Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sinop döyüşü – 1853 noyabrın 18-də vitse-admiral Pavel Stepanoviç Naximovun komandanlığı altında Rusiya Qara Dəniz Donanması tərəfindən türk eskadrasının məğlub edilməsi. Döyüş Türkiyənin Qara dəniz sahilindəki Sinop şəhərinin limanında (Sevastopoldan təqribən 300 km) baş vermişdir. Türk eskadrosı bir neçə saat ərzində məğlub edilmişdir.
| Sinop döyüşü | |||
|---|---|---|---|
 Baqalyubov Aleksey Petroviç. Sinop döyüşü 1853-cü il 18 noyabr | |||
| Tarix | 30 noyabr 1853 | ||
| Yeri | Sinop, Türkiyə | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| | |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Bu, tarixə yelkənli donanmaların son böyük döyüşü kimi düşmuşdür.
Rus donanmasının bu yürüşü ingilis mətbuatında son dərəcə mənfi reaksiyalara səbəb oldu və "Sinop qırğını" ("Massacre of Sinope") adlandırıldı. Bu döyüş Böyük Britaniya və Fransanın Osmanlı İmperiyası tərəfində (1854-cü ilin martında) müharibəyə girməsi üçün bir səbəb oldu.
Sinop burnundakı türk eskadrası üzərində vitse-admiral Pavel Stepanoviç Naximovun komandanlığı altında Rus hərbi-donanmasının qələbəsi günü — 1 dekabr "Rusiyanın Hərbi Şöhrət Günü" kimi qeyd olunur.
Döyüşün gedişi
Vitse-admiral P. S. Naximov (84 toplu döyüş gəmisi "İmperatrisa Mariya", "Çesma" və "Rostislav") dəniz naziri knyaz Menşikov tərəfindən Anadolu sahillərinə göndərilmişdi. Buna səbəb Sinopdakı türk hərbi-dəniz qüvvələrinin Suxum və Potiyə desant çıxarmaq niyyətində olması haqqında məlumatların daxil olması idi.
Noyabrın 11-də (yeni təqvimlə noyabrın 23-də) Sinopa yaxınlaşan Naximov, 6 sahil batareyasının qorunması altında buxtada türk gəmilərinin bir dəstəsini aşkar etdi. Əslinə qalsa isə güclü bir fırtına səbəbiylə Osmanlı Donanması Sinopda məcburiyyətdən lövbər salmışdı. O, düşmənə hücum etmək məqsədi ilə Sevastopoldan əlavə qüvvələri gözləyərək, limanı bağlamaq qərarına gəldi. Noyabrın 16-da (28) kontr-admiral F. M. Novosilskinin eskadronu (120 silahlı "Paris", "Böyük knyaz Konstantin" və "Üç Müqəddəslər" döyüş gəmiləri, "Kahul" və "Kuleviçi" freqatları) Naximovun dəstəsinə qoşuldu. Türkləri Beşik-Kertez körfəzində (Dardanel boğazı) yerləşən müttəfiq ingilis-fransız donanması gücləndirə bilərdi.
İki cərgə ilə hücum etmək qərara alındı: 1-ci cərgədə düşmənə ən yaxın olan — P. S. Naximovun dəstəsinin gəmiləri, 2-ci cərgədə — F. M. Novosilskinin əmrində olan qüvvələr. Freqatlar isə düşmənin qayıqlarını yelkənlər altında seyr etməli idilər. Yalnız gəmilərə və batareyalara zərbə vuraraq mümkün qədər ehtiyatlı davranaraq, şəhərə və dinc əhaliyə xətər yetirməmək qərara alındı. Lakin əksinə oldu, şəhərin tən yarısı yanaraq külə döndü. İlk dəfə 68 kiloluq mərmilərdən istifadə edilməli idi.
Noyabrın 18-i səhəri (30 Noyabr) güclü yağış yağırdı. Üstəlik dənizdən sahilə türk gəmiləri üçün ən əlverişsiz olan külək əsirdi. Külək asanlıqla türk gəmilərini sahilə çırpa bilərdi. Səhər saat 9.30-da gəmilərin yanlarında avarlı qayıqlarını bərkidən eskadra basqına yola düşdü. Buxtanın dərinliyində 4 ədəd batareyanın (biri — 8 toplu, 3-ü — 6 toplu) qoruması altında 7 türk freqatı və 3 korveti ay şəklində düzülmüşdü; döyüş xəttinin arxasında isə 2 döyüş gəmisi və 2 nəqliyyat gəmisi dayanmışdı.
Günorta saat 12.30-da 44 silahlı "Aunni Allah"dan açılan ilk atəşlə bütün Türk gəmilərindən və batareyalardan atəş açıldı.
"İmperatritça Mariya" döyüş gəmisi mərmi atəşinə tutuldu. Onun dirək və dayanma qurğusu tam sıradan çıxarıldı. Lakin gəmi dayanmadan irəli gedir və düşmən gəmilərini aramsız atəş altında saxlayırdı. "Aunni Allah" onun yarım saatlıq atəşinə tab gətirə bilməyərək sahilə üz tutdu. Bundan istifadə edərək, rus eskadrasının flaqmanı toplarını 44 toplu "Fazli Allah"a qarşı çevirdi. "Fazli Allah" güclü bombardmandan alov tutaraq yanmağa başladı. Bundan sonra "İmperatritça Mariya" gəmisi öz diqqətini 5 nömrəli batareyanın üzərinə yönəltdi.
"Böyük knyaz Konstantin" döyüş gəmisi lövbər ataraq, 4 saylı batareyanı, 60 toplu "Navek- Bəhri" və "Nəsimi-Zəfər" gəmilərini güclü atəşə tutdu. Birincisi atəş açıldıqdan 20 dəqiqə sonra partladı. Onun dağıntıları və dənizçilərin cəsədləri 4 nömrəli batareyanın üzərnə səpildi. Batareya demək olar ki, fəaliyyətini dayandırdı. İkinci gəminin isə lövbərinin zənciri qırıldı və külək onu sahilə çırpdı.
"Çesma" döyüş gəmisi isə 4 və 3 saylı batareyaları darmadağın etdi.
"Paris" döyüş gəmisi 5 saylı batareyanı və "Guli-Sefid" (22 toplu) korvetini və "Damiad" (56 toplu) freqatını fasiləsiz top atəşinə tutdu. Ardından korveti partladıb, friqatı sahilə atdı. Sonra "Nizamiyə" friqatını(64 toplu) vurmağa başladı. "Nizamiyə"nin üst hissəsi dağıdıldı və gəmi sahilə tərəf sürükləndi, orada qısa müddətdə alovlanaraq külə döndü. Sonra "Paris" yenidən 5 saylı batareyanı bombalamağa başladı.
"Üç müqəddəs" döyüş gəmisi "Kaidi-Zəfər" (54 toplu) və "Nizamiyə" freqatları ilə döyüşə girdi. İlk türklər tərəfdən top atışları onun yayını pozdu və küləkdə dönən gəmi 6 saylı batareyanın yaxşı yönləndirilmiş uzunlamasına atəşinə məruz qaldı və onun dirəyi ciddi şəkildə zədələndi. Yenidən sərt bucaq altında "Kaidi-Zəfər" və digər gəmilərə doğru çox uğurla hərəkət etməyə başladı və onları sahilə qaçmağa məcbur etdi.
"Üç müqəddəsləri" atəşlə qoruyan "Rostislav" döyüş gəmisi 6 saylı batareyanı və "Feysə-Mabud" (24 toplu) korvetini aramsız atəşə tutdu və korveti sahilə atdı.
Saat 13.30-da buxtanın burnunda baş vitse-admiral V. A. Kornilovun komandanlığı altında "Krım" və "Xersones" paraxodfreqatlarının müşayiəti ilə "Odessa" paraxodfreqatı göründü. Bu gəmilər dərhal döyüşə atıldılar. Lakin türklərin gücü tam tükəndiyindən döyüş sona yaxınlaşırdı.
5 və 6 saylı batareyalar rus gəmilərinə saat 4-ə qədər atəş açmaqda davam etdilər, lakin "Paris" və "Rostislav" tezliklə onları susmağa məcbur etdi.
Düşmən əlinə keçməsin deyə qalan türk gəmiləri də bir-bir öz komanda qzvləri tərəfindən yandırılmağa başladı. Bu zaman şəhəri də alov bürümüşdü ki, onuda söndürə biləcək heç kim yox idi. Təxminən saat 2 radələrində, Yahya bəyin kapitanı olduğu 2–10 dm mərmili, 4–42 dm., 16–24 dm. mərmili 22 toplu "Taif" (Tayf) paraxodfreqatı Türk gəmilərinin döyüş xəttindən çıxaraq qaçmağa üz tutdu. "Taif"in sürətindən istifadə edərək, Yəhya bəy onu təqib edən rus gəmilərindən ("Kaqul" və "Kulevçi" ffreqatları, sonra isə Kornilovun dəstəsinin paraxodfriqatlarından) uzaqlaşa bildi. O, Türkiyə eskadrasının tamamilə məhv edildiyi barədə İstanbula məlumat verdi. Gəmini xilas etdiyi üçün mükafat gözləyən kapitan Yəhya bəy "vəzifədən sui-istifadə" də günahlandırıldı. O, xidmətindən xaric olunaraq, rütbəsindən məhrum edildi. Sultan Əbdül-Məcid "Taif"in döyüş meydanındaqn qaçmasından çox narazı qalmışdı: "Kaş ki, o qaçmayaydı, digərləri kimi döyüşdə məhv olardı." Müxbirinin İstanbula qayıtdıqdan dərhal sonra "Taif"'i ziyarət etdiyi Fransa nəşri "Le Le Moniteur"un yazdığına görə, gəmi heyətindən 11 nəfər ölmüş, 17 nəfər isə yaralanmışdır.
Döyüşün nəticələri
Əsir düşənlər arasında Osmanlı eskadrasının komandanı, vitse-admiral Osman Paşa və 2 gəmi kapitanı da var idi. Döyüş bitdikdən sonra rus donanmasının gəmiləri zədə almış hissələrini bərpa etməyə başladılar. Noyabrın 20-də (dekabrın 2-si) güclü külək səbəbindən Sevastopola doğru yelkənlə yürüş etdilər. Noyabrın 22-də (dekabrın dördü), günorta saatlarında eskadra böyük atəşfəşanlıqla Sevastopola daxil oldu.
Döyüşün nəticələrinə görə:
- 5-ci Donanma Diviziyasının rəisi P. S. Naximov 2-ci dərəcəli Müqəddəs Georgi ordeni ilə təltif edildi.
- "Paris" döyüş gəmisinin kapitanı V. İ. İstomin kontr-admiral rütbəsi aldı.
Döyüş düzülüşü
Rusiya imperiyası
Döyüş gəmiləri
- "Böyük knyaz Konstantin" 120 top
- "Üç müqəddəs" 120 top
- "Paris" 120 top (2-ci flaqman)
- "İmperatritça Mariya" 84 top (flaqman)
- "Çesma" 84 top
- "Rostislav" 84 top
Freqatlar
- Kulevçi 54 top
- Kaqul 44 top
Buxarlı freqat
- Odessa 12 top
- Krım 12 top
- Xersones 12 top
Osmanlı İmperiyası
Freqatlar
- "Aunni Allah" 44 top — sahilə çırpıldı
- "Fazli Allah" 44 top (keçmiş Rus Rafael, 1829-cu ildə ələ keçirilmişdi) — yanaraq, sahilə çırpıldı
- "Nizamiyə" 62 top — iki köyərtəsini itirdikdən sonra sahilə çırpıldı
- "Nəsimiyyə Zəfər" 60 silah lövbər zənciri qırıldıqdan sonra sahilə çırpıldı
- "Navek- Bəhri" 58 top — partladı
- "Damiad" 56 top (Misir) — sahilə çırpıldı
- "Kaidi Zəfər" 54 top — sahilə çırpıldı
Korvetlər
- Nezim Fişan 24 top
- Feyze Meabud 24 top — sahilə çırpıldı
- Quli Safid 22 top — partladı
Buxarlı freqat
- Taif 22 top — İstanbula qaçdı
Paraxod
- Ərikli 2 top
Xatirə
1952-ci il dekabrın 5-də Sinop döyüşünün 100-cü ildönümü münasibətilə Sankt-Peterburqun Kalaşnikov sahili Sinop sahili adlandırıldı.
1995-ci ilin mart ayında Rusiya Federasiyasının Federal Qanunu ilə vitse-admiral P. Naximovun rəhbərliyi ilə rus eskadrasının Sinopda türk donanması üzərində qələbəsi günü "Rusiyanın Hərbi Şöhrət Günləri (Zəfər Günləri)" kimi qeyd olunmağa başladı.
"Rusiyanın Hərbi Şöhrət Günləri (Zəfər Günləri)" tarixi qanunla dekabrın 1-ə təyin olunmuşdur. Əslində isə bu səhvdir. Çünki, döyüş 1853-cü il noyabrın 18-də (30) olmuşdur.
Ədəbiyyat
Обнорский Н. П. // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Mikaberidze, Alexander. Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia. Volume 1. ABC-CLIO. 2011.
- Small, Hugh. The Crimean War: Queen Victoria's War with the Russian Tsars. Tempus. 2014.
- Сатин А. Д. Синоп. Из записок черноморского офицера. (8). Русский вестник. 1872. 770—782.
- Головачёв В. Ф. Воспоминания по поводу 50-летнего юбилея Синопского сражения. (12). Морской сборник. 1903. 53—61.
İstinadlar
- Bu döyüşün Krım müharibəsində ilk vuruşma olduğu iddiası düz deyil: 5 (17) noyabr, çünki, Sinop döyüşünə qədər, türk və rus paraxodfreqatları arasında döyüş olmuşdur "Владимир (paraxodfreqat)" (o an vitse-admiral В. А. Корнилов orada idi.) və türk hərbi paraxodu "Pervaz-Baxri" (Dəniz hökmdarı). Üç saatlıq döyüş türk paraxodunun təslim olması ilə nəticələndi(Золотарев В. А. Rus donnanmasının 3 yüzilliyi. XIX — əvvəli XX века. М., АСТ; СПб, Полигон; 2004 г. Стр. 309–310)
- "Синопское морское сражение". 2021-01-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-19.
- Топонимическая энциклопедия Санкт-Петербурга. — СПб: Информационно-издательское агентство ЛИК, 2002. — С. 808. — 808 с. — .
- Федеральный закон Российской Федерации от 13 марта 1995 г. № 32-ФЗ "О днях воинской славы и памятных датах России"
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sinop doyusu 1853 noyabrin 18 de vitse admiral Pavel Stepanovic Naximovun komandanligi altinda Rusiya Qara Deniz Donanmasi terefinden turk eskadrasinin meglub edilmesi Doyus Turkiyenin Qara deniz sahilindeki Sinop seherinin limaninda Sevastopoldan teqriben 300 km bas vermisdir Turk eskadrosi bir nece saat erzinde meglub edilmisdir Sinop doyusuBaqalyubov Aleksey Petrovic Sinop doyusu 1853 cu il 18 noyabrTarix 30 noyabr 1853Yeri Sinop TurkiyeMunaqise terefleriKomandan lar Naximov Pavel Stepanovic Osman pasaTereflerin quvvesi6 Doyus gemileri yelkenli 2 freqat 3 paraxod 720 gemi silah sursati 7 freqat 3 korvet 2 paraxod 2 herbi neqliyyat 2 tacir yelkenleri 476 gemi toplari ve sahil batareyalariItkiler37 olu 233 yarali 13 silah sursat 7 freqat 3 korvet 1 paraxod 2 herbi neqliyyat 2 tacir yelkenleri 4 sahil batareyalari 3000 olu ve yarali 200 esir o cumleden admiral Osman Pasa admiral Vikianbarda elaqeli mediafayllarAyvazovski I Sinop doyusu 1853 Merkezi Herbi Deniz Muzeyi Sankt Peterburq Kosov Vladimir Sinop doyusu 1853Ayvazovski I 18 noyabr 1853 cu il doyusden sona ilk gece 1853 cu il Merkezi Herbi Deniz Muzeyi Sankt Peterburq Sinop doyusunun 150 illiyine hesr edilmis Poct bloku Rusiya 2003 12 rubl Turk eskadrasinin komandani Osman Pasanin qilinci Rusiya Qara deniz Flotunun Muzeyi Sevastopol P Naximovun qelebesi Rusiya bedii vereqi 1854 Bu tarixe yelkenli donanmalarin son boyuk doyusu kimi dusmusdur Rus donanmasinin bu yurusu ingilis metbuatinda son derece menfi reaksiyalara sebeb oldu ve Sinop qirgini Massacre of Sinope adlandirildi Bu doyus Boyuk Britaniya ve Fransanin Osmanli Imperiyasi terefinde 1854 cu ilin martinda muharibeye girmesi ucun bir sebeb oldu Sinop burnundaki turk eskadrasi uzerinde vitse admiral Pavel Stepanovic Naximovun komandanligi altinda Rus herbi donanmasinin qelebesi gunu 1 dekabr Rusiyanin Herbi Sohret Gunu kimi qeyd olunur Doyusun gedisiVitse admiral P S Naximov 84 toplu doyus gemisi Imperatrisa Mariya Cesma ve Rostislav deniz naziri knyaz Mensikov terefinden Anadolu sahillerine gonderilmisdi Buna sebeb Sinopdaki turk herbi deniz quvvelerinin Suxum ve Potiye desant cixarmaq niyyetinde olmasi haqqinda melumatlarin daxil olmasi idi Noyabrin 11 de yeni teqvimle noyabrin 23 de Sinopa yaxinlasan Naximov 6 sahil batareyasinin qorunmasi altinda buxtada turk gemilerinin bir destesini askar etdi Esline qalsa ise guclu bir firtina sebebiyle Osmanli Donanmasi Sinopda mecburiyyetden lovber salmisdi O dusmene hucum etmek meqsedi ile Sevastopoldan elave quvveleri gozleyerek limani baglamaq qerarina geldi Noyabrin 16 da 28 kontr admiral F M Novosilskinin eskadronu 120 silahli Paris Boyuk knyaz Konstantin ve Uc Muqeddesler doyus gemileri Kahul ve Kulevici freqatlari Naximovun destesine qosuldu Turkleri Besik Kertez korfezinde Dardanel bogazi yerlesen muttefiq ingilis fransiz donanmasi guclendire bilerdi Iki cerge ile hucum etmek qerara alindi 1 ci cergede dusmene en yaxin olan P S Naximovun destesinin gemileri 2 ci cergede F M Novosilskinin emrinde olan quvveler Freqatlar ise dusmenin qayiqlarini yelkenler altinda seyr etmeli idiler Yalniz gemilere ve batareyalara zerbe vuraraq mumkun qeder ehtiyatli davranaraq sehere ve dinc ehaliye xeter yetirmemek qerara alindi Lakin eksine oldu seherin ten yarisi yanaraq kule dondu Ilk defe 68 kiloluq mermilerden istifade edilmeli idi Noyabrin 18 i seheri 30 Noyabr guclu yagis yagirdi Ustelik denizden sahile turk gemileri ucun en elverissiz olan kulek esirdi Kulek asanliqla turk gemilerini sahile cirpa bilerdi Seher saat 9 30 da gemilerin yanlarinda avarli qayiqlarini berkiden eskadra basqina yola dusdu Buxtanin derinliyinde 4 eded batareyanin biri 8 toplu 3 u 6 toplu qorumasi altinda 7 turk freqati ve 3 korveti ay seklinde duzulmusdu doyus xettinin arxasinda ise 2 doyus gemisi ve 2 neqliyyat gemisi dayanmisdi Gunorta saat 12 30 da 44 silahli Aunni Allah dan acilan ilk atesle butun Turk gemilerinden ve batareyalardan ates acildi Imperatritca Mariya doyus gemisi mermi atesine tutuldu Onun direk ve dayanma qurgusu tam siradan cixarildi Lakin gemi dayanmadan ireli gedir ve dusmen gemilerini aramsiz ates altinda saxlayirdi Aunni Allah onun yarim saatliq atesine tab getire bilmeyerek sahile uz tutdu Bundan istifade ederek rus eskadrasinin flaqmani toplarini 44 toplu Fazli Allah a qarsi cevirdi Fazli Allah guclu bombardmandan alov tutaraq yanmaga basladi Bundan sonra Imperatritca Mariya gemisi oz diqqetini 5 nomreli batareyanin uzerine yoneltdi Boyuk knyaz Konstantin doyus gemisi lovber ataraq 4 sayli batareyani 60 toplu Navek Behri ve Nesimi Zefer gemilerini guclu atese tutdu Birincisi ates acildiqdan 20 deqiqe sonra partladi Onun dagintilari ve denizcilerin cesedleri 4 nomreli batareyanin uzerne sepildi Batareya demek olar ki fealiyyetini dayandirdi Ikinci geminin ise lovberinin zenciri qirildi ve kulek onu sahile cirpdi Cesma doyus gemisi ise 4 ve 3 sayli batareyalari darmadagin etdi Paris doyus gemisi 5 sayli batareyani ve Guli Sefid 22 toplu korvetini ve Damiad 56 toplu freqatini fasilesiz top atesine tutdu Ardindan korveti partladib friqati sahile atdi Sonra Nizamiye friqatini 64 toplu vurmaga basladi Nizamiye nin ust hissesi dagidildi ve gemi sahile teref suruklendi orada qisa muddetde alovlanaraq kule dondu Sonra Paris yeniden 5 sayli batareyani bombalamaga basladi Uc muqeddes doyus gemisi Kaidi Zefer 54 toplu ve Nizamiye freqatlari ile doyuse girdi Ilk turkler terefden top atislari onun yayini pozdu ve kulekde donen gemi 6 sayli batareyanin yaxsi yonlendirilmis uzunlamasina atesine meruz qaldi ve onun direyi ciddi sekilde zedelendi Yeniden sert bucaq altinda Kaidi Zefer ve diger gemilere dogru cox ugurla hereket etmeye basladi ve onlari sahile qacmaga mecbur etdi Uc muqeddesleri atesle qoruyan Rostislav doyus gemisi 6 sayli batareyani ve Feyse Mabud 24 toplu korvetini aramsiz atese tutdu ve korveti sahile atdi Saat 13 30 da buxtanin burnunda bas vitse admiral V A Kornilovun komandanligi altinda Krim ve Xersones paraxodfreqatlarinin musayieti ile Odessa paraxodfreqati gorundu Bu gemiler derhal doyuse atildilar Lakin turklerin gucu tam tukendiyinden doyus sona yaxinlasirdi 5 ve 6 sayli batareyalar rus gemilerine saat 4 e qeder ates acmaqda davam etdiler lakin Paris ve Rostislav tezlikle onlari susmaga mecbur etdi Dusmen eline kecmesin deye qalan turk gemileri de bir bir oz komanda qzvleri terefinden yandirilmaga basladi Bu zaman seheri de alov burumusdu ki onuda sondure bilecek hec kim yox idi Texminen saat 2 radelerinde Yahya beyin kapitani oldugu 2 10 dm mermili 4 42 dm 16 24 dm mermili 22 toplu Taif Tayf paraxodfreqati Turk gemilerinin doyus xettinden cixaraq qacmaga uz tutdu Taif in suretinden istifade ederek Yehya bey onu teqib eden rus gemilerinden Kaqul ve Kulevci ffreqatlari sonra ise Kornilovun destesinin paraxodfriqatlarindan uzaqlasa bildi O Turkiye eskadrasinin tamamile mehv edildiyi barede Istanbula melumat verdi Gemini xilas etdiyi ucun mukafat gozleyen kapitan Yehya bey vezifeden sui istifade de gunahlandirildi O xidmetinden xaric olunaraq rutbesinden mehrum edildi Sultan Ebdul Mecid Taif in doyus meydanindaqn qacmasindan cox narazi qalmisdi Kas ki o qacmayaydi digerleri kimi doyusde mehv olardi Muxbirinin Istanbula qayitdiqdan derhal sonra Taif i ziyaret etdiyi Fransa nesri Le Le Moniteur un yazdigina gore gemi heyetinden 11 nefer olmus 17 nefer ise yaralanmisdir Doyusun neticeleriEsir dusenler arasinda Osmanli eskadrasinin komandani vitse admiral Osman Pasa ve 2 gemi kapitani da var idi Doyus bitdikden sonra rus donanmasinin gemileri zede almis hisselerini berpa etmeye basladilar Noyabrin 20 de dekabrin 2 si guclu kulek sebebinden Sevastopola dogru yelkenle yurus etdiler Noyabrin 22 de dekabrin dordu gunorta saatlarinda eskadra boyuk atesfesanliqla Sevastopola daxil oldu Doyusun neticelerine gore 5 ci Donanma Diviziyasinin reisi P S Naximov 2 ci dereceli Muqeddes Georgi ordeni ile teltif edildi Paris doyus gemisinin kapitani V I Istomin kontr admiral rutbesi aldi Doyus duzulusuRusiya imperiyasi Doyus gemileri Boyuk knyaz Konstantin 120 top Uc muqeddes 120 top Paris 120 top 2 ci flaqman Imperatritca Mariya 84 top flaqman Cesma 84 top Rostislav 84 topFreqatlar Kulevci 54 top Kaqul 44 topBuxarli freqat Odessa 12 top Krim 12 top Xersones 12 topOsmanli Imperiyasi Freqatlar Aunni Allah 44 top sahile cirpildi Fazli Allah 44 top kecmis Rus Rafael 1829 cu ilde ele kecirilmisdi yanaraq sahile cirpildi Nizamiye 62 top iki koyertesini itirdikden sonra sahile cirpildi Nesimiyye Zefer 60 silah lovber zenciri qirildiqdan sonra sahile cirpildi Navek Behri 58 top partladi Damiad 56 top Misir sahile cirpildi Kaidi Zefer 54 top sahile cirpildiKorvetler Nezim Fisan 24 top Feyze Meabud 24 top sahile cirpildi Quli Safid 22 top partladiBuxarli freqat Taif 22 top Istanbula qacdiParaxod Erikli 2 topXatire1952 ci il dekabrin 5 de Sinop doyusunun 100 cu ildonumu munasibetile Sankt Peterburqun Kalasnikov sahili Sinop sahili adlandirildi 1995 ci ilin mart ayinda Rusiya Federasiyasinin Federal Qanunu ile vitse admiral P Naximovun rehberliyi ile rus eskadrasinin Sinopda turk donanmasi uzerinde qelebesi gunu Rusiyanin Herbi Sohret Gunleri Zefer Gunleri kimi qeyd olunmaga basladi Rusiyanin Herbi Sohret Gunleri Zefer Gunleri tarixi qanunla dekabrin 1 e teyin olunmusdur Eslinde ise bu sehvdir Cunki doyus 1853 cu il noyabrin 18 de 30 olmusdur EdebiyyatObnorskij N P Sinop Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Mikaberidze Alexander Conflict and Conquest in the Islamic World A Historical Encyclopedia Volume 1 ABC CLIO 2011 Small Hugh The Crimean War Queen Victoria s War with the Russian Tsars Tempus 2014 Satin A D Sinop Iz zapisok chernomorskogo oficera 8 Russkij vestnik 1872 770 782 Golovachyov V F Vospominaniya po povodu 50 letnego yubileya Sinopskogo srazheniya 12 Morskoj sbornik 1903 53 61 IstinadlarBu doyusun Krim muharibesinde ilk vurusma oldugu iddiasi duz deyil 5 17 noyabr cunki Sinop doyusune qeder turk ve rus paraxodfreqatlari arasinda doyus olmusdur Vladimir paraxodfreqat o an vitse admiral V A Kornilov orada idi ve turk herbi paraxodu Pervaz Baxri Deniz hokmdari Uc saatliq doyus turk paraxodunun teslim olmasi ile neticelendi Zolotarev V A Rus donnanmasinin 3 yuzilliyi XIX evveli XX veka M AST SPb Poligon 2004 g Str 309 310 Sinopskoe morskoe srazhenie 2021 01 23 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 19 Toponimicheskaya enciklopediya Sankt Peterburga SPb Informacionno izdatelskoe agentstvo LIK 2002 S 808 808 s ISBN 5 86038 094 1 Federalnyj zakon Rossijskoj Federacii ot 13 marta 1995 g 32 FZ O dnyah voinskoj slavy i pamyatnyh datah Rossii