunların da hakimləri arasında fasiləsiz mübarizə başlandı. Bu mübarizə XIX əsrin əvvəllərinədək davam etdi.
12 aprel 1801-ci ildə Rancit Sinq Maxaraca kimi taxta çıxmışdı. 1799-cu ildən paytaxt şəhər Qucranvala oldu. 1802-ci ildə isə paytaxt Amritsar və Lahora köçürüldü.
Rancit Siqxin ölümündən sonra 1839-cu ildə sərdarlar arasında münaqişə baş verdi, bu da zamanla həmin sərdarların zamanla iri feodallara çevrilməsi ilə nəticələndi. Bu dövlət 1849-cu ilə qədər mövcud oldu və ikinci ingilis-siqx mühariibəsi nəticəsində Britaniya müstəmləkəsinə çevrildi.
Sonuncu siqx knyazı Dalip Siqx taxtdan salındı və ömrünün sonuna qədər Britaniya hökumətindən təqaüd aldı.
İstinadlar
- https://books.google.com/books?id=YIh9eQlojGsC.
- Nuruzadə Ş.C. Asiya və Afrika ölkələrinin yeni tarixi. (XVII əsrin I yarısı və XIX əsrin 70-ci illəri). Sumqayıt, “Azəri” nəşriyyatı, 2017, s.92-93
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siqx dovleti 1764 su ilde Cenubi Asiyada Pencab erazisinde siqxler terefinden teskil edilmis ve 1799 cu ilde tam formalasmis dovlet Amritsar ve Lahor kimi merkezleri var idi Dovlet misalilere bolunurdu misalilere misaldarlar rehberlik edirdi Umumi sayi 12 idi ve her birinin texminen 70 000 suvarisi var idi Tarixi dovletSiqx dovletiBayraq GerbDeg Tegh Fateh d 1733 1849Paytaxt Lahor QucranvalaDilleri Pencab diliResmi dilleri fars dili Pencab diliErazisi 491 464 km Ehalisi 1 500 000 nef Idareetme formasi monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1764 cu ilde Pencab erazisinde musteqil Siqx dovleti teskil edildi Bu dovlet feodal istismarcilarina qarsi xalq kutlelerinin yuz ilden beri apardigi mubarizenin neticesinde yaradilmisdi Bunun neticesi olaraq siqx icmasi xelse mulki ve herbi isler sahesinde ali hakimiyyet orqani elan edildi Hakimiyyetden devrilmis feodal zadeganlarin torpaqlari musadire edilib icma mulkiyyeti elan olundu Kendlilerin veziyyeti muveqqeti olaraq yungullesdirildi Xarici isgalcilara qarsi muveffeqiyyetli umumxalq mubarizesi kutlelerin vetenperverlik suurunun artmasina komek etdi Efqan ordularinin 1764 cu ve 1767 ci illerde Hindistana yeniden soxulmaq cehdleri Pencabin xalq kutleleri terefinden qeti suretde def edildi Bu hadise Ehmed sahin oz qosunlarini Hindistandan cixarmaga mecbur olmasinda helledici rol oynadi Lakin XVIII esrin 70 90 ci illerinde Britaniya mustemlekecilerine qarsi Hindistanin apardigi siddetli mubarizede Pencab ciddi rol oynaya bilmedi cunki doyus meydani Pencabdan xeyli uzaqda idi XIX esrin 70 ci illerinde Siqx dovletinin ozunde de daxili ictimai siyasi veziyyet deyismisdi Siqxlerin herbi serkerdeleri serdarlar en yaxsi ve coxlu munbit torpaqlar ele kecirmisdiler Onlar Pencab ehalisinin ekseriyyetini teskil eden siqx olmayan kendlileri istismar etmeye baslamisdilar Zeif siqx hokumeti cemi bir nece il fealiyyet gosterdi Neticede Pencab on iki xanedana misala parcalandi ki bunlarin da hakimleri arasinda fasilesiz mubarize baslandi Bu mubarize XIX esrin evvellerinedek davam etdi 12 aprel 1801 ci ilde Rancit Sinq Maxaraca kimi taxta cixmisdi 1799 cu ilden paytaxt seher Qucranvala oldu 1802 ci ilde ise paytaxt Amritsar ve Lahora kocuruldu Rancit Siqxin olumunden sonra 1839 cu ilde serdarlar arasinda munaqise bas verdi bu da zamanla hemin serdarlarin zamanla iri feodallara cevrilmesi ile neticelendi Bu dovlet 1849 cu ile qeder movcud oldu ve ikinci ingilis siqx muhariibesi neticesinde Britaniya mustemlekesine cevrildi Sonuncu siqx knyazi Dalip Siqx taxtdan salindi ve omrunun sonuna qeder Britaniya hokumetinden teqaud aldi Istinadlarhttps books google com books id YIh9eQlojGsC Nuruzade S C Asiya ve Afrika olkelerinin yeni tarixi XVII esrin I yarisi ve XIX esrin 70 ci illeri Sumqayit Azeri nesriyyati 2017 s 92 93