Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sianobiontlar aləmi və Cyanobionta — bu qrupa aid olan orqanizmlər əvvəllər "göy-yaşıl yosunlar" adlanırdı. Ancaq canlı orqanizmlərin ümumi iyerarxiyasında sianobiontlar (hüceyrənin nüvəsi yoxdur, buna görə də onlar prokariotlara — nüvəsizlərə daxil edilir) yosunlara nisbətən aşağı və mikroblara nisbətən (daha mürəkkəb struktur və fotosintez zamanı molekulyar oksigeni ayırma qabiliyyəti və rəngi şərtləndirən piqmentlərin olması) yüksək pillədə durur. Bu orqanizmlərin xüsusiləşmiş nüvəsi olmayan nisbətən sabit hüceyrə forması olur. Sianobiontlar aləmi arasında həm tək, həm də kolonial formalar rast gəlirlər. Sonuncular adətən ümumi selikli qişa ilə örtülmüş olur. Selikdə, habelə orqanizmin özündə və ya onun səthində karbonatların toplanması baş verə bilər ki, bu da qalın əhəndaşı qatlarının (stromatolitlər və b.) əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bir neçə piqmentin (xlorofil, fikosian, fikoeritrin və karotin) olması göy-yaşıl və ya çəhrayı, sarı və ya tamamilə qara rəngi müəyyən edir. Sianobiontlar aləmi Yer tarixində sərbəst oksigen ayıran ilk orqanizmlərdir. Hazırda sianobiontlar aləmi şirinsulu və dəniz hövzələrində məskunlaşır, duzluluğun kəskin dəyişməsinə dözə bilirlər; çoxları quruda (torpağın içində və səthində, daşların üzərində, takırlarda, səhralarda və b.) yaşamağa uyğunlaşmışdır. Dənizlərdə, fotosintezlə əlaqədar olaraq, sianobiontlar aləmi əsasən dayazsulu sahələrdə yayılmışdır. Fossil formalar arasında ən çox stromatolitlər və onkolitlər yayılmışdır. Müxtəlif formalı kalsium-karbonat laylı əmələgəlmələrlə təmsil olunmuşdur. Stromatolit əhəngdaşları, çox güman ki, bakteriyalarla sianobiontlar aləmi birgə həyat fəaliyyətinin məhsullarıdır. Qədim stromatolitlər, yaşı 2 milyard il olan süxurlarda rast gəlinir. Onlar proterozoyda geniş yayılmış və bəzən hündürlüyü və uzunluğu bir neçə m-ə çatan cismlər əmələ gətirmişdir. Onkolitlər jelvakşəkilli və ya qeyri düzgün dairəvi formaları ilə stromatolitlərdən seçilirlər; ölçüləri mm-dən bir neçə sm-ə çatır. Onlar da, stromatolitlər kimi, sianobiontlar aləmi və bakteriyaların (bəlkə də digər orqanizmlərin iştirakı ilə) birgə həyat fəaliyyətinin məhsullarıdır. Sianobiontlar aləmi arxeozoydan (3,7–3,5 mlrd. il) indiyə qədər mövcuddur.
| Sianobiontlar | ||||
|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||
| XƏTA: latin parametri doldurulmayıb. | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| XƏTA HAQQINDA MƏLUMAT Bu parametr doldurulmayıb: latin | ||||
| ||||
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sianobiontlar alemi ve Cyanobionta bu qrupa aid olan orqanizmler evveller goy yasil yosunlar adlanirdi Ancaq canli orqanizmlerin umumi iyerarxiyasinda sianobiontlar huceyrenin nuvesi yoxdur buna gore de onlar prokariotlara nuvesizlere daxil edilir yosunlara nisbeten asagi ve mikroblara nisbeten daha murekkeb struktur ve fotosintez zamani molekulyar oksigeni ayirma qabiliyyeti ve rengi sertlendiren piqmentlerin olmasi yuksek pillede durur Bu orqanizmlerin xususilesmis nuvesi olmayan nisbeten sabit huceyre formasi olur Sianobiontlar alemi arasinda hem tek hem de kolonial formalar rast gelirler Sonuncular adeten umumi selikli qisa ile ortulmus olur Selikde habele orqanizmin ozunde ve ya onun sethinde karbonatlarin toplanmasi bas vere biler ki bu da qalin ehendasi qatlarinin stromatolitler ve b emele gelmesine sebeb olur Bir nece piqmentin xlorofil fikosian fikoeritrin ve karotin olmasi goy yasil ve ya cehrayi sari ve ya tamamile qara rengi mueyyen edir Sianobiontlar alemi Yer tarixinde serbest oksigen ayiran ilk orqanizmlerdir Hazirda sianobiontlar alemi sirinsulu ve deniz hovzelerinde meskunlasir duzlulugun keskin deyismesine doze bilirler coxlari quruda torpagin icinde ve sethinde daslarin uzerinde takirlarda sehralarda ve b yasamaga uygunlasmisdir Denizlerde fotosintezle elaqedar olaraq sianobiontlar alemi esasen dayazsulu sahelerde yayilmisdir Fossil formalar arasinda en cox stromatolitler ve onkolitler yayilmisdir Muxtelif formali kalsium karbonat layli emelegelmelerle temsil olunmusdur Stromatolit ehengdaslari cox guman ki bakteriyalarla sianobiontlar alemi birge heyat fealiyyetinin mehsullaridir Qedim stromatolitler yasi 2 milyard il olan suxurlarda rast gelinir Onlar proterozoyda genis yayilmis ve bezen hundurluyu ve uzunlugu bir nece m e catan cismler emele getirmisdir Onkolitler jelvaksekilli ve ya qeyri duzgun dairevi formalari ile stromatolitlerden secilirler olculeri mm den bir nece sm e catir Onlar da stromatolitler kimi sianobiontlar alemi ve bakteriyalarin belke de diger orqanizmlerin istiraki ile birge heyat fealiyyetinin mehsullaridir Sianobiontlar alemi arxeozoydan 3 7 3 5 mlrd il indiye qeder movcuddur SianobiontlarElmi tesnifatXETA latin parametri doldurulmayib Beynelxalq elmi adiXETA HAQQINDA MELUMAT Bu parametr doldurulmayib latinSeklin VikiAnbarda axtarisiMenbeGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin