Seegey Mixayloviç Eyzenşteyn (10 (22) yanvar 1898, Riqa – 11 fevral 1948[…], Moskva) — sovet teatr və kino rejissoru, ssenarist, rəssam və pedaqoqu, RSFSR əməkdar incəsənət xadimi (1935).
Sergey Eyzenşteyn | |
---|---|
Doğum adı | Сергей Михайлович Эйзенштейн |
Doğum tarixi | 10 (22) yanvar 1898 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 11 fevral 1948[…](50 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | ürək tutması |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Fəaliyyəti | kinorejissor, ixtiraçı, montajçı[d], ssenarist, müəllim, kinematoqraf, boyakar[d], fotoqraf, rejissor |
Fəaliyyət illəri | 1924–1945 |
Təhsili |
|
Mükafatları | |
IMDb | ID0001178 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1898-cu il 23 yanvarda Riqada dünyaya gəlmişdir. Atası Mixail Osipoviç Eyzenşteyn alman-yəhudi və isveç əsilli şəhər memarı idi, anası isə Yuliya İvanovna Konetskaya provaslav ailəsindən olan tacir qızı idi. Dəbdəbəli həyatına baxmayaraq Eyzenşteyn öz uşaqlıq illərindən kədərlə bəhs edirdi. Valideynləri Sergeyi sevirdilər lakin öz işləri ilə məşğul olmaqdan ona kifayət qədər diqqət ayıra bilmirdilər. 1907-ci ildə Rusiyadakı ilk inqilab vaxtında ailə Parisə köçür. Lakin Sergeyin elə həmin il Riqa Texniki Liseyinə qəbul olması ilə geri qayıdırlar. Əsas təhsillə yanaşı o, fortepianoda ifa etməyi, 3 dildə danışmağı bacarırdı: ingilis, alman, fransız. Sergey eyni zamanda foto sənətini mənimsəyirdi. Karikatura çəkməyi çox sevirdi. 26 aprel 1912-ci ildə Sergeyin valideynləri boşanmaq qərarına gəlirlər. Anası Yuliya İvanovna Rusiya İnqilabı dövründə Peterburqa köçür və Sergeyi özü ilə aparır. Balaca Sergey atasına oxşamağa çalışırdı. Ata da öz növbəsində oğlundan gələcəyin memarını hazırlayırdı. 1915-ci ildə Sergey liseyi bitirir və Petroqrad Mülki Mühəndislər İnstitutunda atasının ixtisası üzrə təhsil alır.
Teatrdan kinoya
1920-ci ildə Sergey Moskvaya gedir və Proletkult Teatrında rəssam-dizayner kimi karyerasına başlayır. Onun ilk tammetrajlı filmi 1925-ci ildə "Tətil" adlı film oldu .1927-ci ildə o "Oktyabr" filmini hazırladı hansı ki, Lenin obrazının canlandırdığı ilk film idi.
Xaricdə ezamiyyət
1928-ci ilin oktyabrda Sergey Qriqori Aleksandr və operator Eduard Tissenin də daxil olduğu çəkiliş truppası ilə Qərb təcrübəsini öyrənmək üçün xaricə səfər edir. Bu rəsmi səfər onlara səsli film haqqında bir çox şey öyrənməyə imkan verir.Son iki ildə Sergey bir çox səyahətlərdə olmuş,Berlin radiosunda işləmiş, Hamburq, Berlin, London, Kembric universitetlərində leksiya demişdir.1929-cu ildə İsveçrədə obort haqqında sənədli film hazırladı. Film Frauennot - Frauenglück (Qəm və qadın xoşbəxtliyi.)adlanırdı. O, 1930-cu ildə Paramount Pictures kinokomponiyası ilə Teodor Drayzerin “Amerikan Tragediyası” əsərinin ekranlaşdırlıması üzrə müqavilə bağlayır. Lakin bir ay sonra kompaniya bu ssenaridən imtina edir.Sergey sənaye maqnatı Basil Zaharofun həyatına aid və Bernard Şounun "Müharibə və İnsan" əsərinə film çəkməyi təklif edir.Lakin bütün bu planlar studiya produserleri tərəfindən ləğv edilir.
Bejin Luq
1935-ci ilin yazında Sergey “Bejin Luq” ssenarisi üzərində işləməyə başladı. Filmin süjet xətti kənd təsərrüfatı işçilərinin birləşməsi və Pavlika Morozovun tarixindən bəhs edir. Filmin ilk versiyası çox tənqidə məruz qaldığına görə o ssenarini yenidən işləməli olur və ssenaridə bəzi dəyişikliklər edir.Lakin 1937-ci ildə film cəkilişləri dayandırılır. Çəkilişlər, filmin ideoloji fikirlərinə görə kinematoqrafiyanın baş idarəsinin sərəncami ilə dayandırılır .Eyzenşteynin sözlərinə görə iki illik çəkilişlərin tamamlamaq üçün 11 gün bəs etmədi.Filmin sonuncu nümunəsi ikinci dünya müharibəsi illərində “Mosfilm”in bombardman edilməsi zamanı yanmış,filmdən geriyə kəsik kadrlar, bəzi şəkillər qalmışdı.
Aleksandr Nevski
1938-ci ildə Eyzenşteyn tarixi-vətənpərvərlik haqda film hazırlayır:Aleksandr Nevski.Bu filmə görə Doktorluq dərəcisi alır.Filmin ilk kadrları Eyzenşteyn ilə bəstəkar Prokofyevin əməkdaşlığı ilə başlayır.
İvan trilogiyası
1941-45ci illərdə rejissor İvan Qroznı filminin çəkilişlərinə başlayır.Çəkilişlər 1942-ci ildə Moskvada “Mosfilm” studiyasında başlayır və Almatıda davam etdirilir.Baş rolu Nikolay Çerkazov ifa edirdi.İlk seriya 1945-ci ildə ekranlara buraxıldı.Birinci seriyaya görə o, “Stalin” mükafatına layiq görülür.İkinci seriya təmir üçün Stalinə göndərilir.Qaralamalar nəticəsində əmələ gələn bu seriya yalnız 1958-ci ildə ekranlara buraxılır.Üçüncü seriyanin cekilişleri hansı ki, rejissor rusların qərb üzərində qələbəsini təsvir etməli idi,Eyzenşteynin ölümü səbəbi ilə ləğv edilir.
Ölümü
Sergey Eyzenşteyn 1948-ci il fevralın 10-dan 11-nə keçen gecə “Rəngli Film” haqqında məqalə yazarkən infakt səbəbdən vəfat edir.
Filmoqrafiya
- 1923 Qlumovun Gündəliyi (Дневник Глумова )
- 1925 (Стачка )
- 1927 Oktyabr(Октябрь)
- 1930 Sentimental Roman (Сентиментальный романс)
- 1931 Yaşasın Meksika! (Да здравствует Мексика! )
- 1937 Bejin Luq(Бежин луг )
- 1938 (Александр Невский )
- 1944 (Иван Грозный)
İstinadlar
- ЭЙЗЕНШТЕЙН // Эзенштейн Сергей Михайлович (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Эйзенштейн Сергей Михайлович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası. Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935-ci illər). Bakı: Elm, 1970.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seegey Mixaylovic Eyzensteyn 10 22 yanvar 1898 Riqa 11 fevral 1948 Moskva sovet teatr ve kino rejissoru ssenarist ressam ve pedaqoqu RSFSR emekdar incesenet xadimi 1935 Sergey EyzensteynDogum adi Sergej Mihajlovich EjzenshtejnDogum tarixi 10 22 yanvar 1898Dogum yeri Riqa Liflyand quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 11 fevral 1948 1948 02 11 50 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRIVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Novodevicye qebiristanligiVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRIFealiyyeti kinorejissor ixtiraci montajci d ssenarist muellim kinematoqraf boyakar d fotoqraf rejissorFealiyyet illeri 1924 1945Tehsili Sankt Peterburq Dovlet Memarliq ve Insaat Universiteti d 1915 MukafatlariIMDb ID0001178 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1898 cu il 23 yanvarda Riqada dunyaya gelmisdir Atasi Mixail Osipovic Eyzensteyn alman yehudi ve isvec esilli seher memari idi anasi ise Yuliya Ivanovna Konetskaya provaslav ailesinden olan tacir qizi idi Debdebeli heyatina baxmayaraq Eyzensteyn oz usaqliq illerinden kederle behs edirdi Valideynleri Sergeyi sevirdiler lakin oz isleri ile mesgul olmaqdan ona kifayet qeder diqqet ayira bilmirdiler 1907 ci ilde Rusiyadaki ilk inqilab vaxtinda aile Parise kocur Lakin Sergeyin ele hemin il Riqa Texniki Liseyine qebul olmasi ile geri qayidirlar Esas tehsille yanasi o fortepianoda ifa etmeyi 3 dilde danismagi bacarirdi ingilis alman fransiz Sergey eyni zamanda foto senetini menimseyirdi Karikatura cekmeyi cox sevirdi 26 aprel 1912 ci ilde Sergeyin valideynleri bosanmaq qerarina gelirler Anasi Yuliya Ivanovna Rusiya Inqilabi dovrunde Peterburqa kocur ve Sergeyi ozu ile aparir Balaca Sergey atasina oxsamaga calisirdi Ata da oz novbesinde oglundan geleceyin memarini hazirlayirdi 1915 ci ilde Sergey liseyi bitirir ve Petroqrad Mulki Muhendisler Institutunda atasinin ixtisasi uzre tehsil alir Teatrdan kinoya1920 ci ilde Sergey Moskvaya gedir ve Proletkult Teatrinda ressam dizayner kimi karyerasina baslayir Onun ilk tammetrajli filmi 1925 ci ilde Tetil adli film oldu 1927 ci ilde o Oktyabr filmini hazirladi hansi ki Lenin obrazinin canlandirdigi ilk film idi Xaricde ezamiyyet1928 ci ilin oktyabrda Sergey Qriqori Aleksandr ve operator Eduard Tissenin de daxil oldugu cekilis truppasi ile Qerb tecrubesini oyrenmek ucun xarice sefer edir Bu resmi sefer onlara sesli film haqqinda bir cox sey oyrenmeye imkan verir Son iki ilde Sergey bir cox seyahetlerde olmus Berlin radiosunda islemis Hamburq Berlin London Kembric universitetlerinde leksiya demisdir 1929 cu ilde Isvecrede obort haqqinda senedli film hazirladi Film Frauennot Frauengluck Qem ve qadin xosbextliyi adlanirdi O 1930 cu ilde Paramount Pictures kinokomponiyasi ile Teodor Drayzerin Amerikan Tragediyasi eserinin ekranlasdirlimasi uzre muqavile baglayir Lakin bir ay sonra kompaniya bu ssenariden imtina edir Sergey senaye maqnati Basil Zaharofun heyatina aid ve Bernard Sounun Muharibe ve Insan eserine film cekmeyi teklif edir Lakin butun bu planlar studiya produserleri terefinden legv edilir Bejin Luq1935 ci ilin yazinda Sergey Bejin Luq ssenarisi uzerinde islemeye basladi Filmin sujet xetti kend teserrufati iscilerinin birlesmesi ve Pavlika Morozovun tarixinden behs edir Filmin ilk versiyasi cox tenqide meruz qaldigina gore o ssenarini yeniden islemeli olur ve ssenaride bezi deyisiklikler edir Lakin 1937 ci ilde film cekilisleri dayandirilir Cekilisler filmin ideoloji fikirlerine gore kinematoqrafiyanin bas idaresinin serencami ile dayandirilir Eyzensteynin sozlerine gore iki illik cekilislerin tamamlamaq ucun 11 gun bes etmedi Filmin sonuncu numunesi ikinci dunya muharibesi illerinde Mosfilm in bombardman edilmesi zamani yanmis filmden geriye kesik kadrlar bezi sekiller qalmisdi Aleksandr Nevski1938 ci ilde Eyzensteyn tarixi vetenperverlik haqda film hazirlayir Aleksandr Nevski Bu filme gore Doktorluq derecisi alir Filmin ilk kadrlari Eyzensteyn ile bestekar Prokofyevin emekdasligi ile baslayir Ivan trilogiyasi1941 45ci illerde rejissor Ivan Qrozni filminin cekilislerine baslayir Cekilisler 1942 ci ilde Moskvada Mosfilm studiyasinda baslayir ve Almatida davam etdirilir Bas rolu Nikolay Cerkazov ifa edirdi Ilk seriya 1945 ci ilde ekranlara buraxildi Birinci seriyaya gore o Stalin mukafatina layiq gorulur Ikinci seriya temir ucun Staline gonderilir Qaralamalar neticesinde emele gelen bu seriya yalniz 1958 ci ilde ekranlara buraxilir Ucuncu seriyanin cekilisleri hansi ki rejissor ruslarin qerb uzerinde qelebesini tesvir etmeli idi Eyzensteynin olumu sebebi ile legv edilir OlumuSergey Eyzensteyn 1948 ci il fevralin 10 dan 11 ne kecen gece Rengli Film haqqinda meqale yazarken infakt sebebden vefat edir Filmoqrafiya1923 Qlumovun Gundeliyi Dnevnik Glumova 1925 Stachka 1927 Oktyabr Oktyabr 1930 Sentimental Roman Sentimentalnyj romans 1931 Yasasin Meksika Da zdravstvuet Meksika 1937 Bejin Luq Bezhin lug 1938 Aleksandr Nevskij 1944 Ivan Groznyj IstinadlarEJZENShTEJN Ezenshtejn Ser gej Mi haj lo vich rus Moskva Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Ejzenshtejn Sergej Mihajlovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasi Memarliq ve Incesenet Institutu Nazim Sadixov Azerbaycan bedii kinosu 1920 1935 ci iller Baki Elm 1970 Xarici kecidler