Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Seyid Məhəmmədsəid Seyid Muhəmmədəli oğlu Həkim (1 fevral 1936, Nəcəf – 3 sentyabr 2021, Nəcəf) — İslam alimi, müctəhid.
| Seyid Məhəmmədsəid Təbatəbai | |
|---|---|
| ərəb. مُحمَّد سعيد الطباطبائي الحكيم | |
| Doğum tarixi | 1 fevral 1936 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 sentyabr 2021(85 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Fəaliyyəti | üləma, fəqih, müəllim |
| alhakeem.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Həyatı
Həzrət Ayətullahul-uzma Hacı Seyid Məhəmmədsəid Təbatəbai Həkim İmam Həsənin nəslindən olub fəqih və alimlər ailəsində dünyaya göz açmışdır. 1353 hicri-qəməri il (təqribən 1934-cü il) zilhiccə ayının 8-də Nəcəfi-əşrəfin fəzasında, vilayət nəvazişi ilə dolu olan bir ailədə dünyaya gəlmişdir. Atası Ayətullahul-uzma Seyid Muhəmmədəli Təbatəbai Həkim, anası isə şiə aləminin mərcəyi təqlidi mərhum ayətullahul-uzma Hacı Seyyid Möhsin Həkimin böyük qızı idi.
O, atasının, eləcə də babasının və anasının hüzurundan bəhrələnmişdir. Elə ilk yaşlarından etibarən onun fitri istedadı və zəkası açıq-aydın görünürdü.
Ustadları
Həzrət Ayətullahul-uzma Hacı Seyyid Muhəmməd Səid Təbatəbai Həkimi on yaşına çatdıqda atası onun yüksək səviyyədə olan istedadını görüb həddindən artıq elmi məşğuliyyətinə, tədrislərinin və eləcə də müraciət edənlərin çoxluğuna baxmayaraq, oğlunun təlim-tərbiyəsi ilə şəxsən məşğul olmağa başladı. Hövzə elmlərinin ən yüksək səviyyəsinə qədər onunla yanaşı oldu. O, özünün fitri istedadı, elmə həddindən artıq olan məhəbbəti və ciddiyyəti sayəsində qısa bir vaxtda bu mərhələləri ötüb arxada qoydu. Elə cavanlığın erkən yaşlarından xaric dərslərinə getməyə başladı. O, mərhum Ayətullahul-uzma Seyyid Mövsüm Həkimi, mərhum Ayətullahul-uzma Xoyi kimi elm xadimlərinin xüsusi yığıncaqlarında, alimlərin iclaslarında və dialoqlarında özünəməxsus yer tuturdu.
Onun yüksək istedadını, layiqli təfəkkür və fikirini müşahidə edən mərhum Ayətullahul-uzma Seyyid Mövsüm Həkimi ona çox ümidvar olub tez-tez onun parlaq gələcəyindən söz açırdı. O, Ayətullahul-uzma Həkiminin nəzərində əxlaqi və mənəvi cəhətlərdən elə yüksək elmi etibar qazanmışdı ki, özünün "Müstəmsəku Urvətul-Vusqa" məcmusinin əlyazmasını araşdırma aparmaq, onun bəhsləri barəsində mülahizələrini qeyd etmək və daha sonra nəşr etdirmək üçün ona həvalə etdi.
O da həmin fiqhi məsələləri diqqətlə araşdırdı, öz ustadı ilə elmi mübahisələr apararaq "Müstəmsək" kitabının bəhslərinə alimcəsinə qeydlər vurdu. Digər tərəfdən onun zöhd və təqvada misilsiz şəxsiyyət, dərin bilikli və qüdrətli alim olan həzrət Ayətullahul-uzma Hilli ilə möhkəm və qırılmaz rabitəsi olmuşdur. Bu əlaqə Hillinin ömrünün axır anlarına qədər davam etmişdir. Belə ki, o, öz şagirdləri arasında hamıdan çox Həkimiyə hörmət edərək onun əxlaqi, mənəvi və elmi səciyyələrini mədh edərdi.
Tədris etdiyi elmi hövzə
Həzrət Ayətullahul-uzma Hacı Seyyid Muhəmməd Səid Təbatəbai Həkimi cavanlığının ilk dövrlərində, yəni 1388-ci hicri qəməri (1342-ci hicri şəmsi) ilindən etibarən fiqh və üsul hövzəsində ali səviyyədə olan xaric dərsini, eləcə də təfsir və əxlaq elmini tədris etməyə başlamışdır. Onun tədris etdiyi siniflərdə böyük elmi şəxsiyyətlər iştirak edirdi. Onun Nəcəfi-əşrəf və Qum elmiyyə hövzəsində fəaliyyət göstərən tələbələrindən aşağıdakıların adlarını qeyd etmək olar:
- 1. Hicazi Hacı Şeyx Hüseyn Fərəc İmran Qüteyfi (O, öz diyarında ən görkəmli elmi şəxsiyyət və xaric elmlərinin ustadıdır);
- 2. Həzrət Ayətullahul-uzma Hacı Seyyid Muhəmməd Səid Təbatəbai Həkiminin qardaşı mərhum Seyyid Əbdur-rəzzaq Həkimi;
- 3. Hacı Şeyx İrəvani (O, hal-hazırda Qum elmiyyə hövzəsinin ən görkəmli xaric dərsi ustadlarından biridir);
- 4. Seyyid Muhəmməd Cəfər Həkimi (O, Nəcəfi-əşrəf elmiyyə hövzəsinin böyük alimlərindən və ustadlarından sayılır);
- 5. Hacı Şeyx Kurani (O, Qum elmiyyə hövzəsinin böyük mühəqqiqlərindən və "Mucəm əhadisil İmam Məhdi (ə.f)" və "Əsri Zühur" kitablarının müəllifidir);
- 6. Seyyid Əbdül-Münim Həkimi (Qum və Suriya elmiyyə hövzəsinin böyük alimlərindən və xaric dərsini tədris edənlərindən biridir);
- 7. Hacı Şeyx Hadi Ali-Razi (Qum elmiyyə hövzəsinin böyük müddərislərindən biridir);
- 8. Seyyid Əbdül-Əmir Səlman (Hicazın görkəmli şəxsiyyət və müdərrislərindən biridir);
- 9. Seyyid Sadiq Həkimi (Mərhum Ayətullah Seyyid Yusif Həkiminin oğlu və Qum elmiyyə hövzəsinin tanınmış müdərrislərindən biridir);
- 10. Hacı Şeyx Əbdül-Hüseyn Ali-Sadiq Amili (Livanın cənubunda yerləşən Nəbiyyə məntəqəsinin məşhur alimlərindən biridir) və s.
Əsərləri
Həzrət Ayətullahul-uzma Hacı Seyid Muhəmmədsəid Təbatəbai Həkimi Nəcəfi-əşrəfdəki təhsil illərinin əvvəllərindən öyrəndiyi bütün dərslərinin izahını qələmə almışdır. Digər tərəfdən, ən ağır şəraitdə din yolunda öz qələmi ilə cihad etməkdən bir an olsa belə əl çəkməmiş, ömrünün bütün anlarını vəsfolunmaz bir rəğbətlə elm öyrənməyə sərf etmişdir. Onun indiyə qədər qələmə aldığı əsərlərinin sayı 40-ı ötüb keçmişdir. Onlardan aşağıdakıları qeyd edirik:
- 1. "Əl-muhkəmu fi üsuli-fiqh" (6 cilddə) — bu kitabda istidlali bəhslərlə özünün üsul əndişələrinin əsasını yüksək səviyyədə, məntiq və istidlal yolu ilə bəyan etmiş və üsul elminin bütün bəhslərini geniş şəkildə təhqiq etmişdir;
- 2. "Misbahul-minhac" — bu kitab şiə aləminin böyük alimi və mütəfəkkiri Ayətullahul-uzma Hacı Seyyid Möhsin Həkiminin yazdığı "Minhacus-salihin" kitabına şəhdir;
- 3. "Minhacus-salihin" adlı əməliyyə risaləsi (3 cilddə);
- 4. "Həcc və ümrə əməlləri";
- 5. Mərhum Axund Xorasaninin üsul elminə yazdığı "Kifayə" kitabına geniş bir haşiyə;
- 6. Mərhum Şeyx Ənsarinin üsul elmində yazdığı "Rəsail" kitabına geniş bir şərh;
- 7. Mərhum Şeyx Ənsarinin fiqh elmində yazdığı "Məkasib" kitabına geniş bir şərh;
- 8. "Təhzibu elmil-üsul" məcmusəsi — bu kitabda üsul elminin ən mühüm bəhsləri araşdırılmışdır;
- 9. "Fiqhi əhkamlar" kitabı — bu əməliyyə risaləsinin xülasəsidir;
- 10. "Məsum imamların həyatına bir baxış" və s.
Mərcəiyyətin başlanğıcı
Mərhum Ayətullahul-uzma Xoinin vəfatından sonra elmi-dini yığıncaqların fəzilətli şəxsiyyətləri və elm xadimləri, hətta mərcəyi təqlidlərdən bəziləri ona mərcəiyyəti qəbul etməyi təklif etdilər. Dünyanın müxtəlif yerlərindən olan möminlərin, o cümlədən, əhli-beyt (ə) ardıcılları olan alim və tələbələrin onun mərcəiyyətinə dair istəklərini nəzərə alan Ayətullahul-uzma Hacı Seyyid Muhəmməd Səid Təbatəbai Həkimi öz batini istəyinin əksinə olaraq belə bir ağır və məsuliyyətli ilahi vəzifəni qəbul edib öz əməliyyə risaləsini müqəllidlərinə təqdim etdi.
Hal-hazırda Seyid Muhəmmədsəid Təbatəbai Həkimi dünya müsəlmanlarının müraciət etdiyi mərcəyi təqlidlərindən biridir və öz dəyərli ömrünü İslam dininə xidmət etməklə keçirir.
İstinadlar
- وفاة المرجع الديني السيد محمد سعيد الحكيم في إثر سكتة قلبية مفاجئة. Əl-Məyadin, 2021.
- وفاة المرجع الديني العراقي السيد محمد سعيد الحكيم في النجف الاشرف اثر سكتة قلبية مفاجئة. 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyid Mehemmedseid Seyid Muhemmedeli oglu Hekim 1 fevral 1936 Necef 3 sentyabr 2021 Necef Islam alimi muctehid Seyid Mehemmedseid Tebatebaiereb م حم د سعيد الطباطبائي الحكيم Dogum tarixi 1 fevral 1936 1936 02 01 Dogum yeri Necef Necef muhafezesi IraqVefat tarixi 3 sentyabr 2021 2021 09 03 85 yasinda Vefat yeri Necef Necef muhafezesi IraqVefat sebebi urek tutmasiFealiyyeti ulema feqih muellimalhakeem com Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin HeyatiHezret Ayetullahul uzma Haci Seyid Mehemmedseid Tebatebai Hekim Imam Hesenin neslinden olub feqih ve alimler ailesinde dunyaya goz acmisdir 1353 hicri qemeri il teqriben 1934 cu il zilhicce ayinin 8 de Necefi esrefin fezasinda vilayet nevazisi ile dolu olan bir ailede dunyaya gelmisdir Atasi Ayetullahul uzma Seyid Muhemmedeli Tebatebai Hekim anasi ise sie aleminin merceyi teqlidi merhum ayetullahul uzma Haci Seyyid Mohsin Hekimin boyuk qizi idi O atasinin elece de babasinin ve anasinin huzurundan behrelenmisdir Ele ilk yaslarindan etibaren onun fitri istedadi ve zekasi aciq aydin gorunurdu UstadlariHezret Ayetullahul uzma Haci Seyyid Muhemmed Seid Tebatebai Hekimi on yasina catdiqda atasi onun yuksek seviyyede olan istedadini gorub heddinden artiq elmi mesguliyyetine tedrislerinin ve elece de muraciet edenlerin coxluguna baxmayaraq oglunun telim terbiyesi ile sexsen mesgul olmaga basladi Hovze elmlerinin en yuksek seviyyesine qeder onunla yanasi oldu O ozunun fitri istedadi elme heddinden artiq olan mehebbeti ve ciddiyyeti sayesinde qisa bir vaxtda bu merheleleri otub arxada qoydu Ele cavanligin erken yaslarindan xaric derslerine getmeye basladi O merhum Ayetullahul uzma Seyyid Movsum Hekimi merhum Ayetullahul uzma Xoyi kimi elm xadimlerinin xususi yigincaqlarinda alimlerin iclaslarinda ve dialoqlarinda ozunemexsus yer tuturdu Onun yuksek istedadini layiqli tefekkur ve fikirini musahide eden merhum Ayetullahul uzma Seyyid Movsum Hekimi ona cox umidvar olub tez tez onun parlaq geleceyinden soz acirdi O Ayetullahul uzma Hekiminin nezerinde exlaqi ve menevi cehetlerden ele yuksek elmi etibar qazanmisdi ki ozunun Mustemseku Urvetul Vusqa mecmusinin elyazmasini arasdirma aparmaq onun behsleri baresinde mulahizelerini qeyd etmek ve daha sonra nesr etdirmek ucun ona hevale etdi O da hemin fiqhi meseleleri diqqetle arasdirdi oz ustadi ile elmi mubahiseler apararaq Mustemsek kitabinin behslerine alimcesine qeydler vurdu Diger terefden onun zohd ve teqvada misilsiz sexsiyyet derin bilikli ve qudretli alim olan hezret Ayetullahul uzma Hilli ile mohkem ve qirilmaz rabitesi olmusdur Bu elaqe Hillinin omrunun axir anlarina qeder davam etmisdir Bele ki o oz sagirdleri arasinda hamidan cox Hekimiye hormet ederek onun exlaqi menevi ve elmi seciyyelerini medh ederdi Tedris etdiyi elmi hovzeHezret Ayetullahul uzma Haci Seyyid Muhemmed Seid Tebatebai Hekimi cavanliginin ilk dovrlerinde yeni 1388 ci hicri qemeri 1342 ci hicri semsi ilinden etibaren fiqh ve usul hovzesinde ali seviyyede olan xaric dersini elece de tefsir ve exlaq elmini tedris etmeye baslamisdir Onun tedris etdiyi siniflerde boyuk elmi sexsiyyetler istirak edirdi Onun Necefi esref ve Qum elmiyye hovzesinde fealiyyet gosteren telebelerinden asagidakilarin adlarini qeyd etmek olar 1 Hicazi Haci Seyx Huseyn Ferec Imran Quteyfi O oz diyarinda en gorkemli elmi sexsiyyet ve xaric elmlerinin ustadidir 2 Hezret Ayetullahul uzma Haci Seyyid Muhemmed Seid Tebatebai Hekiminin qardasi merhum Seyyid Ebdur rezzaq Hekimi 3 Haci Seyx Irevani O hal hazirda Qum elmiyye hovzesinin en gorkemli xaric dersi ustadlarindan biridir 4 Seyyid Muhemmed Cefer Hekimi O Necefi esref elmiyye hovzesinin boyuk alimlerinden ve ustadlarindan sayilir 5 Haci Seyx Kurani O Qum elmiyye hovzesinin boyuk muheqqiqlerinden ve Mucem ehadisil Imam Mehdi e f ve Esri Zuhur kitablarinin muellifidir 6 Seyyid Ebdul Munim Hekimi Qum ve Suriya elmiyye hovzesinin boyuk alimlerinden ve xaric dersini tedris edenlerinden biridir 7 Haci Seyx Hadi Ali Razi Qum elmiyye hovzesinin boyuk mudderislerinden biridir 8 Seyyid Ebdul Emir Selman Hicazin gorkemli sexsiyyet ve muderrislerinden biridir 9 Seyyid Sadiq Hekimi Merhum Ayetullah Seyyid Yusif Hekiminin oglu ve Qum elmiyye hovzesinin taninmis muderrislerinden biridir 10 Haci Seyx Ebdul Huseyn Ali Sadiq Amili Livanin cenubunda yerlesen Nebiyye menteqesinin meshur alimlerinden biridir ve s EserleriHezret Ayetullahul uzma Haci Seyid Muhemmedseid Tebatebai Hekimi Necefi esrefdeki tehsil illerinin evvellerinden oyrendiyi butun derslerinin izahini qeleme almisdir Diger terefden en agir seraitde din yolunda oz qelemi ile cihad etmekden bir an olsa bele el cekmemis omrunun butun anlarini vesfolunmaz bir regbetle elm oyrenmeye serf etmisdir Onun indiye qeder qeleme aldigi eserlerinin sayi 40 i otub kecmisdir Onlardan asagidakilari qeyd edirik 1 El muhkemu fi usuli fiqh 6 cildde bu kitabda istidlali behslerle ozunun usul endiselerinin esasini yuksek seviyyede mentiq ve istidlal yolu ile beyan etmis ve usul elminin butun behslerini genis sekilde tehqiq etmisdir 2 Misbahul minhac bu kitab sie aleminin boyuk alimi ve mutefekkiri Ayetullahul uzma Haci Seyyid Mohsin Hekiminin yazdigi Minhacus salihin kitabina sehdir 3 Minhacus salihin adli emeliyye risalesi 3 cildde 4 Hecc ve umre emelleri 5 Merhum Axund Xorasaninin usul elmine yazdigi Kifaye kitabina genis bir hasiye 6 Merhum Seyx Ensarinin usul elminde yazdigi Resail kitabina genis bir serh 7 Merhum Seyx Ensarinin fiqh elminde yazdigi Mekasib kitabina genis bir serh 8 Tehzibu elmil usul mecmusesi bu kitabda usul elminin en muhum behsleri arasdirilmisdir 9 Fiqhi ehkamlar kitabi bu emeliyye risalesinin xulasesidir 10 Mesum imamlarin heyatina bir baxis ve s Merceiyyetin baslangiciMerhum Ayetullahul uzma Xoinin vefatindan sonra elmi dini yigincaqlarin feziletli sexsiyyetleri ve elm xadimleri hetta merceyi teqlidlerden bezileri ona merceiyyeti qebul etmeyi teklif etdiler Dunyanin muxtelif yerlerinden olan mominlerin o cumleden ehli beyt e ardicillari olan alim ve telebelerin onun merceiyyetine dair isteklerini nezere alan Ayetullahul uzma Haci Seyyid Muhemmed Seid Tebatebai Hekimi oz batini isteyinin eksine olaraq bele bir agir ve mesuliyyetli ilahi vezifeni qebul edib oz emeliyye risalesini muqellidlerine teqdim etdi Hal hazirda Seyid Muhemmedseid Tebatebai Hekimi dunya muselmanlarinin muraciet etdiyi merceyi teqlidlerinden biridir ve oz deyerli omrunu Islam dinine xidmet etmekle kecirir Istinadlarوفاة المرجع الديني السيد محمد سعيد الحكيم في إثر سكتة قلبية مفاجئة El Meyadin 2021 وفاة المرجع الديني العراقي السيد محمد سعيد الحكيم في النجف الاشرف اثر سكتة قلبية مفاجئة 2021